Całościowe zarządzanie ryzykiem systemowym. Pandemia COVID-19

Jan Krzysztof Solarz, Krzysztof Waliszewski

Trwają poszukiwania analogii dla COVID-19. W języku zarządzania ryzykiem używa się analogii do Białego Łabędzia, rozkładu normalnego, Czarnego Łabędzia epidemii, która pojawia się raz na sto lat, Zielonego Łabędzia wydarzenia, które pociąga za sobą ogromne straty i jest nieuniknione. Autorzy wykorzystują swoje kompetencje w zakresie zarządzania ryzykiem systemu finansowego, aby uporządkować dotychczasową wiedzę o pandemii koronawirusa. Doświadczenie kryzysu finansowego lat 2008-2009 pozwala na przedstawienie sekwencji wydarzeń, które mają nas doprowadzić do nowej normalności. Studium ekonomiczno-finansowe COVID-19 jest podzielone na trzy części. Część pierwsza przypomina dorobek teorii ryzyka systemowego i jego odmienność od ryzyka systematycznego i ryzyka specyficznego. Część druga przypomina, że straty wywołane pandemią mogą być liczone w różnych dobrach ekonomicznych: publicznych lub prywatnych, w dobrach pożytku publicznego i dobrach klubowych, wspólnych np. dla rodziny. Straty mogą dotyczyć dóbr współwystępujących, infrastruktury społeczeństwa i gospodarki ryzyka. Część trzecia koncentruje się na następstwach COVID-19 dla kondycji finansowej, państwa, gospodarstw domowych, JST, przedsiębiorstw. Kontekst finansowy i prognozy strat wywołanych pandemia są odnoszone do kraju, Unii Europejskiej i gospodarki światowej. Zakończenie prezentuje 9 etapowy model rozwoju pandemii jako ryzyka systemowego, które może i powinno być profesjonalnie zarządzane. Nowością tego studium jest zwrócenie uwagi na znaczenie nawyków codzienności dla uporania się następstwami pandemii. Nanofinanse konsekwentnie przypominają, że stabilność systemu zdrowotnego czy finansowego zależy od nawyków na co dzień. Rekomendacje praktyczne książki, dotyczą odblokowania istniejącego potencjału intelektualnego i finansowego transferów międzypokoleniowych dla przezwyciężenia negatywnych następstw pandemii. Seniorzy mają zasoby majątkowe pozwalające na przezwyciężenie recesji po COVID-19. Obawiają się bardziej o życie i zdrowie dzieci i wnucząt niż o własne. Współczesne technologie typu blockchain pozwalają na zagwarantowanie bezpieczeństwa transferom rodzinnym i międzypokoleniowym. Są to bufory bezpieczeństwa zdrowotnego i finansowego ludności w warunkach pandemii.

Ewolucja instytucjonalna systemów finansowych w Holandii i w Japonii

Jan Krzysztof Solarz

Holandię i Japonią łączą ponad czterystuletnie bezpośrednie kontakty handlowe i wzajemne obserwowanie swojego rozwoju. Oba kraje dokonały odmiennego wyboru. Niderlandy stały się kolebką kapitalizmu, państwem otwartym na świat. Japonia schroniła się przed zewnętrznym światem w swojej kulturze i świadomym izolacjonizmie. Od końca XIX wieku, w wyniku restauracji władzy cesarza szybko nadrabiała zaległości w stosunku do krajów dojrzałego kapitalizmu. Kolejne fale globalizacji przynosiły jedynie pewne korekty tych wyjściowych strategii rozwoju. Oba kraje są zatem dobrymi grupami rówieśniczymi w porównaniach międzynarodowych zorientowanych na uchwycenie ładu instytucjonalnego właściwego kapitalizmowi. Japonia reprezentuje kulturę zbiorowej uprawy ryżu, Holandia handlu międzynarodowego zbożami. Łączy je globalna kultura uprawy i handlu bawełną. Japonia to” kapitalizm reński”, zorientowany na banki, Holandia to „kapitalizm anglosaski” zorientowany na rynki kapitałowe. Dziś aktualne staje się pytanie jaki powinien być kapitalizm XXI wieku? Na pewno nie będzie to kapitalizm „reński” ani kapitalizm „anglosaski”. Czy będzie to kapitalizm zamknięcia się w narodowych granicach czy otwarcia się na problemy ludzkości?

Holistic management of the COVID-19 pandemic

Jan Krzysztof Solarz, Krzysztof Waliszewski

The authors of the monograph apply their competences in the field of risk management in the financial system in order to organise what is currently known about the COVID-19 pandemic. They recognise that by nature it is both endogenous as a result of health habits and exogenous in relation to lockdown. Overall, this poses a systemic risk. Holistic systemic risk management organises the sequence of events and action taken in such a way that the exit strategy from one crisis marks the beginning of a new one. The reviewed work has unquestionable substantive and methodological value. (...) The consequences and challenges related to COVID-19 are among issues of interest and significance analysed in international, and to some extent in Polish, economic and financial literature (scientific, popular science, journalistic works). From this point of view, the reviewed work should be considered as an attempt to synthesise what is most current and relevant in this area. One might risk stating here that the book by Profs Solarza and Waliszewski will be the first Polish publication in ‘Coronomics’.