"Kadry decydują o wszystkim". Nowa inteligencja w przemyśle polskim (1945-1946)

Jędrzej Chumiński

„Kadry określają wszystko. Po wyborze słusznej linii sukces zależy od pracy organizacyjnej i właściwego (…) doboru ludzi”. Ta krótka dyrektywa Stalina stała się zasadniczą wytyczną w praktycznej działalności politycznej wszystkich reżimów komunistycznych po II wojnie światowej. Celem badawczym tej książki jest analiza instrumentów, za których pomocą polscy komuniści usiłowali wdrażać w latach 1945-1956 system nomenklaturowy w najważniejszym dziale gospodarki narodowej – przemyśle. Analizie poddano m.in. intencje polityki kadrowej PPR/PZPR, rolę kierowników personalnych, wpływ na dobór kadr aparatu bezpieczeństwa, praktykę tzw. wysuwania na stanowiska kierownicze, stosowane metody kontroli i nadzoru pracowników umysłowych. Ważnym elementem analizy jest także stworzenie zbiorowego portretu tzw. nowej inteligencji i ustalenie, jaki był wpływ ówczesnej polityki kadrowej na sytuację ekonomiczną przedsiębiorstw.

Kobiety w drodze na naukowy Olimp... Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989)

Jolanta Kolbuszewska

Tematykę prezentowanej monografii można ulokować pomiędzy historią kobiet a historią nauki. Autorka wypełnia istniejącą od długiego czasu lukę badawczą w zakresie rozpoznania i charakterystyki osiągnięć kobiet oraz ich wkładu w rozwój rodzimej historiografii. Ukazuje dorobek naukowy historyczek z uwzględnieniem przeobrażeń dokonujących się zarówno w obszarze zbiorowej mentalności, jak i polityki, kultury, nauki. Przygląda się rozwojowi kobiecych karier na tle kilku epok – od okresu poprzedzającego wybuch Wielkiej Wojny (pierwsze doktoraty kobiet), przez dwudziestolecie międzywojenne (pierwsze habilitacje kobiet), po PRL (badaczki dziejów zaczęły wieńczyć swe osiągnięcia profesurą zwyczajną). Zdaniem autorki zawężenie skali obserwacji do jednej dyscypliny pozwala sformułować szersze wnioski odnoszące się do polskiej humanistyki w ogóle. Daje to możliwość uchwycenia zjawisk i prawidłowości, które stały się i nadal są udziałem kobiet w nauce. Publikacja zainteresuje historyków historiografii, specjalistów z zakresu historii kobiet i dziejów najnowszych, a także naukoznawców i antropologów.

Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej "Zet" i ruch zetowy (1886-1996)

Przemysław Waingertner

Autor prezentuje ponad stuletnie dzieje trójpokoleniowej polskiej konspiracji patriotycznej „Zetu” oraz pozostających pod jej wpływem organizacji tworzących ruch zetowy. Ukazuje ich struktury, idee, działalność i postacie liderów z okresu zaborów, Wielkiej Wojny, II RP, II wojny światowej oraz lat powojennych na emigracji i w kraju (w PRL i III RP). Dzieje „Zetu” zostały przedstawione na podstawie rozległej kwerendy archiwalnej i prasowej oraz bogatego zbioru źródeł opublikowanych i literatury przedmiotu. Dzięki wnikliwym badaniom autorowi udało się zrekonstruować fascynujący wizerunek tajemniczej, mało znanej, a przecież najdłuższej konspiracji w najnowszej historii Polski.

Konspiracja trzech pokoleń. Związek Młodzieży Polskiej "Zet" i ruch zetowy (1886-1996). Wydanie drugie

Przemysław Waingertner

W serii powołanej dla uczczenia 100. rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości w 1918 r. oraz utrwalenia w polskiej świadomości zbiorowej wiedzy historycznej o genezie i przebiegu odbudowy państwa polskiego ukażą się monografie, biografie i źródła, dla których tematyczną klamrą będzie idea polskiej niepodległości oraz walki o jej urzeczywistnienie i kształt z uwzględnieniem zagadnień polskich i międzynarodowych; politycznych, społecznych i ekonomicznych; walki orężnej i działań dyplomatycznych; wreszcie przedsięwzięć na polu kultury. Autor prezentuje ponad stuletnie dzieje trójpokoleniowej polskiej konspiracji patriotycznej „Zetu” oraz pozostających pod jej wpływem organizacji tworzących ruch zetowy. Ukazuje ich struktury, idee, działalność i postacie liderów z okresu zaborów, Wielkiej Wojny, II RP, II wojny światowej oraz lat powojennych na emigracji i w kraju (w PRL i III RP). Dzieje „Zetu” zostały przedstawione na podstawie rozległej kwerendy archiwalnej i prasowej oraz bogatego zbioru źródeł opublikowanych i literatury przedmiotu. Dzięki wnikliwym badaniom autorowi udało się zrekonstruować fascynujący wizerunek tajemniczej, mało znanej, a przecież najdłuższej konspiracji w najnowszej historii Polski.

Kornel Morawiecki. Autobiografia

Kornel Morawiecki, legenda opozycji antykomunistycznej, założyciel i przewodniczący Solidarności Walczącej, człowiek, którego reżim Jaruzelskiego siłą wyrzucił z Polski a wolna Polska skazała na ćwierć wieku zapomnienia. W szczerej rozmowie opowiada o dzieciństwie, dojrzewaniu, początkach swojej działalności opozycyjnej, o powstaniu i funkcjonowaniu Solidarności Walczącej oraz o tym co się stało po 1989 roku. Dowiemy się m.in. w jaki sposób działał podziemny kontrwywiad, do czego – oprócz palenia – mogły służyć papierosy „Marlboro” i jakie miejsce we Wrocławiu bezpieka nazywała „Watykanem”. Obowiązkowa pozycja dla wszystkich zainteresowanych historią najnowszą.

Ludowe Wojsko Polskie w cieniu zimnej wojny

Tomasz Leszkowicz

Przez blisko pół wieku po zakończeniu II wojny światowej Polska znajdowała się w sowieckiej strefie wpływów. Oznaczało to konieczność uczestnictwa w rywalizacji między ZSRR i Stanami Zjednoczonymi oraz ich sojusznikami. Świat ogarnęła długa i niepewna Zimna Wojna. Dr Tomasz Leszkowicz zaprasza nas do koszar, na poligony i pola walki, a także uchyla drzwi do gabinetów w Warszawie i Moskwie, gdzie zapadały postanowienia o praktycznej stronie „braterstwa broni”. Czy marszałek Konstanty Rokossowski stworzył siłę LWP? Jak dowództwo Sił Zbrojnych PRL przygotowywało się do wybuchu III wojny światowej? Co polscy żołnierze robili na Synaju i Wzgórzach Golan? Autor w oparciu o bogatą kwerendę źródłową prezentuje Ludowe Wojsko Polskie jako bardzo złożony i wieloaspektowy organizm. Było ono nie tylko siłą zbrojną gotową realizować polecenia komunistycznych decydentów, ale również narzędziem politycznej indoktrynacji oraz przestrzenią rozkwitu błyskotliwych karier. Tomasz Leszkowicz (ur. 1988) – doktor historii, absolwent Uniwersytetu Warszawskiego. Członek redakcji merytorycznej Histmag.org od października 2006 roku, redaktor naczelny w latach 2014–2017. Specjalizuje się w historii XX wieku, interesuje się także społeczno-polityczną historią wojska. Autor artykułów w czasopismach naukowych i popularnych. W wolnym czasie gra w gry z serii Europa Universalis, słucha starego rocka i ogląda seriale.  

Nie ma chleba bez wolności. Polski sprzeciw wobec komunizmu 1956-1980

Jan Skórzyński

Największe wyzwanie dla rządów komunistycznych w Europie Wschodniej pochodziło z Polski. W żadnym innym kraju bloku radzieckiego pojałtański porządek nie był tak uporczywie kwestionowany. Powojenne losy Polaków można widzieć jako łańcuch konfrontacji pomiędzy komunistyczną dyktaturą a stawiającymi jej opór obywatelami. Przed powstaniem Solidarności wielkie protesty społeczne miały miejsce pięciokrotnie - w latach 1956, 1968, 1970/71, 1976, 1980. O tych dniach, w których otwarcie manifestował się, na co dzień ukryty, sprzeciw wobec komunizmu, opowiada Jan Skórzyński w swojej najnowszej książce.

Nieoficjalne nazewnictwo miejskie Łodzi. Słownik

Justyna Groblińska

Zasadniczą część publikacji stanowi słownik nieoficjalnego nazewnictwa miejskiego Łodzi. Na podstawie badań ankietowych wśród mieszkańców miasta reprezentujących trzy grupy wiekowe i różniących się wykształceniem autorka zgromadziła i zbadała prawie czterysta nieoficjalnych nazw miejskich. W zwięzłych analizach towarzyszących słownikowi autorka zwraca uwagę na walor zgromadzonego materiału – umożliwia on nie tylko zachowanie pamięci językowej, lecz także badanie miasta w świadomości jego mieszkańców. Nazwy nieoficjalne wynikają najczęściej z cech charakterystycznych danych miejsc i ze szczególnego stosunku mieszkańców do nich. Słownikowi towarzyszy czterdzieści sześć kolorowych fotografii Jana Groblińskiego przedstawiających miejsca opisane prezentowanymi nazwami.