Socjologia wizualna w praktyce. Plakat jako narzędzie propagandy wojennej

Piotr Chomczyński, Tomasz Ferenc, Waldemar Dymarczyk

Treści zawarte w książce dotyczą przede wszystkim codziennego świata jednostek poddawanych oddziaływaniu plakatu jako narzędzia propagandy. Plakat z uwagi na swoją formę i sposób dystrybucji dociera do prawie każdego. Możemy w nim ujrzeć matrycę różnorodnych form wizualnej propagandy i różnych form wizualnego oddziaływania (wpływania, manipulowania, inżynierii społecznej), również tych dalekich od propagandy wojennej (reklamy). Opisano wielość sposobów dociekania znaczeń i sensów poddawanych analizie plakatów. Generalnie w socjologii tematyka skupia się wokół badania teraźniejszości, a w socjologii wizualnej wokół aktualnych i współczesnych wizualizacji. Interpretacja plakatów wymaga dużej wiedzy historycznej, a także znajomości formalnej stylistyki komponowania obrazów w danym okresie historycznym i obszarze geograficznym. W wielu opisach autorzy starają się odsłonić wielowarstwowość obrazów; zdejmując warstwę po warstwie, docierają do podstawowych motywów i technik perswazyjnych plakatów wojennych. Prace te stanowią bardzo istotny przyczynek do rozwoju technik analitycznych w socjologii wizualnej, a także – szerzej – w socjologii jakościowej. Zainteresują one zarówno badaczy, jak i studentów takich kierunków, jak socjologia, historia, antropologia społeczna, ale też historyków sztuki, politologów czy psychologów społecznych. Może też zaciekawi większe grono czytelników. 

Sztuka współpracy. Studium grup artystycznych w czasach PRL

Tomasz Ferenc, Krzysztof Olechnicki, Paulina Rojek-Adamek, Xawery Stańczyk

Książka powstała z myślą o potrzebie ukazania zróżnicowanego kontekstu badania grup artystycznych oraz przybliżeniu historii wybranych kolektywów. Niniejszy tom jest pierwszym i zarazem otwierającym serię monografii poświęconych grupom artystycznym. Zadanie, które sobie postawiliśmy – poza pokazaniem specyfiki konkretnych ugrupowań – ma zapoczątkować dyskusję ukierunkowaną na wypracowanie założeń teoretyczno-metodologicznych badania świata sztuki z perspektywy działania grupowego. * W polskiej socjologii brakuje prac dotyczących grup artystycznych […]. Recenzowana książka wypełnia zatem pewną lukę i może stanowić zaczyn serii dotyczącej  grup artystycznych i socjologicznych aspektów funkcjonowania artystów czy zespołów muzycznych w polskim społeczeństwie. dr hab. Radosław Kossakowski, prof. UG Monografia jest napisana bardzo przystępnym językiem. Czyta się ją z niekłamaną przyjemnością, co odsłania wręcz reporterskie zaangażowanie Autorów. Ów bardzo czytelny i komunikatywny  język nie stoi w sprzeczności z głębokością przekazu i bardzo dobrym osadzeniem teoretycznym pracy. dr hab. Magdalena Szpunar, prof. UJ

Wojna, obraz, propaganda. Socjologiczna analiza plakatów wojennych

Piotr Chomczyński (red.), Tomasz Ferenc, Waldemar Dymarczyk

 Potęga oddziaływania plakatu, mierzona choćby stopniem rozpoznawalności przez odbiorców treści posterów, jest bezdyskusyjna. Wyrazem ich nieprzemijającej popularności (a nawet swoistej mody) są dzisiaj np. reprinty i kalendarze zawierające przedruki starych posterów, stające się częścią dekoracji przestrzeni zarówno publicznych, jaki i prywatnych. Często też dawne postery wykorzystywane są w działaniach promocyjnych i marketingowych. Ich przekaz jest prosty, zazwyczaj jednoznaczny i eksponowany w przestrzeni publicznej. Po książkę warto sięgnąć, dlatego że: pokazuje ono efektywność i przydatność analiz wizualnych w rozumieniu życia społecznego, ich użyteczność w uprawianiu, zwłaszcza współczesnej, socjologii; jest ona doskonałym kompendium wiedzy na temat propagandy wizualnej, pokazuje jej historyczne przykłady i współczesne rozwinięcia, a także to, jak bardzo ten rodzaj komunikatów przenika codzienność, jak jest on wszechobecny i to w każdym z możliwych do pomyślenia aspektów życia społecznego. Czytelnik znajdzie w niej wiele trudnych do pozyskania informacji na temat ikonicznych przedstawień wojny obecnych w zachodniej kulturze wizualnej, słabo dotąd rozpoznane przykłady kampanii propagandowych z przeszłości, a także wiele niezwykle trafnych interpretacji współczesnych przekazów perswazyjnych.

Zapisy pamięci. Historie Zofii Rydet

Tomasz Ferenc, Karol Jóźwiak, Andrzej Różycki

Zofia Rydet jest jedną z najbardziej znanych i cenionych postaci w historii polskiej fotografii, jednak prac poświęconych jej sztuce i życiu jest niewiele. Dominują oczywiście katalogi dotyczące jej twórczości, wydawane głównie z okazji odbywających się wystaw, natomiast brakuje solidnych opracowań naukowych. Książka ta może w jakiejś mierze wypełnić tę lukę i stać się inspirującą, ważną pozycją w badaniach nad polskim środowiskiem artystów fotografów i jedną z jego najważniejszych postaci. Zofia Rydet stała się wręcz legendą polskiej fotografii i autorzy Zapisu pamięci. Historii Zofii Rydet obawiają się, że jej osoba ulega mitologizacji, co nastąpiło szczególnie wyraźnie po śmierci artystki. Taka mitologizacja funkcjonuje często jak ideologia i uniemożliwia dojście do prawdy o poznawanej rzeczywistości. Stąd też Tomasz Ferenc, Karol Jóźwiak i Andrzej Różycki podjęli próbę demitologizacji Zofii Rydet, chcąc "przekroczyć wiedzę o Zofii Rydet, którą ona sama pozostawiła po sobie, i spróbować zrozumieć, kim była". Właśnie owa próba zrozumienia artystki i jej twórczości poprzez zabieg demitologizacji stanowi o oryginalności tej publikacji i powoduje, że może stać się ona ważnym odniesieniem do dalszych badań nad fenomenem Zofii Rydet. Z recenzji prof. UAM dr. hab. Jerzego Kaczmarka