E-book details

Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich)

Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich)

Anita Jarzyna

Ebook

Monografia daje wyraz autorskiej formule wspólnoty i komunikacji szerszej niż ludzka. Przedstawiona koncepcja wydobywa niesymboliczne sposoby reprezentowania zwierząt, formy osłabienia ludzkiej podmiotowości, problematyzuje mechanizm wytwarzania różnicy antropologicznej. Pozwala wykazać, że krytyczny namysł nad językiem konsolidującym wspólnotę redefiniuje stosunek do zwierząt. Anita Jarzyna odsłania emancypacyjny potencjał wierszy, projektuje możliwość lektury eksperymentalnej, w ramach której wykazuje, że poeci i poetki drugiej połowy XX i początku XXI wieku, opisując relacje międzygatunkowe, demaskują formy opresji, dyskursy przemocy (m.in. antysemicki, teologiczny, patriarchalny, łowiecki, rzeźnicki, medyczny, zoologiczny), a zarazem tematyzują swoje poszukiwania nieantropocentrycznego języka, tworzą alternatywne wizje międzygatunkowych aliansów, afirmatywnych więzi, powołują polemiczne, inkluzywne języki, dążą do tego, by równościowy stosunek do zwierząt przejawiał się we wszystkim, co mówią, nie tylko, kiedy odnoszą się do nich bezpośrednio. Odnajdując w wierszach rozmaite ujęcia nieantroponormatywnej perspektywy, autorka książki traktuje poezję jako wypowiedź równoprawną z wypowiedziami dyskursywnymi, upominającymi się o zniesienie ludzkiej dominacji; wskazuje przy tym, że konceptualizacje literaturoznawczych studiów nad zwierzętami można wyprowadzać z poetyckiej metarefleksji, formującej się w języku, którym posługują się ludzie, a który odtąd nie ma służyć im wyłącznie.

"Publikacja Anity Jarzyny jest ze wszech miar potrzebna, na gruncie polskim to nowatorskie ujęcie studiów nad zwierzętami i polskiej poezji; odważne intelektualnie i pogłębione refleksyjnie. Może służyć za przewodnik myślenia żarliwego i nieobojętnego etycznie, będącego rewizją lektur wierszy polskich autorów/autorek oraz propozycją nowej perspektywy badań języka i tekstów (nie tylko poetyckich)."

Z recenzji dr hab. Anny Kałuży

INNYMI SŁOWY            9

Wprowadzenie do post‑koiné                11

Kim jesteśmy My i kim są One? Notatki o jednym wierszu      53

Dzieci i ryby (wiersze na głosy)            77

 

STANY WYJĄTKOWE, STATUS QUO               107

I.       Masakra stambulskich psów (1910) a rzeź Ormian (1915) – czyli zbrodnie zapomniane (antycypacja, analogia, nadużycie?)            109

II.     Przez skórę. O jednym wierszu Nelly Sachs (w przekładzie Ryszarda Krynickiego)        133

III.   Judenjagd / Polowanie na Żydów. Semantyka – rozpoznania       159

IV.    Szlemiele. Zwierzęta wobec Zagłady w literaturze dla dzieci       191

V.     „Życie ptaków i ssaków po”. Postantropocentryczne reinterpretacje imaginarium Zagłady w poezji polskiej po 1989 roku                215

 

OBYCZAJE        271

I.       Herezje: odzyskiwanie wrażliwości (Tadeusz Nowak, Jerzy Nowosielski)           273

II.     Zwierzętopismo Jerzego Ficowskiego i Tadeusza Nowaka: gatunki zjadane        297

III.   Wolność powie: „krew”    311

IV.    Pomiotki. Czytając Justynę Bargielską i Joannę Mueller   331

V.     Łajka na dobranoc               359

VI.    Poza prawem. O jednym wierszu Jerzego Kronholda       389

 

WSPÓLNY ŚWIAT: OD‑NOWA            403

I.       Ornitomancja, ornitologia. Sokołowski i (inne) ptaki Jerzego Ficowskiego          405

II.     Przekładając z ornitologicznego. O twórczości Michała Książka                441

III.   Gatunki rozkoszy 481

IV.    Po koleżeńsku (Piotr Sommer)    507

 

ZAKOŃCZENIE. TROPY POST‑KOINÉ           529

 

Bibliografia       535

Nota bibliograficzna     559

Indeks osób      561

Summary          

  • Title: Post-koiné. Studia o nieantropocentrycznych językach (poetyckich)
  • Author: Anita Jarzyna
  • ISBN: 978-83-8142-427-1, 9788381424271
  • Date of issue: 2019-09-11
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_17qh
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego