Spis treści

Wstęp / 9

Część I

Teoretyczne podstawy badań nad funkcją zdań warunkowych w kształceniu uczniów klas wczesnoszkolnych

R o z d z i a ł  1

Zdania warunkowe w edukacji wczesnoszkolnej / 19

1.1. Analiza pojęć / 19

1.1.1. Kształcenie wczesnoszkolne / 21

1.1.2. Zdanie warunkowe / 24

1.1.3. Paradoks implikacji / 27

1.1.4. Zdanie a wypowiedź / 28

1.2. Zdania warunkowe w mowie, myśleniu i działaniu społecznym uczniów w wieku wczesnoszkolnym / 30

1.2.1. Cechy umysłowości dzieci 7—10-letnich / 31

1.2.2. Zdania warunkowe a reguły gier i zasady postępowania społecznego / 33

1.3. Zadaniowy wymiar analizy zdania warunkowego / 35

1.4. Zdanie warunkowe jako narzędzie osiągania celów edukacji wczesnoszkolnej / 38

1.4.1. Funkcje okresu kontrfaktycznego gdyby… to…  w myśleniu o przyszłości / 40

R o z d z i a ł  2

Semiotyka zdania warunkowego / 43

2.1. Syntaktyka zdania warunkowego / 43

2.1.1. Spójnik w zdaniu warunkowym / 46

2.2 Semantyka zdania warunkowego / 47

2.3. Pragmatyka zdania warunkowego / 49

R o z d z i a ł  3

Modalność zdania warunkowego / 55

3.1. Eksplikacja pojęcia modalności / 55

3.2. Kwalifikacja modalna zdań warunkowych / 58

3.3. Modalność epistemiczna zdań warunkowych / 63

3.3.1. Wykładniki epistemicznych postaw modalnych w zdaniach warunkowych / 65

3.4. Modalność deontyczna zdań warunkowych / 69

3.4.1. Charakterystyka dyrektyw teleologicznych / 74

3.4.2. Dyrektywy teleologiczne stwierdzenia — ujęcie modelowe / 79

3.5. Związek warunkowy, związek przyczynowy — relacje pomiędzy treścią członów okresu warunkowego p i q / 84

3.5.1. Rodzaje warunków a typy zależności pomiędzy treścią członów warunkowych p i q / 86

3.5.2. Zdania warunkowe a prawa nauki / 89

Część II

Badania własne nad funkcją zdań warunkowych w kształceniu uczniów klas wczesnoszkolnych

R o z d z i a ł  4

Metodologia badań własnych / 93

4.1. Refleksje metodologiczne / 93

4.2. Przedmiot badań, cel badań, problematyka badań / 96

4.3. Zmienne i wskaźniki / 104

4.4. Metody, techniki, narzędzia badań / 105

4.5. Organizacja badań, wybór terenu badań i badanej zbiorowości / 107

4.6. Charakterystyka badanej próby / 109

R o z d z i a ł  5

Zdania warunkowe ujęte w kategoriach i modelach / 113

5.1. Założenia teoretyczne i metodologiczne kategoryzacji zdań warunkowych / 113

5.2. Modele funkcjonalne zdań warunkowych / 119

5.3. Syntaktyka zdań warunkowych — rodzaje funktorów w wypowiedziach warunkowych autorów podręczników, nauczycieli i uczniów / 121

5.3.1. Rodzaje funktorów warunkowych a język pisany i język mówiony / 125

R o z d z i a ł  6

Funkcje zdań warunkowych w kształceniu uczniów klas wczesnoszkolnych / 128

6.1. Funkcje poznawcze zdań warunkowych (model I) / 129

6.1.1. Funkcja zdań warunkowych w kształtowaniu u uczniów czynności wyjaśniania / 131

6.1.2. Funkcja zdań warunkowych w kształtowaniu u uczniów umiejętności definiowania i innych czynności poznawczych z nią związanych / 136

6.1.3. Analiza porównawcza zdań warunkowych związanych z wyjaśnianiem i definiowaniem / 140

6.1.4. Funkcja zdań warunkowych w kształtowaniu u uczniów czynności przewidywania i myślenia refleksyjnego / 141

6.2. Funkcje wychowawczo-praksyjne zdań warunkowych (model II) / 142

6.2.1. Funkcja wypowiedzi warunkowych w organizowaniu przez nauczyciela porządku na zajęciach / 145

6.2.2. Funkcja zdań warunkowych w ustanawianiu norm współżycia społecznego klasy szkolnej / 146

6.2.3. Funkcja zdań warunkowych w kształtowaniu u uczniów umiejętności sprawnego działania — analiza na przykładzie dyrektyw teleologicznych / 148

6.2.3.1. Typy dyrektyw teleologicznych a nabywanie przez uczniów umiejętności sprawnego działania / 150

6.2.3.2. Rodzaje dyrektyw teleologicznych a nabywanie przez uczniów umiejętności sprawnego działania / 153

6.2.3.3. Stwierdzenia warunkowe dyrektywne nauczycieli i uczniów a typ treści kształcenia / 156

6.2.4. Funkcja instruktażowa wypowiedzi warunkowych dyrektywnych / 160

6.3. Funkcje zadaniowe zdań warunkowych (model III) / 163

6.3.1. Funkcja zdań warunkowych w określaniu i dookreślaniu warunków wykonania zadania dydaktycznego / 164

6.3.2. Funkcja zdań warunkowych w przedstawianiu przez ucznia propozycji rozwiązania zadania / 166

6.3.3. Funkcja zdań warunkowych w kształtowaniu u uczniów czynności oceny, samooceny, kontroli, samokontroli / 168

6.4. Polifunkcyjność zdań warunkowych (model IV) / 170

6.4.1. Pochwała, docenienie, upomnienie, pouczenie, irytacja, wyrzut oraz inne komunikaty wyrażane przy pomocy wypowiedzi warunkowych / 172

6.4.2. Rola zdań warunkowych w czynnościach zabawowych / 173

6.4.3. „Funkcje różne” zdań warunkowych modelu IV — analiza na przykładzie wybranych kategorii zdań / 175

6.4.4. Zdania warunkowe w analizach jakościowych / 177

6.4.4.1. Zależność: zadanie—odpowiedź / 177

6.4.4.2. Warunek w zdaniach warunkowych / 180

6.4.4.3. Spójnik „bo” w zdaniach warunkowych / 182

6.4.4.4. Niespójność semiotyczno-dydaktyczna w zdaniach warunkowych / 184

Analizy podsumowujące. Prawidłowości w analizach zdań warunkowych / 187

Aneks / 197

Załącznik 1. Przewodnik do sporządzania protokołów z obserwacji zajęć w klasach I—III / 197

Załącznik 2. Przykłady zdań warunkowych w kategoriach syntaktycznych i semantyczno-pragmatycznych / 200

Załącznik 3. Tabele / 219

Bibliografia / 269

Summary / 285

Résumé / 287

• Title: Zdania warunkowe w kształceniu uczniów klas wczesnoszkolnych. Analiza funkcjonalna
• Author: Agata Cabała
• ISBN: 978-8-3801-2469-1, 9788380124691
• Date of issue: 2015-11-24
• Format: Ebook
• Item ID: e_1p40
• Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego