Wielkie tematy literatury amerykańskiej. T. 5: Podróże, wędrówki, włóczęgi

red. Teresa Pyzik, Agnieszka Woźniakowska

Artykuły zebrane w tomie można podzielić ze względu na dwa podejścia do tematyki podróży. Pierwsze to omawianie podróży znanych pisarzy i analiza ich dzienników podróży. Znalazły się tu teksty m.in. o podróżach w Europie Hawthorne’a, Jamesa i Twaina oraz o ich postrzeganiu Anglii i Włoch, wędrówkach Steinbecka, artykuły o Antin i o zapiskach Sheparda. Druga grupa artykułów koncentruje się wokół wędrówek i podróży bohaterów w utworach literackich.

Bibliotheca Bavoroviana Leopoliensis. Prints from the first half of the sixteenth century. A catalogue

oprac. Jolanta Gwioździk, Tadeusz Maciąg, współudz. Iwona Pietrzkiewicz, Renata Frączek

Biblioteka Fundacji Wiktora hr. Baworowskiego we Lwowie, założona przez znanego tłumacza literatury zachodnioeuropejskiej na język polski oraz  bibliofila Wiktora hr. Baworowskiego (1826–1894), należała do najważniejszych bibliotek okresu zaborów, a po udostępnieniu publiczności (w 1900 r.) stała się znaczącym ośrodkiem życia naukowego Lwowa. Na kolekcję składało się ponad 15 tys. druków oraz ponad tysiąc rękopisów, zwłaszcza z zakresu literatury pięknej, politycznej, prawniczej, liturgicznej, teologicznej, matematyczno-przyrodniczej, pochodzących m.in. z włączanych księgozbiorów prywatnych. Powiększały ją zakupy, m.in. w 1914 r. nabyto bibliotekę Zygmunta hr. Czarneckiego, zawierającą liczne, niejednokrotnie cenne i unikatowe rękopisy i druki, dotyczące prawa, historii, literatury astronomiczno-matematycznej, a także polskich i zagranicznych kwestii religijnych. Od 1945 r. zasadniczy zrąb kolekcji jest przechowywany w Lwowskiej Narodowej Naukowej Bibliotece Ukrainy im. W. Stefanyka. Stanowi on cenne świadectwo znaczenia oraz roli historii i kultury polskiej dawnych wieków, obecnie element wspólnego dziedzictwa. Zespół autorów podjął rekonstrukcję, opis i analizę XVI-wiecznego lwowskiego zasobu Bavorovianum. Prezentowany katalog rejestruje 275 druków pierwszej połowy XVI w. Wszystkie opisy starych druków uzupełniono o fotografie kart tytułowych, a także o indeksy osobowy, tytułowy, typograficzny, proweniencyjny i znaków własnościowych. Sprawdzono także obecność informacji o rejestrowanych drukach w kilkudziesięciu polskich i światowych źródłach informacyjnych. Przedstawiono ponadto zwięzły zarys kształtowania się i losów księgozbioru oraz jego charakterystykę rzeczową, co pozwala na wniosek o jego wyjątkowej wartości dla kultury umysłowej nie tylko dawnego, ale i współczesnego Lwowa. Zamieszczono również wyniki analizy mikrobiologicznej i fizykochemicznej druków XVI-wieku, wraz z omówieniem metody przeprowadzonych badań. Przygotowywany jest następny tom, obejmujący katalog druków drugiej połowy XVI w.

Współczesne problemy prawa rolnego i żywnościowego [II]

red. Dorota Łobos-Kotowska, Paweł Gała

Publikacja zatytułowana Współczesne problemy prawa rolnego i żywnościowego II stanowi zbiór referatów wygłoszonych podczas drugiej ogólnopolskiej konferencji o tym samym tytule, która odbyła się na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach. Artykuły odnoszą się zarówno do klasycznego prawa rolnego, które reguluje zasady korzystania z gruntu rolnego, jak i współczesnej problematyki związanej z ochroną środowiska na obszarach wiejskich, wspieraniem rozwoju obszarów wiejskich, a także ochroną konsumenta żywności. Zostały one podzielone na dwa bloki tematyczne obejmujące prawo rolne i żywnościowe. Publikacja skierowana jest do praktyków, studentów oraz innych osób zainteresowanych tą tematyką.

Предметный мир примет и поверий (Цикл рождения) / Priedmietnyj mir primiet i powierij (Cykł rożdienija)

Piotr Czerwiński

Na materiale rosyjskich ludowych wróżb i podań związanych z cyklem narodzin zaprezentowano czynności, role uczestników i ich znaczenie zarówno podczas przeżywanych w teraźniejszości stanów, jak i w perspektywie możliwych w przyszłości. Scharakteryzowano obraz położnicy jako głównej postaci z punktu widzenia jej znaczeń w etapach poprzedzających narodziny człowieka. Świat przedmiotów przedstawiono jako szczególny wobec realnej rzeczywistości, oddziałujący na ludzi oraz poddający się wpływom z ich strony. Na podstawie materiału autor proponuje szereg podejść do potencjalnych typologii wirtualnych znaczeń jednostek paradygmatycznych. Przedstawiono tu również ich budowę oraz pozycję w ogólnej semantyce.

Z Dziejów Prawa. T. 4 (12)

Marian Mikołajczyk, red. Adam Lityński, Wojciech Organiściak

W niniejszym tomie znalazły się teksty pracowników i współpracowników katowickiego ośrodka historycznoprawnego. Otwiera go przeglądowy artykuł R. Sobańskiego zatytułowany Prawo – nieodłączny towarzysz człowieka, będący owocem analiz nieodżałowanej pamięci wybitnego znawcy prawa kanonicznego nt. relacji człowiek – „prawo”. Kolejne artykuły obrazują niektóre zagadnienia osiemnastowiecznego prawa sądowego i ustroju Rzeczypospolitej szlacheckiej, jak stosowanie kary pozbawienia wolności przez ówczesny sąd grodzki w Krakowie (T. Adamczyk) czy Rada Nieustająca w opisie pijara Wincentego Skrzetuskiego (W. Organiściak). Rozprawa autorstwa R.M. Małajnego przedstawia anglosaską dziewiętnastowieczną doktrynę rozdziału władzy, natomiast A. Biłgorajski omawia genezę i ewolucję doktryny „wolnego rynku idei”. Znaczącym fragmentem prezentowanego tomu jest rozprawa J. Ciągwy nt. interpelacji poselskich w I Sejmie Śląskim (1922–1929). Artykuł A. Stawarskiej-Rippel podejmuje mało znane zagadnienie rekodyfikacji radzieckiego postępowania cywilnego, a praca M. Bożka – problematykę projektów konstytucyjnych „Demokratycznych Niemiec” w ujęciu Socjalistycznej Partii Jedności z 1946 r. Kolejne artykuły, autorstwa A. Watoły i M. Arndta, dotyczą zagadnień niezawisłości sędziowskiej i ochrony tajemnicy wojskowej w prawie Polski Ludowej. Obszerna rozprawa M. Łysko omawia orzecznictwo karno-administracyjne okresu gomułkowskiego. Z kolei zagadnienie niektórych współczesnych aspektów prawa rzymskiego podejmuje Ł.J. Korporowicz, prezentując je na przykładzie orzeczeń brytyjskiej Izby Lordów z lat 1999–2009. Niniejszy tom zawiera także omówienie i tekst osiemnastowiecznych artykułów wojskowych dla Milicji Karola Stanisława Radziwiłła. Można w nim również znaleźć recenzje następujących prac: Wzmocnienie niezawisłości sędziowskiej w Polsce i na Ukrainie w dobie przemian... (praca zbiorowa); Życiorysy. Ukraińcy z operacji Wisła represjonowani na Warmii i Mazurach w latach 1947–1956... (B. Łukaszewicz); Dyplomaci francuscy o Konstytucji 3 Maja (H. Kocój); Powstanie kościuszkowskie w świetle relacji z Warszawy posła austriackiego Benedykta de Cachégo... (H. Kocój) czy Wojskowy Sąd Rejonowy w Poznaniu (1946–1955)... (R. Leśkiewicz). Tom uzupełniają relacje z jubileuszy Profesora J. Ciągwy i Profesora A. Lityńskiego z Laudacją Profesora W. Uruszczaka oraz kronika i spis publikacji pracowników Katedry Historii Prawa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach.

Krytycyzm, sceptycyzm i zetetycyzm we wczesnej filozofii greckiej

Dariusz Kubok

Seria: Studia Philosophica Silesiensia (1), ISSN 2720-1120 Zasadniczym celem rozprawy jest próba rozpoznania we wczesnej filozofii greckiej zrębów postawy krytycznej, sceptycznej i zetetycznej. W pierwszej kolejności dookreślone zostają znaczenia terminów "krytycyzm", "sceptycyzm" i "zetetycyzm", a także pokazane ich wzajemne relacje. Zasadniczą częścią analiz jest drobiazgowa analiza filozofii wczesnogreckiej pod kątem obecnych w zachowanych fragmentach elementów każdej z tych postaw. Jednocześnie publikacja ta stanowi zarys nowego paradygmatu interpretacyjnego dla interpretacji początków refleksji filozoficznej. Książka stara się pokazać zarówno źródła współczesnych doktryn i postaw, ale także trwałość problemów oraz ważność szeroko rozumianego krytycyzmu.

Z przeszłości i współczesności kształcenia pedagogicznego w Cieszynie

red. Robert Mrózek, Urszula Szuścik

Celem publikacji pt. Z przeszłości i współczesności kształcenia pedagogicznego w Cieszynie pod redakcją Roberta Mrózka i Urszuli Szuścik jest upamiętnienie stulecia powstania i działalności Seminarium Nauczycielskiego w Cieszynie. Treści artykułów ukazują historię, tradycję i współczesność w kształceniu nauczycieli w Seminarium cieszyńskim. Położono szczególny nacisk na przedstawienie roli tradycji w budowaniu współczesnego wizerunku kształcenia akademickiego w Cieszynie.

Un mundo cambiante en la enseñanza de la lengua y la literatura contemporáneas

Cecylia Tatoj, Marek Baran, R. Sergio Balches Arenas

Monografia zbiorowa “Un mundo cambiante en la enseñanza de la lengua y la literatura contemporáneas” jest pokłosiem międzynarodowej konferencji współorganizowanej przez Instytut Języków Romańskich i Translatoryki UŚ, Sociedad Española de Didáctica de la Lengua y la Literatura, Instytut Cervantesa oraz Uniwersytet Łódzki i Uniwersytet Jagielloński, w dniach 25-28 marca 2018 w Krakowie. Niniejsza publikacja zawiera prace, które mogą szczególnie zainteresować osoby zajmujące się szeroko rozumianą dydaktyką języka hiszpańskiego jako obcego. Z jednej strony omawiane są zagadnienia teoretyczne, z drugiej praktyczne nauczania języka. Głos zabierają bowiem zarówno naukowcy skupiający swe badania wokół dydaktyki, jak i nauczyciele, którzy przedstawiają swoje obserwacje poczynione w klasie. Dodatkowo wielu z nich wspomaga się badaniami prowadzonymi przez socjologów, psychologów oraz antropologów, co sprawia, że spojrzenie na dydaktykę jest wieloaspektowe.

Edukacja kulturalna jako edukacja do wzrastania w człowieczeństwie

Katarzyna Olbrycht

Jest to pierwszy tom artykułów rozproszonych Katarzyny Olbrycht, uczonej cenionej nie tylko w środowisku  pedagogów, autorki  prac Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (2000r.) oraz O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym  (2007r.), które  stanowią inspirację i odniesienie zarówno dla teoretyków jak i praktyków wychowania. Prezentowana publikacja powstała z inicjatywy wychowanków i współpracowników Pani Profesor, która na Uniwersytecie Śląskim utworzyła i prowadziła Instytut/ Zakład Edukacji Kulturalnej.  W tomie, na który składają się artykuły konferencyjne publikowane w monografiach zbiorowych jak i artykuły publikowane w czasopismach naukowych, szczególną „klamrę” stanowią dwa teksty -  otwierający O roli zachwytu w rozwoju człowieka  i zamykający Współczesne pytania  wokół relacji „mistrz-uczeń”  wygłoszone jako akademickie wykłady inauguracyjne, pierwszy w 1998 roku,  a ostatni w 2008 roku. Tym samym tworząc monografię – świadectwo drogi naukowej Katarzyny Olbrycht, pragniemy podkreślić, że oddajemy do rąk czytelników książkę, nie tylko zawodowej humanistki, ale przede wszystkim osoby, która będąc uczoną publicznie mówiła i zaświadczała o prawdzie, dobru i pięknie.        Katarzyna Olbrycht, profesor doktor habilitowany nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, profesor zwyczajny Uniwersytetu Śląskiego w Zakładzie Edukacji Kulturalnej, w Instytucie Nauk o Edukacji Wydziału Etnologii i Nauk o Edukacji (w Cieszynie). Zainteresowania badawcze: edukacja aksjologiczna, edukacja kulturalna, wychowanie personalistyczne, pedagogika chrześcijańska. Wybrane publikacje: Sztuka a działania pedagogów (Katowice 1987 ); Edukacja aksjologiczna T. 1–4: Wymiary, kierunki, uwarunkowania (t. 1. Katowice 1994); Odpowiedzialność pedagoga (t. 2. Katowice 1995); O tolerancji (t. 3. Katowice 1995), Wybrane problemy przekazu wartości (t. 4. Katowice 1999); Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby (Katowice 2000); Rola przykładu, autorytetu, wzoru i mistrza w wychowaniu osobowym (Toruń 2007); Upowszechnianie kultury – wyzwaniem dla edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, E. Konieczna, J. Skutnik (Wydawnictwo Adam Marszałek Toruń 2008); Inspiratorzy, projektodawcy i realizatorzy edukacji kulturalnej (red.) K. Olbrycht, D. Sieroń-Galusek (Toruń 2010). [03.10.2013].

Wybrane zagadnienia prawa do firmy

Piotr Ślęzak

Książka zawiera podstawowe informacje dotyczące prawa do firmy. Autor przedstawia znaczenie słowa „firma” w języku prawnym i prawniczym. Wypowiada się w spornej kwestii charakteru prawa do firmy, opowiadając się za jej majątkowym charakterem. Wskazuje także na brzmienie firmy różnych podmiotów, rodzaje firmy oraz jej funkcje. Omawia zasady prawa firmowego. Wyjaśnia co to jest licencja firmowa i na czym polega ochrona firmy. Publikacja jest przydatna dla studentów takich kierunków, jak: organizacja produkcji filmowej i telewizyjnej, zarządzanie, ekonomia, administracja, oraz osób prowadzących działalność gospodarczą. Jest też cennym materiałem dydaktycznym dla studentów oraz szkoleniowym dla przedsiębiorców.

Czytaj po polsku. T. 8: Zofia Nałkowska: "Przy torze kolejowym", Tadeusz Borowski: "Proszę państwa do gazu". Materiały pomocnicze do nauki języka polskiego jako obcego. Wyd. 2

oprac. Agnieszka Tambor

Edycja dla średniozaawansowanych (poziom średniozaawasowany B1/ B2). Kolejny tom prezentowanej serii przeznaczony jest dla studentów średnio zaawansowanych (poziom B1 / B2). Tym razem słuchaczom Szkoły Języka i Kultury Polskiej postanowiono przybliżyć polską literaturę wojenną, opisującą doświadczenia ludzi więzionych w obozach koncentracyjnych w czasie II wojny światowej. Dzięki temu czytelnicy, oprócz zwyczajowego w wypadku tej serii poszerzania i doskonalenia umiejętności z zakresu języka, mogą poznać fragment historii Polski i jej wpływ na literaturę. Książeczka tradycyjnie już zawiera część informującą o autorach i pomieszczonych tekstach, lekturową, ćwiczeniową oraz klucz do ćwiczeń.

Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w mediach audiowizualnych. T. 4

red. Aleksandra Kalisz, Ewelina Tyc

Autopromocja, autoprezentacja, wizerunek w mediach audiowizualnych stanowi zbiór artykułów, które tym razem strategii kreowania wizerunku poszukują w mediach audiowizualnych. Przywołane taktyki są zatem asumptem nie tylko do podjęcia refleksji nad rozmaitymi jednostkami czy grupami społecznymi wykorzystującymi przestrzeń publiczną w celu promowania własnego wizerunku, ale również doskonałym punktem wyjścia do analizy wybranej przestrzeni medialnej, w której za sprawą słowa i obrazu dokonuje się prezentacja określonych postaw. (fragment wstępu)

Z Dziejów Prawa. T. 8 (16)

Wojciech Organiściak

W prezentowanym tomie „Z Dziejów Prawa” zebrano artykuły i rozprawy dotyczące następujących problemów: Konrad Graczyk pisze o wyroku niemieckiego Trybunału Ludowego z 1943 roku w sprawie kłamstwa katyńskiego, Elżbieta Romanowska analizuje sytuację ogólnego nadzoru prokuratorskiego w Polskich Siłach Zbrojnych w okresie od maja 1943 roku do lipca 1944 roku. Kwestię odpowiedzialności karnej żołnierzy za działanie na rozkaz w kodeksie karnym Wojska Polskiego z 1944 roku porusza Michał Arndt. Zagadnieniu propagandy faszyzmu oraz poniżania, lżenia i wyszydzania ustroju państwa w świetle orzecznictwa Sądu Okręgowego w Krakowie w latach 1946–1950 (w świetle artykułu 29 m.k.k. z 13 czerwca 1946 roku) poświęcił swój artykuł Karol Siemaszko. Z kolei Marta Paszek przedstawia historię Wojskowego Sądu Rejonowego w Katowicach (1946–1955). Kolejna autorka – Agnieszka Watoła, analizuje w swoim artykule pojęcie niezawisłości sędziowskiej w Polsce (1944–1956). Zagadnieniu przepisów szczegółowych o dziedziczeniu gospodarstw rolnych w Polsce Ludowej poświęciła swój tekst Anna Moszyńska. Zamykający pierwszą część tomu tekst dotyczy relacji PZPR i związków zawodowych w sądownictwie po sierpniu 1980 roku. W części, zatytułowanej Recenzje, omówieniu i analizie została poddana książka Nikołaja Iwanowa pt. Zapomniane ludobójstwo. Polacy w państwie Stalina. „Operacja polska” 1937–1938. Rocznik kończy Kronika Katedry Historii Prawa za rok 2014 oraz wykaz publikacji Katedry Prawa.

Przewodnik do ćwiczeń z gleboznawstwa dla studentów I roku geografii

Maria Fajer

Przewodnik przeznaczony jest dla studentów I roku geografii jako pomoc dydaktyczna do ćwiczeń z gleboznawstwa, realizowanych w ramach modułu "Gleboznawstwo i geografia gleb". Przewodnik składa się z dwóch rozdziałów. Rozdział I zawiera ogólne wiadomości na temat zasad opisu profilu glebowego w terenie i pobierania próbek glebowych, przeznaczonych do dalszych analiz w laboratorium. W tej części przewodnika zawarto definicje i symbole literowe poziomów genetycznych stosowane w opisie gleb zgodnie z aktualną Systematyką gleb Polski (2011). W rozdziale II zostały zawarte materiały do ćwiczeń laboratoryjnych. Wybór analiz zamieszczonych w przewodniku i dobór metod badawczych jest dostosowany do wymiaru godzin dydaktycznych przeznaczonych na zajęcia oraz do możliwości aparaturowych laboratorium. Pozwala to na ogólne zapoznanie studentów z podstawowymi metodami służącymi do badań składu gleby oraz jej właściwości fizycznych i chemicznych. Spośród dużej liczby metod badawczych wybrano do ćwiczeń metody tradycyjne, stosowane od wielu lat w laboratoriach gleboznawczych. Są one proste w wykonaniu i mało czasochłonne, przez co studenci mogą samodzielnie przeprowadzić zaplanowane analizy. Przebieg ćwiczeń z gleboznawstwa stwarza potrzebę wcześniejszego przygotowywania się studentów do zajęć, co umożliwia maksymalne wykorzystanie czasu na przeprowadzenie zaplanowanych oznaczeń, a na niektórych zajęciach także na zapoznanie się z alternatywnymi metodami badań stosowanymi w laboratorium. Każde ćwiczenie w przewodniku zaczyna się krótkim wprowadzeniem teoretycznym, nie wyczerpuje ono jednak omawianej tematyki. Założono, że student przygotowując się do zajęć będzie korzystał z dodatkowej literatury, na bazie której opracuje podane zagadnienia. W dalszej części każdego ćwiczenia zamieszczone są szczegółowe instrukcje do wykonania oznaczenia.

Pamięć kulturowa a symptomy traumy. Idea ojczyzny w liryce bułgarskiej po 1989 roku

Dorota Gołek-Sepetliewa

Głównym celem monografii jest wielostronna interpretacja idei ojczyzny w liryce bułgarskiej po 1989 roku przez pryzmat koncepcji pamięci kulturowej i traumy. Zgodnie z przyjętym modelem teksty poetyckie są nośnikami pamięci kulturowej i traumatycznej, a zatem wyznaczają przestrzeń, w której pamięć jest przedmiotem kreacji, afirmacji i wspólnotowego konsensusu. W ramach dialogu lirycznego z tradycją literacką dochodzi do rekonstrukcji, odtworzenia lub rewizji tradycyjnych wyobrażeń o tym, co rodzime. Manifestowany w liryce stosunek do ojczyzny bułgarskiej objaśniany jest w szerokich kontekstach historycznych, społecznych, kulturowych i literackich. Problematyzacja idei ojczyzny odnosi się głównie do wątków traumatycznego charakteru bułgarskiej (post)transformacji i jej ideowej polifonii.

Według Tukidydesa. Rozważania socjologa literatury nad Wojną peloponeską

Krzysztof Łęcki

Prezentowana praca jest próbą spojrzenia na „Wojnę peloponeską” Tukidydesa z bardzo szczególnego punktu widzenia – z perspektywy socjologa literatury. Monografię taką wyobrazić można sobie na kilka sposobów. W wariancie tu zaproponowanym  stara się być ona jednocześnie socjologiczną (nie militarną, a właśnie – socjologiczną) rekonstrukcją modelu skonfliktowanego wewnętrznie i zewnętrznie świata greckich polis, tak jak przedstawia jego problemy ateński historyk, i – z drugiej strony - bardzo osobistym studium  lektury dzieła Tukidydesa. Połączenie jednego i drugiego zadania narzucało jego formę to połączenie analizy, interpretacji, quasi-przewodnika po „Wojnie peloponeskiej” i eseju (jednak w sensie akademickim, nie – literackim). Praca ta ma także w zamierzeniu autora wskazać konteksty umożliwiające bogatszą interpretację działa Tukidydesa – dla socjologa literatury nieco odmienne od tych, jakie ma do zaproponowania historyk, politolog, filozof polityki czy specjalista od teorii międzynarodowych stosunków politycznych. Adresatem pracy są przede wszystkim środowiska akademickie (pracownicy naukowi i studenci wydziałów nauk społecznych i humanistycznych) – biorąc jednak pod uwagę (omówioną szczegółowo w książce) sporą popularność dyskusji z udziałem autora poświęconych dziełu Tukidydesa autora na kanale YouTube, można domniemywać, że pozycja ta byłaby atrakcyjna także dla szerszej publiczności czytelniczej, w tym szczególnie osób zainteresowanych współczesnymi, socjologicznymi  kontekstami dzieła ateńskiego historyka