Epidemie. Krótka historia

Anna Trojanowska

Informacje o zarazach przekazywano z ust do ust, przepisywano z księgi do księgi, dodając coś lub ujmując. Budząca strach cholera, napawająca lękiem dżuma, odrażający trąd, dziesiątkująca ludność ospa prawdziwa, tajemnicze gorączki krwotoczne z serca Afryki - to tylko niektóre przykłady chorób wywołujących epidemie. Jak sobie z nimi radzono? Co je powodowało? Jakie wierzenia, mity i teorie spiskowe narastały wokół pandemii? Jakie skutki przynosiła każda epidemia? Właśnie tego dowiecie się z tej książki. Anna Trojanowska - historyk farmacji, autorka książek na temat historii leków naturalnych - grzybów leczniczych i surowców pochodzenia zwierzęcego oraz artykułów dotyczących lecznictwa ludowego, dawnych zasad żywienia i diet więziennych. Jej hobby to czytanie i pisanie książek. Patroni medialni:

Epidemie: prawdziwe zagrożenia i fałszywe alarmy. Od ptasiej grypy po COVID-19

prof. Didier Raoult

Prof. Didier Raoult, wybitny specjalista w dziedzinie mikrobiologii i chorób zakaźnych, omawia w książce przyczyny wirusa i sposób jego rozprzestrzeniania się. Zwraca uwagę na uprzedzenia, które wywołały ten ogromny „pożar informacyjny” oraz kwestionuje mit o zabójczej chorobie, przywołując znane nam epidemie, jak i te, o których media nie informowały zbyt obszernie. W książce Epidemie: prawdziwe zagrożenia i fałszywe alarmy prowadzi czytelnika przez historię kilku ostatnich epidemii – w tym budzących lęk ptasich gryp, SARS, Eboli i Zika – pokazując, które metody walki z nimi były skuteczne, a które okazały się ślepymi uliczkami prowadzącymi jedynie do niepotrzebnego chaosu; służącymi bardziej budowaniu politycznego kapitału niż opartej o osiągnięcia nauki trosce o zdrowie publiczne. Powołując się na swoje wieloletnie doświadczenie jako osoby działającej na pierwszych frontach walk z wieloma epidemiami na całym świecie, uspokaja i przekonuje, że zamiast wróżyć z niepełnych danych i dawać się ogarniać zbiorowemu lękowi, powinniśmy podejść do problemu nowego koronawirusa racjonalnie i oprzeć się na doświadczeniu epidemiologów. W ciągu ostatnich kilku tygodni koronawirus wywrócił świat do góry nogami. Strach przed nowym patogenem nie jest zaskakujący. Czy jednak wirus rzeczywiście stanowi tak wielkie zagrożenie, jak twierdzą prognozy ogłaszane w mediach? Przyjrzyjmy się faktom. Wskaźnik śmiertelności COVID-19 jest taki sam jak w przypadku zapalenia płuc: 2%. Każdego roku sezonowe grypy zabijają we Francji 10 tys. osób. A wypadki we własnym domu powodują rocznie 20 tys. zgonów. Skąd więc ten ogromny strach wywołany przez wirusa? Czy jest to spowodowane nadmierną reaktywnością mediów społecznościowych, przesadą tradycyjnych mediów, a może perspektywą zysków finansowych? Prof. Didier Raoult, wybitny specjalista w dziedzinie mikrobiologii i chorób zakaźnych, omawia w książce przyczyny wirusa i sposób jego rozprzestrzeniania się. Zwraca uwagę na uprzedzenia, które wywołały ten ogromny „pożar informacyjny” oraz kwestionuje mit o zabójczej chorobie. Prowadzi czytelnika przez historię kilku ostatnich epidemii – w tym budzących lęk ptasich gryp, SARS, Eboli i Zika – pokazując, które metody walki z nimi były skuteczne, a które okazały się ślepymi uliczkami prowadzącymi jedynie do niepotrzebnego chaosu; służącymi bardziej budowaniu politycznego kapitału niż opartej o osiągnięcia nauki trosce o zdrowie publiczne. Powołując się na swoje wieloletnie doświadczenie jako osoby działającej na pierwszych frontach walk z wieloma epidemiami na całym świecie, uspokaja i przekonuje, że zamiast wróżyć z niepełnych danych i dawać się ogarniać zbiorowemu lękowi, powinniśmy podejść do problemu nowego koronawirusa racjonalnie i oprzeć się na doświadczeniu epidemiologów.    

Eradykacja Helicobacter pylori - co wynika z nowych wytycznych Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii

Magdalena Przybylska-Feluś , Małgorzata Zwolińska-Wcisło

Infekcja Helicobacter pylori stanowi ogólnoświatowy problem w związku ze znaczącą chorobowością oraz śmiertelnością wtórnie do choroby wrzodowej oraz nowotworów żołądka. W 2023 r. Grupa Robocza Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii opublikowała rekomendacje dotyczące diagnostyki i leczenia Helicobacter pylori. Dokument ten uaktualnia dotychczasowe rekomendacje z 2014 r. Rekomendacje skupiają się na praktycznych aspektach zakażenia H. pylori, określają wskazania do diagnostyki oraz leczenia, omawiają rekomendowane algorytmy leczenia.

Etyka medyczna. Krótkie Wprowadzenie 25

Michael Dunn, Tony Hope

KRÓTKIE WPROWADZENIE - książki, które zmieniają sposób myślenia!   Etyka medyczna to przegląd najważniejszych współczesnych zagadnień z tego zakresu – od tak trudnych jak eutanazja, po związane z dystrybucją usług zdrowotnych. Pytania etyczne dotyczą różnych dziedzin medycyny, a także dostępu do służby zdrowia i zarządzania jej zasobami. Autorzy przedstawiają sposoby racjonalnego rozumowania i argumentowania, które – ich zdaniem – powinny być podstawą dyskusji w obrębie prezentowanej tematyki. Kwestie etyki medycznej ukazują zarówno w kontekście praktyki służby zdrowia, jak i placówek opiekuńczych, spraw społecznych, politycznych oraz dyskusji medialnej. * Interdyscyplinarna seria KRÓTKIE WPROWADZENIE piórem uznanych ekspertów skupionych wokół Uniwersytetu Oksfordzkiego przybliża aktualną wiedzę na temat współczesnego świata i pomaga go zrozumieć. W atrakcyjny sposób prezentuje najważniejsze zagadnienia XXI w. – od kultury, religii, historii przez nauki przyrodnicze po technikę. To publikacje popularnonaukowe, które w formule przystępnej, dalekiej od akademickiego wykładu, prezentują wybrane kwestie. Książki idealne zarówno jako wprowadzenie do nowych tematów, jak i uzupełnienie wiedzy o tym, co nas pasjonuje. Najnowsze fakty, analizy ekspertów, błyskotliwe interpretacje. Opiekę merytoryczną nad polską edycją serii sprawują naukowcy z Uniwersytetu Łódzkiego: prof. Krystyna Kujawińska Courtney, prof. Ewa Gajewska, prof. Aneta Pawłowska, prof. Jerzy Gajdka, prof. Piotr Stalmaszczyk.

Evidence based medicine. 44 pytania i odpowiedzi

Krzysztof J. Filipiak, Marcin Grabowski

  Evidence Based Medicine na przykładzie badań z lekami hipolipemizującymi - 44 pytania i odpowiedzi jest podstawowym, miejscami wręcz studenckim omówieniem głównych zagadnień związanych z medycyną opartą na dowodach (EBM). Autorzy, odpowiadając na 44 pytania o podstawowe tematy dotyczące EBM, podają przykłady zaczerpnięte z przeprowadzonych w ostatnich latach badań z zastosowaniem leków hipolipemizujących - jedną z najintensywniej badanych grup leków kardiologicznych.

Evidence-based medicine/practice i systematyczne przeglądy literatury: praktyczny podręcznik

Dr Paweł Posadzki

Książka poświęcona jest zagadnieniu systematycznych przeglądów literatury (SPL), będących podstawowym narzędziem analitycznym w zakresie medycyny opartej na dowodach naukowych (evidence-based medicine/practice). Autor zachowuje równowagę między szerokim zakresem problematyki SPL a wysokim poziomem dyskusji. Podręcznik ten będzie użytecznym źródłem wiedzy dla badaczy z różnych dyscyplin, takich jak np. pielęgniarstwo, fizjoterapia, wychowanie fizyczne, dietetyka czy medycyna, pragnących opublikować swój pierwszy lub kolejny SPL w najwyższej klasy światowych czasopismach naukowych. Dr Paweł Posadzki jest autorem ponad 140 opracowań naukowych. W 2022 r. znalazł się wśród 2% najbardziej wpływowych naukowców na świecie. Jego prace były cytowane w renomowanych czasopismach medycznych przez badaczy z uniwersytetów Harvard, Oxford czy Cambridge i wykorzystywane przez National Institute of Health, Komisję Europejską, National Cancer Institute czy firmę Pfizer. Przetłumaczono je na ponad 20 języków i są wykorzystywane przy tworzeniu wytycznych klinicznych i leczeniu milionów pacjentów. W 2011 r. otrzymał prestiżową nagrodę Royal College of Physicians (Londyn). W spółpracował z WHO oraz ministerstwami zdrowia wielu krajów. Przygodę z medycyną opartą na dowodach naukowych rozpoczynał w 2010 r. i kontynuuje po dziś dzień

Fakty i mity na temat inozyny

Bartosz J. Sapilak

Pranobeks inozyny to lek o działaniu immunostymulującym i przeciwwirusowym, od ponad 50 lat wykorzystywany w terapii infekcji wirusowych górnych dróg oddechowych i opryszczki. W tym czasie zebrano wiele doświadczeń związanych z jego zastosowaniem i bezpieczeństwem. Przyczyniły się one do powstania wielu faktów i mitów na temat jego bezpieczeństwa i skuteczności. W niniejszej pracy analizujemy najważniejsze z nich.

Febuksostat - skuteczna i bezpieczna alternatywa leczenia dny moczanowej. Punkty widzenia kardiologa, reumatologa i nefrologa

Krzysztof Ozierański, Robert Rupiński, Robert Małecki

Febuksostat to silny inhibitor oksydazy ksantynowej stosowany w leczeniu przewlekłej hiperurykemii z odkładaniem się złogów moczanowych. Stanowi bardzo ważną alternatywę ze względu na bezpieczeństwo stosowania u pacjentów z chorobami przewlekłymi oraz wyższą skuteczność terapeutyczną od allopurynolu.

Gabinet stomatologiczny. Zmiany prawne od 1 stycznia 2020 roku (e-book)

Maciej Lipka, Katarzyna Włodarczyk, Karolina Podsiadły-Gęsikowska, Marzena Pytlarz, ...

Sprawdź, jak prowadzić dokumentację elektroniczną: e-zwolnienia, e-recept i e-skierowania od 1 stycznia 2020 roku. Miej pewność, że właściwie prowadzisz ewidencję i sprawozdawczość po zmianach, które wchodzą w życie od 1 stycznia 2020 roku. Prowadź poprawnie dokumentację medyczną swoich pacjentów po ostatnich zmianach. Do e-booka dołączona jest płyta „Zgody, oświadczenia, umowy, upoważnienia. 40 dokumentów niezbędnych dla lekarza dentysty”. Pobierz je i wykorzystuj w codziennej pracy.

Gastroprotekcja w trakcie przewlekłej terapii NLPZ - co wiemy po ponad 120 latach obserwacji?

Michał Lipiński

Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) stanowią grupę preparatów często stosowanych przez lekarzy praktykujących w zakresie różnych specjalizacji. Szerokie spektrum działań niepożądanych przewlekłej terapii NLPZ obejmuje głównie, choć nie tylko, działania niepożądane ze strony przewodu pokarmowego. Ustalenie ryzyka powikłań gastrologicznych u takich chorych jest ważnym elementem planowania takiej terapii, która pozwala lekarzowi określić konieczność stosowania przez pacjenta inhibitorów pompy protonowej w ramach gastroprotekcji. W artykule podano kryteria takiej oceny oraz sposób prowadzenia odpowiedniej profilaktyki wystąpienia działań niepożądanych ze strony przewodu pokarmowego u pacjentów w trakcie przewlekłej terapii NLPZ.

Gdy nadchodzi nawałnica. Lęk, depresja, zaburzenia snu - dlaczego z pandemią zaburzeń psychicznych będą się mierzyć niepsychiatrzy?

Żyjemy w trudnych czasach. Pacjent z lękiem, zaburzeniami snu, objawami depresji staje się standardowym pacjentem nie tyle psychiatrów, ile lekarzy innych specjalności. Recepty na leki przeciwdepresyjne wystawiane są również przez lekarzy rodzinnych, internistów, neurologów, kardiologów oraz innych specjalistów. To pokazuje rolę edukacji lekarzy wszystkich specjalizacji w zakresie diagnostyki i leczenia zaburzeń psychicznych. W artykule zaprezentowano kilka typowych przypadków pacjentów, którzy trafiają do poradni w celu diagnostyki chorób somatycznych, podczas gdy podłoże zgłaszanych przez nich objawów jest psychiczne. W tekście skupiono się na roli doboru adekwatnej dawki leku i formy jego podania jako czynników warunkujących skuteczne leczenie oraz dobrą współpracę lekarz-pacjent.

Gdy Polacy nosili dredy. Kołtun - historia prawdziwa

Marcin Winkowski

W pierwszej połowie XIX wieku na głowie u nawet co trzeciego mieszkańca wsi można było znaleźć uwity i sklejony węzeł włosów. Owe „polskie dredy” przez lata otoczone były niezwykłą aurą tajemnicy. Opowiadano, że ktoś po ich obcięciu utracił wzrok, inny dostał pomieszania zmysłów, trzeci zaś miał po miesiącu umrzeć… Równocześnie w największych miastach dawnej Rzeczpospolitej lekarze toczyli ożywione dysputy nad istotą zjawiska, spierając się o to, czy należy tę wyimaginowaną chorobę leczyć, czy też po prostu kołtuna ścinać. Marcin Winkowski, w oparciu o liczne źródła z epoki, przenosi czytelnika do dziewiętnastego wieku i przedstawia kompleksową analizę osobliwości, jaką był kołtun. Pisze zarówno o ówczesnym stanie higieny i wiedzy lekarskiej, jak i życiu codziennym polskich chłopów – o zabobonach i przesądach, o znachorach i medycynie ludowej. Jakie argumenty przytaczali obrońcy „choroby kołtunowej”? Dlaczego wiara w jej istnienie utrzymywała się tak długo? Jak na przestrzeni dekad zmieniał się stosunek do kołtuna? Na te i inne pytania odpowiada najnowszy e-book portalu Histmag.org, pozycja obowiązkowa dla wszystkich miłośników historii społecznej! Marcin Winkowski (ur. 1987) – absolwent Historii i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych na Uniwersytecie Gdańskim. Miłośnik historii społecznej i gospodarczej, szczególnie zagadnień związanych z rozwojem cywilizacyjnym społeczeństw. Pomorzanin z urodzenia, gdańszczanin z wyboru. Wolne chwile najchętniej spędza z żoną i synem na podróżach małych i dużych, odkrywając miejsca znane i te warte poznania.

Glicyna - aminokwas endogenny o właściwościach plejotropowych

Magdalena Rudnicka

Glicyna jest aminokwasem endogennym zaangażowanym w wiele procesów fizjologicznych. Badania wykazały jej działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i cytoprotekcyjne, co próbuje się wykorzystywać w praktyce klinicznej. Mechanizm działania nie został dokładnie poznany, ale wiele efektów glicyny wynika z hamowania procesów zależnych od jonów wapnia. Suplementacja tym aminokwasem może się okazać korzystna w przebiegu takich chorób, jak: zespół metaboliczny, nieswoiste zapalenie jelit czy mukowiscydoza. Dołączenie glicyny do kwasu acetylosalicylowego podawanego doustnie w ramach terapii przeciwpłytkowej znacząco poprawia tolerancję preparatu. Efekt plejotropowy, który wywiera na organizm ludzki, może w przyszłości przyczynić się do szerszego wykorzystania glicyny w lecznictwie.

Gorączka - przyczyny, diagnostyka, leczenie

Adam J. Sybilski, Jarosław Woroń, Katarzyna Życińska, Zbigniew Doniec

Gorączka, tytułowy bohater, zdecydowanie najważniejszy objaw zakażenia, jest tutaj odmieniana przez wszystkie przypadki, ponieważ stale towarzyszy codziennej pracy lekarskiej, budzi niepokój chorych, ich bliskich oraz pozostaje najczęstszą przyczyną zgłaszania się pacjentów po poradę, przynajmniej w pediatrii. Poruszone tu tematy, takie jak: patomechanizm gorączki, działanie termoregulacji, właściwe sposoby pomiaru temperatury czy elementy farmakologii leków przeciwgorączkowych, gorączka niejasnego pochodzenia oraz różnicowanie między przyczynami infekcyjnymi i nieinfekcyjnymi są często bardzo interesujące dla lekarzy. Podsumowując jest to publikacja polecana szerokiemu gronu Czytelników: lekarzom praktykom, klinicystom i studentom medycyny, ponieważ monografia poświęcona gorączce bardzo przyda się wielu z nich.

Granice nauk o zdrowiu

Anna Włoszczak-Szubzda

Monografia jest cennym źródłem wiedzy na tematy dotyczące między innymi profilaktyki chorób odkleszczowych, jakości życia chorych po udarze niedokrwiennym mózgu, postaw pacjentów chorych onkologicznie wobec diagnozy czy tez rehabilitacji dzieci niepełnosprawnych z zespołem Dandy-Walkera a także odpowiedzialności zawodowej i znajomości podstaw prawnych wykonywania zawodu pielęgniarki, kompetencji teleinformatycznych pielęgniarek, symulacji medycznej jako narzędzia wykorzystywanego do edukacji medycznej oraz cech osobowości funkcjonariuszy straży pożarnej szczególnie narażonej na stres z racji wykonywanego zawodu. Różnorodność dyscyplin składających się na dziedzinę nauk o zdrowiu powoduje potrzebę określenia granic tej dziedziny. Taką próbą (rodzajem pilotażu teoretyczno-metodologicznego), która ma pokazać możliwe obszary zainteresowania nauk o zdrowiu, jest ta monografia. Tworzyli ją naukowcy z różnych dyscyplin naukowych: pedagodzy, psycholodzy, specjaliści nauk o zdrowiu, lekarze oraz pielęgniarki i pielęgniarze. Prezentując swoje rozważania teoretyczne i badania naukowe, wnieśli wkład nie tylko w rozwój samej wiedzy budowanej w ramach nauk o zdrowiu, ale też jako grupa podjęli wysiłek określenia granic merytorycznych i wskazania wspólnych elementów metodologicznych, swoistych dla omawianej dziedziny nauki

Granice wytrzymałości. W poszukiwaniu barier ludzkiego organizmu

Marcus Ranney

W Granicach wytrzymałości Marcus Ranney zabiera nas w najdalsze, najgroźniejsze zakątki świata - od ubogiego w tlen szczytu Mount Everest przez lodowce bieguna południowego i rozżarzone piaski pustyni do miażdżących kości głębin Oceanu Spokojnego. Opowiada historie legendarnych sportowców, uczestników wielkich wypraw oraz poszukiwaczy przygód i wyjaśnia, jak ich ciała przystosowały się do niezwykle surowych warunków środowisk, w których się znaleźli. Niejednokrotnie bohaterom tych opowieści groziła utrata zdrowia lub życia. W wielu przypadkach groźba ta się ziściła. Po co więc szli dalej? Dlaczego chcieli przekraczać granice własnej wytrzymałości i udowodnić, że niemożliwe jest możliwe? Ta książka jest dla Was, jeśli choć raz usłyszeliście pytanie "Po co sobie to robisz?", kiedy ból rozrywał Wam mięśnie po treningu, łapaliście oddech po maratonie albo odpoczywaliście po wspinaczce. Ta książka jest dla Was, jeśli to Wy o to zapytaliście.

Hedonista

Bartosz Łoza, Michał Lew-Starowicz, Artur Mamcarz

Życie stało się dla wielu syte i nudne. Monotonny, bezideowy styl życia skłania do poruszania się na krawędzi w poszukiwaniu energii - do zachowań hedonistycznych. Hedonistycznych w pełnym znaczeniu, dalekim od robienia sobie umiarkowanych, epikurejskich przyjemności. Poszukiwanie energii jest z zasady racjonalne (bo bez energii żyć się nie da), ale może być także niszczące (gdy przekształca się w bezideową eksploatację) . Nie jest to więc tylko ""apetytywne zachowanie"" - poszukiwanie zaspokojenia instynktów, lecz współcześnie - w świecie i czasach, kiedy wiele osób doświadcza wypalenia i anhedonii, braku sensu i miłości - jest działaniem samonaprawczym, próbą swoistej rewitalizacji. Wiele z tak wybieranych aktywności jest ryzykownych i kontrowersyjnych, kompulsywnych i wyczerpujących. Inaczej mówiąc, hedonizm nie zawsze jest w stanie odwrócić depresyjną anhedonię, a nawet może ją pogłębić. Medycyna oparta na faktach nie jest jednak po to, by moralizować, lecz by dostarczać swoim klientom danych, z którymi zrobią już, co zechcą (...). O życiu współczesnych hedonistów nie dyskutuje się w sposób medyczny. Prym wodzą ideolodzy, którzy mają jedną radę, by czegoś nie robić albo robić coś wbrew sobie. Taka rada jest trudna do wykonania, o ile w ogóle jest słuszna. Do maja 2013 r. wyróżniano w USA uzależnienie od kofeiny; wypowiadano niezliczone banały nt. szkodliwości picia kawy, by ostatecznie takie rozpoznanie uznać jedynie za hipotezę naukową. O przekroczeniach w rodzaju palenia marihuany czy o związkach nieformalnych albo się nie mówi, albo mówi się z wypiekami na twarzy, albo przeżywa się lękowo czy desperacko. Nie ma tolerancji dla postaw hedonistycznych, chociaż praktykuje się je powszechnie i z ekstatycznym oddaniem. Pomijane jest, jaką funkcję pełnią te aktywności w codziennej fizjologii, czy są i w jakim stopniu są szkodliwe, neutralne lub paradoksalnie - korzystne medycznie.   Dla wszystkich, którzy szukają energii, to vademecum.

Hipokinezja - efekt pandemii COVID-19

Małgorzata Sobera (red.)

Do sięgnięcia po tę publikację zachęcamy studentów akademii wychowania fizycznego i szkół kształcących przyszłych nauczycieli wychowania fizycznego oraz instruktorów sportu i rekreacji, a także trenerów personalnych i uczestników lub przyszłych uczestników zajęć z zakresu aktywności fizycznej świadomych zagrożeń zdrowotnych wynikających z ograniczenia ruchu. Pierwszy rozdział przedstawia historię pandemii COVID-19 w Polsce oraz analizę danych epidemiologicznych obejmujących inne kraje. Wiele uwagi poświęcono w nim też zaleceniom WHO i innych organizacji w zakresie przeciwdziałania negatywnym skutkom nieodpowiedniego odżywiania się i hipokinezji. W drugim rozdziale opisano wybrane aspekty zaburzeń rozwoju psychomotorycznego dzieci ze szczególnym uwzględnieniem dysharmonii rozwojowych w dobie hipokinezji. Zaproponowano test przydatny do rzetelnej oceny rozwoju psychomotorycznego dzieci przedszkolnych oraz terapię łagodzącą dysharmonię u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Kolejny rozdział porusza temat aktywności elektrycznej mięśni i możliwości wykorzystania zaawansowanych technik statystycznych do oceny jakości, struktury i funkcji mięśni. Na koniec podjęto temat aktywności fizycznej i jej znaczenia w czasie pandemii. Część pracy poświęcona jest charakterystyce biegu na orientację jako formy aktywności fizycznej możliwej do realizacji w czasie obowiązujących restrykcji epidemicznych.

Historie pacjentów leczonych budezonidem

Małgorzata Kudan, Aleksandra Osiejewska, Adam J. Sybilski

Choroby układu oddechowego to najczęstsze przewlekłe schorzenia występujące zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. Istnieje zatem potrzeba posiadania skutecznych leków kontrolujących przebieg choroby, a także leków szybko działających, odpowiednich do stosowania w stanach ostrych. Takimi lekami są glikokortykosteroidy (GKS) podawane drogą inhalacyjną. Wszystkie rekomendacje umieszczają wziewne GKS jako jedne z podstawowych leków w leczeniu schorzeń dróg oddechowych u dzieci i dorosłych. Jednym z najlepiej poznanych i przebadanych GKS jest budezonid. Budezonid to syntetyczny, niehalogenowy glikokortykosteroid o bardzo silnym działaniu przeciwalergicznym i przeciwzapalnym. Jest skuteczny zarówno w chorobach przewlekłych (np. astmie i przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc [POChP]), jak i w stanach nagłych (np. zaostrzeniu chorób przewlekłych, ostrym zapaleniu krtani). W artykule przedstawiono typowe przykłady klinicznego zastosowania wziewnego budezonidu w ostrym podgłośniowym zapaleniu krtani (zespół krupu, pseudokrup), w zaostrzeniach POChP oraz astmie oskrzelowej. We wszystkich tych przypadkach budezonid okazał się skutecznym i bezpiecznym lekiem.

Holistyczne podejście do leczenia metotreksatem w reumatologii i dermatologii

Brygida Kwiatkowska

Metotreksat w formie doustnej lub podskórnej jest zarejestrowany m.in. w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, łuszczycy i łuszczycowego zapalenia stawów. Wybór formy powinien opierać się na analizie potrzeb i stanu danego pacjenta oraz właściwości farmakologicznych danej formy. W pracy przedstawiono różnice między formą doustną a formą podskórną metotreksatu.

Hymekromon w terapii chorób dróg żółciowych oraz nowe perspektywy terapeutyczne leku - przegląd literatury

Beata Kasztelan-Szczerbińska, Agnieszka Szczerbińska, Halina Cichoż-Lach

Hymekromon (4-metyloumbeliferon; 7-hydroksy-4-metylokumaryna) to dobrze znany lek o udokumentowanej skuteczności w chorobach dróg żółciowych mający bardzo korzystny profil bezpieczeństwa, co sprawia, że jest chętnie stosowany przez lekarzy i pacjentów. Lek ten ma unikalny trójfazowy mechanizm działania, który obejmuje: działanie choleretyczne – wzmaga wydzielanie żółci o niskiej gęstości; działanie cholekinetyczne – stymuluje przepływ i wydalanie żółci do jelit – oraz działanie spazmolityczne – zmniejsza napięcie mięśni gładkich dróg żółciowych, a także zwieracza Oddiego. W  ostatnich latach pojawiły się doniesienia o  nowych właściwościach hymekromonu, które budzą duże zainteresowanie w kontekście jego potencjalnego zastosowania w  innych niż obecnie zalecane wskazaniach, w  tym w  chorobach nowotworowych, zapalnych i  autoimmunologicznych. W  artykule omawiamy klasyczny i  nowy mechanizm działania hymekromonu ze szczególnym uwzględnieniem jego roli w dyskinezach dróg żółciowych.

Indywidualizacja drogi podania metotreksatu sposobem na optymalizację leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów oraz łuszczycowego zapalenia stawów

Brygida Kwiatkowska

Stosowanie metotreksatu w formie podskórnej powoduje, że występowanie objawów choroby jest relacjonowane w mniejszym stopniu (57,7% vs 72%), a działania niepożądane związane z przyjmowanym lekiem są zgłaszane rzadziej (25% vs 34%). Forma ta charakteryzuje się także wyższą skutecznością i bardziej elastycznym zakresem dawek. Z tych powodów może być ona zastosowana w przypadku nieskuteczności bądź nietolerancji leczenia formą doustną. Forma podskórna jest preferowana także u pacjentów z dużą aktywnością choroby (ze względu na szybkość działania i skuteczność) oraz u pacjentów z ŁZS z wielochorobowością i często współistniejącą chorobą stłuszczeniową wątroby (ze względu na lepszą tolerancję, mniejszą liczbę działań niepożądanych i dłuższy czas stosowania, co się przekłada na większą skuteczność).

Indywidualizacja terapii niewydolności serca z obniżoną frakcją wyrzutową w zależności od fenotypu pacjenta

Aleksandra Nitka, Jacek Lewandowski

Niewydolność serca jest poważnym problemem klinicznym, a częstość jej występowania wzrasta wraz z wiekiem. Chorzy na niewydolność serca są bardzo heterogenną grupą pod względem podstawowych wskaźników klinicznych, takich jak: objawy przewodnienia, ciśnienie tętnicze, częstość akcji serca, obecność migotania przedsionków, upośledzenie funkcji nerek oraz obecność zaburzeń elektrolitowych. Różne fenotypy kliniczne pacjentów powinny skłaniać do indywidualnego spojrzenia na optymalizację leczenia niewydolności serca. Antagoniści aldosteronu, w tym spironolakton, stanowią fundament leczenia chorych z niewydolnością serca z obniżoną frakcją wyrzutową. Zwolnienie częstotliwości rytmu serca pod wpływem iwabradyny jest korzystne u określonych chorych z niewydolnością serca.

Inhibitory DPP-4 - fakty i mity

Agnieszka Łebkowska

Inhibitory dipeptydylopeptydazy 4 (DPP-4, dipeptidyl peptidase-4), zwane gliptynami, należą do doustnych leków przeciwhiperglikemicznych, wymienianych w algorytmie leczenia cukrzycy typu 2 (T2DM, type 2 diabetes mellitus). Działają w oparciu o mechanizm inkretynowy i powodują szybkie i całkowite hamowanie enzymu DPP-4, przez co przyczyniają się do wzrostu stężenia endogennych inkretyn - glukagonopodobnego peptydu 1 oraz żołądkowego peptydu hamującego, a to w efekcie zwiększa wydzielanie insuliny, a zmniejsza glukagonu. Według aktualnych zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego dzięki bezpieczeństwu i dobrej tolerancji inhibitory DPP-4 stanowią wsparcie terapii T2DM na etapie jej intensyfikacji lub też w monoterapii w przypadku przeciwwskazań do stosowania innych grup leków przeciwhiperglikemicznych. W Polsce szeroko dostępne substancje z tej grupy to sitagliptyna i wildagliptyna. Wprowadzenie preparatów generycznych gliptyn oraz korzystne warunki refundacyjne umożliwiły szerszy dostęp do tej grupy leków.