Arabskie oblężenia Konstantynopola w VII-VIII wieku. Rzeczywistość i mit

Błażej Cecota

Wiek siódmy dla Cesarstwa Bizantyńskiego był czasem wieloaspektowego przełomu dziejowego. Doszło wówczas do poważnego ograniczenia terytorium państwa. Kolejni cesarze dynastii, założonej przez Herakliusza, stanęli przed głębokimi problemami związanymi z konfliktem religijnym, gospodarczym regresem i załamaniem niektórych instytucji państwowych. Po śmierci Herakliusza władze konstantynopolitańskie przedefiniowały na nowo funkcje państwa, ograniczając jego obowiązki, przy jednoczesnym zapewnieniu realizacji jego podstawowych zadań. Kwestią, która musiała zostać rozwiązana przez ówczesnych cesarzy bizantyńskich, była obrona państwa przed wyniszczającymi je najazdami arabskimi, które w pewnych momentach wręcz zagrażały istnieniu cesarstwa. Arabskie oblężenia Konstantynopola, oprócz zwycięskich wojen Herakliusza z Persją, późniejszej utraty, do niedawna najważniejszych, bizantyńskich prowincji – Syrii i Egiptu oraz reform wojskowych i gospodarczych następców wielkiego cesarza, można zaliczyć do najistotniejszych wydarzeń w VII i początkach VIII w. Doczekało się wreszcie kompletnego, odrębnego studium w postaci niniejszej monografii. Autor nie tylko dogłębnie je analizuje na szerokim tle historycznym, ale również zastanawia się nad procesem ich mitologizacji. Czytelnik znajdzie w książce wiele istotnych i interesujących spostrzeżeń dotyczących historii cesarstwa bizantyńskiego w okresie narodzin islamu i pierwszego wieku ekspansji muzułmańskiego kalifatu na Bliskim Wschodzie.  

Rola Żydów w życiu gospodarczym ziem polskich

Andrzej Pieczewski, Janusz Skodlarski

Na wiele wieków, z Polską, jak mało z którym krajem, Żydzi związali swoje losy. Znani z przedsiębiorczości, odgrywali ważną rolę w dziejach gospodarczych kraju. W literaturze przedmiotu brak jest jednak opracowań, które wyczerpująco i merytorycznie uzasadniałyby tę ocenę. Stwierdzenia na ten temat są ogólnikowe, a wnioski często sprzeczne. Konkurencja, którą wniósł naród żydowski, miała generalnie pozytywny wpływ na gospodarkę, ale powodowała też konflikty i niechęć, a nawet wrogość do Żydów ze strony części społeczeństwa polskiego. Sfera gospodarcza stała się, obok religii i ideologii, poważnym źródłem antysemityzmu. Aktualnie kwestia ta wzbudza kontrowersje, zwłaszcza w mediach publicznych. Pojawiają się często stwierdzenia i oceny nieobiektywne. Dotyczą one także sfery gospodarczej. Zadaniem historyków gospodarczych jest zatem wypracowanie pogłębionej oraz syntetycznej refleksji na temat roli narodu żydowskiego, nie tylko z punktu widzenia poznania naukowego, lecz również skomplikowanych stosunków polsko-żydowskich. Jest to ważne przedsięwzięcie, ponieważ tylko prawda o stosunkach polsko-żydowskich może wygasić przejawy antysemityzmu w Polsce. Niniejsza książka może być małym krokiem w kierunku realizacji tego zamierzenia.  

Miasto w mojej pamięci. Powojenne wspomnienia Niemców z Łodzi

Monika Kucner, Krystyna Radziszewska

Książka utrwala portret przedwojennej i wojennej Łodzi, wyłaniający się ze wspomnień wysiedlonych z miasta Niemców. Zawiera spisane po II wojnie światowej opowiadania, epizody, tworzące i odtwarzające subiektywną historię tego miejsca. Znajdziemy tutaj opowieść o blaskach i cieniach życia i pracy niemieckiego konsula w Łodzi w latach 1926-1931; historię ocalonego od zapomnienia emaliowanego kubka; zapis „ostatnich dni młodości” w przedwojennej Łodzi; wspomnienie ostatnich przedwojennych wakacji; opowieść o losach uciekającej z Łodzi pięciolatki; zapisy związane z konkretnymi datami (styczeń 1945) i miejscami, przynależnymi do drogich pamięci adresów; epizody, obrazki, okruchy wspomnień, z których wyłania się poczucie zagrożenia, obcości, którym towarzyszy potrzeba „uporania się” z przeszłością, przekazania wspomnień innym. Z publikowanych po raz pierwszy fragmentów wyłania się obraz miasta, często nieobecny w dokumentach czy opracowaniach naukowych, stanowiący istotne dopełnienie oficjalnego obrazu historii tego miejsca.  

Miejskie tłumy. Miasto i wspólnotowość w dobie sieciowej współpracy

Blanka Brzozowska

Publikacja dotyczy kulturowych studiów miejskich z silnym uwzględnieniem perspektywy badań nad mediami i ich rolą w kształtowaniu „nowej wspólnotowości”, którą autorka próbuje zdefiniować w opozycji do tradycyjnych ujęć socjologicznych. Autorka akcentuje obserwowane współcześnie zjawisko przenikania się przestrzeni fizycznych i medialnych, a także śledzi, jak na ich styku powstają nowe formy miejskiej wspólnotowości. Czytelnik może poznać społeczną perspektywę działania mediów sieciowych, w tym nowy wymiar powstawania i działania wspólnot konsumenckich.

Transformacje i redefinicje. Adaptacja dziedzictwa architektonicznego do nowej funkcji a zachowanie ciągłości historycznej miejsca

Julia Sowińska-Heim

Autorka prezentowanej książki ukazu je wagę oraz złożoność problemów i wyzwań wynikających z wprowadzenia nowej funkcji do obiektu architektonicznego, stanowiącego część ważnego dziedzictwa kulturowego. Współczesne zjawisko adaptacji do nowej funkcji zostało ukazane z jednej strony jako konsekwencja przemian zachodzących w sposobie myślenia o dziedzictwie i jego ochronie, a z drugiej - jako ważny czynnik pobudzający zmiany, tytułowe transformacje i redefinicje, nie tylko na poziomie ingerencji w substancję materialną, lecz także roli dziedzictwa we współczesnym mieście, jego znaczeniu społecznym i kulturowym. Skala tego zjawiska oraz jego wpływ za równo na aktualny i przyszły wygląd miast, jak i na to, czy następne pokolenia będą miały możliwość odczytania pierwotnego znaczenia ważnego dla miasta i jego kultury dziedzictwa architektonicznego, sprawia, że problematyka ta ma współcześnie szczególne znaczenie. "Adaptacja historycznej tkanki architektonicznej do nowej funkcji, będąca tematem książki dr Julii Sowińskiej-Heim, staje się jednym z najbardziej charakterystycznych i reprezentatywnych elementów określających współczesną architekturę. Nie znam przykładu współczesnej adaptacji, który byłby jednoznacznie odbierany i nie budził skrajnych emocji. W tym temacie potrzeba głosu kogoś neutralnego, arbitra stojącego z boku, na przykład historyka architektury. Ta książka jest takim głosem i jest to głos niezwykle interesujący." prof. nadzw. dr hab. Bartosz Hunger "Podjęta w pracy tematyka odpowiada istotnym, współczesnym wyzwaniom z zakresu konserwacji, projektowania i planowania przestrzennego. W mojej ocenie przyjęte przez Autorkę założenia i osiągnięte efekty są wartościowym, przesiąkniętym humanistyczną refleksją głosem w dyskusji związanej ze współczesnymi, zakrojonymi na szeroką skalę praktykami konserwatorsko-architektonicznymi. prof. nadzw. dr hab. Piotr Gryglewski

Rozwój statystyki łódzkiej

Czesław Domański

 Oddając tę książkę do rąk czytelników, autorzy mają nadzieję, że zainteresuje ona środowisko statystyków, a także ożywi pamięć i pragnienie utrwalania wiedzy o ludziach i instytucjach tworzących łódzką myśl statystyczną. Publikacja jako pierwsza obejmuje charakterystykę działalności różnych organizacji i instytucji, a przede wszystkim statystyków, którzy działali w Łodzi na przestrzeni blisko 200 lat.

Planowanie przestrzenne gmin wiejskich. Zastosowanie koncepcji polityki opartej na dowodach

Marcin Feltynowski

Współczesne badania nad planowaniem przestrzennym wskazują na coraz większą rolę świadomego kształtowania polityki przestrzennej, która powinna wykorzystywać dowody naukowe oparte na rzeczywistych danych. Na tego rodzaju podejście wpływa w głównej mierze rozwój społeczeństwa informacyjnego oraz podnosząca się świadomość mieszkańców obszarów wiejskich, którzy pragną uczestniczyć w procesach decyzyjnych. Wynika to również z potrzeby wdrażania rozwiązań promujących ideę zrównoważonego rozwoju, który powinien przyjmować bardziej radykalny kształt w politykach cząstkowych na różnych szczeblach władzy. Odpowiedzią na połączenie wskazanych koncepcji z nurtem ekonomicznym w polityce przestrzennej jest zaprezentowana w publikacji polityka oparta na dowodach. Celem głównym książki jest identyfikacja metod i narzędzi tej polityki, pozwalających na prowadzenie badań i wykorzystanie ich w planowaniu przestrzennym z uwzględnieniem specyfiki zastosowania tego podejścia w gminach wiejskich.

Metody pomiaru i determinant jakości informacji w raportach spółek giełdowych

Jan Michalak

Głównym celem monografii jest zdefiniowanie i kompleksowe zbadanie zagadnienia jakości informacji w raportach obowiązkowych i dobrowolnych sporządzanych przez spółki giełdowe. Przedstawiono w niej analizę determinant jakości informacji i konsekwencji wynikających z jej zróżnicowani a, a także charakterystykę i krytyczną ocenę naukowych metod badania jakości informacji finansowych i niefinansowych oraz formy ich prezentacji. Publikacja zawiera wyniki badań własnych autora na temat determinant kształtujących jakość informacji w raportach spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie z zastosowaniem trzech metod: nietypowych składników memoriałowych, wskaźnika jakości informacji niefinansowych o modelu biznesu i wskaźnika rozbieżności wykresów. Na podstawie rozważań i wyników analiz zasugerowano nowe kierunki badań. Ważnym aspektem pracy jest refleksja nad znaczeniem koncepcji modelu biznesu dla jakości raportów spółek giełdowych oraz jej konsekwencje dla systemu informacyjnego rachunkowości. Książka jest skierowana do badaczy i studentów zainteresowanych zagadnieniem jakości informacji, a także do księgowych, specjalistów rachunkowości zarządczej, biegłych rewidentów, przedstawicieli instytucji stanowiących standardy sprawozdawczości i nadzorujących rynki finansowe, którzy na co dzień mają wpływ na jakość informacji zawartych w raportach przedsiębiorstw.

Towards a Green Economy. From Ideas to Practice

Małgorzata Burchard-Dziubińska

 Scientists in general agree that processes of ecosystem change, including climate change and loss of biodiversity, have reached a stage where it is no longer possible to avoid negative effects for humanity and the world economy. Our era is called the Anthropocene, which means that humans are the predominant instigator of change at a planetary level. A shift towards a green economy seems to be a reasonable course of action, giving hope of halting the negative trends of development and the transition to more sustainable development. This book is a contribution to the ongoing discussion on the current desired track of the development of society and the economy. The authors, researchers from leading Polish universities, propose to look at the green economy from the more practical perspective. The contents of this book cover the following issues in the context of the development and functioning of a green economy: ecosystem services, performance measurement, development of appropriate policy instruments, production and consumption, energy supply and creation of green jobs.

Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji. Unikatowy zabytek piśmiennictwa staroruskiego i jego polski przekład

Zofia A. Brzozowska, Ivan Petrov

Piąty tom "Series Ceranea" zawiera edycję oraz polski przekład Latopisu nowogrodzkiego pierwszego - jednego z najstarszych średniowiecznych tekstów historiograficznych, powstałych na Rusi. Jest on niezwykle cennym źródłem, zawierającym wiele informacji na temat dziejów Europy Wschodniej w XI-XIV w. W tomie zaprezentowano starszą redakcję zabytku, zachowaną w jednym tylko rękopisie, tzw. odpisie synodalnym (ГИМ, Син. 786) z XIII-XIV w., obejmującą wydarzenia z lat 1015-1353. Publikacja przybliża mniej znany aspekt historii średniowiecznej Rusi - dzieje i kulturę Nowogrodu Wielkiego, będącego przez stosunkowo długi okres nieomal całkowicie niezależną republiką miejską, posiadającą oryginalny ustrój, utrzymującą rozległe kontakty handlowe (m.in. z Hanzą), a jednocześnie stanowiącą prężny ośrodek piśmiennictwa i sztuki. * Książę Jarosław [...] zasiadł w Russie, a do Nowogrodu przysłał Tworimira, [ze słowami]: "Zrzekam się wszystkiego, co [stało się powodem] waszej niechęci do mnie, a wszyscy książęta za mnie poręczą". Nowogrodzianie wysłali do niego Łazarza Mojżeszowica, [mówiąc]: "Książę, zamyślałeś zło przeciwko Świętej Sofii, więc odejdź. Już prędzej umrzemy godnie za Świętą Sofię. U nas nie ma księcia, lecz jest Bóg, sprawiedliwość i Święta Sofia, a ciebie nie chcemy!". Latopis nowogrodzki pierwszy starszej redakcji AM 6778 (AD 1270/1271)

Ciągłość i zmiana w świecie islamu

Izabela Kończak, Marta Woźniak-Bobińska

Książka traktuje o „Arabskiej Wiośnie”, historycznych i współczesnych relacjach Polaków z mieszkańcami Bliskiego Wschodu, prawie i bioetyce muzułmańskiej, arabskich społecznościach i muzułmańskich mniejszościach w Europie Zachodniej oraz w rosyjskojęzycznym kręgu kulturowym. Z jednej strony tradycjonalizm widoczny jest w życiu społecznym na Bliskim Wschodzie. Z drugiej – Arabowie chętnie korzystają z obcych wynalazków: anten satelitarnych, telefonów komórkowych, smartfonów i tabletów, zaś młodzież arabska ogląda zachodnie seriale i słucha zachodniej muzyki. Właśnie młodzież była siłą napędową „Arabskiej Wiosny”, która wybuchła na Bliskim Wschodzie w 2011 roku. Wielu europejskich komentatorów widziało w niej wyraźne opowiedzenie się arabskich społeczeństw po stronie nowoczesności. Szybko jednak nastąpił zwrot ku tradycji. Ujawnili się fundamentaliści różnej proweniencji, którzy pogłębili destabilizację regionu. Napięcie między tym, co religijne i świeckie, dawne i nowe, rdzenne i zapożyczone ujawniło się z całą mocą. W Europie odżyły dawne lęki przed islamem. Nasiliła się więc potrzeba mówienia o muzułmanach w sposób spokojny i merytoryczny.  

Regionalizacja demograficzna. Wybrane metody i ich aplikacje

Anna Majdzińska

Publikacja dotyczy regionalizacji demograficznej, mającej na celu wyodrębnienie obszarów jednorodnych z punktu widzenia charakterystyk ludnościowych. Jest próbą syntezy dotychczas stosowanych metod regionalizacyjnych. Zawiera także propozycje autorki w zakresie modyfikacji niektórych procedur oraz adaptacji metod wielocechowej analizy porównawczej dla celów delimitacji regionów demograficznych. W monografii zaprezentowano również efekty regionalizacji demograficznej obszarów Polski i Europy na początku pierwszej i drugiej dekady XXI w., przy wykorzystaniu proponowanych metod. Książka adresowana jest do studentów, naukowców, pracowników administracji publicznej i samorządowej zainteresowanych przestrzennym ujęciem kwestii społecznych i ekonomicznych, w tym demograficznych.

Aktywne starzenie się. Przeciwdziałanie barierom

Barbara Szatur-Jaworska, Piotr Szukalski

 Aktywne starzenie się to nic innego, jak zdolność ludzi do tego, aby mimo upływu lat wieść produktywne życie w sferze społecznej i gospodarczej. Oznacza to, że potrafią oni dokonywać elastycznych wyborów w zarządzaniu swoim czasem na przestrzeni życia – czasem poświęcanym na naukę, pracę, odpoczynek i zapewnienie opieki innym. Postulat aktywizacji rozpatrywany jest głównie w kontekście podnoszenia efektywnego wieku emerytalnego, zarządzania wiekiem w miejscu pracy, podnoszenia kompetencji pracowników i dbałości o stan zdrowia. W niniejszej książce uwaga autorów została skoncentrowana na późniejszej fazie życia, zaś wszystkie zamieszczone opracowania łączy chęć określenia tych elementów życia społecznego, które zagrażają jak najdłuższemu utrzymaniu aktywności przez osoby starsze lub znajdujące się na przedpolu starości. Autorzy zwracają uwagę na różnorodne uwarunkowania polskiej starości i aktywności ludzi starych – prawne, instytucjonalne, społeczne. Opracowania te stanowią kontynuację badań prowadzonych przez Zespół do spraw Osób Starszych.

Shakespeare 2014. W 450. rocznicę urodzin

Monika Sosnowska, Krystyna Kujawińska-Courtney

W książce przedstawiono wyniki interdyscyplinarnych badań nad dziełami i obecnością wielkiego dramaturga elżbietańskiego w Polsce w zmieniającym się kontekście historycznym i kulturowym. Jest ona po części efektem dyskusji naukowych prowadzonych w Międzynarodowym Centrum Badań Szekspirowskich utworzonym w Uniwersytecie Łódzkim w 2012 r. Interesująca tematyka (m.in. „mit Hamleta” w kulturze polskiej, sprawa autorstwa sztuk Szekspira i teoria spiskowa, Szekspir w Teatrze Telewizji Polskiej) oraz sposób, w jaki przedstawione zostały metamorfozy pisarza i jego twórczości w literaturze, filmie, telewizji i malarstwie, czynią z książki pasjonującą lekturę, która też pobudza refleksję nad kulturotwórczą funkcją dzieł Szekspira i coraz nowymi znaczeniami wydobywanymi z jego sztuk scenicznych. Światowe kultury uznano za uzasadnione płaszczyzny kulturowe, które nieustannie określają tożsamość, znaczenie i wartość dzieł Szekspira. Jakakolwiek praca poświęcona badaniu obecności Szekspira w kulturze światowej staje się źródłem wiedzy o wielokulturowości, demonstrując, jak powiedział to parę lat temu Terence Hawkes, nie tylko „[c]o Szekspir chciał nam powiedzieć”, lecz „[c]o my chcemy powiedzieć przez Szekspira”. Do tej kolorowej mozaiki kultur należy także polski Szekspir, ze swą odmiennością m.in. polityczną, socjologiczną oraz zdobyczami artystycznymi i filozoficznymi.  

Rola środków wspólnotowych w przezwyciężaniu dualizmu gospodarczego we Włoszech

Krzysztof Lewandowski

Gospodarka włoska stanowi unikalny w skali europejskiej przykład ekonomii dualnej, oznaczającej istnienie dwóch odmiennych, lecz uzależnionych od siebie systemów gospodarczych w obrębie tego samego kraju. Różnice te dotyczą struktury gałęziowej gospodarki, poziomu dochodu i konsumpcji, technologii, a także struktury popytu. Pomimo trwającej już szóste dziesięciolecie polityki wspierania obszarów Południa (Mezzogiomo), różnice rozwojowe w stosunku do pozostałej części kraju nadal są bardzo duże. Zasadniczym celem pracy jest pokazanie roli, jaką odegrały środki z europejskich funduszy strukturalnych w stymulowaniu słabo rozwiniętych regionów południowej części Włoch. Ponadto poprzez zestawienie wspólnotowej polityki spójności z polityką prowadzoną na szczeblu krajowym podjęta zostanie próba ukazania jej specyficznego charakteru, zalet i słabości. Tak wyznaczony cel określa podstawowe zadanie badawcze, jakim jest wykazanie jakościowej zmiany w polityce wspierania obszarów słabiej rozwiniętych wywołanej zastąpieniem tzw. polityki interwencji nadzwyczajnych przez wspólnotową politykę spójności społeczno-gospodarczej.

Analiza matematyczna dla ekonomicznych kierunków studiów

Krystyna Pruska, Dorota Pekasiewicz

 Podręcznik akademicki zawiera rozważania teoretyczne, przykłady o charakterze matematycznym i ekonomicznym oraz zadania do samodzielnego rozwiązania. Przeznaczony jest dla studentów z różnych kierunków ekonomicznych i o różnym stopniu zaawansowania wymagań matematycznych. Zagadnienia wstępne zawierają elementy logiki, teorii mnogości i topologii. Przedstawione są tu także zbiory liczb rzeczywistych i zespolonych oraz relacje. W kolejnych rozdziałach zaprezentowane są ciągi liczb rzeczywistych i punktów z wielowymiarowych przestrzeni rzeczywistych, rzeczywiste funkcje jednej i wielu zmiennych oraz rachunek różniczkowy w tym zakresie, ciągi funkcji rzeczywistych, szeregi liczb rzeczywistych i funkcji rzeczywistych oraz rachunek całkowy rzeczywistych funkcji jednej i wielu zmiennych. W podręczniku zaprezentowane są również równania różniczkowe zwyczajne i metody ich rozwiązywania oraz elementy równań różnicowych.