Details zum E-Book

Samodzierżawie a rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego w ujęciu Jana Gottlieba Blocha

Samodzierżawie a rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego w ujęciu Jana Gottlieba Blocha

Andrzej Pieczewski

E-book

W historiografii polskiej Jan Gottlieb Bloch (1836–1902) występuje jako wybitny przedstawiciel burżuazji ziem zaboru rosyjskiego. Prezentowany jest przede wszystkim jako finansista i budowniczy kolei żelaznych, a także autor nowoczesnej koncepcji pacyfizmu opartego na argumentach ekonomicznych. Niemal w ogóle nie są natomiast znane jego liczne opracowania na tematy ekonomiczne. Tworząc pod wpływem i w duchu tzw. niemieckiej szkoły historycznej, Bloch analizował rzeczywistość gospodarczą carskiej Rosji oraz ziem polskich znajdujących się pod zaborem rosyjskim. W trakcie swoich badań zauważył związek między rozwojem gospodarczym a panującym w Imperium Rosyjskim skrajnie autorytarnym ustrojem politycznym – samodzierżawiem.

Autor monografii przedstawia twórczość ekonomiczną Jana Gottlieba Blocha oraz konfrontuje jego wnioski z poglądami współczesnych ekonomistów i historyków gospodarczych na temat wpływu rosyjskiego autorytaryzmu na rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego.

Wstęp  9

 

Rozdział I. Jan Bloch jako ekonomista   21

1.1. Rys biograficzny Jana Gottlieba Blocha         21

1.1.1. Król kolei żelaznych  24

1.1.2. Działalność społeczna i pacyfistyczna Blocha                26

1.2. Twórczość naukowa Blocha i jego inspiracje niemiecką szkołą historyczną  32

1.2.1. Charakterystyka twórczości naukowej            32

1.2.2. Niemiecka szkoła historyczna i jej wpływ na poglądy ekonomiczne i warsztat badawczy Jana Blocha               34

 

Rozdział II. Samodzierżawie a gospodarka i społeczeństwo Imperium Rosyjskiego w drugiej połowie XIX wieku          57

2.1. Geneza i rozwój rosyjskiego autorytaryzmu              59

2.2. Administracja państwowa jako silna grupa interesu              73

2.3. Sytuacja społeczno-gospodarcza Rosji         79

2.4. „Wojskowo-koszarowy” charakter budżetu carskiej Rosji   90

 

Rozdział III. Samodzierżawie vs. rozwój gospodarczy Imperium Rosyjskiego. Poglądy Blocha a ujęcie współczesne     103

3.1. Ustrój polityczny a rozwój gospodarczy w ujęciu ekonomistów       103

3.2. Samodzierżawie a gospodarka Imperium Rosyjskiego w perspektywie aktualnych badań historii gospodarczej       112

 

Rozdział IV. Samodzierżawie a funkcjonowanie ustroju politycznego Królestwa Polskiego      131

4.1. Względna autonomia (1815–1830) 132

4.2. Pomiędzy ograniczoną samodzielnością a inkorporacją (1831–1864)              143

4.3. Włączenie KP do Cesarstwa Rosyjskiego (po 1864 r.) Wymiar formalny i kulturowy               147

 

Rozdział V. Rolnictwo Królestwa Polskiego w dobie przemian ekonomicznych i społecznych w latach 70. i 80. XIX wieku                161

5.1. Rolnictwo Królestwa Polskiego na tle rolnictwa Cesarstwa Rosyjskiego i innych krajów europejskich            164

5.2. Sytuacja rolnictwa Królestwa Polskiego (aspekty strukturalne i instytucjonalne)     184

5.2.1. Zadłużenie gospodarstw rolnych       184

5.2.2. Kulturowe przesłanki zacofania wsi  199

5.2.2.1. Oświata, język i religijność włościan 199

5.2.2.2. Wzorce konsumpcji, akumulacja, skłonność do ryzyka           207

5.2.2.3. Stosunek ziemiaństwa do przemian na wsi  211

 

Rozdział VI. Polityczne uwarunkowania rozwoju przemysłu i kolei żelaznych w Królestwie Polskim (do końca lat 80. XIX wieku) 217

6.1. Czynniki polityczne wpływające na rozwój przemysłu w KP               219

6.2.Władze a rozwój sieci kolei żelaznych na terenie KP               241

6.2.1. Drogi żelazne zrealizowane do 1877 r.             245

6.2.2. Drogi żelazne projektowane i niezrealizowane do 1877 r.      252

 

Zakończenie      263

Bibliografia        275

Spis tabel i wykresów   293

Nota o Autorze                295

Ilustracje            297

  • Titel: Samodzierżawie a rozwój gospodarczy Królestwa Polskiego w ujęciu Jana Gottlieba Blocha
  • Autor: Andrzej Pieczewski
  • ISBN: 978-83-814-2614-5, 9788381426145
  • Veröffentlichungsdatum: 2019-09-11
  • Format: E-book
  • Artikelkennung: e_17qe
  • Verleger: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego