Social Inclusion for Older Persons and Human Rights Law. The Potential for Universal and European Instruments

Barbara Mikołajczyk

Globalne starzenie się stanowi wyzwanie dla międzynarodowego prawa praw człowieka, gdyż osoby starsze napotykają na szereg barier społecznych, ekonomicznych i politycznych, które skutecznie wykluczają je z głównego nurtu społeczeństwa. Niniejsza monografia proponuje zatem model poprawy krajowych polityk dotyczących starzenia poprzez instrumenty prawa międzynarodowego w celu odejścia od paradygmatu postrzegania osób starszych jako wyłącznie biernych beneficjentów pomocy medycznej lub społecznej. Autorka wskazuje na konieczność poprawy widoczności osób starszych na forum międzynarodowym, promuje ideę traktatu chroniącego ich prawa i identyfikuje obszary, w których państwa i podmioty niepaństwowe mogą pozytywnie wpływać na ich włączenie społeczne na szczeblu krajowym.

Sociologie des mondes ruraux en Pologne et en France : terrains et études

Josette Debroux, Anna Matuchniak-Mystkowska, Paweł Starosta

La publication presentee au lecteur est le resultat d'une collaboration entre des sociologues de l'Universite de Lyon II et de l'Universite de Lodz. Toutefois, des sociologues ruraux reconnus representant les centres universitaires de Varsovie, Cracovie et Torun ont ete invites a travailler conjointement. L'analyse du milieu rural dans la societe polonaise et francaise contemporaines decoule a la fois de l'importance de cet element structurel pour les deux pays et de la volonte de poursuivre la longue tradition de cooperation. Le volume s'ouvre sur deux textes portant sur la sociologie rurale, son institutionnalisation, et sa situation actuelle d'abord en Pologne, puis en France. lls sont suivis d'une presentation synthetique de la dynamique de la structure sociale dans les zones rurales de Pologne entre 1991 et 2015. Les textes suivants eclairent, chacun a leur maniere, differents aspects actuels des mondes ruraux en France et en Pologne. Sont successivement abordes : la question de la qualite de vie des agriculteurs polonais a l'ere de la mondialisation, le phenomene de la periurbanisation en France analyse a partir des trajectoires sociales des populations qui s'installent dans le periurbain, la transformation des relations de voisinage dans les communes rurales periurbaines francaises situees en zone periurbaine, les activites innovantes des ONG au sein des structures socio-spatiales locales, les transformations de la culture folklorique au centre de la Pologne. Le volume se termine par un texte consacre a l'analyse de la participation civique des habitants des zones rurales en Pologne et en France sur la base des donnees issues de l'Enquete sociale europeenne.

Socjologia bez granic. O naukowej tożsamości działań na rzecz człowieka i jego środowiska. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Kazimierze Wódz

red. Krystyna Faliszek, red. Sabina Pawlas-Czyż

Księga Jubileuszowa Profesor Kazimiery Wódz zawiera artykuły naukowe przygotowane przez przedstawicieli wielu ośrodków akademickich w Polsce. Tematyka artykułów jest dość różnorodna, ale generalnie skupia się wokół obszarów badawczych, które znajdują się w polu zainteresowań naukowych Jubilatki. Pierwsza część tomu, bardziej zróżnicowana tematycznie, zawiera teksty dotyczące kwestii o charakterze stricte teoretycznym, jak i te odnoszące się do konkretnych problemów społecznych, znajdziemy tu również rozważania prowadzone z punktu widzenia socjologii kultury i etniczności czy socjologii literatury. W drugiej części zgromadzone zostały artykuły, które dotyczą już tylko zagadnień związanych z pracą socjalną oraz z szeroko rozumianym problemem wykluczenia społecznego. Tu również obecne są zarówno teksty, których autorzy poszukują nowych ujęć teoretycznych i koncepcyjnych badanych kwestii, jaki i te, odnoszące się do konkretnych działań i rozwiązań praktycznych w poszukiwaniu skuteczniejszych sposobów rozwiązywania problemów społecznych ludzi znajdujących się w trudnych sytuacjach.  Książkę zamykają informacje biograficzne o Jubilatce oraz wykazy publikacji i wypromowanych doktorów.

Socjologia wizualna w praktyce. Plakat jako narzędzie propagandy wojennej

Piotr Chomczyński, Tomasz Ferenc, Waldemar Dymarczyk

Treści zawarte w książce dotyczą przede wszystkim codziennego świata jednostek poddawanych oddziaływaniu plakatu jako narzędzia propagandy. Plakat z uwagi na swoją formę i sposób dystrybucji dociera do prawie każdego. Możemy w nim ujrzeć matrycę różnorodnych form wizualnej propagandy i różnych form wizualnego oddziaływania (wpływania, manipulowania, inżynierii społecznej), również tych dalekich od propagandy wojennej (reklamy). Opisano wielość sposobów dociekania znaczeń i sensów poddawanych analizie plakatów. Generalnie w socjologii tematyka skupia się wokół badania teraźniejszości, a w socjologii wizualnej wokół aktualnych i współczesnych wizualizacji. Interpretacja plakatów wymaga dużej wiedzy historycznej, a także znajomości formalnej stylistyki komponowania obrazów w danym okresie historycznym i obszarze geograficznym. W wielu opisach autorzy starają się odsłonić wielowarstwowość obrazów; zdejmując warstwę po warstwie, docierają do podstawowych motywów i technik perswazyjnych plakatów wojennych. Prace te stanowią bardzo istotny przyczynek do rozwoju technik analitycznych w socjologii wizualnej, a także – szerzej – w socjologii jakościowej. Zainteresują one zarówno badaczy, jak i studentów takich kierunków, jak socjologia, historia, antropologia społeczna, ale też historyków sztuki, politologów czy psychologów społecznych. Może też zaciekawi większe grono czytelników. 

Socjologia wychowania Wybrane elementy. Mechanizmy socjalizacji i edukacja szkolna

Magda Karkowska

Głównym celem, jaki przyświecał autorce tej książki, było uzupełnienie braku na rynku wydawniczym jednym, kompletnym opracowaniem, które w przystępnej i skrótowej formie zawierałoby omówienie podstawowych zagadnień związanych z problematyką socjologii wychowania i edukacji. Podręczniki starsze zdążyły stracić już swą aktualność (szczególnym wyjątkiem są tu książki Floriana Znanieckiego), nowsze zaś poświęcone są specjalistycznym, wąsko ujętym zagadnieniom, rekonstruują studia przypadków czy zawierają analizy porównawcze. Niektóre spośród nich, z pewnością wartościowych i słusznie polecanych studentom, zbyt luźno odnoszą się do warunków polskich.

Socjologiczne i psychopedagogiczne aspekty przemocy

Joanna Wawrzyniak

Czy przemoc jest zjawiskiem w jakiś szczególny sposób przypisanym konkretnym rolom zawodowym lub społecznym? Jakie są oblicza przemocy? Czy istnieje uniwersalna charakterystyka sprawcy przemocy i jego ofiary? Czy są sfery życia i grupy społeczne całkowicie od niej wolne? Co społeczeństwo, system prawny i oświatowy może zrobić w kwestii polepszenia skuteczności przeciwdziałania, ochrony przed przemocą? Wiele takich i podobnych pytań, na które chcielibyśmy znać odpowiedź, wyznacza obszar badań i poszukiwań zarówno naukowców, jak i praktyków pedagogów, kuratorów, terapeutów, pracowników socjalnych.

Socjoterapia wobec agresji rówieśniczej w polskiej szkole. Perspektywa praktyków

dr Maciej Wilk

Metody skutecznego radzenia sobie ze szkolną przemocą Publikacja stanowi próbę przedstawienia poważnego problemu, jakim jest narastająca fala agresji rówieśniczej w polskich szkołach. Zaburza ona proces edukacji i wychowania, wpływając destrukcyjnie na wszystkie strony takich działań ― na agresorów, na ofiary przemocy, ale także na jej świadków: uczniów, nauczycieli i innych pracowników placówki oświatowej. Ofiary czują się zazwyczaj zranione, upokorzone, zalęknione, przez co wycofują się z życia klasy i szkoły, a sprawcy budują swoje poczucie tożsamości na przekonaniu o własnej dominacji nad innymi lub ― czują się winni i nieakceptowani przez zespół klasowy, co w efekcie również zaburza ich prawidłowe funkcjonowanie w środowisku. Oznacza to, że problem agresji rówieśniczej nie jest jedynie problemem ofiary i sprawcy, ale też klasy, szkoły, a nawet społeczności. Za pośrednictwem tej książki jej autor nie tylko definiuje i analizuje problem, ale także proponuje skuteczne metody pracy z tym negatywnym zjawiskiem, bazując nie tylko na dostępnej literaturze ale głównie na doświadczeniach socjoterapeutów ― praktyków aktywnych w tym obszarze. Publikację podzielono na cztery rozdziały. Dwa pierwsze są poświęcone analizom o charakterze teoretycznym i diagnostycznym. Rozdziały trzeci i czwarty skupiają się na założeniach metodologicznych, jak również na analizie i interpretacji wyników badań własnych autora. Autor przeplata fragmenty transkrypcji z autorskimi analizami. Wyłania się z nich obraz współczesnej szkoły przeładowanej treściami i niedowidzącej w perspektywie problemów wychowawczych i emocjonalnych uczniów. Powszechność zachowań agresywnych wśród uczniów ― coraz częściej podejmowanych w przestrzeni wirtualnej, ale równie często występujących w rzeczywistej przestrzeni przerwy międzylekcyjnej czy poszkolnych ustawek ― a także nieznane generacji osób dorosłych napięcia przeżywane przez e-generację przerastają zdolność współczesnego nauczyciela przedmiotowca do adekwatnego reagowania na te zjawiska. Niezwykle wzrasta zatem rola/potrzeba istnienia w systemie szkolnym sprawnie działających pedagogów szkolnych i socjoterapeutów. Praca operuje w bardzo ważnym społecznie obszarze zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży, które będą w przyszłości budować nasz świat. Dr hab. Maciej Bernasiewicz, profesor Uniwersytetu Śląskiego Opracowanie stanowi diagnozę, ocenę, opinię, interpretacje i refleksje człowieka nauki, będącego jednocześnie głęboko zanurzonym w analizowaną problematykę ― badacza praktyka. Zwracam uwagę na w pewnym stopniu nowatorskie ujęcie eksplorowanego problemu ― w aspekcie próby opisania postrzegania przez badanych ― socjoterapeutki i socjoterapeutów, możliwości zastosowania socjoterapii w stosunku do podmiotów życia szkolnego, charakteryzujących się agresją rówieśniczą, jak również interpretacji uwarunkowań, mechanizmów i form zachowań agresywnych dzieci i młodzieży, a także, co niezwykle istotne, wielością wykorzystanych źródeł naukowych z zakresu socjoterapii i agresji. Dr hab. Mirosław Kowalski, profesor Uniwersytetu Zielonogórskiego

Społeczeństwo - sport - edukacja

red. Barbara Wiśniewska-Paź, Piotr Wróblewski

Społeczeństwo – sport – edukacja zawiera artykuły przedstawione w trakcie dwóch dni w ramach XV Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego, który miał miejsce we wrześniu 2013 roku w Szczecinie. Przedłożone przez autorów referatów teksty uzupełnione zostały artykułami przygotowanymi przez badaczy zajmujących się problematyką znaczenia sportu w obrębie współczesnego społeczeństwa polskiego w różnych aspektach i zakresie. Pod uwagę zostały wzięte przede wszystkim dwa ważne wymiary znaczenia sportu: 1. kontekst społeczny, tj. powiązany bezpośrednio z instytucjami społecznymi (wzorami, drużyną, klubem, widowiskami) oraz 2. kontekst edukacyjny, wyznaczony realizacją programów socjalizacyjnych i wychowawczych na poziomie sportu szkolnego i profesjonalnego, ale także w  ramach różnych form spędzania wolnego czasu i prozdrowotnego stylu życia. Autorzy artykułów w analizie fenomenu sportu i edukacji we współczesnym społeczeństwie stosują różne perspektywy badawcze. Obok socjologii sportu, wykorzystywane są teorie powstałe na polu socjologii: kultury, organizacji, małych i dużych struktur społecznych czy socjologii ciała. W wielu artykułach znajdują się wyraźne odniesienia do teorii społeczeństwa konsumpcyjnego. Zaprezentowane w tomie stanowisko teoretyczne eksponuje przede wszystkim wieloaspektowość sportu jako fenomenu ludycznego, mitycznego oraz elementu kultury symbolicznej, jest przy tym dalekie od, dominującego przez wiele lat, stanowiska strukturalistyczno-funkcjonalnego czy psychologicznego.     Repertuar problemów zaprezentowanych w niniejszym tomie jest na tyle ciekawy i różnorodny, że każdy czytelnik zainteresowany problematyką z pogranicza sportu, społeczeństwa i edukacji znajdzie w książce coś interesującego do przeczytania.