Etnos serbski. Czasy patriarchy Arsenija IV Jovanovicia Šakabenty (1726-1748)

Piotr Kręzel

Prezentowana monografia ma na celu wieloaspektowe spojrzenie na losy ludności serbskiej w dobie, kiedy jej niekwestionowanym przywódcą był patriarcha Arsenije IV Jovanović Sakabenta (1726–1748). Okres ten stanowił ważny moment w dziejach Serbów ze względu na ostateczne przesunięcie punktu ciężkości ich życia duchowego oraz politycznego z Peci do Karłowic. Dla serbskiej wspólnoty, która w tamtym czasie nie posiadała własnego bytu państwowego, było to bez wątpienia niezwykle istotne wydarzenie. Dzieje Serbów pierwszej połowy XVIII stulecia zostały przedstawione na tle istotnych wydarzeń z historii powszechnej. Do takich należy zaliczyć m.in. „erę tulipanów” w Imperium Osmańskim (1718–1730), wojnę austriacko-turecką z lat 1737–1739 oraz wojnę o sukcesję austriacką (1740–1748). Podstawę źródłową pracy stanowią dotąd niepublikowane bądź mało znane teksty, które zostały pozyskane podczas kwerend archiwalno-bibliotecznych w Serbii, Austrii, Chorwacji oraz Rosji. * Piotr Kręzel opracował bardzo ważny temat związany z wstępną fazą przeistaczania się etnosu serbskiego w nowożytny naród. Wykorzystał do tego celu skrupulatnie zebrany materiał źródłowy oraz literaturę. W rezultacie powstała bardzo wartościowa praca, której lektura umożliwia poznanie problematyki istotnej nie tylko dla serbskiego czytelnika. Na szczególne uznanie zasługuje przystępne udostępnienie, w formie aneksu, obfitego materiału źródłowego w wersji oryginalnej i w polskim przekładzie. dr hab. Jarosław Dudek, prof. UZ Uniwersytet Zielonogórski * [...] praca może stanowić dobry punkt wyjścia do pogłębionych badań nad dziejami wspólnoty serbskiej w czasach nowożytnych. Publikacja dostarcza nie tylko solidnej wiedzy o dziejach Serbów w pierwszej połowie XVIII wieku, lecz także skłania do różnych refleksji i pytań o charakterze dyskusyjnym. prof. dr hab. Kazimierz Maliszewski Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Glosariusz. W podróży po Bułgarii, Czechach, Serbii i Słowenii

Piotr Kręzel

Prezentowana publikacja wielojęzyczna jest efektem długoletniej pracy adeptów łódzkiej slawistyki. Zawiera uporządkowany materiał językowy dotyczący sektora turystycznego - przydatne podczas podróżowania wyrazy, frazy, zdania, a także cenne informacje, takie jak na przykład numery telefonów polskich ambasad w poszczególnych państwach. Ze względu na praktyczne walory książka może być wykorzystywana podczas zwiedzania Bułgarii, Czech, Serbii i Słowenii. * Glosariusz to przejrzyste kompendium leksykalne, które umożliwia relatywnie swobodną komunikację w podróży i życiu codziennym z użytkownikami czterech języków słowiańskich - bułgarskiego, czeskiego, serbskiego i słoweńskiego. Z RECENZJI DR HAB. BARBARY RODZIEWICZ, PROF. US Po Glosariusz mogą sięgnąć nie tylko Polacy uczący się języków słowiańskich, lecz także turyści czy pracownicy polskich instytucji publicznych. Z RECENZJI PROF. DR. DALIBORA SOKOLOVICIA (UNIWERSYTET BELGRADZKI)

Migrations in the Slavic Cultural Space From the Middle Ages to the Present Day

Zofia A. Brzozowska, Piotr Kręzel, Izabela Lis-Wielgosz

The volume consists of materials that were presented during the international scientific conference entitled Migrations in the Slavic Cultural Space, held at the Department of Slavic Philology of the UL on May 6, 2022, in cooperation with researchers from the Institute of History Belgrade. This symposium received an extraordinary amount of attention in the circles of specialists representing various disciplines of the humanities and social sciences. The volume has a three-part structure. The first, which has a strictly monographic character, is comprised of five articles addressing the issue of migration of the Serbian ethnos in the 16th_ 13th centuries. The texts included in the other two sections provide a historical, cultural, and literary background for the topic explored in the first part, broadening the reader' s knowledge about the hi story of Southern, Western and Eastern Slavs from the Middle Ages to the 21 st century. The phenomenon of migration has been interpreted here on many semantic levels, situated in various discourses, and examined in diverse categories, such as historical and political, economic and social, religious and cultural. It has been studied directly and indirectly in the ideological, spiritual, emotional, and intellectual spaces. It is from such a wide-ranging perspective that this monograph presents the phenomenon of migration, referred to and identified within the boundaries of the entire Slavic region, defined through the prism of fixed and variable, universal and local categories and cultural implications.

Słowianie. Historia, kultury i języki

Marcello Garzaniti, Zofia A. Brzozowska, Piotr Kręzel, Jan M. Wolski

Poza słowiańską przestrzenią kulturową, w wielu ośrodkach akademickich na Zachodzie studia nad polskim językiem, literaturą czy historią prowadzone są zazwyczaj - zarówno na płaszczyźnie naukowej, jak i dydaktycznej - w szerszym nurcie badań slawistycznych. Właśnie z myślą o rozwoju tej specjalności w ramach studiów neofilologicznych na uczelniach włoskich powstało prezentowane kompendium [...] Na polskim, par excellence słowiańskim gruncie prezentowana książka nigdy nie będzie mogła aspirować do roli pierwszego i podstawowego źródła wiedzy na temat dziejów naszej części Europy. [...] Dla rodzimego odbiorcy ma ona jednak zgoła inną wartość: świeżego, oryginalnego, a jednocześnie holistycznego spojrzenia z zewnątrz, opracowanego przez Autora nie-Słowianina z myślą o równie nie-słowiańskich czytelnikach. Jako taka, stanowić będzie nieoceniony materiał dla specjalistów z zakresu historii historiografii czy też studiów interkulturowych, badających zmieniające się z biegiem dekad i stuleci (lub przeciwnie - z jakiegoś powodu spetryfikowane) wyobrażenia na temat Polski i państw ościennych, zawarte w tekstach twórców i uczonych spoza świata słowiańskiego. Biorąc pod uwagę niebywały sukces wydawniczy i czytelniczy prac brytyjskiego historyka, Normana Daviesa - do którego szkoły historiograficznej prof. Marcello Garzaniti świadomie nawiązuje - należy żywić nadzieję, że z podobnie życzliwym przyjęciem szerszych kręgów polskich odbiorców spotka się ujęcie dziejów i kultury Słowian pióra badacza włoskiego. Z pewnością warto zagłębić się w intelektualny świat Autora, choćby poszukując odpowiedzi na pytania: co o nas i o naszych sąsiadach wiedzą slawiści na Zachodzie, w jaki sposób nas postrzegają i jakie czynniki formują ich wyobrażenia na nasz temat? Z Przedmowy