Inwazyjne gatunki z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. w Polsce - biologia, ekologia i metody zwalczania

Katarzyna Bzdęga, Zygmunt Dajdok, Barbara Fojcik, Teresa Nowak, ...

„Celem opracowania jest zebranie wiedzy dotyczącej występowania na terenie Polski inwazyjnych gatunków roślin obcego pochodzenia z rodzaju rdestowiec Reynoutria spp. (= Fallopia spp.): rdestowca ostrokończystego (Reynoutria japonica), rdestowca sachalińskiego (Reynoutria sachalinensis) i rdestowca pośredniego (Reynoutria × bohemica) oraz przygotowanie wytycznych, pozwalających na podejmowanie efektywnych działań eliminujących lub minimalizujących zagrożenia związane z ich dalszym rozprzestrzenianiem się. Opracowanie ma stanowić narzędzie wspierające działania na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, podejmowane w celu skutecznego usunięcia istniejących stanowisk rdestowców oraz zapobiegania rozprzestrzenianiu się tych gatunków na nowe tereny. Ze względu na zróżnicowanie przyrodnicze oraz niejednolite zagospodarowanie terenu Polski stopień zasiedlenia obszarów przez ww. gatunki nie jest równomierny, zatem działania mające na celu ich usunięcie ze środowiska przyrodniczego powinny być podejmowane w skali lokalnej. Wytyczne mają stanowić kompendium wiedzy dla władz samorządowych, instytucji naukowych, organizacji pozarządowych oraz obywateli, zawierające informacje na temat rozpoznawania rdestowców, opis regulacji prawnych umożliwiających walkę z tymi gatunkami oraz metod skutecznego zwalczania i ograniczania ich dalszego rozprzestrzeniania się.” – fragment Wprowadzenia

Szkice o antyku. T. 4: Lingua coloris

red. Anna Kucz, Patrycja Matusiak

Czwarty tom Szkiców o antyku, którego tematem jest Lingua coloris zawiera dziewięć artykułów omawiających z różnych perspektyw zagadnienie koloru w antyku, zarówno w dziełach sztuki (rzeźbie, malarstwie, ceramice itp.), jak i w literaturze – poprzez szczegółowe analizy odniesień do konkretnych kolorów i jako terminu retorycznego. Publikacja jest adresowana do osób zajmujących się i interesujących światem starożytnym – filologów klasycznych, literaturoznawców, filozofów, historyków, historyków sztuki, archeologów czy religioznawców.

Leonarda Marcina Świeykowskiego (1721-1793) ostatniego wojewody podolskiego życie codzienne i publiczne oraz jego myśli o Rzeczypospolitej

Dariusz Rolnik

„Z pewnością Leonard Marcin Świeykowski nie należał do grona najwybitniejszych postaci – choć z pewnością był osobowością nieprzeciętną i nietuzinkową – czasów stanisławowskich, wszelako jako taki nie był postrzegany ani przez jemu współczesnych, ani później przez badaczy XVIII wieku. Ci pierwsi nie traktowali go jako wyroczni politycznej. Poza kręgiem swoich bliskich współpracowników i rodziny – chociaż wśród nich uchodził, przynajmniej w pewnych okresach, za osobę bardzo wpływową i opiniotwórczą – raczej wspominany szerzej nie był. Co najwyżej wymieniano go jako zwolennika bądź przeciwnika politycznego. Wydaje się też, że jego poglądy polityczne nie zaprzątały głów ówczesnych decydentów, co odnieść można do jego przyjaciela politycznego Stanisława Szczęsnego Potockiego, do którego kierował swe pomysły zmiany ustroju Rzeczypospolitej w 1792 roku, a wcześniej również do króla Stanisława Augusta, dla którego w drugiej połowie lat osiemdziesiątych stał się w województwie podolskim, a przede wszystkim w bracławskim jednym z najbliższych współpracowników. Niewątpliwie te dwie postacie, król Stanisław August i S. Sz. Potocki, odegrały w życiu publicznym L.M. Świeykowskiego rolę największą, natomiast już niekoniecznie funkcjonował on w ich działaniach jako figura pierwszorzędna.” (fragment Wstępu)

Rusycystyczne Studia Literaturoznawcze. T. 21: Kobiety w literaturze Słowian Wschodnich

red. Halina Mazurek, red. Beata Pawletko

Kolejny, 21 tom „Rusycystycznych Studiów Literaturoznawczych” poświęcony jest postaciom kobiet. Nie jest to temat nowy, wykorzystywany był bowiem od wieków w literaturze, a w drugiej połowie XX stulecia i na początku XXI wieku bije rekordy popularności. W literaturach wschodniosłowiańskich temat ten odżył i zaistniał na stałe dopiero po pieriestrojce. Literatura odzwierciedla zmiany zachodzące w życiu narodów wchodzących w skład byłego Związku Radzieckiego, w tym zmiany statusu kobiet. Niniejszy tom jest skromnym udziałem rusycystyki śląskiej w trwającym w świecie naukowym dyskursie o kobietach. Autorzy zamieszczonych w nim tekstów podejmują tematy związane z literackimi postaciami kobiet, kobietami - twórcami bądź z zagadnieniami dotyczącymi badań genderowych. Większość artykułów dotyczy literatury dwudziestowiecznej oraz przełomu XX i XXI wieku. Prezentowane teksty są różnorodne. Opierają się przede wszystkim na interpretacji utworów ciekawych i wyjątkowych ze względu na kreację postaci kobiecej bądź znaczących w dorobku twórczym kobiet pisarzy.

Embracing Folk Material and Finding the New Objectivity: Karol Szymanowski's Twenty Mazurkas op. 50 and Two Mazurkas op. 62

Anna Kijanowska

Publikacja poświęcona jest zarówno muzyce Karola Szymanowskiego, (w szczególności mazurkom z jego twórczości fortepianowej), jak i folklorowi podhalańskiemu. Dokładna analiza  mazurków Szymanowskiego skupia się na wszystkich aspektach elementów muzycznych  poza analiza tonalna, która jest dostępna w publikacji Yale University w autorstwie Ann Kossakowskiej. Dodatkowym atutem publikacji jest opis trudności wykonawczych, co może być bardzo pomocne dla pianistów zainteresowanych wykonywaniem tych dzieł.

"Problemy Prawa Prywatnego Międzynarodowego" 2015. T. 17

Red. Maksymilian Pazdan

Siedemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego otwiera omówienie haskich Reguł wyboru prawa w międzynarodowych umowach handlowych. Swoje miejsce znalazło także pogłębione opracowanie dotyczące stosowania prawa prywatnego międzynarodowego w praktyce urzędów stanu cywilnego na podstawie ustawy – Prawo o aktach stanu cywilnego z 2014 r., jak również artykuł poświęcony roli i funkcji zaświadczenia o stanie cywilnym w prawie kolizyjnym. Poza tym w tomie siedemnastym czasopisma czytelnik znajdzie opracowanie podejmujące ważkie z praktycznego punktu widzenia zagadnienie odgraniczenia statutu stosunków majątkowych małżeńskich od innych statutów, jak i omówienie instytucji zapisu windykacyjnego w prawie włoskim. Godny polecenia jest także artykuł poświęcony kwestii stwierdzenia treści oraz zastosowania prawa obcego przez notariusza wykonującego zawód w Polsce. Siedemnasty tom Problemów Prawa Prywatnego Międzynarodowego zamyka recenzja monografii Die Anerkennung ausländischer Gesellschaften im französischen und deutschen Rechtskreis: Die historische Entwicklung der Sitztheorie und ihr gegenwärtiger Stand.

U źródeł słów

Marcin Maciołek

"Niniejsza praca ma przede wszystkim charakter dydaktyczny i popularyzacyjny, choć w opisie różnych zjawisk językowych nie brak precyzji właściwej dziełom stricte naukowym; akrybia jest wszak znamieniem filologii. Nie stronię też od ujęć zupełnie nowych, gdy idzie o etymologię czy rozwój formalno-znaczeniowy niektórych spośród analizowanych przeze mnie leksemów. Książkę kieruję zarówno do cudzoziemców uczących się języka polskiego, jak i Polaków wrażliwych na piękno mowy ojczystej – studentów filologii polskiej oraz innych kierunków humanistycznych, a także zwykłych amatorów (czyt. ‘miłośników’) polszczyzny. Ponieważ praca adresowana jest do szerokiego kręgu Czytelników, rezygnuję w niej z obudowy warsztatowej przynależnej tekstom ściśle naukowym, zamieszczając na jej końcu jedynie wykaz ważniejszych publikacji (głównie słowników), z których korzystałem przy opracowywaniu poszczególnych haseł." (fragment Wstępu)

Międzynarodowy alfabet fonetyczny w slawistyce

Piotr Rybka

Książkę można określić jednym słowem jako swoisty przewodnik po transkrypcji międzynarodowej. Zawarto w niej spotykane w literaturze fonetycznej wzory transkrypcji oraz opracowane na podstawie tych wzorów autorskie propozycje konstruowania bardziej skomplikowanych symboli fonetycznych. W polskim piśmiennictwie językoznawczym brakuje pełnego opisu obecnie obowiązujących symboli alfabetu międzynarodowego. W zamyśle autora omawiana publikacja ma wypełnić tę lukę. Dobór przykładów i symboli ma służyć przede wszystkim badaczom języków słowiańskich. Z monografii mogą korzystać także lingwiści innych specjalności, a także logopedzi. Jest to jednak pozycja raczej specjalistyczna niż popularnonaukowa, dlatego może być trudna w odbiorze dla czytelnika bez podstawowego przygotowania fonetycznego. Praca składa się z 10 rozdziałów. Pierwszy rozdział zawiera w skrócie zarysowaną historię Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego i samego alfabetu międzynarodowego. Kolejne dwa rozdziały zawierają wszystkie zestawy symboli IPA wraz z klasyfikacją objaśniającą sposób użycia tych symboli, a także ogólne zalecenia Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego dotyczące transkrypcji w konwencji międzynarodowej. Dalsze rozdziały poświęcono, odpowiednio, sposobom transkrybowania typów fonacji i cech prozodycznych, spółgłosek oraz samogłosek. W oddzielnej części zebrano wzory transkrybowania różnorodnych artykulacji złożonych (artykulacje podwójne, palatalizacja, labializacja, afrykaty, geminacja, typy wybuchu, nazalizacja, dyftongi). Przedostatni rozdział poświęcony jest szczególnym zagadnieniom fonetyki języków słowiańskich, gdzie omówiono między innymi kwestie związane z transkrybowaniem r frykatywnego, spółgłosek spalatalizowanych lub trących wariantów spółgłosek nosowych. Dodatkowo opracowanie zawiera przykłady transkrypcji pojedynczych wyrazów i dłuższych tekstów z różnych języków słowiańskich, zestawienie porównawcze symboli alfabetu slawistycznego i międzynarodowego, a także szczegółowy spis symboli IPA z podaniem ich wartości, nazw, kodów komputerowych i sposobów transkrypcji uproszczonej.

"Przekłady Literatur Słowiańskich" 2016. T. 7. Cz. 1: Tłumacze i przekładoznawstwo słowiańskie

red. Bożena Tokarz

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego. Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

"Cieszyński Almanach Pedagogiczny". T. 6: Miejsce jako wartość kulturowa

red. Urszula Szuścik, Dorota Sieroń-Galusek

Cieszyński Almanach Pedagogiczny jest periodykiem o tematyce ogólnopedagogicznej, otwartym na szeroko rozumianą współpracę. Powstał z inicjatywy Dyrekcji Instytut Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji w Cieszynie, Uniwersytet Śląski. Tom 6 Almanachu na temat Miejsce jako wartość kulturowa prezentuje rozważania pedagogiczne, kulturalne, społeczne nad zagadnieniem miejsca i jego wymiaru symbolicznego, kulturalnego i społecznego. W części recenzje omówiono publikację Józefy Bałachowicz, Ireny Adamek (red. naukowa), Kreatywność jako wymiar profesjonalizacji przyszłych nauczycieli wczesnej edukacji. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej, 2017, s. 264. Całość zamyka Kronika, w której podano wybrane osiągnięcia z pracy Instytutu. Almanach (Tom 6) jest skierowany do teoretyków i praktyków aksjologii wychowania i nauczania, pedagogów, nauczycieli, studentów pedagogiki, wiedzy o kulturze i osób zainteresowanych wychowawczymi i kulturalnymi aspektami pedagogiki. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, animatorów kultury. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji i badań nad wartościami symbolicznymi, kulturowymi i społecznymi miejsca w naszym życiu indywidualnym oraz zbiorowym.

Folia Philosophica. Vol. 38

red. Tomasz Kubalica, red. Dariusz Kubok

38. tom „Folia Philosophica” prezentuje szeroki zakres problematyki filozoficznej związanej z badaniami filozoficznymi nad filozofią w Polsce. Prezentowany tom „Folia Philosophica” stanowi zbiór artykułów, który sięga korzeni myśli filozoficznej rozwijanej w Polsce i okazuje się inspirującą propozycją namysłu nad ontologicznymi, epistemologicznymi, estetycznymi i logicznymi aspektami filozofowania. Studia poruszające zagadnienia teoretyczne, a także kwestie związane z etosem życia zadowolą zarówno wytrawnych badaczy filozofii, jak i czytelników zainteresowanych szeroko pojmowaną problematyką filozoficzną.

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2017. Vol. 3 (2)

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Adam Wojtaszek

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Volume 3, Issue 2 to piąty numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym, gromadzi bowiem autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Tegoroczny drugi numer koncentruje się na wspomaganiu procesu nauki języka obcego u dorosłych, postawach młodych nauczycieli angielskiego wobec zaangażowania rodziców w proces uczenia się języka obcego, zjawisku zanikania języka obcego u nauczycieli, postrzeganiu własnej wymowy obcojęzycznej wśród nauczycieli oraz na korzyściach wynikających z wcześniejszego przyswojenia obcego systemu językowego w kontekście nauki następnego. Nowością są recenzje wydanych niedawno książek: Multilingual Individuals and Multilingual Societies (Kurt Braunmüller, Christoph Gabriel, 2012) oraz Willingness to Communicate in Instructed Second Language Acquisition. Combining a Macro- and Micro-Perspective (Ana Mystkowska-Wiertelak, Mirosław Pawlak, 2017). Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.  

O etosie książki. Studia z dziejów bibliotek i kultury czytelniczej

red. Teresa Wilkoń

Tom stanowi zbiór studiów ofiarowanych Profesor Irenie Sosze z okazji pięćdziesięciolecia pracy naukowej i dydaktycznej. Prezentowane studia, tematycznie dość szerokie, w całości wpisują się w rozległe zainteresowania Jubilatki i są świadectwem bogactwa Jej osiągnięć naukowych oraz uznania humanistów – bibliotekoznawców, literaturoznawców, bibliologów, historyków książki i prasy. Podstawowe dla paradygmatu współczesnej kultury zagadnienia czytelnictwa, zajmujące w dorobku naukowym Profesor Ireny Sochy jedno z ważniejszych miejsc, stanowią obszerny i cenny fragment zgromadzonych w publikacji materiałów. Wiele artykułów obejmuje perspektywę rozwoju badań dotyczących realiów współczesnego bibliotekarstwa i kultury czytelniczej. Nie brakuje też historycznych i teoretycznych zagadnień z zakresu bibliologii, piśmiennictwa dla młodego odbiorcy, literatury i kultury, przede wszystkim w kontekście historycznym, niezbędnym w opisie mechanizmów współczesnego rynku książki, nadal pozostającej jednym z najważniejszych komponentów życia medialnego. Ze Słowa wstępnego

Yuppie oraz squatter. Globalne style życia w lokalnych środowiskach wychowawczych

Maciej Bernasiewicz

Spis treści   Wprowadzenie / 7 Rozdział 1: Yuppie jako idealny konsument epoki neoliberalnej. Charakterystyka stylu życia / 21 Milkie, bobo, yettie, pokolenie X, czyli kategorie społeczne postyuppie / 32 Istota kryzysu neoliberalnych wzorców życia / 43   Rozdział 2: Squatterzy jako kontestatorzy epoki neoliberalnej. Charakterystyka stylu życia / 53 Społeczno-gospodarcze tło buntu alterglobalistów / 67   Rozdział 3: Wybór stylu życia w kontekście środowiska wychowawczego Różnorodność środowisk życia / 87 Styczności bezpośrednie jako obszar transmisji znaczeń / 92   Rozdział 4: Metodologiczne podstawy badań własnych Założenia metateoretyczne / 101 Problematyka badawcza / 106   Rozdział 5: Wybrane elementy stylu życia osób z badanych kategorii społecznych Praca jako wartość życiowa / 117 Czas wolny / 130 System wartości / 139   Rozdział 6: Środowisko wychowawcze badanych osób Styl wychowania w rodzinie pochodzenia / 151 Znaczący inny (significant other) w świecie osób z badanych kategorii społecznych / 164   Zakończenie / 177 Bibliografia / 189 Summary / 197 Zusammenfassung / 199

Filmowe pejzaże Europy

red. Magdalena Kempna-Pieniążek, red. Barbara Kita

Książka Filmowe pejzaże Europy jest przeglądem współczesnego kina europejskiego z perspektywy charakterystycznego ujęcia krajobrazu. W jaki sposób europejscy twórcy wykorzystują pejzaż? Czy jest dla nich znaczący i determinuje wybór odpowiednich środków, sposoby filmowania? Na pytania te odpowiadają autorzy dziesięciu esejów. Każdy z artykułów poddaje pod refleksję zestaw filmów, w których krajobraz odgrywa istotną rolę. Czasem rozumiany jest on w sposób metaforyczny, jako element autorskiej narracji (artykuły Ilony Copik o postindustrialnym pejzażu generującym kwestie społeczne oraz Wojciecha Sitka o filmach „złamanej Brytanii”). Innym razem przedmiotem namysłu jest krajobraz miejski, ujmowany w wymiarze symbolicznym (artykuł Andrzeja Gwoździa, pokazujący, w jaki sposób mur berliński [nie] istniał w kinie oraz esej Przemysława Pieniążka poddający interpretacji infernalny pejzaż filmów Dario Argento). Kompleksowe ujęcie krajobrazu filmowego można odnaleźć w interpretacji kina hiszpańskiego, w którym Joanna Aleksandrowicz zestawia ze sobą pejzaże baskijskie oraz andaluzyjskie. Propozycja Karoliny Kostyry wpisuje się w peregrynację pejzaży natury, będących nieodłącznym elementem filmów coming of age w kinie światowym. Zupełnie inaczej funkcjonują wiejskie romantyczne pejzaże w twórczości Jana Jakuba Kolskiego, stanowiące przedmiot zainteresowania Jakuba Zajdla, który filmowe przywiązanie do nich odnajduje w życiorysie reżysera. Wreszcie Magdalena Kempna-Pieniążek oraz Natalia Gruenpeter zajęły się autorskimi interpretacjami pejzażu w kinie Bruno Dumonta oraz Lucile Hadžihalilović.

Ethos rycerski w kulturze. Tradycje i kontynuacje. T. I: W kręgu średniowiecza

red. Teresa Banaś-Korniak, red. Beata Stuchlik-Surowiak, współudz. Magdalena Komenda

Monografia wieloautorska prezentuje interdyscyplinarne ujęcie wykształconego w dobie średniowiecza ethosu rycerskiego, którego tradycja od wieków najdawniejszych aż do współczesności (wiek XXI) jest kultywowana w rozmaitych dziedzinach życia, zarówno w Europie, jak i na innych kontynentach. Autorami kilkunastu artykułów naukowych, zgromadzonych w monografii, są badacze różnych dziedzin: historycy, literaturoznawcy, kulturoznawcy. Wśród tekstów odnajdujemy nawet artykuł archeologa i historyka sportu. Dowodzi to, że tematyka przekazywanej Czytelnikowi książki dotyka ważnego zjawiska kulturowego, które, niezależnie od wpływów i „zapożyczeń” między odmiennymi od siebie cywilizacjami, tkwi u podstaw rozwoju wszelkich społeczności ludzkich. Publikacja adresowana jest nie tylko do naukowców, ale także do wszystkich zainteresowanych kulturą rycerską, jej ewolucją i tradycjami.