Wojna w świecie współczesnym. Uczestnicy - cele - modele - teorie

Jacek Reginia-Zacharski

„Każda epoka ma swoje wojny” ‒ również współczesna. Użycie przemocy zbrojnej w wielu rejonach kuli ziemskiej nadal pozostaje jednym z głównych wzorców relacji międzygrupowych, a sama siła lub raczej model organizacji jej użycia określają tożsamość państw, społeczeństw i narodów. Znaczną część sceny międzynarodowej gry zajmują aktorzy, uczestniczący w pokojowej rywalizacji i dążący do pogłębiania współpracy, współzależności i harmonizacji stosunków. Inni są zwolennikami użycia siły zbrojnej, mimo deklarowanej chęci uprawiania polityki opartej na pokojowych zasadach. W dominacji przemocy zbrojnej wojna jest środkiem osiągania celów politycznych. Tworzy to w konsekwencji obraz „świata podzielonego na troje”, przy czym poszczególne jego składniki „nakładają się” na siebie, nierzadkie są również sytuacje przechodzenia pod-miotów pomiędzy „światami”. Ład międzynarodowy pozostaje dynamiczny. Pytania o przyszłość świata są nadal aktualne, w szczególności w zakresie wojen i konfliktów zbrojnych, które nadal powinny być postrzegane jako główne zagrożenie dla trwałości porządku światowego. Tempo zmian we współczesnym świecie nie ominęło również zjawisk związanych z przemocą zbrojną ‒ pojawiają się nowe zagrożenia i wyzwania. Obecnie mamy do dyspozycji tak wiele narzędzi (a ich liczba ciągle rośnie) zarządzania kryzysami i konfliktami. Tworzy to sytuację, w której nawet duża liczba czarnych scenariuszy nie pozostawia współczesnego człowieka bez nadziei na unikanie wojen.  

Ród Prusów w Łęczyckiem, Sieradzkiem i Sandomierskiem do XVI wieku. Rozsiedlenie - majątki - kariery

Łukasz Ćwikła

W książce zaprezentowano działalność polityczną, kościelną i gospodarczą przedstawicieli rodu Prusów na obszarze ziemi łęczyckiej, sieradzkiej i sandomierskiej. Odtworzono stan majątkowy ośmiu rodzin szlacheckich reprezentujących wspomniany ród heraldyczny. Na przykładzie konkretnych familii można dowiedzieć się o ich statusie społecznym oraz polityce matrymonialnej, a w przypadku niektórych z nich nawet o ekspansji na Wschód w XV-XVII wieku. W monografii ukazano również zjawiska protekcji i współpracy, co poszerza dotychczasową wiedzę na temat zasady solidarności współrodowców. Ważnymi elementami publikacji są tablice genealogiczne, część ikonograficzna dotycząca herbu Prus oraz indeks osobowy. Książka dostarcza wielu informacji o społeczeństwie szlacheckim doby średniowiecza, powinna więc zainteresować mediewistów, genealogów, heraldyków i regionalistów. Publikacja mieści się w grupie prac takich uznanych autorów opracowań poświęconych rycerstwu średniowiecznemu, jak: Jan Wroniszewski, Janusz Kurtyka, Błażej Śliwiński, Alicja Szymczak, Jerzy Sperka, Sobiesław Szybkowski. Z recenzji prof. dr. hab. Zdzisława Nogi

Usługi biznesowe oparte na wiedzy. Wpływ na konkurencyjność gospodarki na przykładzie wybranych krajów Unii Europejskiej

Joanna Wyszkowska-Kuna

Postęp techniczny sprawił jednak, że współczesne gospodarki zaczęły przekształcać się w gospodarki oparte na wiedzy, innowacjach i nowych technologiach, a towarzyszył temu wzrost zapotrzebowania na usługi wspierające procesy produkcyjne, w szczególności te charakteryzujące się wysokim stopniem powiązania z technologią i wiedzą. Efektem tego był dynamiczny rozwój grupy usług określonej jako usługi biznesowe oparte na wiedzy (knowledge-intensive business services – KIBS) i towarzyszące temu przeobrażenia strukturalne w kierunku nowego modelu gospodarki usługowej, określanego jako „gospodarka usług”, w którym kluczową rolę odgrywają KIBS. W pracy zbadano w sposób kompleksowy wpływu KIBS na konkurencyjność działów wykorzystujących te usługi oraz na konkurencyjność całej gospodarki. Uwzględniono dwa główne kanały podnoszenia konkurencyjności – wzrost produktywności oraz poziom innowacyjności. Ponadto przedmiotem badania uczyniono wpływ intensywności wykorzystania KIBS w gospodarce na konkurencyjność międzynarodową działów świadczących KIBS. Odniesiono się też do gospodarki Polski, a także porównano znaczenie KIBS i ich wpływ na konkurencyjność w wybranych krajach „starej” UE oraz w grupie krajów przyjętych do UE w 2004 r., które przeszły podobną ścieżkę transformacji i integracji z UE. 

Speclang 2. Języki specjalistyczne. Edukacja - Perspektywy - Kariera

Agnieszka Stawikowska-Marcinkowska, Beata Grzeszczakowska-Pawlikowska

Niniejsza monografia w języku polskim, tom drugi serii Speclang (zob. tom 1 Makowski 2016), jako podsumowanie wydarzeń Speclang 2017 przybliża badania dotyczące języków obcych w środowisku zawodowym. Równolegle ukazuje się również monografia w języku niemieckim, Speclang 2. Fachsprachen. Ausbildung - Perspektiven - Karriere. Różnorodność tematyczna obydwu tomów obejmuje m.in. języki specjalistyczne, dydaktykę języków specjalistycznych oraz refleksję na temat wymagań współczesnego rynku pracy. Mamy nadzieję, że omówione kwestie staną się zalążkiem do dalszej merytorycznej multidyscyplinarnej dyskusji na poziomie akademickim.

Twórczość, pasja, Uniwersytet. Kategoria zaangażowania w dydaktyce akademickiej

Jarosław Płuciennik, Kinga Klimczak

Z doświadczenia wiemy, że najlepsze efekty przynosi uczenie się przez działanie, tworzenie i kreowanie, poprzez aktywne uczestniczenie w danym projekcie. Im więcej pasji wkładamy w proces dydaktyczny, tym lepsze jego efekty. Im bardziej angażujemy się w to, co robimy, tym łatwiej nam to przychodzi. Zaangażowanie zdaje się być pojęciem kluczowym dla osiągania dobrych efektów kształcenia się, winno więc stać w centrum procesu nauczania - tę tezę starają się udowodnić autorzy zamieszczonych w publikacji tekstów. W Aneksie znajdują się scenariusze zajęć nagrodzone i wyróżnione w ramach konkursu Twórz zespoły – zaangażuj – stwórz warunki uczenia się, który odbył się na Uniwersytecie Łódzkim w ramach projektu Twórczy Uniwersytet. 

Matematyka po polsku. Podręcznik dla cudzoziemców

Grzegorz Rudziński, Alicja Zielińska, Danuta Wróbel

 Matematyka po polsku jest podręcznikiem dla trzech grup odbiorców: po pierwsze, dla cudzoziemców, którzy chcąc podjąć w Polsce studia uczą się języka polskiego jako obcego; po drugie, dla osób, które znając język polski w zakresie ogólnym muszą uzupełnić jego znajomość w zakresie matematyki; po trzecie wreszcie, dla tych osób kształconych poza Polską, którzy z racji różnic w programach szkolnych opanowały inny niż obowiązujący u nas zakres wiedzy z tego przedmiotu. Zakłada się, że odbiorcami treści podręcznika są osoby, które znają matematykę na poziomie egzaminu maturalnego obowiązującego w ich krajach.

Zarządzanie danymi w organizacji

Beata Gontar

W dobie Big Data, Internetu Rzeczy i sztucznej inteligencji zrozumienie znaczenia danych oraz zapoznanie się z możliwościami ich efektywnego przetwarzania decyduje o przyszłości większości przedsiębiorstw na rynku. Zmienia się sposób, w jaki dane są postrzegane w środowisku biznesowym, dlatego warto na bieżąco śledzić trendy odnoszące się do istotnych danych dla biznesu. Analityka biznesowa pozwala podejmować bardziej świadome decyzje, ważne w osiąganiu przewagi konkurencyjnej i prowadzeniu biznesu. Celem publikacji jest przybliżenie Czytelnikom, w jaki sposób technologie informatyczne i telekomunikacyjne wspierają zarządzanie. Omówiono takie zagadnienia, jak architektura danych, teoria baz danych, a w szczególności projektowanie bazy danych oraz wykorzystanie języka SQL do ich tworzenia i formułowania zapytań. Wiele uwagi poświęcono systemowi Business Intelligence, hurtowniom danych, wizualizacjom i sposobom przedstawiania danych, a także informacji, bezpieczeństwu oraz nowym technologiom (Internet of Things). Książka stanowi kompendium wprowadzające w tematykę związaną z systemami informacyjnymi szeroko rozumianego zarządzania. Jest przeznaczona dla odbiorców zainteresowanych efektywną transformacją cyfrową biznesu i praktyką biznesową zarządzania przez dane.

Symmachia cesarstwa rzymskiego z Bogiem chrześcijan (IV-VI wiek). T. 1

Sławomir Bralewski

Od czwartego wieku istniało wśród chrześcijan przekonanie nie tylko o przełomie, jaki dokonał się w świecie wraz z objawieniem się Jezusa Chrystusa, ale i o tym związanym z panowaniem cesarza Konstantyna Wielkiego. Pisano o "niezwykłej" czy "cudownej przemianie", która zdarzyła się światu na mocy zrządzenia Bożego, a doprowadziła do poniechania zarówno poprzedniej religii, jak i rodzimych tradycji. W przekonaniu chrześcijan doszło do niej na skutek sojuszu cesarza Konstantyna I z Najwyższym Bogiem, który był dla niego nie tylko opiekunem, ale i sprzymierzeńcem. Niniejsza książka poświęcona jest niektórym aspektom owego szczególnego aliansu - symmachii, w której wymiar militarny odgrywał istotną, a na samym początku wręcz dominującą rolę. Stanowi pierwszą część dwutomowej rozprawy i zawiera refleksje na temat szeroko pojętej genezy sojuszu Imperium Romanum z Bogiem chrześcijan. Znajdują się w niej rozważania na temat poszukiwania Najwyższego Boga przez Konstantyna, ideologii zwycięstwa, którą kierowali się władcy, czy też narodzin monastycyzmu traktowanego jako nowy, charakterystyczny dla epoki przełomu, sposób umiłowania mądrości, czyli rodzaj nowej filozofii, która zastąpić miała filozofię właściwą poprzedniej epoce. "Rzeczona publikacja ma charakter pracy naukowej z zakresu historii antyku chrześcijańskiego. (...) S. Bralewski poświęcił powyższym zagadnieniom wiele lat pracy i w tym czasie ugruntował swą pozycję cenionego badacza z zakresu starożytności chrześcijańskiej. Temat rozprawy ma charakter internacjonalny i interdyscyplinarny (...) jest dobrze wybrany i wskazuje na dążenie Autora do przedstawienia swemu czytelnikowi oryginalnego ujęcia badanej od dawna problematyki. (...) książka ta ma duże szanse spotkać się ze znacznym zainteresowaniem zarówno znawców przedmiotu, jak i tzw. miłośników antyku, co rokuje tej publikacji znaczne powodzenie na rynku księgarskim." dr hab. Piotr Kochanek, prof. KUL

Jakość życia mieszkańców Łodzi i jej przestrzenne zróżnicowanie

Ewa Rokicka

Warunki i jakość życia pozwalają w sposób kompleksowy opisać sytuację, w jakiej znajdują się jednostki czy zbiorowości, oraz określić ich poziom zadowolenia i poczucie satysfakcji w relacji do istniejącej infrastruktury, sytuacji gospodarczej czy stopnia zaspokojenia potrzeb życiowych. W książce opisano obiektywne i subiektywne aspekty ogólnej i dziedzinowej jakości życia przez pryzmat ocen mieszkańców Łodzi, inspirując tym samym polityków do wypracowania, wspólnie z łodzianami, wyważonej koncepcji jakości życia, spójnej z koncepcjami zrównoważonego rozwoju. Miasta są motorami rozwoju gospodarki, miejscami kreatywności i innowacyjności, ośrodkami usług świadczonych na rzecz otaczających je obszarów. W nich też koncentrują się liczne negatywne problemy społeczne. Występuje wysoka stopa bezrobocia, nasilenie wykluczenia społecznego, segregacji i polaryzacji, także przestępczości, narkomanii, bezdomności. Nowe regulacje ekonomiczne, społeczne i polityczne, dostosowywanie do wymogów globalizacji gospodarki miast często stawiają niektóre grupy zawodowe na pozycji przegranej w konkurencji o dobrze płatne miejsca pracy. Przekształcenia własnościowe, a zwłaszcza prywatyzacja oraz odejście od subsydiowania gospodarki mieszkaniowej, spowodowały silną segregację mieszkaniową w przestrzeni miasta według kryterium majątkowego ludności. Książka jest użytecznym dokumentem dla władz podejmujących decyzje dotyczące przeobrażeń miasta i w efekcie jakości życia jego mieszkańców.  

Vladimir Nabokov i jego synestezyjny świat

Anna Ginter

Vladimir Nabokov (1899–1977) w tekstach autobiograficznych i wywiadach przyznawał, że posiada niezwykły dar doświadczania wrażeń kolorystycznych podczas słuchania i artykulacji głosek reprezentujących poszczególne litery alfabetu. Twierdził, że bodźcem dla owych doznań są nakładające się na siebie skojarzenia wzrokowe, smakowe, dotykowe i słuchowe. Nie wyczerpują one jednak palety synestezyjnych doznań autora „Lolity”. Jak pokazują teksty jego powieści i opowiadań, barwnymi odcieniami mienią się imiona bohaterów i nazwy miejscowości, a cyfry i dni tygodnia mogą przybrać postać człowieka lub zwierzęcia. Wobec tak wielkiej różnorodności zjawisk synestezyjnych obecnych w twórczości pisarza autorka książki stawia sobie za cel zaprezentowanie bogactwa tego świata, nasyconego wrażeniami wzrokowymi, smakowymi i dotykowymi oraz zapachami, dźwiękami i emocjami, które zapewniają wielowymiarowość odbioru jego dzieł. Wyjaśnieniu mechanizmów łączenia przedstawionych w tekstach utworów wrażeń zmysłowych, pojęć i idei z doświadczeniami percepcyjnymi posłużyły najnowsze wyniki badań nad synestezją, prowadzonych w zakresie psychologii, medycyny, a także nauk neuronalnych. 

Wzniosłość i makabra w literackich obrazach śmierci

Michał Kuran

Śmierć jednakowo przeraża i fascynuje literatów oraz twórców kultury. Próbują ją poznać, zbadać, oswoić, opisać, niektórzy może nawet zaprzyjaźnić się. Jedni postrzegają śmierć poprzez doświadczenia, przekazy, objawienie religijne, inni próbują zmierzyć się z nią sami. Rezultatem tych różnorodnych u swej genezy, ale też w swym przebiegu, poszukiwań są dzieła literackie oraz inne wszelkiego rodzaju artefakty. Śmierć, w rzeczywistości nieuchwytna w swej istocie, jawi się w średniowieczu jako szkielet bądź rozkładające się zwłoki. Budząc przerażenie i szacunek zaprasza ludzi różnych stanów do swego tańca – danse macabre – tańca Śmierci. Straszy karą grzeszników, obiecuje rozkosze niebiańskie sprawiedliwym. Jest wpisana w porządek religijny. Pojęcia śmierci wzniosłej lub pełnej makabry nie wyczerpują całej bogatej palety doznań, jakie ze śmiercią kojarzymy. Wzniosłość i makabra stały się jako własne przeciwieństwa punktem wyjścia dla poszukiwań podjętych w obszarze literatury i kultury. W książce znajdujemy studia na temat literackich zmagań ze śmiercią w twórczości m.in.: F. Birkowskiego, F.D. Kniaźnina, J.P. Woronicza, A.A. Jakubowskiego, H. von Kleista, J. Słowackiego, A. Mostowskiej, Ł. Rautenstrauchowej, B. Ostrowskiej, M. Wolskiej, H. Sienkiewicza, L. Rydla, S. Piętaka, A. Świrszczyńskiej, A. Kamieńskiej, J. Kaczmarskiego, E. Ostrowskiej, S. Clarke, S. Kane. Autorzy przyglądają się wzniosłości i makabrze w literackich obrazach śmierci od baroku po współczesność. 

Historie alternatywne i steampunk w literaturze. Archipelagi badawczo-interpretacyjne

Natalia Lemann

Publikacja poświęcona jest historiom alternatywnym i steampunkowi - dwóm istotnym gatunkom literatury fantastycznej, które budują światy powieściowe wokół odpowiedzi na pytanie "Co by było, gdyby...?". Autorka prezentuje poetykę obu tych gatunków, a także poddaje je wieloaspektowej analizie kulturowej. Historie alternatywne i steampunk są ściśle związane z historią, stanowią istotne, choć przewrotne, medium pamięci kulturowej - czytelnik znajdzie więc w książce omówienie relacji między kontrfaktualizmem historycznym a jego literacką odmianą w historiach alternatywnych. Z analizowanych przez autorkę powieści (nie tylko polskich) wyłania się dyskusja na temat kształtu pamięci kulturowej i narodowej, alternatywnej historii literatury i religii, wizji (nie)istniejących miast i metropolii oraz autobiografizmu kontrfaktycznego. Wielość stosowanych ujęć badawczych, interdyscyplinarny, komparatystyczny i analityczny charakter publikacji sygnalizuje użyta w podtytule formuła "archipelagu".

Konteksty feministyczne. Gender w życiu społecznym i kulturze

Patrycja Chudzicka-Dudzik, Elżbieta Durys

 Dla samych gender studies kluczowe okazało się wydobycie i doprecyzowanie przez Anne Oakley rozróżnienia na płeć biologiczną i płeć kulturową, przy czym ta ostatnia stała się naczelną kategorią służącą krytycznej analizie treści społecznych i kulturowych. Już pierwsze jej zastosowania świadczyły o niezwykłym potencjale. Kategoria gender, podobnie jak wcześniej perspektywa feministyczna, pozwoliła dostrzec i poddać analizie nieadresowane dotychczas kwestie, takie jak chociażby kulturowo-społeczne sposoby reprodukowania tożsamości psychoseksualnej człowieka. Ze względu na swój transdyscyplinarny charakter mogła ona rozprzestrzenić się w różnych obszarach nauki, tworząc platformę dla rozwoju badań interdyscyplinarnych. Artykuły wywodzą się z różnych obszarów badawczych. Łączącą je cechą jest wykorzystanie narzędzi, jakie dają badania feministyczne i kategoria gender. Różnorodność podejść objawia się nie tylko na poziomie podejmowanych tematów, reprezentowanych obszarów badawczych oraz wykorzystywanych metodologii, ale dotyczy również warsztatu i doświadczeń autorów i autorek.

Pomiędzy reformami. Edukacja początkowa w polskich reformach oświatowych w latach 1932-1961

Dorota Radzikowska

W pracy zawarta została analiza reform programowo-strukturalnych wprowadzanych w Polsce na pierwszym szczeblu kształcenia w szkole podstawowej w latach 1932–1961, przy czym ciężar badań koncentruje się głównie na założeniach reform, w mniejszym zaś stopniu na rzeczywistych zmianach w systemie edukacji, jakie zaszły pod ich wpływem. Ponieważ etap edukacji początkowej rozpoczyna organizowany przez szkołę proces wszechstronnego rozwoju uczniów, zadania nauczania początkowego rozpatrywane są tutaj w ścisłym związku z zadaniami szkoły podstawowej jako szkoły ogólnokształcącej. Wśród kryteriów analizowania kolejnych reform znalazły się: źródła, uwarunkowania i ogólne założenia reformy, miejsce edukacji początkowej w strukturze systemu oświatowego, cele i zadania tej edukacji w świetle założeń reformy, a także treści i programy nauczania dopuszczone do użytku na szczeblu edukacji początkowej wraz z metodami nauczania, formami organizacyjnymi pracy oraz środkami dydaktycznymi zalecanymi przez autorów programów i opracowań metodycznych. Zakres chronologiczny pracy zamyka się w latach 1932–1961, jednak dla określenia kontekstu i pełniejszego zobrazowania opisywanych reform oraz wskazania na ewolucyjny charakter zmian konieczne było odwołanie do przeszłości, pokazujące zasadnicze tendencje, które poprzedzały pierwszą charakteryzowaną w pracy reformę. 

Investing in Children. Innovative Solutions to Improve Children's Well-Being

Paulina Bunio-Mroczek, Jolanta Grotowska-Leder

The book contains inspiring work on multiple innovative solutions focused on improving well-being of children and youth in the children­focused perspective with reflection in academic theory, research and publications, and social policy documents and tools. lt presents papers prepared by authors representing international academic institutions (i.e. Department of Applied Sociology and Social Work, University of Łódź), public policy entities (i.e. the European Commission, the Ministry of Family, Labour and Social Policy of the Republic of Poland) and non-governmental organizations (i.e. Eurochild, European Social Network). The book presents the discussion of such problems like: children’s rights, child poverty and social exclusion, early years care and education, children in alternative care, children’s health and family, parental and children support.

Ocalać. Zofia Rydet a fotografia wernakularna

Jakub Dziewit, Adam Pisarek

Prezentowana książka jest o fotografii w ruchu – powielanej, dystrybuowanej, oglądanej, przekazywanej z rąk do rąk i eksponowanej – oraz o związanej z fotografią pamięci indywidualnej i zbiorowej. Za punkt wyjścia do rozważań autorzy przyjęli zdjęcia z archiwum Zofii Rydet zrobione na Podkarpaciu, ale przede wszystkim interesowało ich, jak korespondują one z miejscowymi wzorcami praktyk fotograficznych. Badania wykazały, że fotografia rodzinna pełni na analizowanym obszarze bardzo podobną funkcję do tej, o której mówiła artystka – ma ocalać od zapomnienia. Ocalanie to odnosi się jednak do różnych, dynamicznych procesów budowania wyobrażeń o świecie i przeszłości z wykorzystaniem medium fotograficznego. Właśnie owe procesy i wyobrażenia są przedmiotem tej publikacji. Od Autorów „Praca Jakuba Dziewita i Adama Pisarka stanowi bardzo interesujący wkład do naukowej refleksji nad dziedzictwem fotograficznym Zofii Rydet. Przedkładana książka w olbrzymim stopniu aktualizuje namysł nie tylko nad fotografią jako formą dokumentacji rzeczywistości, lecz także stawia odważne pytania o jej funkcję – zarówno w czasie bliskim Zofii Rydet, jak i we współczesności. Autorzy wpisują swoją wypowiedź w retorykę pamięci, pracę zapomnienia i wspomnień, namysłu nad minionym światem, który został starannie udokumentowany w momencie swojego odchodzenia i równie starannie zarchiwizowany. W oryginalny sposób nawiązują do bardzo żywej dziś naukowej refleksji nad pamięcią, jej miejscami i kulturową funkcją. Z recenzji dr hab. Agnieszki Kaczmarek