E-book details

Polska transformacja w świetle sporów o rynek, sprawiedliwość i ekonomię

Polska transformacja w świetle sporów o rynek, sprawiedliwość i ekonomię

Janina Godłów-Legiędź

Ebook

Prezentowana monografia naukowa składa się z dwóch części. Pierwsza dotyczy zmian w ekonomii w kontekście kryzysu finansowego 2007-2009 i jej kondycji jako nauki społecznej, a druga skoncentrowana jest na przemianach ustrojowych w Polsce po 1989 roku. Pierwszą część publikacji przenika idea współzależności gospodarowania, kultury i polityki. Istotnym motywem jest tu także problem zadłużenia gospodarek narodowych i gospodarki światowej rozważany w kontekście rosnących nierówności dochodowych. W drugiej części książki można śledzić konkretyzację idei zależności gospodarki od kultury i polityki na przykładzie transformacji od planu do rynku. W analizie dynamiki tej metamorfozy akcent położony jest na kryzys rządów prawa i związki przemian w krajach transformacji ustrojowej z upadkiem liberalnej demokracji na świecie. Autorka dużo uwagi poświęca zmianom zachodzącym w szkolnictwie wyższym. Prezentuje je z perspektywy ewolucji funkcji uniwersytetów i wolności akademickiej.

Wstęp               9

 

CZĘŚĆ I. RYNEK, RACJONALNOŚĆ I EKONOMIA              19

 

Rozdział 1. Rynek i wielkie społeczeństwo Adama Smitha       21

    1. Wprowadzenie    21
    2. Ida ładu społecznego w Badaniach nad naturą i przyczynami bogactwa narodów oraz w Teorii uczuć moralnych Adama Smitha      23
    3. Zasady sprawiedliwości, interesy grupowe i rola państwa               25
    4. Smithowska idea ładu społecznego a teoria gier  28
    5. Między spontanicznym ładem a inteligentnym projektem             31

 

Rozdział 2. Kondycja ekonomii i rynku w kontekście problemów ujawnionych przez kryzys z lat 2007–2009  35

    1. Wprowadzenie    35
    2. W obronie klasycznego liberalizmu            36
    3. Pogłębiająca się nierówność jako argument przeciw ideologii liberalnej  48
    4. Paradygmat neoklasyczny i rynek               54
    5. Instytucjonalna krytyka. Od Ronalda Coase’a do Williama K. Blacka            58
    6. Podsumowanie   64

 

Rozdział 3. Instytucjonalne uwarunkowania racjonalności. Między ekonomią instytucjonalną a behawioralną           67

    1. Wprowadzenie    67
    2. Koncepcja racjonalności ekologicznej w ekonomii behawioralnej i instytucjonalnej           70
    3. „Zakotwiczone” wyobrażenia o ładzie ekonomicznym i racjonalności?     75
    4. Podsumowanie   77

 

CZĘŚĆ II. PAŃSTWO, RYNEK I SZKOLNICTWO WYŻSZE W POLSKIEJ TRANSFORMACJI  79

 

Rozdział 4. Liberalizm a proces transformacji ustrojowej          81

    1. Kilka uwag o transformacji ustrojowej u progu wielkiej reformy  81
      1. Ewolucyjny proces kształtowania gospodarki rynkowej       81
      2. Rynek a demokracja              83
      3. Giętkość cen a równowaga gospodarcza     84
    2. Ekonomiczne i moralne wartości polskich liberałów lat 80. i 90. XX wieku 85
      1. Kapitalizm, indywidualizm, odpowiedzialność osobista         87
      2. Równość a sprawiedliwość 90
    3. Próba oceny liberalnej ideologii jako podstawy polityki transformacji gospodarczej           92

 

Rozdział 5. Nowa ekonomia instytucjonalna i transformacja ustrojowa            97

    1. Co to jest nowa ekonomia instytucjonalna?           97
    2. Transformacja: od podejścia technicznego do społecznego           101
    3. Interakcja instytucji formalnych i nieformalnych oraz zasada rządów prawa           104
    4. Podmioty instytucjonalnej rekonstrukcji 108
    5. Rola państwa w kształtowaniu struktury instytucjonalnej               112

 

Rozdział 6. Transformacja ustrojowa i zasada rządów prawa   117

    1. Wprowadzenie    117
    2. Dwie interpretacje rządów prawa               119
    3. Zasada rządów prawa i demokracja            122
    4. Polska transformacja i kompromis z komunistycznymi elitami       125
    5. Spór o Polskę liberalną i socjalną  126
    6. Styl debaty publicznej       130
    7. Instrumentalizm prawny i zmiana warunków zewnętrznych          132
    8. Podsumowanie    135

 

Rozdział 7. Szkolnictwo wyższe w procesie transformacji ustrojowej w Polsce a jakość kształcenia    137

    1. Wprowadzenie    137
    2. Jakość kształcenia. Istota i warunki             138
    3. Konsekwencje zmian w Ustawie o szkolnictwie wyższym z 12 września 1990 roku              140
    4. Nowe instytucje formalne i ich wpływ na jakość kształcenia          145
    5. Finansowe i kadrowe warunki i efekty edukacji na poziomie wyższym     148
    6. Podsumowanie    153

 

Rozdział 8. Ekonomia polityczna wolności akademickiej          157

    1. Wprowadzenie    157
    2. Dlaczego perspektywa ekonomii politycznej?       158
    3. Trzy wymiary wolności akademickiej         159
      1. Indywidualny wymiar wolności akademickiej            160
      2. Instytucjonalny i humanistyczny wymiar wolności akademickiej      161
    4. Co zagraża wolności akademickiej?            163
      1. Menedżeryzm, rozrost biurokracji i idea doskonałości         163
      2. Kapitalizm akademicki, rynek i neoliberalizm             165
      3. Demokracja i krótkookresowe myślenie     167
      4. Postawy członków kadry akademickiej        168
    5. Podsumowanie   170

 

Zakończenie   171

Bibliografia      181

Spis tabel i rysunków  197

Indeks osobowy           199

Indeks rzeczowy           201

  • Title: Polska transformacja w świetle sporów o rynek, sprawiedliwość i ekonomię
  • Author: Janina Godłów-Legiędź
  • ISBN: 978-83-822-0078-2, 9788382200782
  • Date of issue: 2020-12-09
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_1w7h
  • Publisher: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego