Nauczyciel w "polu" szkolnym - w świetle teorii Pierre'a Bourdieu i nauczycielskich narracji

Małgorzata Zalewska-Bujak

Książka pt. „Nauczyciel w polu szkolnym – w świetle teorii Pierre̕a Bourdieu i nauczycielskich narracji” stanowi próbę naświetlenia nauczycielskiej perspektywy spoglądania na otaczającą ich rzeczywistość zawodową. Autorka, zainteresowana tym, jak nauczyciele sami rozpoznają swoje umiejscowienie w polu szkolnym, postanowiła oddać im głos i dzięki prowadzonym wywiadom sięgnąć do ich codzienności związanej z wykonywaną profesją. Intencjonalne dotarcie do zawodowych doświadczeń nauczycieli zaowocowało ukazaniem tego, co spotyka ich w świecie szkoły. Pozwoliło także spojrzeć niejako „oczyma rozmówców” zarówno na napotkanych w nim ludzi i sytuacje, jak i na podejmowane przez nich samych działania, na normy, którymi się kierują, oraz rozpoznać znaczenia, które przypisują codziennym zdarzeniom, procesom i strukturom zawodowego życia. Zastosowana przez autorkę perspektywa teoretyczna Pierre’a Bourdieu do interpretacji tego, co nauczyciele odsłonili w swoich opowieściach, okazała się niezwykle przydatna w dokonanym opisie i interpretacji naczelnych kategorii, wyłaniających się z przedstawianych analiz zgromadzonego materiału badawczego, wśród których znalazła się między innymi urzeczywistniająca się w szkolnym polu przemoc symboliczna (dokonywanej zarówno na uczniach, jak i na nauczycielach) oraz realizująca się w nim reprodukcja społecznej rzeczywistości. Publikacja adresowane jest nie tylko do grona akademików, ale również do szerszej sfery publicznej, gdyż pokazuje między innymi, jakie mechanizmy zawiadują szkolnym polem i w jaki sposób są one odczytywane przez nauczycieli, jakie są źródła i formy stosowanej wobec nich przemocy symbolicznej oraz jakie strategie stosują, aby utrzymać się w zawodzie. Książka, w nadziei autorki, może stanowić źródło pogłębienia „przestrzeni myślenia” o nauczycielach umiejscowionych w polu szkolnym.