Współczesne partie i systemy partyjne państw Grupy Wyszehradzkiej w procesie demokratyzacji

red. Marek Barański, Anna Czyż, Rafał Glajcar, Sebastian Kubas, ...

Problematyka partii politycznych i systemów partyjnych jest jednym z podstawowych elementów analizy systemu politycznego. Współczesny reżim demokratyczny opiera się na rządach partii politycznej1. Partie stanowią pomost pomiędzy społeczeństwem a władzą publiczną. W tym dualnym układzie z jednej strony reprezentują interesy obywateli, a z drugiej wpływają na realne decyzje polityczne. Wśród wielu sposobów definiowania partii warto zwrócić uwagę na ten, który ukazuje wzajemne relacje pomiędzy jej reprezentatywnym charakterem (w znaczeniu agregacji i prezentacji interesów społecznych) a możliwością zdobycia i sprawowania przez nią władzy. Pozwala to na ukazanie specyficznej roli, jaką partia odgrywa w procesie wyborczym2. (fragment Wstępu)

Europa XX-XXI wieku. Społeczno-polityczne konsekwencje kryzysów

red. Marcela Gruszczyk, red. Lech Krzyżanowski, red. Miłosz Skrzypek

Publikacja adresowana jest do szerokiego kręgu odbiorców, w skład którego wchodzą zarówno badacze historii najnowszej, osoby zajmujące się problemami polityki i ekonomii, jak i czytelnicy spoza sensu-stricto obszaru wskazanych nauk, a którzy kwestię kryzysów zgłębiają z przyczyn hobbystycznych. Treść pracy obejmuje zagadnienia genezy, przebiegu i skutków największych kryzysów nękających świat w XX i XXI wieku.

W stronę nieoczywistości. Teksty różne

Filip Mazurkiewicz

Na tom składa się dwanaście rzeczywiście różnych tekstów prezentujących różne języki badawcze – od hermeneutyki, poprzez intertekstualność, aż po dekonstrukcję i lekturę poststrukturalną –  oraz różną tematykę, obejmującą: po dwa teksty poświęcone twórczości Teodora Parnickiego i Witolda Gombrowicza, problemy popkulturowe (chirurgia plastyczna i pornografia), kwestie kulturowo-polityczne (problem polskiego socjalizmu), dialogi autora z jego mistrzami w ramach literaturoznawstwa (Ryszard Nycz i Stefan Szymutko), wreszcie kwestie dziewiętnastowiecznej polskiej męskości oraz rozważania na temat kondycji współczesnego uniwersytetu w Polsce. Za najważniejsze autor uznaje teksty dotyczące Parnickiego, który ukazany zostaje jako pisarz bytu, jako pisarz rzeczywistości – zawsze za bardzo złożonej i ponad siły nieznośnej. Inna ważna grupa tekstów to te traktujące o Gombrowiczu. Zaprezentowane tu odczytania jednego z opowiadań Gombrowicza (Zdarzenia na brygu Banbury) oraz ostatniej sztuki pisarza (Operetka) są nowatorskie: umieszczenie Gombrowicza w przestrzeni sporu pomiędzy dziełem i tekstem, gdzie Gombrowicz całkowicie opowiada się po stronie tekstu, uniemożliwiając czytelnikowi ruch interpretacji, oraz czytanie Operetki jako dramatu o nowej, jakoś inaczej możliwej męskości (zwanej męskością atopiczną) na tle odwołań do W poszukiwaniu straconego czasu Marcela Prousta nigdy wcześniej nie zostały badawczo opracowane. W tekstach zawartych w publikacji zaprezentowane zostały takie tryby lektury, które nastawione są na nieoczywistość i złożoność opisywanych zjawisk, są też teksty, w których autor  próbuje spojrzeć jakby w poprzek zastanego stanu badań i stanu namysłu nad podejmowanymi tu kwestiami.

"Studia Politicae Universitatis Silesiensis". T. 21: Tendencje ewolucji europejskiego i globalnego systemu międzynarodowego w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku

red. Jan Iwanek, Paweł Grzywna, Robert Radek

„Studia Politicae Universitatis Silesiensis”  (pod redakcją Jana Iwanka, Pawła Grzywny i Roberta Radka) w roku bieżącym (2018) przyjęły formułę kwartalnika recenzowanego, którego jedyną wersją jest wersja elektroniczna publikowana w dostępie otwartym w Central  and Eastern European Online Library (www.ceeol.com) oraz w University of Silesia  Press (www.journals.us.edu.pl).   Tom 21 kwartalnika „Studia Politicae Universitatis Silesiensis”  2018 jest pierwszym tomem tematycznym i nosi tytuł: Tendencje ewolucji europejskiego i globalnego systemu międzynarodowego w pierwszej i drugiej dekadzie XXI wieku. Teksty w nim prezentowane dotyczą kierunków ewolucji europejskiego systemu międzynarodowego w pierwszej i drugiej dekadzie XXI w. (M. Stolarczyk), ewolucji pozycji międzynarodowej USA w okresie pozimnowojennym (K. Czornik), pozycji międzynarodowej Federacji Rosyjskiej w drugiej dekadzie XXI w. (A. Miarka), głównych tendencji ewolucji systemu międzynarodowego w Ameryce Łacińskiej w drugiej dekadzie XXI w. (J. Łapaj),  pozycji państw kontynentu afrykańskiego w stosunkach międzynarodowych na początku XXI w. (M. Szynol) oraz nowych trendów w aktywności państw w przestrzeni teleinformatycznej w drugiej dekadzie XXI w. (M. Lakomy).

Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. T. 1: Teoria i praktyka

red. Urszula Szuścik, Renata Raszka

Przedstawiona w dwóch tomach monografia, pt. "Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Teoria i praktyka". T. 1 i "Innowacyjność w praktyce pedagogicznej. Refleksje pedagogiczne w teorii i praktyce", T. 2, stanowi oryginalne opracowanie w zakresie szeroko rozumianej innowacyjności w praktyce i teorii pedagogicznej. Publikacja zawiera rozważania dotyczące roli nauczyciela innowatora w kreowaniu procesu dydaktyczno-wychowawczego, opiekuńczego i organizacyjnego funkcjonowania przedszkola i szkoły, a w związku z tym potrzeby kształcenia przyszłych pedagogów do innowacyjnego myślenia o procesie edukacji. Publikacja zawiera również przykłady innowacji z praktyki pedagogicznej w przedszkolu, klasach 1-11/ szkoły podstawowej, a także kształcenia przyszłych nauczycieli wychowania przedszkolnego i edukacji wczesnoszkolnej. Publikacja jest adresowana do szerokiej rzeszy nauczycieli, badaczy, którzy wrażliwi są na nieustannie zmieniające się otoczenie społeczno-kulturowe, w którym stale i na nowo odnajdują się teoretycy, jak i praktycy zaangażowani w kreowanie procesu edukacji dzieci. Stanowi ona kompendium wiedzy teoretycznej i praktycznej z zakresu działań innowacyjnych w pracy z dzieckiem. Monografia może stanowić źródło inspiracji do ciekawych propozycji dydaktycznych z dzieckiem dla studentów, nauczycieli czy rodziców.

Miscellanea Byzantina I

red. Tomasz Labuk, Przemysław Marciniak

Niniejszy tom zbiera prace badaczy skupionych wokół Centrum Badań nad Literaturą i Recepcją Bizancjum Uniwersytetu Śląskiego. Wśród autorów są zarazem pracownicy Centrum, jak i zaproszeni goście ze Stanów Zjednoczonych i Francji, którzy współpracują z katowickim  ośrodkiem. „Miscellanea I” są pierwszym efektem prowadzonego w Centrum projektu NCN  „Historia intelektualna dwunastowiecznego Bizancjum – przejęcie i przekształcenie literatury antycznej”. Zamieszczone w zbiorze różnorodne artykuły  (stąd tytuł - Miscellanea) koncentrują  się przede wszystkim  na zagadnieniu recepcji kultury i literatury antycznej w Bizancjum, począwszy od dzieła Jana Malalasa (VI w.), poprzez utwory wybitnych dwunastowiecznych uczonych i pisarzy (Teodora Prodromosa i Eustatiusza z Tesaloniki), po zaangażowaną politycznie twórczość późnobizantyńskiego filozofa, Gemistosa Plethona.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 1

red. Wojciech Świątkiewicz

Tematem wiodącym pierwszego tomu wznowionej edycji „Górnośląskich Studiów Socjologicznych” jest ukazanie tradycji i stanu badań społecznych na Górnym Śląsku w zakresie wybranych dziedzin, w których dorobek badawczy jest znaczący i udokumentowany. Zbiór został podzielony na pięć działów: Śląsk – problemy społeczno-kulturowe; Kultura i przestrzenie historyczne; Ludzie i kapitał społeczno-kulturowy; Kobieta i rodzina; Grupy zawodowe i system edukacji. Zadaniem przywróconego do obiegu naukowego czasopisma jest m.in.: prezentacja wyników badań socjologicznych, publikowanie opracowań prezentujących stan badań, budowanie zaplecza bibliograficznego, międzyinstytucjonalna integracja „śląskiego” środowiska socjologicznego, stworzenie płaszczyzny interdyscyplinarnych badań nad społeczno-kulturowymi, politycznymi i gospodarczymi problemami Śląska.

"Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych". T. 20, nr 1/2015: Osoba niepełnosprawna w środowisku lokalnym i instytucjonalnym

red. Ilona Fajfer-Kruczek

W niniejszym numerze czasopisma „Problemy Edukacji, Rehabilitacji i Socjalizacji Osób Niepełnosprawnych” (1/2015, tom 20) zebrane i zaprezentowane zostały teksty podejmujące i uszczegóławiające jego temat przewodni – Osoba niepełnosprawna w środowisku lokalnym i instytucjonalnym. Środowisko lokalne jest naturalnym obszarem funkcjonowania osób z niepełnosprawnością i ich rodzin. Zachodzą w nim znaczące interakcje między ważnymi aktorami życia rodzinnego, sąsiedzkiego i towarzyskiego, w szkole, w miejscu pracy, w instytucjach. Przez lata zmieniało się społeczne postrzeganie osób z niepełnosprawnością. Dziś mamy świadomość, że niepełnosprawność może dotyczyć każdego z nas. Jednak nie każdy rodzaj niepełnosprawności spotyka się z pozytywnymi postawami wobec osób jej doświadczających. Niepełnosprawność intelektualna, zaburzenia psychiczne, znaczna widoczna niepełnosprawność wciąż wywołują niepożądane reakcje innych osób. Normalizacja życia osób z niepełnosprawnością jest procesem powolnym i napotykającym wiele barier. Dlatego rolą środowisk naukowych, instytucjonalnych i społecznych jest badanie tych mechanizmów i wdrażanie odpowiednich rozwiązań. W numerze zamieszczono artykuły badaczy, praktyków, rzeczników osób z niepełnosprawnościami, którzy prezentują własne koncepcje, wyniki badań środowisk lokalnych, instytucjonalnych i rodzinnych oraz przykłady dobrych praktyk. (z Wprowadzenia)

Historia odkryć pierwiastków chemicznych

Jan Grzegorz Małecki

W pracy przedstawiono w sposób przystępny historie odkryć pierwiastków chemicznych szeregując je nie według miejsc zajmowanych w układzie okresowym, a w oparciu o okres czasu, w którym zostały zidentyfikowane. Cezura czasowa nie jest jedynym kryterium jakie Autor zastosował do przedstawienia historii odkryć liter chemicznego alfabetu. Drugim kryterium są odkrycia naukowe skutkujące powstaniem metod stosowanych do zgłębienia zagadek budowy otaczającego świata, a które doprowadziły do odkrycia szeregu pierwiastków chemicznych. Ostatnia grupa opisanych w książce pierwiastków to otrzymane sztucznie ciężkie, nietrwałe, pierwiastki chemiczne. Najcięższe z nich otrzymały swoje nazwy dopiero w roku 2016. Książka przeznaczona jest dla studentów pierwszego stopnia chemii, może również stanowić doskonałe źródło wiadomości dla nauczycieli przedmiotów przyrodniczych w szkołach ponadpodstawowych. Ponadto, ponieważ napisana została w sposób nie wymagający od czytelnika szerszego przygotowania z zakresu chemii, może być inspirująca dla osób zaczynających swoją przygodę z naukami przyrodniczymi.

"Studia Politicae Universitatis Silesiensis". T. 18

red. Rafał Glajcar, red. Jan Iwanek

„Studia Politicae Uniwersitatis Silesiensis” od prezentowanego tomu 18 są oficjalnie czasopismem o charakterze półrocznika. Jednak, jak zawsze, teksty – będące efektem badawczych prac politologów z katowickiego ośrodka naukowego i przedstawicieli innych krajowych jednostek naukowo-badawczych stanowią zawartość periodyku firmowanego przez Instytut Nauk Politycznych i Dziennikarstwa Uniwersytetu Śląskiego – pomieszczono w działach tematycznych. Tym razem są to: „Myśl polityczna”, „Systemy polityczne”, „Polityki publiczne”, „Stosunki międzynarodowe”, „Komunikowanie społeczne”, „Recenzje i omówienia”. W pierwszym z działów znalazły się dwa teksty: Lucjana Wrońskiego Pamięć o początkach ustanowienia ładu politycznego a jego prawomocność oraz Małgorzaty Zarębskiej Nowożytność i chaos współczesności. Koncepcja "nowej nauki polityki" w ujęciu Erica Voegelina. W dziale drugim pomieszczono cztery teksty: Sebastiana Kubasa Legitymizacja i alternacja władzy na Węgrzech, Roberta Rajczyka Prawno-instytucjonalny wymiar podmiotowości politycznej mniejszości etnicznych w Republice Kosowa, Bartłomieja H. Toszka Anglicanorum Coetibus jako instrument restytucji wpływów Kościoła katolickiego w Anglii i Walii oraz Dominika Szczepańskiego The course of competition and political consequences of the municipal elections in Rzeszów in 2014. Dział „Polityki publiczne” zawiera tylko jeden artykuł Natalii Stępień-Lampy Główne zmiany w oświacie w pierwszym roku rządów Prawa i Sprawiedliwości. W kolejnym dziale – o stosunkach międzynarodowych – znajdujemy opracowania Anny Czyż Państwa Grupy Wyszehradzkiej wobec kryzysu migracyjnego i Mirona Lakomego Cyber-jihad comme une menace pour la sécurité des États. Swoje teksty publikują też Marian Mencel Japonia w polityce bezpieczeństwa ChRL oraz Tomasz Okraska Spór terytorialny o Archipelag Spratly na Morzu Południowochińskim – wybrane aspekty. Aspekty komunikowania społecznego w kolejnym dziale przybliżają Katarzyna Brzoza Mężczyzna w wirtualnym świecie. Polskie portale internetowe dla mężczyzn i Monika Kornacka-Grzonka Lokalne portale internetowe – przyszłość komunikowania medialnego na poziomie lokalnym. Tom zamyka recenzja książki Andrzeja Kubki Modele demokracji w Skandynawii, dokonana przez Roberta Radka.

"Śląskie Studia Polonistyczne" 2016, nr 1-2 (8): Rozprawy i artykuły: Męskie sprawy. Prezentacje: Marta Syrwid

red. Adam Dziadek

Red. naczelny Adam Dziadek, redaktor materiałów w części „Męskie sprawy” Adam Dziadek   W dziale głównym Rozprawy i artykuły noszącym tytuł Męskie sprawy tematyka męskości w literaturze została poruszona między innymi przez Krystynę Kłosińską, Mateusza Skuchę, Tomasza Kaliściaka, Wojciecha Śmieję, Sławomira Buryłę, Dawida Matuszka i Grzegorza Olszańskiego. Autorów zainteresowały między innymi przemiany męskości w literaturze po 1945 roku oraz męskość w literaturze socrealizmu, przez pryzmat tematu numeru omówiono Ferdydurke Gombrowicza (projekt krytyki analnej), wskazano na temat ojcostwa w polskiej poezji męskich autorów po 1990 roku oraz poruszono zagadnienie końca męskości na przykładzie postaci Wiedźmina. Bohaterką działu Prezentacje jest Marta Syrwid, prozaiczka, autorka między innymi powieści Bogactwo. W dziale tym zamieszczono artykuł Michała Sowińskiego o powieściach Syrwid oraz rozmowę Anny Kałuży z autorką. Opublikowano też nowe opowiadanie Marty Syrwid Właścicielka, napisane specjalnie dla „Śląskich Studiów Polonistycznych”. Numer uzupełniają stałe działy: Recenzje i omówienia, Varia oraz Kronika.

"Theory and Practice of Second Language Acquisition" 2017. Vol. 3 (2)

red. Danuta Gabryś-Barker, red. Adam Wojtaszek

Theory and Practice of Second Language Acquisition, Volume 3, Issue 2 to piąty numer nowopowstałego czasopisma (półrocznik) poświęconego pracom teoretycznym oraz badaniom empirycznym zajmującym się przyswajaniem języka drugiego oraz uczeniem się języka obcego. Jest czasopismem o zasięgu międzynarodowym, gromadzi bowiem autorów z wielu środowisk akademickich poza Polską. Tegoroczny drugi numer koncentruje się na wspomaganiu procesu nauki języka obcego u dorosłych, postawach młodych nauczycieli angielskiego wobec zaangażowania rodziców w proces uczenia się języka obcego, zjawisku zanikania języka obcego u nauczycieli, postrzeganiu własnej wymowy obcojęzycznej wśród nauczycieli oraz na korzyściach wynikających z wcześniejszego przyswojenia obcego systemu językowego w kontekście nauki następnego. Nowością są recenzje wydanych niedawno książek: Multilingual Individuals and Multilingual Societies (Kurt Braunmüller, Christoph Gabriel, 2012) oraz Willingness to Communicate in Instructed Second Language Acquisition. Combining a Macro- and Micro-Perspective (Ana Mystkowska-Wiertelak, Mirosław Pawlak, 2017). Tak jak poprzednie, obecny numer kierowany jest zarówno do badaczy procesów przyswajania języków, jak i do praktykujących glottodydaktyków.  

Konflikty zbrojne na bliskim wschodzie i w Afryce w drugiej dekadzie XXI wieku. Przebieg - uwarunkowania - implikacje

Katarzyna Czornik, Miron Lakomy

Istnieje współcześnie paląca potrzeba podjęcia naukowej analizy charakteru konfliktów zbrojnych, które toczyły się w drugiej dekadzie XXI wieku na Bliskim Wschodzie i w Afryce. Coraz częściej wywierają one bowiem zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo państw NATO i Unii Europejskiej, czego wyraźnym sygnałem stał się kryzys migracyjny w 2015 roku oraz drastyczny wzrost liczby zamachów terrorystycznych w Europie w ostatnich latach. Jest to tym poważniejszy problem, iż tak światowa, jak i rodzima opinia publiczna postrzegają je w sposób bardzo uproszczony, przepojony stereotypami bądź przekłamaniami, często niestety przekazywanymi bezrefleksyjnie przez media masowe. Głównym celem badawczym monografii jest ukazanie przebiegu, podstawowych uwarunkowań oraz najważniejszych implikacji wybranych konfliktów zbrojnych na obszarze Bliskiego Wschodu i Afryki w drugiej dekadzie XXI wieku. Do analizy wybrano w sumie sześć konfliktów zbrojnych: w Syrii, Libii, Mali, Republice Środkowoafrykańskiej, wojnę z tzw. Państwem Islamskim w Syrii i Iraku oraz konflikt izraelsko-palestyński. Wśród celów szczegółowych prezentowanej monografii należy wymienić: omówienie przebiegu wszystkich wybranych konfliktów zbrojnych w Afryce i na Bliskim Wschodzie, zweryfikowanie narosłych wokół tych konfliktów stereotypów i przekłamań, scharakteryzowanie najważniejszych czynników, zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które wpłynęły na wybuch oraz przebieg wybranych konfliktów zbrojnych, wyodrębnienie, o ile to możliwe, wspólnych cech konfliktów zbrojnych w Afryce i na Bliskim Wschodzie w drugiej dekadzie XXI wieku, oraz wskazanie najpoważniejszych implikacji konfliktów zbrojnych dla bezpieczeństwa omawianych państw, jak i bezpieczeństwa międzynarodowego.

Zapomniani książęta? Sułkowscy w XVIII-XX wieku

red. Grzegorz Madej, red. Dariusz Nawrot

Spis treści   Wstęp / 7   Adam Perłakowski: Aleksander Józef Sułkowski – u źródeł potęgi rodu / 13 Jiří Brňovják: Heraldika Alexandra Josefa Sułkowského. Vizualizace titulárního vzestupu polského magnata ve světle říšských a českých panovnických privilegií / 29 Michał Zwierzykowski: August Sułkowski i strategia budowy pozycji rodu. Od książąt na Bielsku do senatorów Rzeczypospolitej / 51 Grzegorz Madej: Inwentaryzacja bielskiego zamku po śmierci księcia Aleksandra Józefa Sułkowskiego w 1804 roku / 69 Dariusz Nawrot: Jan Nepomucen Sułkowski w powstaniu na Nowym Śląsku w 1807 roku / 89 Dawid Madziar: Początki kariery wojskowej księcia Antoniego Pawła Sułkowskiego / 113 Jarosław Czubaty: Honor czy defetyzm? Dylematy Antoniego Pawła Sułkowskiego na tle wyborów Polaków w 1813 roku / 131 Miha Preinfalk: Jožef baron Dietrich in njegove povezave z rodbino Sulkowski / 143 Piotr Kenig: Pod dwugłowym orłem. Sułkowscy w armii Habsburgów w latach 1746–1918 / 165 Jakub Krajewski: Lasy książęce w Bielsku-Białej i okolicy / 195 Mojca Rjavec: Plemiška družina Sulkowski v Bresternici pri Mariboru v 20. stoletju / 209 Grażyna Sokół-Szołtysek: Przyczynki do dziejów zespołu Archiwum Książąt Sułkowskich w Bielsku w zasobach Archiwum Państwowego / 225   Indeks nazwisk / 237

Przekłady Literatur Słowiańskich. T. 1. Cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990-2006)

red. Bożena Tokarz

Niniejszy tom stanowi kontynuację tomu zatytułowanego „Przekłady Literatur Słowiańskich”. T.1, Cz. 1: Wybory translatorskie 1990-2006. To praca zbiorowa o zupełnie innym charakterze niż tom poprzedni. Daje świadectwo faktów translatorskich, które zachodziły w różnych kulturach słowiańskich. Autorzy sporządzający poszczególne części niniejszej bibliografii starali się zarejestrować maksymalną liczbę przekładów. Są oni przekładoznawcami, historykami i teoretykami literatur, z których lub w których dokonano przekładu. W tomie tym zebrano i uporządkowano bibliografię przekładów literatury polskiej na języki: bułgarski, chorwacki, czeski, macedoński, serbski, słowacki, słoweński (a także przekłady literatury słoweńskiej na język czeski), oraz literatur z zakresu wymienionych języków słowiańskich na język polski. Publikacja ma charakter bezprecedensowy w ramach prac przekładoznawczych, z uwagi na obszerność i dwukierunkowość (w przypadku tłumaczeń literatury słoweńskiej odnotowano jej polskie i czeskie przekłady).

Continuity. Eleven sketches from the past of Mathematics

Jerzy Mioduszewski, tłum. Abe Shenitzer

The book was written in the eighties of the last century. Being encouraged by the editorial board of monthly Delta in the person of Professor Marek Kordos, the author’s first aim was a collection of essays about Peano maps, lakes of Wada, and several singularities of real functions. But it was the time when university duties stopped and the author could freely meditate whether this curious mathematics had its roots in the forgotten past. He remembered old authors who began their books with the words “already the ancient Greeks… .” The celebrated nineteenth century, the century of concepts, was preceded by the century of calculations. Going further back we can see Newton, but what and who was there before? Were the centuries between the Ancients and Newton a vacuum in mathematical sciences? Accidentally, the treatise De continuo by Thomas Bradwardine, the Archbishop of Canterbury, led the author into an unknown and strange world of medieval scholastic thought, showing to him the lost thread joining our times with Zeno, Aristotle and Democritus. However, to find this forgotten link a step should be taken beyond pure mathematical thinking. In this extended surrounding we can observe the unity of mathematical concepts being non-existent in the realm of pure mathematics.