Tworzywa ceramiczne. Ćwiczenia laboratoryjne

Agnieszka Jastrzębska, Marek Kostecki, Andrzej Olszyna, Jarosław Woźniak

Skrypt jest przeznaczony przede wszystkim dla studentów wydziałów: Inżynierii Materiałowej, Chemicznego, Inżynierii Chemicznej i Procesowej, Mechatroniki oraz wydziałów mechanicznych i ma służyć w przygotowaniu się do ćwiczeń laboratoryjnych z tworzyw ceramicznych. Problematyka ćwiczeń oprócz typowych zagadnień charakteryzacji proszku oraz nanoproszku, obejmuje elementy procesu wytwarzania materiałów ceramicznych, charakteryzacje mikrostruktury oraz wybranych właściwości fizycznych. Dodatkowo w celu poszerzenia tematyki ćwiczeń w skrypcie zamieszczono elementy techniki wytwarzania tworzyw ceramicznych przeznaczonych do zastosowań biomedycznych oraz badania mięknięcia szkła i oznaczanie kąta zwilżania.   Opisy ćwiczeń zawierają obszerną część teoretyczną umożliwiającą szersze spojrzenie na analizowane w ćwiczeniach zagadnienia.

Podstawy zarządzania produkcją. Ćwiczenia

Anna Kosieradzka

Podręcznik jest przeznaczony do ćwiczeń z „podstaw zarządzania produkcją”, dlatego nie przewidziano komputerowego wspomagania zajęć. W toku zajęć dopuszcza się jednak stosowanie własnych „narzędzi” obliczeniowych, np. odpowiednio przygotowanych arkuszy MS Excel. Autorzy przewidują, że wiedza zdobyta dzięki przygotowanym ćwiczeniom będzie podstawą do studiowania zarządzania produkcją na bardziej zaawansowanym poziomie, z wykorzystaniem narzędzi do modelowania procesów i systemów produkcyjnych, symulacji oraz pracy z przemysłowymi aplikacjami systemów klasy ERP.   Wybór materiału do skryptu został dokonany pod kątem przedstawienia podstawowych metod stosowanych w zarządzaniu produkcją. Ćwiczenia 1, 2, 3 i 4 dotyczą decyzji o charakterze strategicznym odnośnie do asortymentowo-ilościowego planu produkcji przedsiębiorstwa, przy czym zagadnienie to jest rozpatrywane pod względem charakterystyki rynku zbytu, wykorzystania dostępnych zasobów produkcyjnych i optymalizacji funkcji celu oraz struktury produkcyjnej dopasowanej do planu produkcji.   W ćwiczeniach 5–10 przedstawiono różne modele zarządzania produkcją na poziomie taktycznym i operacyjnym: planowanie według cyklu produkcyjnego, planowanie potrzeb materiałowych w warunkach popytu zależnego (metoda MRP), planowanie zaopatrzenia w warunkach popytu niezależnego (system min-max ze stałym okresem dostawy i stałą wielkością dostawy), zarządzanie produkcją w trybie JIT z wykorzystaniem kart kanban, zarządzanie produkcją z wykorzystaniem reguł priorytetu oraz planowanie przedsięwzięć z wykorzystaniem metod sieciowych.   Ćwiczenia 11 i 12 stanowią uzupełnienie tych zagadnień o problemy organizacji montażu. Ćwiczenie 13 zostało poświęcone budowie i wykorzystaniu wskaźnika OEE (Overall Equipment Effectiveness) do oceny i poprawy efektywności maszyn i urządzeń. Ćwiczenie 14 pokazuje dwa przeciwstawne podejścia do usprawniania procesów produkcyjnych (kaizen i re-engineering) oraz uczy identyfikować operacje tworzące wartość, operacje nietworzące wartości lecz umożliwiającej jej tworzenie oraz straty.   Każde ćwiczenie jest opracowane w identycznym układzie, który zawiera: cel ćwiczenia; wprowadzenie teoretyczne (opis problemu, definicje podstawowych pojęć, opis metody i wykaz literatury); sformułowanie zadania; zestawy danych do wykonania ćwiczenia (tak aby zróżnicować zadania wykonywane przez poszczególnych studentów); rozwiązanie przykładowego zadania z odpowiednim komentarzem.

Chemia analityczna. Ćwiczenia laboratoryjne

Iwona Głuch-Deli

W skrypcie opisane są ćwiczenia laboratoryjne z chemii analitycznej dla studentów podstawowego i zaawansowanego kursu chemii analitycznej1. W rozdziale 1 zamieszczony jest zwięzły opis sposobów pobierania próbek, ich rozkładu (przeprowadzania do roztworu) oraz metod rozdzielania i zagęszczania składników przed końcową detekcją. Program ćwiczeń obejmuje klasyczne metody analizy chemicznej – objętościowe i wagowe (rozdziały 2–6) i metody instrumentalne (rozdziały 7–18).    W ramach poszczególnych jednostek ćwiczeniowych student ma możliwość zapoznania się z podstawowymi zagadnieniami dotyczącymi danej techniki analitycznej, korzystając z jej wstępnego opisu teoretycznego i zalecanej literatury źródłowej oraz wykonując w laboratorium ćwiczenia eksperymentalne z wykorzystaniem roztworów wzorcowych i odpowiednio dobranych próbek naturalnych, ilustrujących możliwości wykorzystania zdobywanej wiedzy w praktyce.    Ćwiczenia praktyczne poświęcone są głównie analizie materiałów pochodzenia biologicznego i próbek biotechnologicznych, co predysponuje je do wykorzystania w programie kształcenia studentów interesujących się tymi zagadnieniami.

Efektywne energetycznie układy pompowe

Waldemar Jędral

W opracowaniu przedstawiono źródła strat energii w procesach transportu cieczy i konkretne przykłady nadmiernej energochłonności pompowania, zaczerpnięte zwłaszcza z przemysłu, energetyki i gospodarki komunalnej. Omówiono praktyczne sposoby wydatnego powiększenia efektywności energetycznej pompowania cieczy w różnych obszarach zastosowań, prowadzące do obniżenia zapotrzebowania na energię, co w konsekwencji zmniejsza emisję dwutlenku węgla, towarzyszącą spalaniu paliw kopalnych w procesach przetwarzania energii. Efektywność energetyczna procesów produkcyjnych i eksploatacyjnych staje się „czwartym paliwem”, a pozyskanie jej zasobów jest znacznie tańsze i szybsze niż budowa nowych źródeł energii.   Książka jest owocem ponad 40-letnich doświadczeń autora w obszarze energooszczędnej eksploatacji układów pompowych. Jest przeznaczona dla szerokiego kręgu użytkowników pomp, projektantów instalacji pompowych i studentów wyższych uczelni technicznych, ale może też być użyteczna dla wszystkich osób interesujących się zagadnieniami racjonalizacji przetwarzania i użytkowania energii.

Rozwój praw obywatelskich w świetle polityki migracyjnej państwa polskiego

Katarzyna Chrostowska-Malak

Monografia ukazuje rozwój praw obywatelskich w świetle polityki państwa polskiego ujęty w cztery rozdziały. Treści pierwszego rozdziału przybliżają uwarunkowania historyczne, polityczne, społeczne i instytucjonalne podjętego zagadnienia. Rozważania rozdziału drugiego obejmują zagadnienia związane z oddziaływaniem członkostwa Polski w Unii Europejskiej na status jednostki w państwie polskim. Trzeci i czwarty rozdział odnosi się do instytucji i regulacji polskiego systemu prawnego w podjętym zakresie.  Książka jest wynikiem kontynuacji badań autorki nad statusem obywateli i cudzoziemców w Polsce. Obecnie, zważywszy na doniosłość problemu, koncentruje się jednak na ukazaniu ewolucji praw obywatelskich w Polsce w świetle zachodzących procesów ostatnich blisko trzydziestu lat, zapoczątkowanych przemianami ustrojowymi, otwarciem granic, rozwijaniem współpracy międzynarodowej, szczególnie tej realizowanej w ramach Unii Europejskiej, w świetle polityki migracyjnej państwa. Analiza tematu pracy ukazuje stan prawny dotyczący sytuacji obywateli i cudzoziemców w państwie polskim. Z tego powodu posiada charakter prawniczy. Jednakże zważywszy na zaprezentowanie oddziałujących czynników politycznych i demograficznych, uwzględnia również wiedzę z zakresu innych nauk społecznych.

Plac jako zagadnienie urbanistyczne

Ewa Grochowska

W ciągu ostatnich lat, dążąc jak zawsze do polepszenia jakości codziennego życia w miastach, zaczęto poświęcać więcej uwagi problemowi placów miejskich. Można odnotować wiele konkursów i projektów dotyczących zarówno rehabilitacji istniejących placów miejskich, jak i tworzeniu nowych. Pojęcie „plac miejski” utraciło jednak w znacznym stopniu swoje pierwotne, tradycyjne znaczenie i nazwa „plac” obejmuje obecnie znacznie szersze spektrum semantyczne odnoszące się do najrozmaitszych przestrzeni otwartych.   Autorka podjęła się trudnego zadania, jakim jest redefiniowanie współczesnego placu miejskiego, jego miejsca w dzisiejszym mieście, formy, funkcji, rangi i charakteru. Wskazanie warunków niezbędnych dla przetrwania takiej przestrzeni w mieście, pomimo zmian zachodzących w sferze polityki, stosunków społecznych, ekonomicznych, zmieniających się poglądów na temat kształtowania struktury przestrzennej miasta, czy też zmieniających się mód projektowych.

Zamek w Działdowie. Dzieje budowlane i problemy konserwatorskie

Wojciech Wółkowski

Po ponad stu latach od podjęcia idei przywrócenia do życia działdowskiego zamku dobiegły końca prace restauratorskie przy głównym skrzydle i jego murach. Prowadzone ostatnio roboty były znakomitą okazją do przyjrzenia się elementom budowli zwykle niedostępnym dla badaczy, do których dostęp możliwy będzie dopiero przy okazji kolejnego kapitalnego remontu budowli. Jest to więc dobry moment do podsumowań dotychczasowych badań nad dziejami budowlanymi zamku.   Prezentowana książka nie jest pierwszą publikacją na temat zamku działdowskiego. Jest jednak pierwszą, która koncentruje się na jego architekturze i jej dziejach. Skupia się wyłącznie na faktach związanych bezpośrednio z przemianami architektury i oddziaływującej na nią funkcji obiektu w różnych okresach dziejowych. Jej zadaniem nie jest bowiem opisywanie szeroko pojętego i niezwykle ciekawego kontekstu społecznego czy politycznego w jakim funkcjonował zamek, dlatego nie znajdzie w niej czytelnik informacji biograficznych o osobach mniej lub bardziej związanych z zamkiem (o ile nie mają one wpływu na jego architekturę) czy też opisów wydarzeń politycznych, czy społecznych, dziejących się w zamkowych murach.  

Zaawansowane metody wykorzystania narzędzi modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją

Justyna Smagowicz, Cezary szwed

Skrypt jest przeznaczony do wykorzystania na kierunku Inżynieria Zarządzania w ramach przedmiotów, skupiających się na wykorzystaniu programów do modelowania symulacyjnego w zarządzaniu produkcją. Szczegółowymi celami zajęć są: uzyskanie przez studentów umiejętności korzystania z programów symulacyjnych, nauka metodyki prowadzenia badań dotyczących usprawniania procesów produkcyjnych z wykorzystaniem tych programów oraz utrwalenie pojęć z zakresu zarządzania i organizacji produkcji. Skrypt składa się z sześciu rozdziałów. Rozdział 1 zawiera opis programu Tecnomatix Plant Simulation. Scharakteryzowano w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano wbudowane narzędzia wykorzystywane w usprawnianiu procesów i systemów produkcyjnych, w tym narzędzia do prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdział 2 zawiera opis programu FlexSim. Omówiono w nim podstawowe obiekty, funkcje i moduły programu. Opisano narzędzia odwzorowujące logikę przetwarzania danych modelu, narzędzia do prezentacji wyników oraz sposób prowadzenia eksperymentów i optymalizacji badanych modeli. Rozdziały 3–6 zawierają ćwiczenia z wykorzystaniem omówionych wcześniej programów, po dwa ćwiczenia z wykorzystaniem każdego programu. Układ każdego ćwiczenia jest identyczny i obejmuje: cel ćwiczenia; opis procesu; zastosowane obiekty/narzędzia; szczegółową instrukcję dotyczącą wykonania ćwiczenia/zadania projektowego; omówienie wyników i pytania kontrolne. Układ treści skryptu, prowadzonych ćwiczeń laboratoryjnych i użytych narzędzi, ma pokazać, jakie różnice metodyczne występują przy wykorzystaniu każdego z programów komputerowych do rozwiązania zbliżonych merytorycznie problemów oraz jakie są różnice w prowadzeniu badań i uzyskiwanych wynikach. Ćwiczenia zostały przygotowane przy założeniu, że każde z nich jest wykonywane indywidualnie przez studenta.

Modelowanie i analiza problemów decyzyjnych przydziału pojazdów do zadań w zagadnieniach transportowych

Mariusz Izdebski

Praca dotyczy metodologii modelowania przydziału pojazdów do zadań w zagadnieniach transportowych z uwzględnieniem wyznaczania tras jazdy pojazdów, przy jednoczesnej minimalizacji liczby tych pojazdów oraz wskazaniu typów pojazdów realizujących zadania transportowe. Przedstawiona metodologia modelowania przydziału pojazdów do zadań wraz z implementacją komputerową może stanowić narzędzie wspomagania decyzji w zakresie planowania tras jazdy pojazdów czy opracowywania harmonogramów pracy kierowców w przedsiębiorstwach transportowych.   Wymiernym efektem pracy jest aplikacja komputerowa umożliwiająca optymalizację przydziału pojazdów do zadań dla różnych systemów transportowych. Przedstawiona w pracy metodologia pozwala na dopasowanie zasobów technicznych do potrzeb obsługi transportowej podmiotów gospodarczych w zależności od sytuacji decyzyjnej.   Przedstawione w pracy modele matematyczne różnią się między sobą przede wszystkim celem wyrażonym funkcją kryterium oraz rodzajem realizowanych zadań. Zagadnienia przydziału w monografii zostały ukazane w ujęciu wielokryterialnym.   Opracowanie obejmuje osiem rozdziałów, z których trzy pierwsze stanowią krytyczną analizę stanu zagadnienia, kolejne dwa zawierają matematyczne sformułowanie problemu, następny rozdział przedstawia procedurę konstruowania algorytmu genetycznego wyznaczającego przydział pojazdów do zadań oraz opis aplikacji, a weryfikacja algorytmu oraz wnioski są ostatnimi rozdziałami niniejszej monografii.

Dziedzictwo miast ochrona i rozwój. Heritage of the Cities Preservation and Development

Danuta Kłosek-Kozłowska

Publikacja przybliża zagadnienia dotyczące ochrony dziedzictwa miast. Poruszana problematyka dotyczy nie tylko wartości kulturowych dziedzictwa architektonicznego, znacznie łatwiejszego w sformułowaniu zasad ochrony, co przede wszystkim urbanistycznej skali ochrony dotyczącej historycznej struktury miast, zespołów i założeń oraz ich znaczeń niematerialnych, symbolicznych, emocjonalnych nazywanych potocznie "duchem miejsca". Wykazuje na konieczność sięgania ku początkom formułowania się myśli konserwatorskiej, filozofii ochrony w odniesieniu do miast, by zrozumieć współczesne dylematy globalnej ponowoczesności. Zagadnienia ochrony dziedzictwa miast, identyfikacji kulturowej różnorodności regionów, specyficznych i wyjątkowych cech krajobrazu stanowią do dziś najtrudniejsze zadanie dla samorządów lokalnych, które nie znajdując odpowiednich rozwiązań w propozycjach urbanistów (plany miejscowe, dokumenty strategiczne rozwoju miast, programy rewitalizacji itd.) poszukują profesjonalnego wsparcia. Książka ukazuje tę problematykę z pozycji teorii i współczesnej praktyki rozwijając zagadnienie niezbędnego dziś równoważenia rozwoju miast poprzez ochronę wartości kulturowych dziedzictwa widzianą z pozycji międzynarodowych doświadczeń (nowe dokumenty ICOMOS-UNESCO zamieszczone w aneksie: Historic Urban Landscape (HUL) oraz Dokument La Valletta Komitetu Naukowego Miast Międzynarodowej Rady Ochrony Zabytków). Publikacja będzie pomocną lekturą także dla studentów wydziałów architektury, gospodarki przestrzennej oraz samorządowców i polityków lokalnych, zainteresowanych długim trwaniem wartości dziedzictwa miast.

Ilościowe metody analizy incydentów w ruchu lotniczym

Jacek Skorupski

Myślą przewodnią monografii było przedstawienie współczesnych metod ilościowej analizy zdarzeń w transporcie lotniczym. Zaliczają się do nich zarówno metody klasyczne, które po dostosowaniu do stanu obecnej wiedzy są cały czas z powodzeniem stosowane, jak i metody całkiem nowe, w tym kilka autorskich opracowanych w ramach badań autora.   W części wstępnej: scharakteryzowano system zapewniania bezpieczeństwa w ruchu lotniczym, zaproponowano nowe spojrzenie na problematykę analiz bezpieczeństwa, omówiono znaczenie analiz zdarzeń lotniczych jako narzędzia poprawy bezpieczeństwa transportu oraz rolę przypisaną poważnym incydentom lotniczym, których analiza może mieć kluczowe znaczenie w planowaniu proaktywnych działań zmierzających do poprawy bezpieczeństwa transportu lotniczego.   W drugiej części przedstawiono teoretyczne podstawy nowych metod ilościowej analizy zdarzeń, niezbędne do zrozumienia ich istoty oraz możliwości stosowania; problematykę analizy ryzyka z uwypukleniem stosowanych modeli i metod jego szacowania, a także modele przyczynowe stosowane do analizy przyczyn wypadków lotniczych, których przegląd uzupełniono o kilka nowszych, dopiero zdobywających popularność. Można się spodziewać, że niedługo także one znajdą się w głównym nurcie, ponieważ wykorzystują najnowsze zdobycze teorii bezpieczeństwa złożonych systemów antropotechnicznych.

Wprowadzenie do napędu elektrycznego

Włodzimierz Koczara

Stosownie do programu trójstopniowego kształcenia na uczelniach technicznych materiał opracowania został podzielony na trzy części. Pierwsza dotyczy studiów inżynierskich i zawiera zagadnienia podstawowe. Druga, podawana na studiach magisterskich, obejmuje zaawansowane metody i układy sterowania. Natomiast trzecia grupa, realizowana na studiach doktoranckich, jest związana z rozwojem nowych układów napędowych oraz ich sterowania.   Materiał zamieszczony w niniejszej pracy dotyczy studiów inżynierskich, i jako podstawowy, jest przeznaczony dla osób, które po raz pierwszy stykają się z techniką napędu elektrycznego. Uwzględniono fakt, że znaczna część osób, wybierając inne kierunki dyplomowania, nie będzie miała możliwości zetknięcia się z techniką napędu aż do chwili podjęcia pracy zawodowej. Zagadnienia podstawowe są zamieszczone w rozdziałach 1–3 i dotyczą podstawowych definicji, charakterystyk maszyn roboczych i źródeł zasilania. Rozdziały 4–6 zawierają charakterystykę napędów zbudowanych przy wykorzystaniu najczęściej stosowanych maszyn elektrycznych, a w szczególności komutatorowych maszyn prądu stałego, maszyn indukcyjnych klatkowych i pierścieniowych oraz bezszczotkowych maszyn z magnesami trwałymi. Krótka charakterystyka budowy układu napędowego znajduje się w rozdziale 7. Przykłady praktycznych rozwiązań napędów z akcentem wpływu napędu na rozwój techniki znajdują się w rozdziale 8. W nowoczesnych metodach sterowania maszyn prądu przemiennego wykorzystywane są wektory przestrzenne i ich przekształcenia. Aby ułatwić stosowanie technik przekształcania, w Załączniku podano podstawowe transformacje.

Teoria anten na podłożach dielektrycznych

Yevhen Yashchyshyn

Analiza pola elektromagnetycznego w dielektrycznych strukturach wielowarstwowych jest konieczna w wielu praktycznych zagadnieniach, m.in. w geofizyce, propagacji fal oraz systemach radarowych i penetrujących. W pracy szczególną uwagę zwrócono na doprowadzenie wyrażeń opisujących wektorowe pole elektromagnetyczne do postaci przydatnej do obliczeń komputerowych.   Monografia może być wykorzystywana na uczelniach z III stopniem akredytacji, m.in. na Politechnice Warszawskiej, Wrocławskiej, Gdańskiej, Białostockiej i w Wojskowej Akademii Technicznej.

Projektowanie ergonomiczne środków transportu miejskiego

Iwona Grabarek

Monografia ma na celu przybliżenie zagadnienia ergonomicznego projektowania środków transportu miejskiego, który powinien zapewnić komfort podróżowania i mieć cechy transportu „przyjaznego” użytkownikowi. Powinno to pomóc w rozwiązaniu jednego z najistotniejszych problemów współczesnej polityki miejskiej, jakim jest konieczność zmiany przyzwyczajeń komunikacyjnych mieszkańców, prowadząca do zrównoważonej mobilności ‒ zmniejszenia popytu na podróże realizowane transportem indywidualnym na rzecz podróży odbywanych środkami transportu publicznego, rowerem i pieszo.

Laboratorium kinetyki procesów przenoszenia w inżynierii chemicznej

Eugeniusz Molga

Skrypt przeznaczony jest dla studentów kierunku inżynieria chemiczna i procesowa prowadzonego na Wydziale Inżynierii Chemicznej i Procesowej Politechniki Warszawskiej. Zakres i program ćwiczeń laboratoryjnych dostosowane są do programów wykładów i ćwiczeń audytoryjnych z kinetyki procesowej oraz ćwiczeń projektowych z procesów przenoszenia pędu i masy. Są jednocześnie kontynuacją takich przedmiotów jak: chemia fizyczna, mechanika płynów, termodynamika procesowa i wymiana ciepła.   Przedstawione ćwiczenia laboratoryjne związane są bezpośrednio z materiałem przekazywanym na wykładzie i stanowią praktyczne rozwinięcie tego materiału. Na opis każdego ćwiczenia laboratoryjnego składają się: wprowadzenie teoretyczne, opis aparatury, instrukcja wykonania ćwiczenia oraz instrukcja wykonania sprawozdania. Podstawy teoretyczne zawierają opis stosowanej w ćwiczeniu metody doświadczalnej. Opis aparatury wraz z instrukcją wykonania ćwiczenia umożliwiają wyznaczenie odpowiedniego parametru lub zależności charakteryzujących badany proces. Instrukcja wykonania sprawozdania wskazuje, jakie wielkości i/lub zależności należy wyznaczyć z wykorzystaniem wykonanych pomiarów.

Technologia mikrowycinania elektroerozyjnego materiałów trudnoobrabialnych

Dorota Oniszczuk-Świercz

W pracy przedstawiono zagadnienia oddziaływania energii wyładowania elektrycznego na przebieg procesu erozji i skutki jakościowe mikrowycinania elektroerozyjnego trudnoobrabialnych materiałów, czyli Inconelu 718 oraz stopu tytanu Ti6Al4V. Analiza stanu wiedzy, dotycząca badań nad obróbką elektroerozyjną, wskazuje, że ze względu na złożoność zjawisk fizycznych występujących w trakcie wyładowań elektrycznych i ich stochastyczny charakter występują trudności w identyfikacji wpływu parametrów i warunków obróbki na wskaźniki technologiczne. Badania skoncentrowane były na wyznaczeniu oddziaływania energii wyładowania elektrycznego na geometrię śladów pojedynczych wyładowań elektrycznych, cechy topografii i morfologię obrabianej powierzchni, grubość warstwy przetopionej, dyfuzję pierwiastków z elektrod roboczych i występowanie defektów mikrostruktury. Dokonano oceny wpływu energii wyładowania elektrycznego na zjawiska fizyczne determinujące proces usuwania materiału i kształtowania nowych właściwości warstwy wierzchniej. Istotną częścią badań jest wyznaczenie modeli predykcyjnych opisujących wpływ energii wyładowania elektrycznego oraz parametrów wpływających na stabilność procesu na wybrane parametry chropowatości powierzchni i wydajność powierzchniową usuwania materiału. Opracowane modele regresyjne stanowiły podstawę optymalizacji wielokryterialnej procesu mikrowyciania elektroerozyjnego Inconelu 718 oraz stopu tytanu Ti6Al4V. Przeprowadzona analiza zjawisk fizycznych zdeterminowanych przez energię wyładowania elektrycznego oraz właściwości przedmiotu obrabianego.