Człowiek w obliczu pandemii. Psychologiczne i społeczne uwarunkowania zachowań w warunkach kryzysu zdrowotnego

Małgorzata Kossowska, Natalia Letki, Tomasz Zaleśkiewicz, Szymon Wichary

Stan pandemii to niezwykle trudna sytuacja, w której trzeba podejmować niełatwe decyzje, i to na różnych szczeblach. To sytuacja dużej niepewności, więc zdarza się również, że panuje inercja decyzyjna. Na skutek owych decyzji ludzie poddają się (lub nie) przeróżnym zaleceniom medycznym i rygorom sanitarnym, są przy tym mniej lub bardziej skłonni do podejmowania ryzyka (bądź do jego unikania), a pośród rozmaitych emocji nierzadko doświadczają silnego lęku i depresji. O wszystkich tych kwestiach sporo do powiedzenia mają nauki behawioralne, w których od lat prowadzi się badania empiryczne na ten temat. Sytuacja pandemii COVID-19, z którą obecnie mamy do czynienia, nie może być rozpatrywana wyłącznie jako problem medyczny. Od podejmowanych decyzji a także od sposobu ich komunikowania zależy bowiem zarówno ludzkie zdrowie i życie, jak i to, jak szybko uda się opanować kryzys. Czworo znakomitych psychologów, reprezentujących różne subdyscypliny, przygotowało wieloaspektowe opracowanie dotyczące stanu pandemii, analizowanego właśnie z perspektywy pozamedycznej. Praca ta jest przeglądem tego zagadnienia, dokonanym z uwzględnieniem zarówno klasycznych już koncepcji teoretycznych, jak i wyników najnowszych ujęć oraz badań empirycznych. Autorzy omawiają między innymi takie kwestie, jak podmiotowość człowieka znajdującego się w niejasnej i niepewnej sytuacji, rola lęku w podejmowaniu decyzji i szacowaniu ryzyka, zaufanie do innych ludzi oraz do instytucji, tożsamość grupowa i poczucie wspólnotowości, znaczenie kapitału społecznego czy zautomatyzowane lub w pełni świadome rytuały indywidualne i społeczne. Rozważania autorów zostały uzupełnione wprowadzeniem, które z perspektywy biologicznej wyjaśnia, czym jest pandemia, a także omówieniem różnic kulturowych i rozmaitych reakcji poszczególnych państw na kryzys pandemiczny.

Namiętności!

Tomasz Zaleśkiewicz, Anna Strużyńska-Kujałowicz, Alina Kolańczyk, Wiesław Łukaszewski, ...

Co nadaje życiu smak? Co sprawia, że bywa ono wyjątkowo emocjonujące? Jakie namiętności targają człowiekiem i decydują o jego wyborach, działaniu i myśleniu? Jakim namiętnościom nie potrafimy się oprzeć? W tej książce można znaleźć błyskotliwe odpowiedzi wybitnych psychologów na te oraz na wiele innych pytań. Cykl spotkań Bliżej Psychologii, a także książki będące ich owocem to realizacja idei, by przybliżać dokonania naukowe laikom i przedstawiać możliwości praktycznego zastosowania wyników badań i eksperymentów naukowych. Psychologia bowiem nie jest magią, współczesną alchemią czy wróżeniem z kart, nie jest też hermetycznie zamkniętą dziedziną, którą można wyizolować z codziennego życia. Być bliżej psychologii to żyć pełniej, mądrzej, lepiej. Chyba warto? Wszystko zawiera się w przekonaniu, że nie można pogodzić z sobą emocji i poznania (serca i rozumu). Jako oczywiste i niewymagające dyskusji przyjmowano, że to, co należy do sfery rozumu, tym samym nie należy do sfery emocji, to zaś, co należy do sfery emocji, nie należy do sfery rozumu. Prymat co zrozumiałe w świetle przyjętych założeń przyznawano emocjom, intuicji, wszelkim ludzkim namiętnościom. Rozum spostrzegano jako niezbyt zdolny do radzenia sobie z problemami ludzkiego losu, w emocjach zaś upatrywano jedynej lub najważniejszej siły sprawczej ludzkiego działania. Szczególnie dotyczyło to namiętności. Wiesław Łukaszewski (fragment Wstępu)