W powiastce filozoficznej Denisa Diderota Kubuś Fatalista wędruje ze swoim panem, prowadząc po drodze niekończące się rozmowy czasem zabawne, czasem przewrotne, które budują obraz ich świata. Kubuś, choć fatalista, przekonany o nieuchronności losu, wykazuje się dużą zaradnością, a przy tym nie traci wiary w zbliżający się triumf dobra i sprawiedliwości.