Depopulacja i rozwój Nysy oraz powiatu nyskiego wobec akademickości miasta. Wybrane zagadnienia ekonomiczne i demograficzne

Romuald Jończy, Diana Rokita-Poskart, Przemysław Śleszyński

Prezentowana monografia dotyka problematyki procesów ludnościowo-rozwojowych w ośrodku subregionalnym oraz analizuje rolę, jaką odgrywa w tych procesach szkoła wyższa. Przedmiotem analizy uczyniono Nysę i cały powiat nyski, stanowiący obszar peryferyjny typologicznie, bardziej zbliżony do obszarów problemowych przedsudeckiego i sudeckiego Dolnego Śląska niż do specyficznej pod względem ludnościowym Opolszczyzny czy historycznego Górnego Śląska, z którymi głównie związane są dzieje omawianego miasta. Monografia opiera się na analizie danych i wynikach rozległych badań empirycznych, koncentrując się szczególnie na procesach przestrzennych, wyludnienia i drenażu ludności, zwłaszcza młodzieży. Dokonane analizy kontekstualizowane są w ramach procesów rozwoju i roli, jaką odgrywa w nich uczelnia umiejscowiona w subregionalnym ośrodku akademickim. Autorzy książki podejmują w niej próbę spojrzenia na uczelnie jak na instrument zatrzymujący młodzież i generujący impulsy dla lokalnego rozwoju demograficzno-gospodarczego

Migracje pomaturalne w województwie dolnośląskim wobec depopulacji regionu i wymogów zrównoważonego rozwoju społeczno-gospodarczego

Alicja Dolińska, Romuald Jończy, Przemysław Śleszyński

Monografia zawiera analizę migracji odbywających się w województwie dolnośląskim – z Wrocławiem, będącym ośrodkiem metropolitalnym silnie przyciągającym ludność z regionu. Przedmiot analizy stanowiły skala, kierunki i struktura oraz determinanty i skutki migracji wewnętrznych. Szczególnie skupiono się na dominującej w tych migracjach młodzieży oraz skutkach tych migracji wywołanych w sferze rozwoju demograficznego i gospodarczo-społecznego województwa. Podstawowy kontekst badawczy stanowiły procesy depopulacji, uwarunkowania edukacyjne i rynku pracy oraz dysharmonia rozwoju społeczno-gospodarczego w układzie centra – peryferie. Zawarte w monografii wnioski stanowią próbę zobrazowania zjawisk i prawidłowości obserwowalnych poza tym obszarem i wskazują w dużej mierze uniwersalne prawidłowości, które odnieść można do innych części Polski oraz innych państw o podobnej specyfice demograficzno-społecznej i sytuacji w sferze edukacji, a także analogicznych warunkach na rynku pracy.

Migracje z miast na wieś. Determinanty oraz wybrane konsekwencje w wymiarze ekonomicznym i przestrzenno-środowiskowym (na przykładzie strefy podmiejskiej Wrocławia)

Alicja Dolińska, Romuald Jończy, Przemysław Śleszyński, Justyna Rokitowska-Malcher, ...

Celem niniejszego opracowania jest prezentacja wstępnej wiedzy o warunkach i przyczynach współczesnych migracji z miasta na wieś, w tym ustalenie roli czynników środowiskowych i ekonomicznych w decyzjach migracyjnych. W publikacji dokonano rozróżnienia na czynniki decydujące o przeprowadzce na wieś oraz implikujące decyzję o wyborze konkretnej lokalizacji. Za cel opracowania przyjęto również dokonanie wstępnych ustaleń dotyczących rozdziału sfer aktywności ekonomiczno-społecznej migrantów na nowe i poprzednie miejsce pobytu. Uzyskano także opinie badanych na temat oceny dokonanej migracji w zakresie różnych warunków i elementów życia. Przeprowadzone badanie ma w przyszłości stanowić punkt wyjścia do zaprojektowania bardziej złożonych i szczegółowych analiz. Na teren badań wybrano strefę podmiejską Wrocławskiego Obszaru Metropolitalnego - jednego z pięciu najdynamiczniej rozwijających się obszarów metropolitalnych w Polsce. W monografii omówiono m.in. następujące zagadnienia: migracje z miasta na wieś jako jedna z kategorii migracji, migracje do strefy podmiejskiej Wrocławia na tle innych migracji wewnętrznych w Polsce, migracje z miasta na wieś w ujęciu teorii ekonomicznych, determinanty migracji w świetle wyników badań, determinanty migracji w świetle wyników badań.

Nierejestrowane wyludnienie i sytuacja na lokalnym rynku pracy na tle procesów rozwojowych powiatu nyskiego

Romuald Jończy, Karina Kaczmarczyk-Brol, Dominik Socha, Przemysław Śleszyński

Praca jest poświęcona diagnozie problemu wyludnienia i zatrudnienia w skali lokalnej powiatu nyskiego. W monografii  poddano analizie  związki zmian demograficznych z sytuacją na rynku pracy, dostępem do kształcenia oraz dysharmonicznym rozwojem ośrodków miejskich różnej wielkości. Wnioski sformułowano na podstawie danych statystyki publicznej i  rozległych badań  mikrospisowych  obejmujących  ludność 44 miejscowości powiatu. Przeprowadzone badania  dowodzą ogromnej skali niezarejestrowanego wyludnienia, feminizacji odpływu ludności z peryferii i ścisłej współzależności depopulacji od lokalnej dostępności pracy.

Płacowe warunki powrotu polskich migrantów zarobkowych do województwa opolskiego

Romuald Jończy, Justyna Rokitowska-Malcher

Monografia ma charakter teoretyczno-empiryczny i poświęcona jest płacowym warunkom powrotu migrantów zarobkowych do województwa opolskiego. Oryginalność zrealizowanych i opisanych badań własnych polega na wykorzystaniu do identyfikacji i pomiaru preferencji płacowych migrantów autorskich wskaźników, m.in.: minimalnej płacy migracyjnej – wyrażającej minimalną płacę netto, za którą dana osoba jest skłonna dalej pracować za granicą, oraz minimalnej płacy remigracyjnej – to jest minimalnej płacy netto, za którą osoba pracująca za granicą byłaby skłonna podjąć zatrudnienie w Polsce. Na podstawie tych danych skonstruowano płacowe funkcje remigracyjnej podaży pracy, przedstawiające skłonność do powrotu z emigracji zarobkowej i podjęcia zatrudnienia w Polsce przy różnych poziomach płac. W monografii, oprócz ustaleń płacowych warunków powrotu migrantów zarobkowych, sformułowano wnioski odnośnie do czynników emigracji, przymusowości/dobrowolności migracji zarobkowej, uwarunkowań zatrudnienia za granicą oraz zamiarów badanych dotyczących przyszłości.

Procesy migracyjne w południowo-zachodniej Polsce w kontekście sytuacji na rynku pracy. Wybrane zagadnienia

Alicja Dolińska, Romuald Jończy

W monografii podjęto temat migracji na obszarze południowo-zachodniej Polski oraz jej związku ze sferami rynku pracy, edukacji i rozwoju. Książka składa się z dziewięciu rozdziałów. Pierwszy stanowi wprowadzenie do kolejnych, charakteryzując główne procesy migracji i omawiając istotne dane i wnioski nieprezentowane w dalszej części pracy. Kolejne rozdziały zawierają wyniki badań poszczególnych autorów. Omówiono w nich m.in. różnego rodzaju ruchy zarobkowe ludności i aspekty mobilności młodzieży. Przeanalizowano także zagadnienia starzenia się ludności i związki tego procesu z rynkiem pracy. W podsumowaniu wskazano na dwa główne problemy, jakie stanowią proces depopulacji, uwidaczniający się jako pustoszenie peryferii na rzecz aglomeracji wrocławskiej i – nadal – zagranicy, a także utrzymująca się znaczna skala emigracji trwałej i zarobkowej z Polski do Europy Zachodniej, sprzyjające ciągle dokonującym się zmianom na polskim rynku pracy.

Sytuacja demograficzna i zatrudnienie na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego

Alicja Dolińska, Romuald Jończy, Przemysław Śleszyński

W monografii podjęto temat nierejestrowanej migracji dokonującej się na obszarach wiejskich województwa dolnośląskiego oraz form zatrudnienia ludności faktycznie zamieszkującej badane miejscowości. Podstawą przeprowadzonych analiz były, oprócz danych statystyki publicznej i materiałów autorów, badania mikrospisowe obejmujące ludność z 15 miejscowości województwa dolnośląskiego. Badania te wykazały występowanie znacznych rozbieżności między rejestrowaną liczbą mieszkańców wynikającą z danych meldunkowych a ich liczbą ustaloną w trakcie mikrospisu. W większości wsi odnotowano znaczne niedobory ludności w stosunku do danych meldunkowych z wyjątkiem miejscowości położonej najbliżej Wrocławia, w której zidentyfikowano istotną nadwyżkę osób zamieszkałych w stosunku do zameldowanych.

Współczesne migracje osób młodych. Wybrane zagadnienia

Romuald Jończy, Justyna Rokitowska-Malcher red.

Monografia stanowi kontynuację wydanej nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu w 2020 roku publikacji poświęconej procesom migracyjnym w południowo-zachodniej Polsce w kontekście sytuacji na rynku pracy. Niniejsza książka ukazuje różnorodność procesów migracji młodzieży, skupiając się zarówno na determinantach, jak i na skutkach migracji wewnętrznych i zewnętrznych, migracji edukacyjnych i zarobkowych, migracji czasowych i trwałych, migracji do centrów i na peryferie, a także nowych trendów migracyjnych. Zawarte w poszczególnych rozdziałach treści i wyniki badań, dostarczając wielu wniosków, mogą stanowić ważne impulsy do dalszych pogłębionych i rozszerzonych analiz, które wydają się niezbędne - ze względów nie tylko naukowych, ale także praktycznych, związanych z monitoringiem i kształtowaniem mobilności (i jej skutków) w kierunku pożądanym z punktu widzenia interesu społecznego.