Lifelong learning

Autor: dr Marek Wojciechowski | psycholog biznesu

Uczymy się przez całe życie. Chyba nie bardziej banalnego w swojej wymowie, ale i trafniejszego w rzeczywistym wymiarze powiedzenia, prawda? Tak, uczymy się przez całe życie. Dosłownie. Warto zdawać sobie z tego sprawę i nauką tą zarządzać świadomie, aby inne, równie znane i równie banalne powiedzenie - mądry Polak po szkodzie - nie stało się naszym przeklętym mottem.

Lifelong learning co to znaczy

Idea uczenia się, rozwoju przez całe życie zdaje się stawać, zwłaszcza w ostatnim czasie, standardem dla każdej osoby, która świadomie chce odnieść sukces w sferze prywatnej, społecznej, zawodowej czy biznesowej. Aby sprostać poważnym wyzwaniom współczesności, trzeba stale się rozwijać i podnosić swoje kompetencje. Dynamicznie zmieniającej się codzienności nie pozostawiają w tej kwestii żadnych złudzeń.

Lifelong learning po polsku to uczenie się przez całe życie - to koncepcja, która pozwala jednostkom, społeczeństwom i państwom wyjść naprzeciw wyzwaniom współczesności, takim jak gwałtowny rozwój technologiczny, proces globalizacyjny oraz postępujące przemiany społeczno-ekonomiczne, cywilizacyjne i kulturowe

Filozofia nauki przez całe życie zakłada kontynuację podnoszenia kwalifikacji i dokształcanie się po zakończeniu edukacji formalnej. Zwłaszcza teraz, współcześnie, korzystając z powszechnego dostępu do sieci, można to robić poprzez udział w wykładach, kursach i szkoleniach, szczególnie tych oferowanych online, jak również całkowicie samodzielnie np. poprzez oglądanie filmów, czytanie książek, czy wreszcie - słuchanie, coraz bardziej popularnych podcastów.

Co ważne, idea ta odnosi się do wszystkich dziedzin wiedzy oraz obszarów naszej działalności i aktywności: tak zawodowej, jak i prywatnej. I bynajmniej, lifelong learning nie jest koncepcją nową, współczesną. Za jej prekursorów uchodzą... Konfucjusz, Sokrates, Platon i Seneka, którzy już kilka tysięcy lat temu formułowali postulaty stałego uczenia się i rozwoju, jako sposobu na budowanie dobrostanu człowieka.

Współczesne podwaliny zasad efektywnego nauczania ustawicznego położył Robert J. Kidd, przewodniczący Międzynarodowej Konferencji Oświaty Dorosłych w Montrealu, który w wydanym w 1966 roku opracowaniu The Implications of Continuous Learning określił trzy wymiary efektywnego lifelong learning: kształcenie w pionie, w poziomie i w głąb. Oto one:

Trzy wymiary efektywnego lifelong Learning

Kształcenie w pionie obejmuje kolejne szczeble edukacji formalnej (od żłobka/przedszkola poprzez szkołę, studia, kształcenie podyplomowe, MBA itd.).
Kształcenie w poziomie ma zapewnić rozwój zainteresowań dzięki indywidualnej aktywności człowieka, poprzez poznawanie różnych dziedzin życia, nauki, kultury niezależnie od studiów pionowych.
Kształcenie w głąb jest ściśle związane z jakością podejmowanych procesów rozwojowych i wyraża się w bogatej motywacji do uczenia się, w umiejętnościach samokształcenia, zainteresowaniach intelektualnych, stylu życia zgodnym z ideą Lifelong Learning oraz kulturalnym wykorzystaniem czasu wolnego.

Według przywołanego już R. J. Kidda, idea edukacji całożyciowej jest w pełni realizowana tylko wówczas, gdy uczestnicy przejawiają aktywność we wszystkich trzech opisywanych płaszczyznach. Warto o tym pamiętać podejmując działania związane z samorozwojem.

W swojej, odnoszącej się do kwestii zawodowych praktyce - lifelong learning prowadzi do potęgowania własnych możliwości, do kreowania naszego, świadomego potencjału, a przez to zwiększenia naszej atrakcyjności i wartości, chociażby na rynku pracy lub też, w przypadku osób rozważających zmianę pracy lub powracających na rynek po dłuższej przerwie, umożliwia zdobycie nowych umiejętności i przebranżowienie.

Z uwagi na duże tempo zmian gospodarczych, ekonomicznych i społecznych, funkcjonowanie i realizacja koncepcji uczenia się przez całe życie stały się praktycznie - fundamentalnym wymogiem dla właściwego odnajdywania się i skutecznego działania na rynku pracy. Są jak gdyby gwarancją tego, że poradzimy sobie zawodowo, bez względu na okoliczności, problemy i wyzwania.

Warto sobie w tym miejscu uświadomić, pozbawiając się sentymentalnych złudzeń, że w związku z automatyzacją pracy, powstawaniem nowych technologii i przemianami cywilizacyjnymi, część zawodów powoli zanika lub staje się coraz bardziej niszowa, a w ich miejsce powstają nowe. Te nowe, wymagają zaś niejednokrotnie całkiem nowych kompetencji i kwalifikacji.

Według badań Fundacji Attention Marketing Research, blisko 60% ludzi, którzy wejdą na rynek pracy w 2025 roku, będzie wykonywać zawód, który w tym momencie nie istnieje!

Stąd też drogi czytelniku, bez względu na Twój obecny wiek, musisz mieć świadomość, że w trakcie profesjonalnie realizowanych procesów rekrutacyjnych liczy się nie tylko Twój uzyskany dyplom i aktualne wykształcenie.

Ważne, wręcz kluczowe stają się także takie Twoje cechy jak: chęć i predyspozycje do nauki, gotowość do podejmowania nowych wyzwań i wychodzenia poza utarte schematy, czyli aktywne korzystanie i wdrażanie w swoim życiu - właśnie idei longlife learning.

Dlaczego warto?

Zasada lifelong learning to 6 głównych korzyści:

zwiększenie szans na lepszą pozycję na rynku pracy, a co za tym idzie szersze perspektywy rozwoju zawodowego oraz wyższe dochody,
podniesienie prestiżu społecznego i jakości życia,
podniesienie satysfakcji życiowej poprzez zdobywanie nowej wiedzy i umiejętności, zwłaszcza dzięki możliwości ich potwierdzenia,
wsparcie aktywności zawodowej osób w każdym wieku,
umożliwienie łatwego przebranżowienia, zdobywania nowych kwalifikacji,
przyczynianie się do wzrostu gospodarczego i ekonomicznego kraju.

W oparciu o badania psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne, opracowano 9 powodów, dla których warto uczyć się przez całe życie

Długie i zdrowe życie - według licznych badań, utrzymanie jak najdłuższej aktywności umysłowej, bezpośrednio przekłada się na dłuższe i zdrowsze życie. Tu związek i zależność są bezpośrednie. Po prostu, dzięki nauce nasz mózg jest ciągle zmuszany do aktywności. Polepsza się zdolność kojarzenia, poprawia się pamięć. Obniża się również poziom stresu, który jest źródłem wielu chorób i społecznych dysfunkcji. Ćwiczenie umysłu obniża także ryzyko demencji.
Antidotum na samotność - ciągłe uczenie się, kompetencyjny rozwój, sprzyjają i pozwalają poznawać nowych ludzi i nawiązywać, kreować wartościowe relacje. Zachęca do aktywności w życiu towarzyskim, niezależnie od wieku.
Doskonalenie charakteru - godzenie uczenia się z obowiązkami zawodowymi i domowymi rozwija w nas takie umiejętności jak: zorganizowanie, samodyscyplina, motywacja, radzenie sobie z prokrastynacją i kreuje postawy asertywne.
Szczęśliwsze życie - ciągłe rozwijanie się powoduje naturalny i spontaniczny, a więc niezwykle wartościowy wzrost zadowolenia z życia. Co więcej, jeśli my jesteśmy szczęśliwi i spełnieni, to i nasze otoczenie (rodzina, dzieci, bliscy, przyjaciele) będzie szczęśliwsze.

Większa pewność siebie - mając większą wiedzę, podnosimy swoją samoocenę i poczucie wartości. Skutkuje to także tym, że więcej możemy zaoferować innym. Jesteśmy odważniejsi w kontaktach zawodowych i osobistych. Nasz osobisty potencjał zyskuje wartość.
Rozwój i sukces zawodowy - ciągła nauka pozwala elastycznie i skutecznie reagować na zmieniające się trendy i nabywać adekwatne do społecznych wymagań kwalifikacje. Co ważne, dodatkowa wiedza bardzo często przeobraża się w pomysł na nową pracę czy swój własny biznes.
Odkrywanie talentów i pasji - ucząc się, poznajemy samego siebie, identyfikujemy własne potrzeby, pragnienia ale i deficyty. Zdajemy sobie sprawę, coraz bardziej świadomie z tego, co nas porusza, zachwyca, pociąga i porywa do działania, co jest dla nas ważne, a czego wolimy i chcemy unikać.
Poszerzenie horyzontów - większa wiedza to bogatsze i ciekawsze życie, poszerzenie kontaktów zawodowych ale i towarzyskich, wyższy poziom komunikacji międzyludzkich, zdolność do odniesienia się i wypowiedzi na różne tematy.
Dobre wykorzystanie czasu - badania zrealizowane przez brytyjskich psychologów ( Oxford University 2017) dowiodły, że osoby, które są narażone na trwałą nudę i rutynę, mają dwa razy większe ryzyko śmierci spowodowanej chorobami serca. Zatem przeznaczając część swojego czasu na rozwój - nuda nigdy nas nie dopadnie. Pokonamy rutynę, skutecznie przeciwstawimy się depresji i marazmowi.