Sejm Żydów litewskich (1623-1764)

Anna Michałowska-Mycielska

Sejm Żydów litewskich (waad litewski) był centralną reprezentacją żydowską na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego. Działał przez prawie półtora wieku (1623-1764), a jego aktywność dotyczyła wszystkich sfer życia społeczeństwa żydowskiego. Podejmował szeroko zakrojone działania na rzecz ogółu Żydów litewskich na sejmach i sejmikach szlacheckich, na dworze królewskim, w sądach nieżydowskich, na dworach magnackich. Książka pokazuje nie tylko działalność samej instytucji, ale i różnorodne procesy i zjawiska zachodzące wewnątrz społeczeństwa żydowskiego, a także funkcjonowanie Żydów jako odrębnej grupy stanowej, kierującej się poczuciem wspólnoty ponadlokalnej. Anna Michałowska-Mycielska jest pracownikiem Instytutu Historycznego Uniwersytetu Warszawskiego. Zajmuje się historią i kulturą Żydów w dawnej Rzeczypospolitej. Opublikowała książki: "Między demokracją a oligarchią. Władze gmin żydowskich w Poznaniu i Swarzędzu (od połowy XVII do końca XVIII wieku)", Warszawa 2000; "Gminy żydowskiew dawnej Rzeczypospolitej. Wybór tekstów źródłowych", Warszawa 2003; "Pinkas kahału swarzędzkiego (1734-1830)", Warszawa 2005; "Sejmy i sejmiki koronne wobec Żydów. Wybór tekstów źródłowych", Warszawa 2006; "The Jewish Community. Authority and Social Control in Poznań and Swarzędz 1650-1793", Wrocław 2008.

The Council of Lithuanian Jews 1623-1764

Anna Michałowska-Mycielska

The Council of Lithuanian Jews (Lithuanian Vaad) was the central representative organ of the Jews in the Grand Duchy of Lithuania. It operated for nearly one and a half centuries (1623-1764), touching all spheres of the Jewish community's life. It undertook important initiatives for the benefit of its constituency at diets and dietines (legislative assemblies of the nobility), at the courts of the King and important magnates, and in non-Jewish courts of law. This book discusses the Council's activities in the context of processes and phenomena present in Jewish society of the time, illustrating the life of Lithuanian Jewry as a separate estate guided by a common sense of identity transcending local affiliation.

The Jewish Community: Authority and Social Control in Poznan and Swarzedz 1650-1793

Anna Michałowska-Mycielska

Książka - napisana przede wszystkim na podstawie źródeł żydowskich, przeważnie w języku hebrajskim - stanowi cenny wkład w badania nad dziejami Żydów w Polsce. Na przykładzie gmin w Poznaniu i Swarzędzu pokazuje mechanizmy funkcjonowania i politykę władz gminy żydowskiej w epoce nowożytnej w okresie między zakończeniem wojen szwedzkich a schyłkiem Rzeczypospolitej. Szczegółowy opis oraz analiza struktury władz gminnych, sposobu ich wyłaniania i funkcjonowania pozwala nie tylko zrozumieć, jak gminy funkcjonowały, ale także jakie przyczyny prowadziły do zmian.   This book fe­atu­res the me­cha­ni­sms un­der­ly­ing the ope­ra­tion of Je­wish com­mu­ni­ties and the po­li­cies pur­su­ed by com­mu­ni­ty au­tho­ri­ties in ear­ly mo­dem ti­mes. The com­mu­ni­ties fe­atu­red are Po­znań and Swa­rzędz. Al­tho­ugh au­tho­ri­ty was ma­in­ly exer­ci­sed in a com­mu­ni­ty by the ka­hal and its of­fi­cials, the rab­bi, bro­ther­ho­ods, and cra­ft­smen’s gu­ilds were also in­vo­lved in the com­mu­ni­ty’s ma­na­ge­ment. The pur­po­se of this work is also to hi­gh­li­ght the mu­tu­al in­ter­de­pen­den­cies be­twe­en all of the­se gro­ups. It is by no me­ans ac­ci­den­tal that Wiel­ko­pol­ska (Gre­at Po­land) has been cho­sen as an exam­ple. This re­gion, im­por­tant in de­mo­gra­phic and cul­tu­ral terms, was the area of the ear­liest Je­wish set­tle­ment in Po­lish lands. Je­rzy To­pol­ski de­scri­bed Wiel­ko­pol­ska’s uni­que so­cio­eco­no­mic struc­tu­re. Agri­cul­tu­re and in­du­stry sha­ped the area’s eco­no­my (with the gran­ge ca­te­ring to the do­me­stic mar­ket ra­ther than to exports across the Bal­tic Sea, with no­bi­li­ty more in­c­li­ned to in­vest, with hi­gh­ly de­ve­lo­ped she­ep bre­eding and te­xti­le in­du­stry, wo­olen cloth pro­duc­tion in par­ti­cu­lar, and with a high sha­re of urban po­pu­la­tion, a po­si­ti­ve tra­de ba­lan­ce, and a high sha­re of pe­cu­nia­ry rent in pe­asants’ per­for­man­ces to the­ir lords). Wiel­ko­pol­ska was ma­in­ly in­ha­bi­ted by me­dium no­bi­li­ty and the­re were no lar­ge ma­gna­te es­ta­tes, ty­pi­cal of the eastern re­gions of the Po­lish-Li­thu­anian Com­mon­we­alth. Owing to Wiel­ko­pol­ska’s spe­ci­fi­ci­ty, the na­tu­re of Je­wish set­tle­ment in this re­gion was di­stinc­tly dif­fe­rent from that in other re­gions: Jews ma­in­ly set­tled in towns,ta­king up such ty­pi­cal urban oc­cu­pa­tions as tra­de and cra­fts. The book pre­do­mi­nan­tly re­lies on the ar­chi­val so­ur­ces pro­du­ced by two Je­wish com­mu­ni­ties in Wiel­ko­pol­ska – in Po­znań and Swa­rzędz – which are am­ple and very well pre­se­rved com­pa­red to tho­se of other Com­mon­we­alth’s com­mu­ni­ties. It also fe­atu­res bro­ader phe­no­me­na cha­rac­te­ri­stic of the way the Je­wish self-go­vern­ment func­tio­ned at the lo­cal le­vel. It is also worth un­der­sco­ring that the sta­te of es­ta­tes, whe­re in­di­vi­du­al es­ta­tes exer­ci­sed se­pa­ra­te ri­ghts and were dif­fe­ren­tly or­ga­ni­zed, was a very good gro­und for the growth of such self-go­vern­ment. This se­cond En­glish edi­tion of the book is lar­ge­ly due to the unflag­ging in­te­rest in the hi­sto­ry and cul­tu­re of the Po­lish Jews. That in­te­rest is not a mere fad, but a phe­no­me­non that has be­co­me a per­ma­nent fe­atu­re of hi­sto­ri­cal wri­ting. The­re is also a no­ti­ce­able trend for scho­lars, who are in­cre­asin­gly bet­ter pre­pa­red in terms of re­se­arch to­ols and lan­gu­age, to fo­cus on that area of stu­dy. Which trans­la­tes into a new per­cep­tion of the pla­ce and role of the Jews wi­tho­ut whom the so­cio-eco­no­mic land­sca­pe of the an­cient Com­mon­we­alth wo­uld have been hi­gh­ly in­com­ple­te and spar­se. It is be­co­ming more wi­de­spre­ad in Po­land, too, as evi­den­ced by the emer­gen­ce of va­rio­us mu­seums which fe­atu­re/un­der­sco­re the pre­sen­ce of Jews in lo­cal com­mu­ni­ties. As the Mu­seum of the Hi­sto­ry of Po­lish Jews, re­cen­tly ope­ned in War­saw, best de­mon­stra­tes. The Po­znań com­mu­ni­ty is one of the ol­dest Je­wish com­mu­ni­ties in the Po­lish lands. The ol­dest re­fe­ren­ce to Jews li­ving in Po­znań (Po­zna) co­mes from 1379.[1] Le­gend has it that a sy­na­go­gue was bu­ilt in that town in 1367, first re­fer­red to in so­ur­ce ma­te­rials in 1449. The first men­tion of the ce­me­te­ry co­mes from 1438.Ano­ther Po­znań le­gend, which most pro­ba­bly da­tes from the se­cond half of the 15th cen­tu­ry, tells abo­ut the host pro­fa­ned by the Po­znań Jews in 1399.