Dziennik podróży do Tatrów

Seweryn Goszczyński

Klasyczny tekst w nowoczesnej formie ebooka. Pobierz go już dziś na swój podręczny czytnik i ciesz się lekturą!

Król zamczyska

Seweryn Goszczyński

Powieść gotycka polskiego romantyka.

Król zamczyska

Seweryn Goszczyński

Król zamczyska to powieść gotycka, będąca jedną z pierwszych polskich powieści romantycznych. Powieść przepełniona jest symbolami, choć jednocześnie dość przejrzysta. Treść dzieła stanowi spotkanie Goszczyńskiego z obłąkanym szlachcicem Janem Machnickim w ruinach jego zamku. Machnicki snuje opowieść o swym obłędzie splatającym się niejako z ogromnym umiłowaniem udręczonej przez zaborców Ojczyzny. Powieść tragiczna i chociaż nieco już wiekowa, to jednak wciąż bardzo aktualna.

Król Zamczyska

Seweryn Goszczyński

Król zamczyskaPowieść I. Machnicki wariat Poezja jest wszędzie, w każdej chwili, jak bóstwo, nikomu nie wzbronna, jak zbawienie, jak uczciwa sława. Nawet nasz wiek, tak osławiony, tak okrzyczany prozaicznym, nawet nasze pokolenie, odsądzone od czci i wiary przez idealistów, mają swoją poezję. Nie jest ona wprawdzie ani rajską, ani homeryczną, ani romantyczną, ale jest tak dobrą, jak wszystkie starsze jej siostry, jest poezją swojego czasu. Nie potrzeba jej daleko szukać, nie potrzeba jej uganiać poza obrębem dzisiejszej ludzkości, nie potrzeba jej sobie wymyślać; jest ona pomiędzy nami, w sferze naszego życia, naszych ludzi, w postaciach najpowszedniejszych. [...]Seweryn GoszczyńskiUr. 4 listopada 1801 w Ilińcach koło Humania Zm. 25 lutego 1876 we Lwowie Najważniejsze dzieła: Zamek kaniowski, Król zamczyska, Noc belwederska (wspomnienia), Przy sadzeniu róż. Do M.S. Poeta romantyczny, należący do tzw. szkoły ukraińskiej. Brał udział w powstaniu listopadowym. Był zagorzałym patriotą i działaczem społecznym, a szansy na odrodzenie Polski upatrywał w pozyskaniu dla sprawy niższych warstw społecznych. Był zafascynowany kulturą i trybem życia górali tatrzańskich i jako pierwszy wprowadził motywy tatrzańskie do polskiej literatury. W 1935 zainicjował konflikt z Aleksandrem Fredrą, którego twórczości zarzucał brak charakteru narodowego. Do krytyki dołączyli inni literaci i Fredro na kilkanaście lat przestał pisać. Goszczyński współpracował z różnymi organizacjami konspiracyjnymi. Zagrożony aresztowaniem, w 1838 r. wyjechał do Paryża, gdzie zaangażował się w Koło Sprawy Bożej A. Towiańskiego. Pod jego wpływem porzucił dotychczasową działalność i w latach 1842-1872 żył w biedzie we Francji. Przyjaciele zorganizowali jego powrót do Lwowa i tam spędził ostatnie lata życia. Kazimierz Przerwa-Tetmajer opisuje wspólną wycieczkę w Tatry, podczas której Goszczyński uratował dziewięcioletniego wówczas Tetmajera przed upadkiem w przepaść. Kupując książkę wspierasz fundację Nowoczesna Polska, która propaguje ideę wolnej kultury. Wolne Lektury to biblioteka internetowa, rozwijana pod patronatem Ministerstwa Edukacji Narodowej. W jej zbiorach znajduje się kilka tysięcy utworów, w tym wiele lektur szkolnych zalecanych do użytku przez MEN, które trafiły już do domeny publicznej. Wszystkie dzieła są odpowiednio opracowane - opatrzone przypisami oraz motywami.

Król zamczyska

Seweryn Goszczyński

Powieść gotycka na usługach polskiego patriotyzmu. Machnacki to mieszkaniec popadającego w ruinę zamku, miejscowy szaleniec, który na skutek pomieszania zmysłów widzi i rozumie więcej niż inni. Oprowadza on narratora po ruinach, a w jego opowieści detale architektoniczne zmieniają się w alegorie Polski. Wśród opisów posępnej natury i upadłej kamiennej potęgi rozbłyskują trafne diagnozy społeczne i refleksje polityczne. Doskonałe uzupełnienie do lektury utworów trzech wieszczów - Mickiewicza, Słowackiego i Krasińskiego. Ciekawa propozycja dla miłośników romantycznej powieści grozy.

Król zamczyska. Powieść

Seweryn Goszczyński

Powieść gotycka, która opisuje dzieje historyczne. Nawiązuje do walk wrześniowych z 1831 roku, jakie toczyły się pod Warszawą. Główny bohater odkrywa ruiny zamku i poznaje intrygującą postać, niejakiego Machnickiego, który opowiada historię zamczyska. Ukryty sens, otwarte zakończenie, szczegółowe opisy to wielkie atrybuty tej powieści. Przebija z niej typowa dla epoki romantyzmu miłość do ojczyzny, pełna nostalgii i wzruszeń.

Straszny strzelec

Seweryn Goszczyński

Przypadkowe spotkanie może przerodzić się w przyjaźń, a przyjaźń może poskutkować taką właśnie publikacją. Zaangażowany politycznie Seweryn Goszczyński poznał podczas swojej emigracyjnej tułaczki po Galicji niejakiego Adama Gorczyńskiego - górala, właściciela dóbr ziemskich, muzyka i domorosłego pisarza. Krótka to była znajomość, ale intensywna, na pożegnanie przyjaciel podarował Goszczyńskiemu fragment pisanej przez siebie powieści. Ten zaś postanowił ją opublikować. Autentyczny opis życia emigranckiego i codzienności polskich górali w dobie romantyzmu. Ciekawostka dla miłośników historii i literatury tej epoki.

Straszny strzelec. Powieść z rękopisu Muzyka

Seweryn Goszczyński

Straszny strzelec. Powieść z rękopisu Muzyka. Fragment: W pierwszych latach mojej emigranckiej pielgrzymki po Galicji, poznałem się z pewnym młodym muzykiem. Znajomość nasza była krótka: pędzeni oba wichrem jednej-że niedoli w przeciwne strony, musieliśmy się rozstać, zaledwośmy się spotkali. Mimo to znajomość nasza nie była powierzchowna. Oprócz wspólności położenia i powołania, wiązało nas jeszcze braterstwo sztuki i braterstwo przekonań politycznych. Zeszliśmy się wiec jak dawni znajomi, a pożegnaliśmy się jak przyjaciele. Powieść, którą ogłaszam, jest drogą pamiątką tej krótkiej chwili, a razem pięknej duszy muzyka. Składa się ona z kilku zarysów od ręki życia emigranckiego i życia górali. Młody artysta, człowiek ludu sercem i przekonaniem, korzystał ze swego pobytu w stronie mało znanej reszcie Polski, pomiędzy ludem równie nieznanym, a korzystał nie pod samym względem sztuki. Nie był to tylko człowiek smyczka, nie sama muzyka gminu zajmowała jego troskliwość. Widział on ważniejsze skarby w jego głębinach i po te się zapuszczał. Przestrojony po góralsku, przebiegał góry, zamieszkiwał w najsamotniejszych chatkach, mieszał się pomiędzy juhasów, a zawsze z myślą polską. Czasami rzucił im słówko, którego dotąd nie słyszeli, rozjaśnił myśl, której dotąd nie pojmowali, odsłonił stronę życia którą dotąd obojętnie pomijali: za to też dowiedział się nie jednej rzeczy nieznanej sobie. Za tajemnicę kupował tajemnicę; a wtedy smyczek zamieniał na pióro i zamiast nut muzycznych, pisał duszę ludu. Ta praca nie była pośledniejszą od pierwszej; on sam przynajmniej przenosił ją nad pierwszą. Żałuję że tylko ten jeden nabytek został moją własnością. Nie śmiałem prosić go o więcej, jemu też skromność przeszkadzała więcej ofiarować. Dzisiaj mocno tego żałuje Nigdy już później nie spotkałem mojego muzyka; nie mogłem nawet śladu po nim schwycić. Los jego dalszy całkiem mi niewiadomy. Kto wie co się z nim stało? Może i on i wszystkie jego nabytki tak szanowne zginęły na zawsze. Miło mi że chociaż ogłoszeniem tej powieści, mogę uczcić jego pamiątkę. Co się tyczy samej powieści, zostawiając o niej sąd czytelnikom, powinienem ostrzec, naprzód: że nie znajdą w niej może tej sztuki pisarskiej, jakiej się spodziewają; a potem, że będąc jedynie wydawcą, nie biorę na siebie obowiązku rozjaśniania, cokolwiek w tym utworze wydać się może za nadto dziwne, czasem zaś niepojęte. Ogłaszam pracę cudzą bez żadnej mojej zmiany; tym bardziej nie pozwalam jej sobie tam, gdzie osoba pisarza występuje.