Descriptive Geometry for Engineers

Ewa Duda

Descriptive geometry is a necessary part of the engineering drawing practice; it stimulates and develops spatial imagination, the ability to visualize three-dimensional objects and the attention of accuracy of the graphical solutions. In this case, the following script contains a large number of auxiliary drawings showing the mutual position of the discussed figures. The intention of the author is to make this script suitable for ordinary students who begin to study. It contains many practical examples with solutions shown step by step in order to help learners to practice independently. Every chapter also includes exercises as the practice is invaluable and vital in achieving fluency at drawing, reading and analyzing of engineering drafts. Presented exercises set the direction in preparation for achieving the engineering knowledge and skills. This script is not substitution of lectures, the attendance and involvement in course at the university is highly advised.   Skrypt zawiera materiał z zakresu geometrii wykreślnej dla Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrologii i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej. Celem skryptu jest ułatwienie samodzielnej pracy studentom rozpoczynającym naukę na kierunkach technicznych. Treści teoretyczne uzupełnione zostały praktycznymi przykładami rozwiązanymi metodą „krok po kroku”, pozwalającą na głębsze zrozumienie omawianych zagadnień. Każdy rozdział zawiera dodatkowo zestaw ćwiczeń, które mogą służyć studentom do sprawdzenia stopnia opanowania umiejętności rozwiązywania problemów praktycznych.

Zarządzanie strategiczne. Ocena potencjału strategicznego przedsiębiorstwa

Grażyna Gierszewska, Michael Jaksa

Książka jest II tomem serii „Zarządzanie strategiczne” W drugim tomie podręcznika zaprezentowano wybrane metody służące do sprawdzenia, jakie zasoby i sposoby budowania potencjału strategicznego organizacji są najbardziej skuteczne. Wybrano nie tylko sprawdzone i skuteczne narzędzia analizy strategicznej wnętrza przedsiębiorstwa, ale ukazano także ich różnorodność. Omówiono m.in. macierze portfelowe, których celem jest stworzenie zrównoważonych aktywów organizacji, oraz ogólną ideę analizy portfelowej służącej do diagnozy otoczenia i rynku oraz wnętrza organizacji istniejącego w przedsiębiorstwie portfela produkcji, aż do zbudowania portfela docelowego. Następnie zapoznano czytelników ze Zrównoważoną (Strategiczną) Kartą Wyników, która jest uważana za jeden z najpopularniejszych modeli pomiaru wydajności biznesowej i zarządzania pomiarem osiągnięć wydajności. SKW podkreśla potrzebę integracji finansowych i niefinansowych miar wyników, z jednoczesnym powiązaniem strategii i pomiaru wyników, a cztery jej perspektywy: finansowa, klienta, procesów wewnętrznych, rozwoju, pozwalają na ocenę realizacji strategii z różnych punktów widzenia i uwzględnienie interesów wszystkich grup zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa. Kolejnym omawianym w opracowaniu narzędziem analizy poprawności działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo w celu wytworzenia wartości i budowania przewagi konkurencyjnej jest łańcuch wartości. Założeniem podstawowym modelu łańcucha wartości jest podział działalności przedsiębiorstwa na strategicznie istotne czynności, aby móc określić miejsca powstawania kosztów i zysków oraz potencjalne źródła przewag konkurencyjnych. Łańcuch wartości to sekwencja działań przekształcania zasileń, technologii i pracy ludzi na produkty finalne. Składa się on z funkcji podstawowych i pomocniczych oraz marży (zysku). Działalność podstawowa może być przedprodukcyjna, produkcyjna i sprzedaży, natomiast działalność pomocnicza koncentruje się w każdym przedsiębiorstwie na innych elementach. Kolejna zaprezentowana metoda to bilans strategiczny przedsiębiorstwa, czyli „teoretycznie prosta” metoda oceny potencjału strategicznego, wymagająca jednak skrupulatnego przestrzegania założeń analizy, czyli: wyodrębnienia obszarów analizy potencjału, określenia czynników/elementów organizacyjnych w ramach poszczególnych obszarów, zdefiniowania skali ocen i charakteru oceny, wyszczególnienie kluczowych czynników sukcesu w obszarach oceny itp. Następnie omówiono analizę SWOT, czyli metodę integrującą wszystkie istotne informacje uzyskane w trakcie diagnozowania organizacji i szacowania zmian w otoczeniu w procesie zmierzającym do sformułowania strategii. Jest to metoda bardzo trudna, gdyż wymaga udzielenia odpowiedzi dotyczących profilu działalności przedsiębiorstwa, zakresu jego działania, określenia klientów i ich potrzeb oraz orientacji naczelnego kierownictwa organizacji. Niezbędna jest też identyfikacja makrootoczenia i otoczenia konkurencyjnego organizacji oraz ich ocena w kategoriach szans i zagrożeń. To są podstawy do dokonania diagnozy oraz oceny słabych i mocnych stron organizacji, a także określenia wewnętrznych zasobów przedsiębiorstwa, którymi będzie ono dysponowało w przyszłości. Kolejnym krokiem jest sformułowanie wariantów strategicznych oraz określenie działań i taktyk, które musi podjąć przedsiębiorstwo, aby zrealizować cele strategiczne. Całościowy plan strategiczny wieńczy analizę. Ponieważ zarządzanie strategiczne jest procesem formułowania i wdrażenia strategii, w którym wyróżnia się: etap analizy strategicznej, etap oceny pozycji strategicznej przedsiębiorstwa oraz zdefiniowanie lub redefiniowanie misji oraz strategii i ustalenie celów strategicznych, końcowym etapem jest formułowanie i wybór strategii oraz jej wdrażanie. Z tego powodu podręcznik wieńczą modele strategii. Zaprezentowano modele „klasyczne” – strategie konkurencji M.E. Portera, macierz H. Ansoffa – oraz zbiór różnych strategii zbudowanych według kryterium pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa w sektorze i prognozy jego wzrostu. Pokazano także poszukiwania nowych rozwiązań w budowaniu przyszłości przedsiębiorstwa, odwołując się do metafor strategicznych i opisując modele strategii „nieoczywistych”.

Pojazdy tramwajowe z niezależnie obracającymi się kołami. Wybrane zagadnienia w zakresie modelowania i badania układu pojazd szynowy-tor w zastosowaniu do pojazdów tramwajowych

Andrzej Chudzikiewicz, Mariusz Kostrzewski

Prezentowana praca zawiera wybrane wyniki uzyskane w trakcie realizacji projektu Opracowanie i przetestowanie całkowicie niskopodłogowego tramwaju z niezależnie obracającymi się kołami w skali demonstracyjnej (lider projektu: Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA ) w zakresie Przedsięwzięcia pilotażowego NCBR Wsparcie badań naukowych i prac rozwojowych w skali demonstracyjnej DEMONSTRATOR+, finansowanego przez Naukowe Centrum Badań i Rozwoju. Projekt był wykonywany przez zakład Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz SA oraz Wydział Transportu PW . Wynikiem tego przedsięwzięcia był prototyp całkowicie niskopodłogowego tramwaju (100% niskiej podłogi) z niezależnie obracającymi się kołami, który po przetestowaniu posłużył następnie do uruchomienia produkcji tramwaju typu Jazz Duo. 80 sztuk tego pojazdu zostało, w wyniku wygranego przez PES -ę przetargu, dostarczonych do Warszawy w latach 2014-2017 i zasiliło tabor ZTM w Warszawie, a także 5 sztuk w Gdańsku. Rozważania zawarte w książce dotyczą takich zagadnień, jak: modelowanie dynamiki ruchu pojazdu z niezależnie obracającymi się kołami z uwzględnieniem rzeczywistych geometrycznych nieregularności toru, modelowanie elementów układu napędowego i sterowania kołami, analiza warunków bezpiecznego ruchu pojazdu w torze, badanie zużycia profili kół i szyn, dobór procedury sterowania oraz parametrów układu sterowania. Publikacja przeznaczona jest dla osób zajmujących się profesjonalnie konstrukcją i badaniami dynamiki pojazdów szynowych, a w szczególności nowoczesnymi pojazdami tramwajowymi. Może być pomocna pracownikom biur konstrukcyjnych, wyższych uczelni oraz studentom w ich pracy naukowo-badawczej.

Podstawy zarządzania w przedsiębiorstwie

Wojciech Werpachowski

Książka jest kompendium wiedzy o zarządzaniu organizacją. Podano w niej definicje pojęć z tej dziedziny. Przedstawiono kolejne fazy rozwoju teorii zarządzania. Opisano najnowsze podejście do tych zagadnień, systemy, metody, techniki i narzędzia. Skoncentrowano się zwłaszcza na zarządzaniu przez jakość (Kaizen, Six Sigma, TQM) i zarządzaniu wiedzą. Kompleksowo omówiono problemy zarządzania produkcją - od marketingu po recykling. W książce podano również przykłady różnych procedur, co pozwala na opracowanie systemów zarządzania na potrzeby własne. Tematyka pozostaje w obszarze zainteresowań studentów na kierunkach związanych z zarządzaniem, a także menedżerów w organizacjach różnego typu.

Zrównoważony rozwój jednostek samorządu terytorialnego oraz przyczyny spowolnienia realizacji celów strategicznych

Eugeniusz Sobczak

Autorzy rozdziałów: 1. Agnieszka Tomczak, Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej 2. Alfreda Kamińska, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie 3. Eugeniusz Sobczak, Michał Staniszewski, Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej 4. Elżbieta Kotowska, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie 5. Waldemar Kunz, Akademia Pomorska w Słupsku   Monografia jest jedenastą kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy województw oraz miast i gmin wiejskich

Eugeniusz Sobczak

Współcześnie aktualnym paradygmatem w rozwoju społeczno-gospodarczym na poziomie lokalnym, regionalnym, jak również na poziomie Unii Europejskiej jest zrównoważony rozwój. Termin ten jest wynikiem tłumaczenia z angielskiego @sustainable development, co jest zwykle tłumaczone jako rozwój trwający, ciągły, samonapędzający lub też jako zrównoważony rozwój – ekorozwój. Początkowo termin ten był stosowany do siedlisk leśnych, w których chodziło o zabezpieczenie lasów przed nadmierną eksploatacją (wycinką), co miało prowadzić do utrzymania względnie stałego zalesienia obszarów. Koncepcja @sustainable development została przeniesiona również do rolnictwa, w wyniku czego zaczęto stymulować powstawanie tzw. gospodarstw ekologicznych-organicznych, w których odstąpiono od stosowania nawozów mineralnych oraz środków ochrony roślin na rzecz naturalnych nawozów oraz powrócono do gospodarki płodozmiennej, która w naturalny sposób zapobiega koncentracji zachwaszczenia, chorób i szkodników. Z czasem koncepcja zrównoważonego rozwoju była przenoszona na inne sektory gospodarki (przemysł wydobywczy i przetwórczy, usługi itp.). W dwudziestym pierwszym wieku znaczenia nabiera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (@corporate social responsibility – CSR). W CSR oprócz dbałości o środowisko naturalne dochodzą takie aspekty, jak cyrkulacyjna ekonomia, społeczność lokalna, w której przedsiębiorstwo prowadzi działalność, ustawiczne kształcenie pracowników i motywowanie do angażowania się w ciągłe poprawiane jakości wytwarzanego produktu. Na uwagę zasługuje nowe podejście do wartości dodanej, które powinno się koncentrować na innowacjach produktowych i technologicznych, których celem powinno być systematyczne zmniejszanie zużycia tzw. rzadkich surowców. W kontekście CSR duże znaczenie przypisuje się redukcji zużycia energii wytwarzanej na bazie klasycznych surowców energetycznych i przechodzeniu na odnawialne źródła energii. Społeczna odpowiedzialność odnosi się również do jednostek samorządu terytorialnego (JST), które pełnią podwójną rolę, a mianowicie jako specyficzne przedsiębiorstwo realizujące projekty inwestycyjne i jako interesariusz lokalny, zainteresowany odpowiedzialnym działaniem przedsiębiorstw komercyjnych. W odniesieniu do projektów inwestycyjnych realizowanych przez JST ważna jest ich ekonomiczna i społeczna zasadność (odpowiedzialność) przy jednoczesnym najmniejszym oddziaływaniu na środowisko naturalne. Podczas szczytu ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku przyjęto definicję, która stwierdza, że „rozwój zrównoważony jest strategią przekształceń ekologicznych, społecznych, techniczno-technologicznych i organizacyjnych, których celem jest osiągnięcie racjonalnego i trwałego poziomu dobrobytu społecznego, umożliwiającego przekazanie go następnym pokoleniom, bez obawy zagrożenia destrukcją zasobów przyrody i ekosystemów”. Jak wynika z powyższego rozwój zrównoważony jest strategią, która określa kierunki działań i ograniczenia, wynikające z eksploatatorskiego podejścia do zasobów środowiska naturalnego, w tym zasobów surowcowych oraz ekosystemów. Niezbędne jest zatem racjonalne podejście do wykorzystania zasobów naturalnych (stałe nakłady przy zwiększającej się liczbie wytwarzanych jednostek produktu, lub stała liczba wytwarzanych jednostek produktu przy malejących nakładach). Dążenie do optymalnego wykorzystania zasobów naturalnych występuje zwykle wówczas, gdy pojawia się zagrożenie wystąpienia radykalnych niedoborów, na przykład ropy naftowej lub innych nośników energii. Szczególnie mocno podkreśla to E.F. Schumacher, który zwraca uwagę na konieczność poszanowania środowiska przyrodniczego i rozumnego korzystania z jego zasobów. W wyniku tego poglądu kształtowana była koncepcja technik dostosowawczych, które powinny być kapitało-, energo- i materiałooszczędne, ale przy tym pracochłonne, łatwe do adaptacji i pozwalające na optymalne wykorzystanie miejscowych zasobów. Reasumując, można stwierdzić, że rozwój zrównoważony jest strategią rozwoju społeczno-gospodarczego, w której musi być uwzględniona spójność społeczna, rozwój ekonomiczny i ochrona środowiska naturalnego. Spójność społeczna nakłada na rządy i samorządy obowiązek uwzględniania harmonizacji przestrzennej w rozwoju regionów i krajów. Można zatem stwierdzić, że różna interpretacja zrównoważonego rozwoju przedstawiona przez L.J. Jasińskiego, powinna być uwzględniana przy kształtowaniu rozwoju zrównoważonego. Należy także podkreślić, że rozwój zrównoważony wyraża się w integrowaniu wszystkich dziedzin rozwoju społeczno-gospodarczego i jednocześnie ograniczania istniejących dysproporcji rozwojowych. W praktyce jest to trudne do osiągnięcia. Rozwój jest bowiem procesem bardzo złożonym, w którego realizacji pojawiają się coraz to nowe trudności-ograniczenia, dlatego trzeba stwierdzić, że jest to przechodzenie od jednego do drugiego stanu nierównowagi. Można zatem mówić o nieustannym równoważeniu sfery społecznej, ekonomicznej i przyrodniczej (środowiska naturalnego) i wykorzystywaniu procesu równoważenia do poprawy jakości życia ludności i kształtowania systematycznych działań rozwojowych. Niniejsza monografia jest ósmą, kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju JST wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych z całej Polski.

Sygnały, modulacje i systemy. Laboratorium

Kajetana Snopek

Skrypt stanowi pomoc dydaktyczną do zająć laboratoryjnych z przedmiotu "Sygnały, modulacje i systemy" prowadzonego na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych PW. Zawiera instrukcje do ćwiczeń laboratoryjnych wzbogacone o część teoretyczną z zakresu analizy częstotliwościowej sygnałów i modulacji, przetwarzania analogowo-cyfrowego oraz filtracji analogowej i cyfrowej.

Aspekty użytkowania i zarządzania mocą bierną w energetyce

Sławomir Bielecki

Celem pracy jest nakreślenie i przeanalizowanie wieloaspektowego obrazu współczesnej problematyki dotyczącej zagadnienia mocy biernej jako komponentu procesu użytkowania energii elektrycznej, w szczególności: identyfikacja i syntetyczne przedstawienie złożoności problematyki; analiza kwestii związanych z użytkowaniem mocy biernej w świetle aktualnego prawodawstwa i tendencji kształtujących sektor energetyki; wskazanie obszarów tematycznych wymagających uporządkowania i ujednolicenia oraz określenie propozycji metod szacowania efektów energetycznych wynikających z obciążeń mocą bierną. Tłem do szczegółowych rozważań są kwestie związane z teoretycznymi fundamentami pojęcia mocy biernej, omówione w rozdziale drugim. W rozdziale trzecim zanalizowano problematykę kształtowania opłat za użytkowanie mocy i energii biernej w Polsce oraz innych krajach. Na podstawie rezultatów badania stosowanej formuły na opłaty oraz symulacji obliczeniowej wskazano na konieczność uporządkowania zagadnienia (najlepiej na poziomie międzynarodowym). Rozdział czwarty dotyczy problematyki użytkowania mocy biernej w związku z tematem efektywności energetycznej procesu dostarczania energii. Na podstawie szerokiego przeglądu publikacji zidentyfikowano praktyczne metody określania strat energii powodowanych mocą bierną i zaproponowano nowe metody szacowania zakresu wspomnianych strat. Metody te mogą znaleźć zastosowanie w audytach efektywności energetycznej jako indykatory istotności problemu i zasadności działań ograniczających zapotrzebowanie na moc bierną w danym punkcie sieci. Kwestia gospodarowania mocą bierną jest analizowana w rozdziale piątym. Przytoczono informacje charakteryzujące współczesne odbiory, sygnalizując problem rozpowszechniania się obciążeń o charakterze pojemnościowym. Zaprezentowano także możliwości techniczne jednostek generacji rozproszonej, w tym opartych na źródłach odnawialnych. W kontekście nowych środków gospodarowania energią zwrócono uwagę na pojawiającą się w ostatnich latach koncepcję wykorzystania układów ładowania pojazdów elektrycznych do regulacji mocy biernej. Zaprezentowano przegląd tego zagadnienia w świetle światowych publikacji z przytoczeniem modelu matematycznego. Ostatni, szósty rozdział zawiera podsumowanie i wnioski końcowe.

Wskaźnik niezawodności β (beta) jako miara stateczności budowli piętrzących

Zbigniew Kledyński

PRACE NAUKOWE - INYŻNIERIA ŚRODOWISKA - zeszyt 84 W pracy podjęto próbę analizy bezpieczeństwa budowli piętrzących wykonanych z betonu, z betonu słabo zbrojonego lub żelbetowych pod względem stateczności na przesunięcie i - w mniejszym zakresie - wywrócenie (obrót). Wykorzystano zarówno podejście tradycyjne, jak i metodę probabilistyczną rzędu II (FORM). Celem autora jest zainteresowanie polskich hydrotechników oraz studentów budownictwa wodnego i inżynierii wodnej probabilistycznymi metodami oceny bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych, co wydaje się ważne w perspektywie wdrażania w Polsce Eurokodów, wśród których wciąż, niestety, nie ma poświęconego budowlom hydrotechnicznym.

Podstawy dynamiki atmosfery

Lech Łobocki

Podręcznik adresowany jest do studentów studiów I i II stopnia kierunków leżących w dyscyplinach inżynierii środowiska i nauk o Ziemi i środowisku, doktorantów, nauczycieli akademickich i pracowników naukowych, zajmujących się meteorologią ogólną, stosowaną i dynamiczną, oceanografią fizyczną, fizyką atmosfery lub geofizyczną dynamiką płynów. Ze względu na obserwowane obecnie różnice w przygotowaniu studentów podejmujących kursy w tym obszarze, sporo miejsca znalazły w książce elementy wiedzy, wykładanej często w ramach odrębnych kursów z matematyki, termodynamiki i dynamiki płynów (rozdziały 1-4 oraz dodatki). Dzięki temu, uspójniono terminologię tych obszarów, wraz z zapisem równań i wzorów i ujednoliceniem stosowanych w nich symboli - co znacznie usprawnia odwoływanie się do wiedzy podstawowej. Zagadnienia specyficzne dla geofizycznej dynamiki płynów omówiono w kolejnych rozdziałach, obejmujących tu zarówno elementarne pojęcia dotyczące form ruchu zrównoważonego i wirowości, jak i dość szczegółowy wykład dwóch podstawowych teorii geofizycznych - teorii płytkiej wody i teorii quasi-geostroficznej, adresowany do średnio zaawansowanych czytelników - po którym następuje omówienie głównych typów niestabilności hydrodynamicznych, obserwowanych w przepływach geofizycznych. Na bazie tej wiedzy, w rozdziale 14 wyjaśniona zostaje ewolucja struktur ruchu w atmosferze - cyrkulacji ogólnej, cyklogenezy umiarkowanych szerokości geograficznej i wiatrów lokalnych. Rozdział 15 poświęcony jest dolnej troposferze - nacechowanego obecnością turbulencji obszarowi, w którym koncentruje się przebywanie i działalność człowieka, i poprzez który zachodzi wymiana masy, pędu i energii między atmosferą, a powierzchnią planety.

Probabilistyka dla inżynierów w przykładach i zadaniach

Tadeusz Szopa

W ramach swoich działań każdy inżynier styka się z potrzebą przeprowadzenia eksperymentu. Powinien więc dysponować wiedzą konieczną do zorganizowania, przeprowadzenia eksperymentu, a szczególnie do właściwego zinterpretowania uzyskanych wyników. Wiedza wynikająca z takich potrzeb jest przekazywana studentom uczelni technicznych w ramach kursu probabilistyki i statystyki matematycznej.   Brakuje jednak podręczników lub skryptów, które ułatwiałyby stosowanie zasad tej nauki w praktyce, czyli pozycji o charakterze zbioru przykładów i zadań, zwłaszcza w praktyce inżyniera mechanika. Tę lukę według zamierzeń autorów wypełnia niniejszy skrypt.   Skrypt składa się z 6 rozdziałów. Dwa z nich dotyczą zmiennych losowych, ciągłych i skokowych (dyskretnych). Są w nich przedstawione w przykładach i zadaniach rozkłady prawdopodobieństwa, najczęściej wykorzystywane przez inżyniera mechanika między innymi do opisu rozrzutów losowych właściwości wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych (np. granicy wytrzymałości Rm, granicy plastyczności Re, granicy zmęczenia Z) i trwałości elementów (trwałości zmęczeniowej, trwałości łożysk tocznych i in.). Jeden z rozdziałów, rozdział 4, jest poświęcony zdarzeniom losowym, także w zastosowaniach inżynierskich (w tym w modelowaniu i analizach niezawodności i ryzyka w systemach technicznych).   W rozdziale 5 są przedstawione zastosowania podstaw statystyki matematycznej do analizowania i właściwego interpretowania danych statystycznych oraz wyników badań eksperymentalnych.   W każdym z rozdziałów zastosowano ten sam układ treści, zawierający: przypomnienie z kursu probabilistyki podstawowych zasad i wzorów; przykłady zadań, głównie z zakresu inżynierii mechanicznej, z rozwiązaniami (80 przykładów); treści zadań bez rozwiązań, do samodzielnego rozwiązania przez studenta (110 zadań).   W ostatnim, krótkim rozdziale dotyczącym procesów stochastycznych, pokazany jest wpływ losowości głównie na przebiegi w czasie pewnych, ważnych w inżynierii mechanicznej, zjawisk. Ma on jedynie charakter informacyjny i nie zawiera zadań obliczeniowych. W końcowej części skryptu są zamieszczone trzy załączniki. Podane są w nich tabele danych liczbowych potrzebnych przy rozwiązywaniu zadań.

Strategie optymalne w mechanice lotu i biomechanice

Ryszard Maroński

W monografii przedstawiono podstawowe pojęcia rachunku wariacyjnego i teorii sterowania optymalnego. Zagadnienia teoretyczne omówiono na konkretnych przykładach. Pokazano, że zagadnienie minimalizacji nagrzewania korpusu rakiety jest podobne do zagadnienia minimalizacji czasu w zjeździe narciarskim. Rozpatrzono zagadnienia minimalizacji czasu przeskoku szybowca pomiędzy kominami oraz czasu w biegach lekkoatletycznych i pływaniu. Przeanalizowano zagadnienia minimalizacji zużycia paliwa przez samochód i studencki pojazd rekordowy. Rozważono zagadnienie minimalizacji zużycia energii w kolarstwie. Dla dwóch modeli wzrostu komórek nowotworowych przeanalizowano zagadnienie minimalizacji toksycznego efektu w chemioterapii.

Wytwarzanie energii elektrycznej

Józef Paska

Podręcznik zawiera podstawowe informacje z zakresu wytwarzania energii elektrycznej, rozumianego jako proces, w którym energia pierwotna zawarta w surowcach energetycznych lub przejawiająca się bezpośrednio w postaci sił przyrody jest przetwarzana do postaci finalnej - energii elektrycznej, której nośnikiem jest prąd elektryczny.  Omówiono elektrownie cieplne konwencjonalne i jądrowe, elektrociepłownie, elektrownie wodne, elektrownie z turbinami gazowymi i silnikami spalinowymi, a także nowe tendencje w wytwarzaniu energii elektrycznej oraz wybrane zagadnienia przy elektrowni w systemie elektroenergetycznym.

Argumentacja erystyczna. Analiza logiczna wybranych sofizmatów

Beata Witkowska-Maksimczuk

Celem prezentowanego opracowania jest analiza najczęściej występujących sofizmatów, zwanych także chwytami erystycznymi. Mimo że sofizmaty tradycyjnie uznawane są za błędy argumentacyjne, w życiu codziennym bywają używane i często intuicyjnie oceniane jako poprawne.   Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, na jakie manowce sprowadzić może bezrefleksyjne sięganie do takich argumentów, jak ad hominem czy ad ignorantiam. Dopiero pokazanie struktury argumentu, wskazanie jego ukrytych przesłanek, dobranie odpowiednich przykładów, odkrycie wątpliwych czy fałszywych wniosków, do których prowadzi, jest sposobem wyjaśnienia, dlaczego argument wyglądający na poprawny wcale poprawny nie jest. Należy przy tym odróżnić poprawność argumentu (zgodność z zasadami logiki, prawdą i uczciwością) od skuteczności argumentu. Argument skuteczny to taki, który przekonał drugą stronę. Taki na przykład może być argument ad baculum, groźbą wymuszający zgodę przeciwnika. Skuteczny, ale nieuczciwy. Książka ma za zadanie pokazać, dlaczego każdy, kto chce uczciwie dyskutować, nie powinien posługiwać się sofizmatami.   Omawianie sofizmatów w niniejszej pracy przebiega wedle następującego wzoru: definicja sofizmatu, schemat jego struktury oraz współczesne przykłady wykorzystania wraz z krótką analizą. Sofizmaty zostały podzielane na grupy (zawarte w odpowiadających podziałowi rozdziałach). Przedstawiony w książce zestaw nie wyczerpuje pełnego zbioru sofizmatów, szczególnie że jest to zbiór otwarty. Zaprezentowane przykłady należą do tych najczęściej używanych i najbardziej znaczących podczas dyskusji.

Inżynieria systemów internetu rzeczy. Zagadnienia bezpieczeństwa i komunikacji

Jacek Wytrębowicz, Paweł Radziszewski, Krzysztof Cabaj

Celem publikacji jest przedstawienie zagadnień inżynierskich związanych z bezpieczeństwem i komunikacją w systemach IoT (Internet of Things), w tym w systemach WoT (Web of Things), przy czym termin WoT oznacza koncepcję budowy systemu informatycznego wykorzystującego protokół HTTP i powiązane z nim techniki. We wstępie omówiono komponenty wchodzące w skład systemów IoT, architekturę ich połączeń i wewnętrzną architekturę urządzenia IoT, będącego minikomputerem zespolonym z wybraną rzeczą, środowiskiem, zwierzęciem czy nawet z człowiekiem, terminologię definiowaną w różnych modelach referencyjnych systemów IoT, problemy konstrukcyjne wynikające ze specyfiki tych systemów i zagadnienia badawcze inspirowane tymi problemami. W rozdziale o bezpieczeństwie zawarto wprowadzenie podstawowych pojęć i skrótową prezentację rozwiązań stosowanych w tradycyjnych sieciach komputerowych. Uwypuklono zagrożenia specyficzne dla systemów IoT i techniki bezpieczeństwa dedykowane komponentom o ograniczonych zasobach obliczeniowych. Zaprezentowano także techniki bezpieczeństwa mogące znaleźć zastosowanie w budowie systemów WoT. Opis technik komunikacyjnych podzielono na trzy kolejne rozdziały poświęcone zagadnieniom warstwy aplikacji (identyfikacja urządzeń IoT, technologie WWW i protokoły wymiany wiadomości stosowane do budowy systemów IoT), warstwy sieci (protokół Internet w wersji szóstej - IPv6, protokół routingu) i warstwy łącza danych według modelu OSI/ISO (standardy sieci radiowych wykorzystywane do komunikacji między urządzeniami IoT i służące do podłączania tych urządzeń do internetu). Książka jest przeznaczona dla studentów i inżynierów zainteresowanych problematyką projektowania i implementowania systemów internetu rzeczy, a potencjalni odbiorcy powinni mieć podstawowe wykształcenie informatyczne i znajomość sieci komputerowych. Wiedza zawarta w opracowaniu pomoże czytelnikowi dokonywać właściwych wyborów projektowych z olbrzymiej liczby możliwych technik i standardów, pozwoli budować bezpieczne systemy i skróci czas potrzebny na prace koncepcyjne związane z budową nowych lub rozbudową istniejących systemów IoT.

Pojęcia jako funkcje decyzyjne. Zagadnienia filozoficzne, metodologiczne i informatyczne

Paweł Stacewicz

Czym są pojęcia, że możemy je pojmować na różne sposoby, wnikając w różne warstwy wytwarzanej i gromadzonej przez człowieka wiedzy? Pytanie to nurtuje filozofów, psychologów, semiotyków, logików, lingwistów, ale także informatyków i specjalistów od sztucznej inteligencji. Wszyscy oni uznają pojęcia za podstawowy składnik wiedzy, który umożliwia systemom opartym na wiedzy - tak naturalnym, jak sztucznym - podejmowanie decyzji kategoryzacyjnych. Umożliwia zatem percepcję, zapamiętywanie i elementarne formy rozumowania. Dlaczego pojęcia można rozumieć jako funkcje decyzyjne? Jak tego rodzaju funkcje są reprezentowane wewnątrz naturalnych i sztucznych systemów poznawczych? Dlaczego nie wszystkie ich reprezentacje są czytelne dla człowieka? W jaki sposób teorie pojęć odwołują się do teorii zbiorów? Są to najważniejsze zagadnienia, które podejmuję w swojej książce.