E-book details

Argumentacja erystyczna. Analiza logiczna wybranych sofizmatów

Argumentacja erystyczna. Analiza logiczna wybranych sofizmatów

Beata Witkowska-Maksimczuk

Ebook

Celem prezentowanego opracowania jest analiza najczęściej występujących sofizmatów, zwanych także chwytami erystycznymi. Mimo że sofizmaty tradycyjnie uznawane są za błędy argumentacyjne, w życiu codziennym bywają używane i często intuicyjnie oceniane jako poprawne.
 
Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, na jakie manowce sprowadzić może bezrefleksyjne sięganie do takich argumentów, jak ad hominem czy ad ignorantiam. Dopiero pokazanie struktury argumentu, wskazanie jego ukrytych przesłanek, dobranie odpowiednich przykładów, odkrycie wątpliwych czy fałszywych wniosków, do których prowadzi, jest sposobem wyjaśnienia, dlaczego argument wyglądający na poprawny wcale poprawny nie jest. Należy przy tym odróżnić poprawność argumentu (zgodność z zasadami logiki, prawdą i uczciwością) od skuteczności argumentu. Argument skuteczny to taki, który przekonał drugą stronę. Taki na przykład może być argument ad baculum, groźbą wymuszający zgodę przeciwnika. Skuteczny, ale nieuczciwy. Książka ma za zadanie pokazać, dlaczego każdy, kto chce uczciwie dyskutować, nie powinien posługiwać się sofizmatami.
 
Omawianie sofizmatów w niniejszej pracy przebiega wedle następującego wzoru: definicja sofizmatu, schemat jego struktury oraz współczesne przykłady wykorzystania wraz z krótką analizą. Sofizmaty zostały podzielane na grupy (zawarte w odpowiadających podziałowi rozdziałach). Przedstawiony w książce zestaw nie wyczerpuje pełnego zbioru sofizmatów, szczególnie że jest to zbiór otwarty. Zaprezentowane przykłady należą do tych najczęściej używanych i najbardziej znaczących podczas dyskusji.

Wprowadzenie 7

Cel pracy 7

Erystyka 7

Argument 9

Sofizmat 10

Podział sofizmatów i struktura książki 12

Rozdział 1. Sofizmaty źródła 14

1.1. Argument genetyczny 14

1.2. Argumenty ad hominem 16

1.2.1. Rodzaje argumentów ad hominem 16

1.2.2. Argumentum ad personam 18

1.2.3. Pejoratywna asocjacja (argumentum ad Hitlerum) 22

1.2.4. Argumentum ad hominem – „zatruwanie studni” 23

1.2.5. Ad hominem – atak na niespójność 27

1.2.6. Tu quoque 29

1.2.7. Pozorne ex concessis 32

1.2.8. Problem racjonalności argumentu ad hominem 34

1.3. Argument z autorytetu 42

1.3.1. Struktura argumentu z autorytetu 42

1.3.2. Rodzaje autorytetu 43

1.3.3. Erystyczna argumentacja do autorytetu 49

1.3.4. Argumentum ad verecundiam53

Rozdział 2. Sofizmaty szczególnego braku relewancji 58

2.1. Ignoratio elenchi 58

2.2. Fałszywy trop 62

2.3. Słomiana kukła 64

2.3.1. Definicja słomianej kukły 64

2.3.2. Uogólnienie 66

2.3.3. Uszczegółowienie 69

2.3.4. Całkowite przesunięcie zakresu wypowiedzi 69

2.3.5. Częściowe przesunięcie zakresu wypowiedzi 71

2.3.6. Absolutyzowanie tezy relatywnej 71

2.3.7. Imputacja 72

2.3.8. Przeinaczenie do absurdu 74

2.3.9. Semantyczne rozciąganie i zmienianie słów 75

2.3.10. Wykorzystanie wieloznaczności wypowiedzi 76

Rozdział 3. Sofizmaty skutku 78

3.1. Rodzaje sofizmatów skutku 78

3.2. Argumentum ad consequentiam 78

3.3. Argumentum ad absurdum 86

3.4. Równia pochyła 91

3.4.1. Rodzaje równi pochyłej 91

3.4.2. Logiczna równia pochyła 91

3.4.3. Empiryczna równia pochyła 94

3.5. Argumentum ad baculum 102

3.6. Argumentum ab utili 103

3.7. Wątpliwe następstwo i racja 106

3.7.1. Wątpliwe następstwo 106

3.7.2. Wątpliwa racja 107

Rozdział 4. Sofizmaty strukturalne 110

4.1. Fałszywa dychotomia 110

4.2. Pozorny dylemat 113

4.3. Retorsio argumenti 118

4.4. Argument ad ignorantiam 123

4.5. Słaba analogia 129

4.5.1. Struktura analogii 129

4.5.2. Wnioskowanie z analogii 131

4.5.3. Słaba analogia 136

4.6. Argumentum ab exemplo 138

Rozdział 5. Sofizmaty językowe 141

5.1. Sofizmaty definicyjne 141

5.1.1. Rodzaje sofizmatów definicyjnych 141

5.1.2. Ucieczka definicyjna 142

5.1.3. Stronnicza definicja 145

5.2. Etykietowanie 150

5.3. Homonimia 155

5.4. Hipostaza 159

Zakończenie 161

Bibliografia 163

 

  • Title: Argumentacja erystyczna. Analiza logiczna wybranych sofizmatów
  • Author: Beata Witkowska-Maksimczuk
  • ISBN: 978-83-8156-308-6, 9788381563086
  • Date of issue: 2022-02-03
  • Format: Ebook
  • Item ID: e_2c2k
  • Publisher: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej