O łabędziach we wiku

Jerzy Bandrowski

W jednej z nadmorskich miejscowości żył rybak, który wychowywał czternaścioro dzieci. Jak można się domyślać, nie było to łatwe zadanie. Starsze dzieci pomagały w utrzymaniu rodziny, a młodsze zajmowały się sobą nawzajem. Wśród rodzeństwa była para, która nie rozstawała się ze sobą: pięcioletnia Józia i rok starszy Janek. Wspólnie chodzili nad zatokę, by spędzać czas, wpatrując się w morską otchłań. Pewnego razu daleko od brzegu dostrzegli stado kulpsi", czyli dzikich łabędzi. Z dnia na dzień pomiędzy dziećmi i ptakami zaczyna nawiązywać się wyjątkowa więź.

O małym Eryku, czarnym kocie i upartym worku

Jerzy Bandrowski

Dzieci mieszkające w rybackich wioskach rzadko mają kontakt z lądowymi zwierzętami, dlatego tak bardzo się nimi interesują. Niestety ich zabawy często przekraczają niewinne zachowania i nie wszystkie koty mogą liczyć na dobre traktowanie. Czasu na zabawy nie ma jednak zbyt wiele, bo od małego trzeba pomagać rodzicom w pracy a tej nigdy nie brakuje. Jednym z bardziej pracowitych chłopców jest Eryk, który choć nie skończył jeszcze siedmiu lat, już nabrał krzepy i samodzielności. Pewnego dnia w trakcie dziecięcych zabaw jeden z kotów zostaje poważnie raniony. Dzieci ustalają swoją wersję wydarzeń, by nikt z dorosłych nie dowiedział się, co się właściwie stało. Czy prawda wyjdzie w końcu na jaw, a młody oprawca zostanie ukarany?

O purpurowych różach i oczach szafirowych

Jerzy Bandrowski

Dwunastoletnia Nusieńka jest całkiem ładną dziewczyną, ale wisienkę na torcie jej urody stanowią niezwykle zgrabne "nózie", które zdobi lakierkami na obcasie. Bardzo schlebia jej, że młody mężczyzna, "książę o szafirowych oczach", codziennie gubi dla niej na ulicy kilka róż. Chłopak nie jest majętny, co tylko podbudowuje dziewczynę, że na róże dla niej wydaje sporą część swojej wypłaty. Nusia wyprowadza się za granicę, gdzie znajduje rzeszę adoratorów. Wciąż pamięta jednak o "księciu".

Osaczona

Jerzy Bandrowski

Schorowana, dojrzała kobieta, Walerya Gojewska, nie potrafi już cieszyć się życiem. Za dużo doświadczyła, za dużo widziała. Stała się zgorzkniała i przesądna. Po śmierci swojej matki mieszka z nią młody Wicio Żelawski wraz ze swoją kuzynką Helenką. Kobieta proponuje młodzieży wspólną wyprawę na cmentarz.

Osaczona i inne nowele

Jerzy Bandrowski

Kompilacja nowel publikowanych także osobno. Wśród opowiadań znajdują się historie współczesne (np. "Jesienią", "O purpurowych różach i oczach szafirowych"), jak i reinterpretacje znanych mitów i legend (np. "Dedal i Ikar", "Wdzięczność bogów" itd.). Autor uderza zazwyczaj w tony poważne, problematyzuje kwestię ludzkiej natury i relacji. Wspólnym mianownikiem jest wyrafinowany, rozpoetyzowany styl Bandrowskiego.

Pałac połamanych lalek

Jerzy Bandrowski

Dwóch przyjaciół wchodzi na zamknięty teren pełen rozległych budynków i zadbanych ogrodów. Główny bohater emocjonuje się wyprawą, porównuje zabudowania do Hollywood, raz po raz wyrzuca z siebie krótkie rymowanki, jest niejako "pod władaniem poezji". Jego towarzysz, Właduchna, opanowany i obojętny, tłumaczy mu, że to teren szpitalny i odprowadza go do gabinetu lekarskiego. To klinika dla psychicznie chorych, a czytelnik wraz z głównym bohaterem poznaje coraz lepiej rzeczywistość szpitala oraz relacje między kuracjuszami i personelem.

Pielgrzymi

Jerzy Bandrowski

Jesień 1916 r. W rosyjskiej miejscowości Biełow, w zaniedbanych daczach osiedlili się uchodźcy z Galicji - jest . doktor z kuzynką Helenką oraz podkochujący się w niej jeszcze w czasach pokoju poeta Niwiński. Polacy uciekli tu z przyczyn politycznych i znaleźli schronienie, ale pogrążają się w coraz większym marazmie. Wyobcowani, mieszkający w fatalnych warunkach, wciąż myślą, jak przyłączyć się do walk o wolność.

Pies

Jerzy Bandrowski

Majętny, całkiem młody i urodziwy kupiec żył sam, nie miał bowiem wiary w ludzi. Jedynym jego towarzyszem był ukochany pies Mikońcio. Pan uwielbiał chadzać z nim na spacery po bogatej, zadbanej dzielnicy. Wkrótce stało się to niemożliwe, bo w mieście zapanował terror wojskowy. Kupiec nie sprzeciwiał się - był zwolennikiem porządku i podległości wobec władzy. Do czasu, gdy pewnego wieczoru on i Mikońcio stali się świadkami gwałtu żołnierzy na bezbronnej dziewczynie.