11 września. Przyczyny i konsekwencje w opiniach intelektualistów

Opracowanie zbiorowe

Jest to praca pełna zaangażowania, w pewnym sensie filozoficzna, prezentuje bowiem filozofię i światopogląd środowiska intelektualistów, skupiającego naukowców, dziennikarzy i działaczy społecznych. Autorzy kontestują obecną politykę wewnętrzną i zagraniczną przede wszystkim Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. W książce znajdziemy wiele trafnych analiz i słusznych uwag, ale również manipulację i uproszczenia. Niezależnie od tego, czy w końcowym rachunku czytelnik zaakceptuje czy odrzuci poglądy autorów, warto by je poznał i o nich pamiętał. Książka nie pozostawi myślącego czytelnika obojętnym wobec wydarzeń zachodzących we współczesnym świecie i z całą pewnością dostarczy mu bogatego materiału do przemyśleń.

1919. Pierwszy rok wolności

Andrzej Chwalba

W listopadzie 1918 roku Polska odzyskała niepodległość, ale o jej kształcie w znacznej mierze zdecydowały wydarzenia następnych miesięcy. Listopadowa euforia szybko minęła, a Polacy musieli stawić czoła nie tylko wyzwaniom wynikającym z wielkiej polityki, ale także kłopotom dnia codziennego. Na pierwszy rzut oka mogło się wydawać, że nie podołają wyjątkowemu zadaniu, jakim była budowa nowego państwa. Następstwa wojny, dezorganizacja życia społecznego, bieda, różnice wynikające z porozbiorowego dziedzictwa były trudnym sprawdzianem dla całego społeczeństwa. A jednak się udało! Powołano organy władzy, przeprowadzono wybory do Sejmu Ustawodawczego, utworzono policję państwową oraz terenowe oddziały administracji i sądownictwa. Zorganizowano armię, która już w kolejnym roku miała przejść próbę decydującą o być albo nie być młodego państwa. Profesor Andrzej Chwalba przygląda się zagadnieniom politycznym i procesom społecznym w roku, który choć pozostaje w cieniu podręcznikowego 1918 w znacznej mierze przesądził o rzeczywistym kształcie II Rzeczpospolitej.

20 lat Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego

Tomasz Domański, Alicja Stępień-Kuczyńska

Utworzenie naszego Wydziału przypadło na przełom wieków. Wchodziliśmy w tę nową epokę, profesorowie i studenci, ze znacznymi oczekiwaniami i nadziejami. Dla nas, politologów, otwierały się nowe możliwości prowadzenia badań systemowych, porównawczych, zgłębiania kwestii demokracji i aktywności obywatelskiej. Wkrótce jednak mogliśmy się przekonać, że ten nowy świat, którego musimy się uczyć – „świat niestabilny i nieprzewidywalny”, jak określił go wiele lat temu Zygmunt Bauman – ma także oblicze ataku na World Trade Center i wojny w Ukrainie. Pamiętajmy, że w tym świecie jest miejsce dla nas, mających wiedzę, wolne umysły i czułe serca! prof. dr hab. Alicja Stępień-Kuczyńska (dyrektor Instytutu Studiów Politologicznych WSMiP w latach 2008–2016) Jesteśmy całkowicie nowym Wydziałem stworzonym od podstaw przez zespół wykładowców akademickich oraz naukowców zajmujących się interdyscyplinarnie różnymi aspektami studiów międzynarodowych oraz nauk o polityce. Nie powstaliśmy z podziału dawnych struktur uniwersyteckich, lecz na bazie zupełnie nowej filozofii – otwartej na świat i ludzi oraz na dialog międzynarodowy w jego różnych wymiarach i płaszczyznach. Wiedzieliśmy od początku, iż tylko dobrze wykształcone młode pokolenie jest w stanie budować otwarte społeczeństwo XXI wieku. Pragnęliśmy przekazać naszym studentom otwartość na zmiany i ciekawość odkrywania wolnego świata. Chcieliśmy im zaszczepić wartości, którymi powinni wyróżniać się w przyszłości jako absolwenci uczelni wyższej i przedstawiciele inteligencji. Nasz Wydział powstał na dwóch solidnych filarach, jakimi są internacjonalizacja oraz interdyscyplinarność. Obu tych filarów w sferze biznesu, polityki i dyplomacji oraz kultury i mediów potrzebuje bardzo mocno nasze miasto, region i cały kraj. prof. dr hab. Tomasz Domański (dziekan WSMiP w latach 2008–2016)

25 lat niemieckiego zjednoczenia. Bilans ćwierćwiecza

Joanna Ciesielska-Klikowska, Ernest Kuczyński

Upadek muru berlińskiego był największym wydarzeniem w historii powojennych Niemiec i jednym z najistotniejszych w historii Europy ostatnich 70 lat. Przyniósł on także ponowne zjednoczenie Republiki Federalnej, które z jednej strony stanowiło wyzwanie dla całego Starego Kontynentu, z drugiej zaś odmieniło życie polityczne, gospodarcze i społeczne podzielonego przez niespełna pół wieku narodu. Jakie przeobrażenia zaszły w RFN od momentu zjednoczenia? Jakim wyzwaniom będzie musiał sprostać nasz zachodni sąsiad w najbliższych latach? Jakie czynniki miały decydujący wpływ na rozwój tego kraju po roku 1990? Autorzy monografii odpowiadają na te i podobne pytania oraz objaśniają rolę Niemiec w XXI wieku. Prezentowana publikacja jest interdyscyplinarną próbą sporządzenia bilansu ostatnich 25 lat niemieckiej historii. Autorzy - politolodzy, historycy oraz germaniści - dokonują oceny najważniejszych wydarzeń politycznych, gospodarczych i kulturalnych, które miały decydujący wpływ na rozwój RFN po roku 1990, kiedy nastąpiło zjednoczenie dwóch państw niemieckich.

25 lat transformacji w krajach Europy Środkowej i Wschodniej

red. Marek Barański, Jerzy Wiśniewski

Każda rocznica związana z procesem zmian systemowych w krajach Europy Środkowej i Wschodniej jest doskonałą okazją do zbilansowania przekształceń demokratycznych i oszacowania naszych perspektyw. Badaczy niepokoją jednak braki terminologiczne, a właściwie ich bogactwo. Definicji transformacji jest bowiem prawie tyle, ilu jest tranzytologów. Mało też ukazało się dotychczas publikacji naukowych dotyczących tendencji odwrotnych lub ograniczających demokratyzację, które bezsprzecznie mają miejsce w krajach posocjalistycznych. Odwracamy od nich wzrok, łudząc się, że zmiany konstytucyjne, instytucjonalne i wolny rynek rozwiążą wszelkie nasze problemy. Uproszczenia powodują, że wciąż trwa spór o początek transformacji i jej zakończenie. Autorzy starają się część tych "białych plam" uzupełnić. Waga tego problemu jest wszak o tyle duża, bowiem proces transformacji jest wciąż niedokończony. W pracy poruszane są tematy badawcze: Demokracja, jako forma sprawowania władzy - zarys problematyki (Kuba Przewoźnik); Stan demokracji samorządowej w Polsce. Jej stan i perspektywy (Marek Barański); Ewaluacja samorządu lokalnego w Polsce w okresie transformacji (Mariusz Dyduch); Koalicja wyborcza jako platforma gwarantująca sukcesy wyborcze na przykładzie wyborów parlamentarnych w latach 1991-2011 w Polsce (Marek Tyrał); Program Rozwoju Subregionu Południowego na lata 2007-2013 jako narzędzie prowadzenia polityki rozwoju w województwie śląskim (Magdalena Goryczko); Kształtowanie się kategorii rodzin partyjnych w Czechach, Polsce, Słowacji i Węgrzech w perspektywie 25 lat demokratyzacji (Sebastian Kubas); 25 lat procesu transformacji samorządu lokalnego w Federacji Rosyjskiej (Barbara Porębska-Maciołek); Geneza i postęp partii politycznych na Ukrainie oraz Polsce: od eksperymentu komunistycznego do okresu reform demokratycznych (Natalia Rudakiewicz); Ukraińska droga do demokracji. Pierwsza dekada budowy niepodległej Ukrainy (Dawid Kania); Próby rozwiązania kryzysu kosowskiego przez mocarstwa zachodnie i Rosję w okresie tranzycji Republiki Serbii w latach 1998-1999 (Jerzy Wiśniewski); Badania i analizy o transformacji. Problematyka środkowo i wschodnioeuropejska wybranych francuskich think tanków (Mateusz Hudzikowski). Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Podzielona jest na dwie części: w pierwszej jest mowa o nowym systemie politycznym w Polsce, a w drugiej o zmianach systemowych w europejskich krajach posocjalistycznych. Może być ona interesująca dla szerokiego spektrum odbiorców, zwłaszcza studentów nauk społecznych, polityków, samorządowców, dziennikarzy.

36 forteli. Chińska sztuka podstępu, układania planów i skutecznego działania

Piotr Plebaniak

Bodaj najlepsze momenty sienkiewiczowskiej trylogii to opisy forteli obmyślanych przez imć Zagłobę. Dzięki znajomości ludzkiej psychiki z łatwością zwodził przeciwnika i realizował swoje cele,  a także zdobywał szacunek swoich towarzyszy. W tej książce znajdują się opowieści o czynach ludzi takich jak Zagłoba, o wybitnych dowódcach formatu Lawrencea z Arabii i mężach stanu jak słynny chiński strateg Zhuge Liang, ale też postaciach fikcyjnych, takich jak dowódca Czerwonego Października. Książkę 36 forteli polecam w szczególności żołnierzom sił i służb specjalnych, które z założenia realizują swoje misje w nieprzewidywalnym środowisku wysokiego ryzyka. Taktykom i strategom odpowiedzialnym za odnajdywanie dróg wyjścia z beznadziejnych sytuacji, ale i ku przestrodze w obliczu pozornie słabego i przez to lekceważonego przeciwnika. generał Roman Polko, były dowódca jednostki GROM, autor m.in. książki RozGROMić konkurencję Geopolityka to gra o władzę, a tym samym o przyszłość świata. Plan, rachuby i podstęp decydują o życiu i śmierci, o sukcesie lub klęsce. Tradycje prowadzenia zmagań, definiowania wojny są często zasadniczo różne w kręgu oddziaływania cywilizacji zachodniej i chińskiej. 36 forteli i traktat Sztuka wojny słynnego stratega chińskiej starożytności są dla Chińczyków równorzędnym przejawem tego, co my określamy mądrością Wschodu. A opracowanie Piotra Plebaniaka to  znakomity międzykulturowy, okraszony dziesiątkami anegdot podręcznik psychologii konfliktu, w którym chiński dorobek opisany jest językiem współczesnej psychologii. Gorąco polecam. dr Jacek Bartosiak,  ekspert geopolityk, autor książki Pacyfik o Eurazja. O wojnie

447 Plan grabieży Polski. Od deklaracji terezińskiej do ustawy 447

Leszek Sosnowski

447 - Plan grabieży Polski. Od deklaracji terezińskiej do ustawy 447. W świetle najnowszych raportów Amerykańska Ustawa 447 obrosła emocjami i zasłużoną złą sławą. Czy naprawdę jest groźna dla stanu majątkowego Rzeczpospolitej? Leszek Sosnowski, amerykański prawnik polskiego pochodzenia sumuje fakty dotyczące tzw. restytucji mienia bezspadkowego. Przypomina Deklarację Terezińską z roku 2009 i stanowisko Israela Singera, Sekretarza Generalnego Światowego Kongresu Żydowskiego, z kwietnia 1996 r.: 3 miliony Żydów zginęło w Polsce i Polacy nie będą spadkobiercami polskich Żydów. Nigdy na to nie zezwolimy. Będziemy ich nękać tak długo, dopóki Polska znów nie pokryje się lodem. Jeżeli Polska nie zaspokoi żydowskich żądań, będzie publicznie poniżana i atakowana na forum międzynarodowym.* (Jewish group threatens Poland over restitution, Reuters, 19 April 1996.) Deklaracja Terezińska nie definiując mienia bezspadkowego określa je jako nieruchomości osób prywatnych, które należały do ofiar Holokaustu i innych ofiar nazistowskich prześladowań z których większość zmarła nie pozostawiając spadkobierców. Nie chodzi więc o rekompensatę dla spadkobierców ofiar, ale niewyobrażalne kwoty pieniężne, które bez podstawy prawnej mielibyśmy przekazać organizacjom żydowskim, nie mającym bezpośrednio niczego wspólnego z ofiarami. Dziewięć lat po przyjęciu Deklaracji Terezińskiej, w dniu 12 grudnia 2017, Senat Kongresu USA przyjął ustawę 447. Jak stwierdził pragnący zachować anonimowość urzędnik Departamentu Stanu USA: Jeśli nie zamierzają słuchać nas jako Żydów, będą musieli słuchać nas jako Amerykanów. Czy polskie władze powstrzymają zapędy międzynarodowych organizacji żydowskich? Czy polski Sejm zainteresował się obywatelskim projektem ustawy anty-447? Jak wygląda kwestia roszczeń bezspadkowych w świetle prawa międzynarodowego?

70 lat Chińskiej Republiki Ludowej w ujęciu interdyscyplinarnym

praca zbiorowa

Siedem dekad po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej państwo to dysponuje coraz większą swobodą w dążeniu do realizacji własnych celów i działania nie według narzuconych z zewnątrz, ale samodzielnie wytyczonych reguł. Celem niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytanie o charakter tych dążeń oraz metody ich realizacji. Czytelnik ma tu sposobność zapoznania się rozmaitymi spojrzeniami na historię i kondycję współczesnych Chin, przyporządkowanymi do trzech kategorii: polityki, ekonomii i kultury. O wartości poszczególnych rozdziałów stanowi wielowymiarowy opis złożonej rzeczywistości, pozwalający na zapowiedziane tytułem „interdyscyplinarne” poznanie Chin i ich roli we współczesnym świecie. Monografia zawiera 15 artykułów podzielonych na grupy tematyczne – m.in. analizę wyjątkowej specyfiki chińskiego systemu politycznego autorstwa prof. Bogdana Góralczyka.   Monografia 70 lat Chińskiej Republiki Ludowej w ujęciu interdyscyplinarnym pod redakcją Hanny Kupś, Macieja Szatkowskiego oraz Michała Dahla jest publikacją ambitną i interesującą. Jej największą zaletą jest nie tylko tytułowa, ale autentyczna interdyscyplinarność. Teksty w niej zawarte obejmują tematykę polityczną, ekonomiczną i kulturową. Redaktorom udało się nie tylko zachować równowagę między poszczególnymi częściami monografii, ale również, co nie mniej ważne, zadbać o ich wzajemnie komplementarny charakter. Warto też zauważyć, że w kontekście postępujących przemian w ChRL (centralizacja władzy, zwrot od pragmatyzmu do ideologizacji w polityce, rosnące napięcia tak wewnątrz państwa, jak i w kontaktach z sąsiadami czy szerzej otoczeniem międzynarodowym) praca ta jest pozycją bardzo na czasie, podsumowującą przemiany ostatnich dekad i stanowiącą dobry punkt wyjścia do analiz bieżących i na przyszłość. Tym samym może być wartościowym materiałem dla studentów, uzupełniającym literaturę do zajęć poświęconych współczesnym Chinom, jak również dla bardziej zaawansowanych badaczy, zainteresowanych wyjściem poza własny obszar badań odnośnie Chin w poszukiwaniu inspiracji na polu innych dyscyplin naukowych. Z recenzji dra hab. Krzysztofa Kozłowskiego, prof. SGH