Adam Didur. Droga artystyczna przez Metropolitan Opera do Bytomia. Materiały z Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej zorganizowanej w dniach 11-12 maja 2017 roku na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

red. Grażyna Golik-Szarawarska

Książka stanowi nowe opracowanie o charakterze monograficznym spuścizny artystycznej, pedagogicznej i organizacyjnej Adama Didura (24.12.1873 – 7.01.1946) – śpiewaka operowego zasłużonego dla polskiej kultury muzycznej końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, występującego z sukcesem na wszystkich liczących się scenach operowych Polski i świata, w tym Metropolitan Opera i Teatro alla Scala. Publikacja prezentuje aktualny stan badań na temat Didura i jego uczniów, na bazie opracowań, krytyki teatralnej oraz dokumentów archiwalnych udostępnionych, często po raz pierwszy, przez archiwa i instytucje polskie i zagraniczne. Obszerne miejsce w tomie zajęły teksty przynoszące najnowsze wyniki badań na temat tworzenia przez Didura i artystów ekspatriowanych ze Lwowa teatru operowego na Górnym Śląsku po drugiej wojnie światowej.

Kły. Nina Warwiłow. Tom 8

Jędrzej Pasierski

Łemkowskie Boże Narodzenie. Śmierć charyzmatycznej działaczki Kaliny Koryckiej zburzy spokój doliny Brzennej. Tropy rozsiane na zboczu góry poprowadzą Ninę Warwiłow do starcia z myśliwymi Beskidu Niskiego, a przeszłość ofiary w odległe zakątki, gdzie żyje więcej watah niż ludzi. Jakie tajemnice kryją beskidzkie lasy i sielska dolina mieszcząca ledwie sześć domów? Nina, powracająca do pracy po przerwie, błądzi i nie widzi, że zaśnieżone góry stają się pułapką. W cieniu legend o wilkach kryje się drapieżca, jakiego jeszcze nigdy dotąd nie spotkała

Wanda

Witold Jabłoński

Dawno, dawno temu, w czasach, które zaginęły już w pomroce dziejów nad ziemiami Polan zawisła śmiertelna groźba.   W krwawych bojach z Niemcami Wanda traci najlepsze przyjaciółki. Walki są niezwykle zażarte i szczęście częściej sprzyja najeźdźcom. Piast zostaje ciężko ranny, a Ziemowit w jednym dniu traci ukochaną, gród i wojów. Królestwo staje na krawędzi całkowitej zagłady. Rzepicha zmuszona jest więc paktować z okrutnym i podstępnym Świętopełkiem, władcą Wielkiej Morawy.   Czy sprostają wszystkim przeciwnościom losu i ocalą ojczyznę? Jaka jest cena przetrwania i czy są gotowi ją zapłacić?   Oto kolejna odsłona okrutnej słowiańskiej sagi o bogach, półbogach i bohaterach.  

CLUE (Tom 2). Zagadka zegara maltańskiego

Jorn Lier Horst

CLUE to seria minipowieści kryminalnych dla młodych czytelników. CLUE to angielskie słowo oznaczające wskazówkę lub trop prowadzący do rozwiązania zagadki. CLUE to również pierwsze litery imion czworga bohaterów serii: Cecilii, Leo, Une i psa Egona. Jeden z największych sklepów jubilerskich w Oslo zostaje obrabowany.  Sprawcy kradną niemal 20 kilogramów czystego złota, dużo cennej biżuterii oraz unikatowy zegar Zakonu Maltańskiego, który sam wart jest ponad 5 milionów koron. Złodzieje zostają zatrzymani, ale nie udaje się odzyskać całego łupu, między innymi słynnego zegara maltańskiego. Trop prowadzi do odrażającego Leviego Hildonena i zatoki Skutebukta. CLUE to seria minipowieści kryminalnych dla młodych czytelników. Cecilia Gaathe mieszka w pensjonacie Perła razem ze swoim ojcem, Alanem W. Gaathe, który jest jego właścicielem i dyrektorem. Matka Cecilii, Iselin, w niewyjaśnionych okolicznościach utopiła się zeszłego lata w wodach Zatoki Okrętów. Leo Bast właśnie wprowadził się nad Zatokę Okrętów. Mieszka razem ze swoją matką Rebekką, która niedawno objęła stanowisko kierownika pensjonatu. Rodzice Leo są rozwiedzeni. Ojciec jest dziennikarzem i mieszka na stałe w Dubaju. Une Flaker od urodzenia mieszka w starym domu pilota morskiego we wschodniej części Zatoki Okrętów razem z rodzicami i dwoma braćmi. Ojciec jest rybakiem, a matka nauczycielką w szkole w mieście. Egon jest psem Une. Swoje imię zawdzięcza temu, że jest uparty, robi, co chce i ma rozbuchane ego. Sięga Une do kolan, ma brązową kręconą sierść, długi ogon i mokry pysk. Jest mieszańcem, ale niektórzy twierdzą, że w jego żyłach płynie krew psa policyjnego. Akcja wszystkich części toczy się nad Zatoką Okrętów i w Pensjonacie Perła. Pensjonat zbudował prapradziadek Cecilii ponad sto lat temu. Wówczas goście przypływali parowcem do nabrzeża głębokowodnego lub przyjeżdżali pociągiem do miasta, a dalszą drogę pokonywali bryczką. Podczas drugiej wojny światowej posiadłość przejęli Niemcy. W budynku kwaterowali nazistowscy oficerowie. Później pensjonat wielokrotnie zmieniał właścicieli aż do czasu, gdy rodzice Cecilii odkupili go, wyremontowali i zaczęli wynajmować pokoje gościom. Każda z części serii CLUE ma podbudowę filozoficzną. Aby móc rozwiązać zagadki kryminalne, Cecilia, Une i Leo muszą nauczyć się myśleć w taki sam sposób jak najwybitniejsi filozofowie świata. Jrn Lier Horst (ur. 27.02.1970) to norweski pisarz i dramaturg; do września 2013 pracował jako szef wydziału śledczego Okręgu Policji Vestfold, obecnie jest pełnoetatowym pisarzem. Studiował kryminologię, filozofię i psychologię. Jest autorem przedstawień dla Teater Ibsen; od dwóch lat ukazują się również jego powieści kryminalne w tzw. serii CLUE, przeznaczone dla młodszych czytelników. Horst zadebiutował w 2004 powieścią Nkkelvitnet (Świadek koronny). Stworzył cykl powieści kryminalnych, w których głównym bohaterem jest William Wisting, policjant pracujący w Larviku. Powieść PSY GOŃCZE to najbardziej  utytułowana i nagrodzona książka Horsta z serii o Williamie Wistingu. Otrzymała Nagroda Martina Becka 2014 (Nagroda Szwedzkiej Akademii Kryminału), Nagroda Szklanego Klucza 2013 (Najlepszy skandynawski kryminał) i Nagroda Rivertona 2012 (Najlepszy norweski kryminał).  W Polsce ukazału się jeszcze "Jaskinioweic" i "Poza sezonem"

Niepełka. Siła prawdziwej przyjaźni

Dorota Schrammek

Bohaterką cyklu jest Weronika, której ze względu na niepełnosprawność nadano przydomek Niepełka. Tym razem obdarzona talentem fotograficznym dziewczyna oraz jej przyjaciele, spędzają deszczowe wakacje w domu. Świat nastolatków w dobie wszechwładnej technologii informatycznej jest bardziej skomplikowany, niż był za czasów młodości ich rodziców. Czy internet całkowicie zdominuje bohaterów? Co musi się wydarzyć, by zrozumieli własne błędy? Jakie nowe tajemnice wkradną się między nich? Powieść Niepełka. Siła prawdziwej przyjaźni zaskakująco i błyskotliwie przekonuje, że warto się angażować w życie społeczne oraz pomagać sobie i innym.

Co nowego u świętego czyli jak Mikołaj trafił na plaże

Barbara Wicher

Jeśli myślicie, że przez większość roku Święty Mikołaj siedzi rozleniwiony w fotelu, to grubo się mylicie. Ręce wciąż ma pełne roboty, a to musi gdzieś zajrzeć, a to coś załatwić, ale przecież... Ho, ho, ho, Mikołaj uwielbia przygody! Ciekawe, co przydarzy mu się tym razem. Czy brodaczowi nie za gorąco pod palmami? Co wyniknie z niespodziewanej wizyty? Gdzie się podział najmniejszy skrzat? I co kominiarz ma wspólnego z prezentami? Co nowego u Świętego sprawdźcie sami!

Zakręt w twórczą stronę

Dorota Hazuka-Furgalska

Zaczęło się od nauki lutowania z tatą, potem było tłumaczenie przez jednego z trenerów, czym jest kondensator, a skończyło się na połączeniu sprężarki ze starego solarium z mikroprocesorem i częściami drukarki, które razem grały kilkanaście pierwszych dźwięków piosenki Kolorowe kredki. () Od paru lat tworzę systemy chmurowe na potrzeby firm z Doliny Krzemowej. To w dużym skrócie historia jednego z bohaterów książki absolwenta niezwykłego Ośrodka Twórczej Psychoedukacji DAMB w Gdańsku. Jak potoczyły się losy innych, którzy wkroczyli do samoorganizującej się DAMB-owej piaskownicy i znaleźli się w strefie inspiracji Doroty Hazuka-Furgalskiej i innych współtwórców ośrodka? Ponad dwadzieścia opowieści napisanych z okazji 25-lecia DAMB-u przedstawia metamorfozy uczestników zajęć. Osoby pełne lęku przed wszelkimi zmianami, takie, do których w szkole przylgnęła etykietka nieśmiałych, zarozumiałych lub krnąbrnych, przegrani na starcie w systemie szkolnym leworęczni czy dyslektycy zmieniali się w ludzi umiejących organizować swój czas i rozwijać swoje pasje, bez trudu nawiązujących relacje interpersonalne, ufających swojej intuicji, pewnych siebie oraz przekonanych, że gdziekolwiek pójdą, będą w stanie się tam odnaleźć. Jako lingwiści, informatycy czy artyści na drugim końcu świata, ale także jako mężowie, ojcowie i szefowie firm. Wielu reprezentantów DAMB-u to medaliści finałów światowych Odysei Umysłu i zdobywcy nagrody Ranatra Fusca, przyznawanej za wybitną kreatywność. Ale, jak wspomina jedna z uczestniczek, czasami wygrywamy, a czasami się uczymy: tolerancji, akceptacji, ciekawości innych, okazywania wsparcia potrzebnego do przekraczania wszelkich barier oraz życia w harmonii z sobą i ze światem. Odyseja Umysłu to wyjątkowe i ponadczasowe narzędzie edukacyjne. Mądrze poprowadzona drużyna Odyseuszy zapewnia młodym ludziom unikalną przestrzeń rozwoju kompetencyjnego, intelektualnego, emocjonalnego i społecznego. W DAMB-ie potrafią to robić w sposób niezrównany! (Dość powiedzieć, że dambersi zdobyli przez lata w sumie aż 27 spośród 89 medali wywalczonych przez Polaków na odysejowych Finałach Światowych.) Na przestrzeni ćwierć wieku w Ośrodku swoją przygodę z Odyseją Umysłu przeżyły setki pozytywnie nakręconych, kreatywnie zakręconych dzieci i nastolatków. Czasem przychodziły osoby nieśmiałe, czasem nieświadome swoich talentów, czasem nieodnajdujące się w rutynie szkolnej codzienności. Zawsze wychodzili dambitni marzyciele, myśliciele i twórcy, którym żaden dambaras niestraszny. To wielka wychowawcza spuścizna Doroty i jej zespołu, którzy stworzyli miejsce legendę, niepodrabialne i wyjątkowe w skali całego kraju. - Wojciech Radziwiłowicz honorowy prezes Fundacji Odyssey of the Mind Polska Dorota Hazuka-Furgalska psycholog, trenerka Odysei Umysłu, właścicielka Ośrodka Twórczej Psychoedukacji DAMB, stworzonego w 1995 roku, założycielka Fundacji Promocji Dzieci Zdolnych Odyseusz, edukatorka dramy. Specjalizuje się w pracy z uczniem zdolnym, a jej szczególną pasją jest kreatywny rozwój dzieci i młodzieży. Ze swoimi drużynami zdobyła 21 tytułów mistrza Polski w Odysei Umysłu oraz 8 złotych medali i 4 srebrne, a także 4 prestiżowe nagrody Ranatra Fusca za oryginalne rozwiązania techniczne na finałach światowych. Prowadzi treningi kreatywnego myślenia dla młodzieży, nauczycieli oraz firm. Stworzyła koncepcję kompleksowej opieki nad uczniem zdolnym w gimnazjach i liceach w ramach projektu Zdolni z Pomorza. Specjalizuje się także w treningach EEG Biofeedback poprawiających pamięć, koncentrację, elastyczność myślenia oraz zdolność panowania nad stresem. Za swoją innowacyjną działalność otrzymała certyfikat Re-imagine Learning Challenge Pacesetter w prestiżowym ogólnoświatowym konkursie Ashoka Changemakers i Fundacji Lego. Inne jej pasje to teatr, literatura, fotografia, śpiew, jazda na nartach i tenis stołowy.

Wybrane aspekty podniesienia efektywności ciężkich i mega-/ultraciężkich miejskich przewozów dystrybucyjnych w warunkach zachodnioeuropejskich

Jarosław Brach

Monografia dotyczy nowoczesnej obsługi logistyczno-transportowej miast przez najcięższe pojazdy samochodowe. Omawiane w książce kwestie nie były dotąd tak szczegółowo omawiane w jednym opracowaniu. Autor połączył rozważania teoretyczne z licznymi przykładami praktycznymi, możliwymi do wprowadzenia także w Polsce, co jest istotne, ponieważ pod względem licznych rozwiązań ukierunkowanych na poprawę życia w środowisku miejskim jako państwo Polska wykazuje pewne zacofanie koncepcyjne i wdrożeniowe w stosunku do rozwiązań stosowanych w zachodniej części kontynentu. W publikacji opisano m. in. takie zagadnienia, jak: przyszłe miasto i jego towarowe potrzeby transportowe, ciężka dystrybucja miejska, rodzaje ciężarówek stosowanych w ciężkiej miejskiej dystrybucji, koncepcje MET/BET i City HCT-HCV, rozwiązania organizacyjne w sferze wdrażania ciężkich pojazdów dystrybucyjnych.

Korespondent Witkacy

Olga Szmidt

„Uważam ten zniuansowany, wielowymiarowy portret Witkacego korespondenta, ujmujący go zarówno w kategoriach jednostkowej formuły podmiotowej, jak i w kategoriach wariantu modelu podmiotowości nowoczesnej, za największe – a wybitne w profesjonalnej skali – osiągnięcie poznawcze autorki. Do innych wartościowych rezultatów tej pracy zaliczam: wkład wniesiony do teorii epistolografii, analizę materialno-graficzno-wizualnych stron listów Witkacego, jak też frapującą interpretację wybranych listów do żony (i stojącej za nimi psychodramy czy nawet psychomachii). Dlatego też sądzę, że to ważne studium, nie ograniczające się do przyczynkowych uzupełnień dotychczasowego obrazu artysty lecz formułujące koncepcję podmiotowości o istotnym znaczeniu – i dla badań nad twórczością Witkacego, i dla naszego rozumienia podmiotowości w ogóle.” prof. dr hab. Ryszard Nycz „Korespondent Witkacy jest niezwykle dojrzałym, oryginalnym poznawczo i intrygującym intelektualnie projektem badawczym, kreującym inne spojrzenie zarówno na twórczość Witkacego, jak też ukazującym nowe wymiary dyskursu intymistycznego. Dojrzałość tej pracy polega nie tylko na samodzielnym podjęciu fascynującego problemu badawczego, jakim jest określanie statusu korespondencji do żony Witkacego, ale też – na twórczym łączeniu pracy archiwisty z nowoczesnym warsztatem literaturoznawcy-antropologa. Książka Olgi Szmidt  jest jednym ze znaczących dowodów na sensowność i skuteczność badań nad pisarstwem prywatnym, badań uwzględniających nie tylko literackie i autobiograficzne jego walory, ale także materialno-plastyczną ich formę oraz autokreacyjną dynamikę. Listy Witkacego w projekcie Olgi Szmidt są jedyną w swoim rodzaju formą nowej literatury, a tym samym sferą kształtowania się specyficznej podmiotowości człowieka nowoczesnego.” dr hab. Jarosław Fazan Olga Szmidt (ur. 1989) – ukończyła filologię polską (specjalizacje antropologiczno-kulturową oraz krytykę literacką) na Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie aktualnie przygotowuje rozprawę o nowych językach autentyczności. Podczas studiów trzykrotnie wyróżniona stypendium Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Publikuje teksty naukowe oraz krytyczne – dotąd w „Tekstach Drugich”, „Opcjach”, „FA-arcie”, „Wielogłosie” i innych. Redaktor naczelna magazynu „Popmoderna”, wcześniej także naukowego czasopisma „Polisemia”. Zajmuje się przede wszystkim nowoczesnymi problemami podmiotowości i autentyczności, krytyką literacką oraz kulturą amerykańską.

Chochma

Svens Kuzmins

Rok 1992 w Chochmie, nadmorskim kurorcie na zachodzie Łotwy. Na placu Akacjowym zbierają się wszyscy mieszkańcy, by obejrzeć, jak z piedestału jest strącany pomnik Lenina. Tak zaczyna się opowieść o fikcyjnym miasteczku snuta ustami jej mieszkańców. Chochmy nie ma na mapie, a jednocześnie jest wszędzie tam, gdzie postkomunistyczna historia odcisnęła swoje piętno. Tutaj może zdarzyć się nawet najbardziej absurdalna rzecz, a przy tym wszystko jest prawdziwe i można by o tym przeczytać w codziennej prasie. Zebrane w tej książce historie to osobne opowiadania, które czytane razem tworzą zaskakującą powieść.

Lustrzana Kraina

Carole Johnstone

Wciągający thriller psychologiczny opowiadający o siostrach bliźniaczkach, mężczyźnie, którego obiekochają, nawiedzonym domu i mrocznych tajemnicach z dzieciństwa Pięknie opowiedziana i napisana z zegarmistrzowską precyzją książka. Stephen King Cat mieszka w Los Angeles, z dala od okazałego, gotyckiego domu w Edynburgu, w którym dorastała wraz z siostrą El. W dzieciństwie wymyśliły Lustrzaną Krainę mroczne miejsce w spiżarni, zamieszkałe przez piratów, czarownice i klaunów. Teraz Cat rzadko wspomina o rodzinnym domu i o tym, że El mieszka tam teraz ze swoim mężem. Jednak kiedy El ginie w tajemniczych okolicznościach, Cat musi wrócić do Edynburga. Stary dom wciąż jest pełen ciemnych zakamarków, a Cat na każdym kroku napotyka dawne tajemnice i przerażające duchy z przeszłości ktoś (El?) pozostawił jej wskazówki, które mają doprowadzić do Lustrzanej Krainy, gdzie pozna całą prawdę... Lustrzana Kraina to mroczny i świetnie napisany thriller o miłości i zdradzie, odkupieniu i zemście, mocy wyobraźni i cenie wolności.

Ja łebków nie dawałem. Procesy przed Żydowskim Sądem Społecznym

Jakub Szymczak

II wojnę światową przetrwało w Polsce ledwie kilkadziesiąt tysięcy Żydów. Wszyscy przeżyli niewyobrażalny koszmar, a ich drogi ku ocaleniu były różne. Uldze wyzwolenia towarzyszyła silna potrzeba rozliczeń i wymierzenia sprawiedliwości. Jeszcze przed formalnym końcem wojny rozpoczął działalność Sąd Społeczny przy Centralnym Komitecie Żydów w Polsce. Odbywały się przed nim procesy oskarżonych o kolaborację i działanie na szkodę narodu żydowskiego. Był to sąd niezwykły nie mógł skazać na więzienie ani grzywnę, mógł potępić, wydalić ze społeczności żydowskiej. Wyroki nie dotyczyły przestępstw, lecz spraw zasadniczych, dobra i zła, granicy walki o przetrwanie. Dlatego dla niektórych były druzgoczące. Jakub Szymczak odtwarza procesy Szapsela Rotholca, słynnego boksera i policjanta w getcie w Warszawie, Wiery Gran, uwielbianej śpiewaczki, która występowała w getcie, oraz Michała Weicherta, działacza powołanej za przyzwoleniem okupantów Żydowskiej Samopomocy Społecznej, i innych. Interesują go nie tylko fakty, lecz przede wszystkim ludzkie postawy wobec Zagłady. Bo wszyscy jego bohaterowie, bez względu na to, jak zostali osądzeni przed współczesnych, swoje najtrudniejsze decyzje podejmowali w sytuacji ekstremalnej.

Mesjasz

Adam Ubertowski

Adam Ubertowski w Mesjaszu realizuje skryte marzenie wielu czytelników o pełnokrwistej epickiej polskiej powieści. Na blisko sześciuset stronach śledzimy losy intrygującego bohatera, jesteśmy najbliżej jak się da: towarzyszymy mu podczas narodzin, słyszymy jego pierwsze myśli i doświadczamy tych samych zaskoczeń. Mesjasz to opowieść o rodzinie, tajemniczym dziadku, relacjach i obowiązkach. W duchologicznej atmosferze zasiadamy w szkolnej ławce, poznajemy skomplikowany, słodko-gorzki smak pierwszej miłości i przyjaźni. Mesjasz to również podróż przez świat wewnętrzny głównego bohatera i wszystko, co dla niego najważniejsze. A także (pozornie) mniej ważne. Tęsknota, ambicje, marzenia czy utrata opisywane są tu z wyjątkową czułością, czujnością i zrozumieniem. Powieść Ubertowskiego jest sugestywnym portretem losu człowieka. Autor zadaje pytania o pamięć. Czy nasza wizja przeszłości ma znaczenie dla kogoś innego? Czy jesteśmy w stanie zabrać ze sobą jakąś wiedzę, o tym, co nas spotkało? A może nie mamy żadnej wiedzy? Cały krajobraz powieści podszyty jest historią, i to ona momentami, nawet długimi, wydobywa się na plan pierwszy, staje się głównym bohaterem. Bo kim jest tytułowy Mesjasz? I co ma wspólnego z pewną znaną stocznią, Rolling Stonesami i bohaterami Wielkiej Historii?

Zimne ognie

Simon Beckett

Kate to spełniona zawodowo londyńska singielka. Jest jednak bardzo samotna niedawno rozstała się z partnerem, a jej jedynymi przyjaciółmi są Lucy i jej mąż. Marzy też o dziecku. Wkrótce poznaje przystojnego mężczyznę, z którym jest jej coraz lepiej. Gdy zachodzi w ciążę i pragnie wyznać mu tę nowinę, on nagle znika bez śladu Okazuje się, że jej kochankiem był psychopata, podający się za psychologa Alexa Turnera, który na dodatek porywa jej najlepszą przyjaciółkę

Komentarze i przypisy w książce dawnej i współczesnej

red. Bożena Mazurkowa

Monograficzny tom poświęcony jest komentarzom, jakimi niegdyś opatrywano dzieła, a w przeważającej części wykształconym z nich przypisom do utworów literackich i prac naukowych, a zatem elementom, które do dziś w zbliżonej postaci stosowane są w pierwszym przypadku w edycjach tekstów, a w drugim – stanowią nieodłączny element książek o różnym charakterze. Publikacja daje możliwość bliższego zaznajomienia się z dziejami i różnicowaniem się odmian naukowego komentarza do dzieł literackich, a także z typologicznym i funkcjonalnym ujęciem objaśnień do konkretnych edycji tekstów – od schyłku XVI do początków XIX wieku. W dużo szerszym zakresie w tomie przybliżone zostały natomiast rozliczne aspekty przypisów do oryginalnych i tłumaczonych dzieł, które wyszły spod pióra twórców oświeceniowych (przekładów poezji i prozy, politycznych wierszy okolicznościowych, autorskich tomików poetyckich, poematów heroikomicznych oraz kazań politycznych) i pisarzy romantycznych (powieści poetyckiej Adama Mickiewicza, prozy wspomnieniowej Antoniego Edwarda Odyńca i liryki Cypriana Norwida). Autorzy prac skupili uwagę na zróżnicowanym zakresie tematycznym, treściowym tego typu adnotacji, a także na ich specyfice i rozlicznych funkcjach, zorientowanych między innymi na pomocne w procesie lektury konkretyzacje realiów przywołanych w dziełach i konkretnych rozwiązań warsztatowych, a także na poetykę utworów, którym towarzyszą, i osoby samych autorów – ich warsztat pisarski, inspiracje twórcze, interpersonalne relacje oraz inne powiązania z rzeczywistością pozaliteracką. W przypadku wieku XVIII typologicznie sklasyfikowane zostały również i scharakteryzowane na wybranych przykładach analogiczne elementy wydawniczego wyposażenia w polskich czasopismach. W tomie znaczący wydźwięk mają także współczesne edycje rozpatrywanych utworów, przywoływane i wykorzystywane jako podstawa cytowania oraz cenne źródło wiedzy zawartej w komentarzach wydawców. Swoistym pomostem pomiędzy przypisami w książce dawnej i najnowszej są w tej publikacji rozważania zarówno w części teoretycznej, jaki analitycznej podjęte z perspektywy edytora i literaturoznawcy w jednej osobie. Efektem dociekań podjętych nad zróżnicowanym formalnie i funkcjonalnie materiałem źródłowym są interesujące propozycje typologii tego rodzaju adnotacji, a także przybliżenie na ich przykładzie powiązanych z kulturą literacką danego czasu praktyk pisarskich oraz specyfiki czytelniczego obiegu oraz recepcji dzieł, zwłaszcza zanurzonych w konkretnym momencie dziejów.

Królikarnia

Tess Gunty

Ściany w Królikarni lichym kompleksie mieszkań socjalnych są tak cienkie, że można wsłuchiwać się w cudze życia jak w podcasty. Nastolatek z mieszkania C10 zamyka drzwi na klucz i wysyła wiadomość o treści Gotowy. Młoda matka z C8, która niedawno dowiedziała się o śmierci ulubionej aktorki, unika spojrzenia swojego dziecka. Mieszkańcy C6 dyskutują o tym, czy sąsiedzi wrzucają im myszy przez okno. A kobieta z C2 słyszy krzyk. W mieszkaniu C4 Blandine zostaje dźgnięta nożem. Jest przy niej wtedy trzech nastolatków (ostatniej zimy wszyscy się w niej zakochali), nieznajomy mężczyzna i koza imieniem Hildegarda. Pokój pełen walących coraz szybciej serc. Jeden z chłopaków nagrywa całe zajście. Myśląc o liczbie przyszłych odsłon, szczerzy zęby. Ale to Blandine będzie się śmiała ostatnia. Tess Gunty oryginalnie i z imponującą wyobraźnią buduje opowieść o mieszkańcach amerykańskiej prowincji, ze wszystkimi ich wadami i dziwactwami. Znajdzie się tu miejsce dla dziedziczonych traum, samotności, przemocy, konsumpcjonizmu, chorób psychicznych. Znajdzie się miejsce i na miłość, i na okrucieństwo. Kiedy wydawało się, że już wszystko obliczone jest tylko na krótki okres używalności, po którym zgodnie z planem staje się przestarzałe, pojawiła się Królikarnia dogłębnie mądre, szalenie pomysłowe, absolutnie poruszające dzieło sztuki, którego niewyczerpane, zdaje się, dary pozostaną z wami jeszcze długo po zakończeniu lektury. Każda strona tej powieści zawiera osobną powieść, świat cały. Jonathan Safran Foer Hipnotyzująca []. Powieść budząca respekt rozmachem i precyzją []. Wśród przyjemności z tej lektury jest to, jak fabuła pławi się w języku, w rytmach, powtórzeniach, ślimakowych wirach sensów, które należy wyłuskać z banalnych skorup życia codziennego. [Gunty] ma też dar wyłapywania niczym tętna kruchości i absurdalności bytu człowieka w świecie, wszystkich tych cichych a tajnych potrzeb, niecodziennych zwierzeń. Najlepsze zdania tej powieści a jest tu w czym wybierać aż dźwięczą tą świadomością, nawet w pospolitych szczegółach. Leah Greenblatt, The New York Times Book Review Najbardziej obiecujący debiut powieściowy, jaki czytałem w tym roku []. Fabuła napędzana [] poczuciem autentycznego kryzysu, przez kolejne zakręty zmierza do katharsis niesamowitego finału. Sam Sacks, The Wall Street Journal Choć ta powieść przedstawia wiwisekcję współczesnego uwiądu miast, nie pozwala jednak kwestiom społecznym przyćmić osobowości postaci, a kluczem do tego jest zwichrowany geniusz Blandine. New Yorker Królikarnia znajduje równowagę między banałem a ekstazą, przywodząc mi na myśl Davida Fostera Wallacea w szczytowej formie. To opowieść o miłości przedstawiona bez czułostkowości, historia okrucieństwa opisana z wyważeniem. Gunty jest porywającą pisarką. Sarah Ditum, The Guardian To ważna amerykańska powieść, portret konającego miasta i przez analogię umierającego systemu. Napędzają ją nie tylko przenikliwość i dowcip, ale też historia tej eterycznej dziewczyny. [] Ona aż pulsuje życiem, świadomością do tego stopnia, że kończąc lekturę, sama pragnęłam to poczuć. Chciałam wyjść z domu. Poczuć to, co prawdziwe. Obudzić się. Królikarnia Tess Gunty to powieść zapierająca dech, przepełniona współczuciem i widowiskowa. Una Mannion, The Irish Times Książka mocarna i brutalna, naszpikowana zdaniami mrocznymi i dowcipnymi [...]. Jednak prawdziwym tematem prozy Gunty jest kraina samotności, roztrwonionego potencjału i wyzysku, która jawi się wyjątkowo amerykańsko ale też kontakty międzyludzkie i okruchy szczęścia, które pozwalają nam w niej przetrwać. Dorany Pineda, Los Angeles Times Ten prawdziwie zachwycający debiut powieściowy o lokatorach nisko czynszowego bloku mieszkalnego gdzieś w małomiasteczkowej Indianie fascynująco stapia żywy realizm z eksperymentatorskim komizmem, jakże ukochanym w amerykańskiej prozie. Tu zdania aż się iskrzą, wachlarz styli i typów ludzkich robi wrażenie. [] Ileż tu może olśnić, aż trudno wskazać, na co warto patrzeć. [] W pamięci zostaje coś prostego: buzujące życie wewnętrzne tych postaci. Robert Collins, The Sunday Times