Łódzka statystyka akademicka

Czesław Domański, Alina Jędrzejczak

Początki statystyki w Łodzi sięgają końca lat dziewięćdziesiątych XIX wieku, kiedy w 1898 roku utworzona została Giełda Papierów Wartościowych, w ramach której powołano Komisję Statystyczną badającą procesy głównie gospodarcze, ale także i społeczne. W latach międzywojennych powstały pierwsze prywatne uczelnie wyższe, m.in. Wyższa Szkoła Nauk Społecznych i Ekonomicznych oraz Wolna Wszechnica Polska (WWP). W obu tych uczelniach były wykładane przedmioty statystyczne. W 1935 roku utworzona została Katedra Ekonomii i Statystyki w Od­ dziale Łódzkim WWP, w której wykładowcami byli m.in. Stefan Dziewulski, Edward Szturm de Sztrem, Edward Rosset. Przedstawione osiągnięcia naukowe i dydaktyczne łódzkich statystyków gromadzone przez ponad sto lat przyczyniły się do wszechstronnego rozwoju statystyki, demografii i ekonometrii Uniwersytetu Łódzkiego, a także miały istotny wpływ na powstanie szkół naukowych znanych w kraju, jak również na arenie międzynarodowej. * Opracowanie, chociaż ma warsztat i charakter naukowy, przez lata pełnić będzie funkcję popularyzatorską i upowszechniającą wiedzę o roli i miejscu łódzkiej statystyki miejskiej i akademickiej w ciągu ostatnich ponad stu lat. Poprawność i logika wywodu, podobnie jak poszczególne kroki badawcze prowadzące do ostatecznego celu, jakim było dla Autorów, w moim rozumieniu, rozpoznanie osiągnięć i głównych postaci łódzkiej statystyki oraz jej miejsca i roli w rozwoju nauki w skali miasta i kraju – są przekonujące. Badanie, którego efektem jest recenzowana monografia, nie należy do podstawowych, a jego innowacyjność i zasadność podjęcia wynika z tego, że pozwala wskazać miejsce jednej tylko dyscypliny naukowej, którą w rozpatrywanym przypadku jest statystyka, w długotrwałym, sekularnym rozwoju nauki i wiedzy praktycznej. Z opinii recenzenta prof. Jerzego T. Kowaleskiego

Losy Polaków na Wschodzie XIX-XX wiek. Repatriacje, przesiedlenia i osadnictwo

Jarosław Kita, Wojciech Marciniak

Studia i rozprawy zamieszczone w prezentowanej monografii wnoszą szereg nowych informacji dotyczących historii tysięcy Polaków, którzy na jakimś etapie swojego życia byli związani z pobytem dobrowolnym, ale częściej przymusowym, w Rosji i ZSRR. W książce znajdują się nie tylko niepodejmowane do tej pory zarysy biograficzne, analizy grup społecznych i zawodowych czy rekonstrukcje miejsc, lecz także uzupełnienia wcześniejszych badań. Dzięki umiejętnie wykorzystanym źródłom różnej proweniencji, pochodzącym ze zbiorów krajowych oraz zagranicznych archiwów i bibliotek, udało się ustalić szereg istotnych faktów, a następnie przeprowadzić na różnych płaszczyznach refleksje nad losami Polaków na Wschodzie od XIX do XX wieku. Ponadto, poprzez postawienie pytań badawczych, wskazano jeszcze inne interesujące i mało zbadane tematy, którymi warto byłoby się zająć w przyszłości. Redaktorzy monografii żywią więc nadzieję, że stanie się ona przyczynkiem do dalszych analiz, nowych prób odczytania starych źródeł i poszukiwania nowych materiałów, a także okaże się wartościową i inspirującą lekturą.

Statystyczne metody klasyfikacji tekstów

Adam Idczak, Jerzy Korzeniewski

W ostatnich latach, wraz z szybkim rozwojem technologii komputerowych i internetowych, coraz większego znaczenia nabierają komputerowe metody badania tekstu, w szczególności metody ustalania sentymentu czy też wydźwięku tekstu. Metody komputerowe mogą być później wykorzystywane w takich zagadnieniach, jak streszczanie tekstu, wyszukiwanie informacji z tekstu, sprawdzanie poprawności tekstu, maszynowe tłumaczenie tekstu i wielu innych. Niniejsza monografia zawiera przegląd metod analizy sentymentu dla dokumentów głównie anglojęzycznych, badanie efektywności wybranych metod analizy sentymentu w zastosowaniu do dokumentów polskojęzycznych, propozycje nowych metod, które mogą poprawić jakość klasyfikacji. W nowych propozycjach nacisk został położony na problemy klasyfikacji binarnej, niekorzystanie ze źródeł zewnętrznych, korzystanie w jak najmniejszym stopniu ze zbioru uczącego. Proponujemy przenieść ciężar klasyfikacji tekstów z obszernego zbioru uczącego na wyszukiwanie i analizowanie związków pomiędzy słowami tworzącymi dokument, a nawet grupami słów. Zaproponowana metoda ma prostą interpretację, może konkurować z metodami standardowymi oraz może być wykorzystana do innych problemów związanych z ustalaniem sentymentu tekstów.

Wydmy śródlądowe - środowisko przyrodnicze i działalność człowieka na przykładzie województwa łódzkiego

Elżbieta Kobojek, Sławomir Kobojek

W obrębie Niżu Europejskiego występuje szeroki pas piaszczysty, w skład którego wchodzą eoliczne piaski pokrywowe i wydmy śródlądowe. Wydmy są formami wypukłymi o różnych kształtach i znacznych wysokościach względnych, maksymalne do 30 m, dlatego są ważnymi elementami w krajobrazie równinnej części Europy, szczególnie Polski. Europejskie wydmy śródlądowe zostały ukształtowane przez wiatr w zimnych, peryglacjalnych warunkach klimatycznych późnego vistulianu. W holocenie, w warunkach klimatu umiarkowanego, zostały ustabilizowane przez lasy iglaste. Dopiero wycięcie lasów, głównie w czasach historycznych, spowodowało ponowne ożywienie procesów eolicznych, rozwiewanie, a nawet kształtowanie nowych form wydmowych. Jeszcze w połowie XX wieku aktywne były procesy eoliczne w środkowej Polsce. W obrębie pól wydmowych ukształtował się wyjątkowy ekosystem, o charakterze którego decydują znaczne miąższości piasków kwarcowych, ich duża przepuszczalność, nisko położony poziom wód gruntowych i ubogie gleby. Celem publikacji jest ukazanie specyfiki ekosystemu wydm śródlądowych oraz obecnego użytkowania i zagospodarowania pól wydmowych na przykładzie badań w regionie łódzkim. Przeanalizowano charakter i funkcje lasów na wydmach, przydatność piasków eolicznych dla przemysłu i skutki eksploatacji, przyczyny i skalę rolniczego użytkowania powierzchni wydmowych, lokalizację zabudowy wsi względem wydm oraz pola wydmowe w systemie obszarów chronionych. Szczególną uwagę zwrócono na walory pól wydmowych i ich wykorzystanie w turystyce i rekreacji. Przedstawiono też przyczyny ożywienia procesów eolicznych w czasach historycznych. Podjęto próbę oceny stabilności i wrażliwości ekosystemów wydmowych, a także wskazano zagrożenia wynikające z ocieplenia oraz antropopresji.

Kapitał intelektualny a konkurencyjność banków w Polsce

Karolina Anielak-Sobczak

Sektor bankowy jest uznawany za specyficzną dziedzinę gospodarki, ponieważ wystawiony na zbyt wysoki poziom konkurencji może zwiększać ryzyko dla innych sektorów lub powodować kryzys. Banki jako instytucje zaufania publicznego nie mogą sobie pozwolić na psucie wizerunku i doprowadzanie do upadku słabszych jednostek. W monografii przedstawiono determinanty, specyfikę budowania oraz oceny konkurencyjności współczesnych banków. Publikacja zawiera wyniki badań odnoszących się przede wszystkim do kondycji finansowej, polityki regulacyjnej, stóp procentowych, rynku kredytowo-depozytowego, konsolidacji sektora bankowego oraz współczesnych modeli biznesowych banków. Autorka skupiła się na genezie, identyfikacji i strukturze kapitału intelektualnego banków, a także przedstawiła koncepcję jego podziału na: kapitał organizacyjny (KORG), kapitał innowacyjny (KINN) oraz kapitał instytucjonalny (KINS). Ponadto wykorzystała wielowymiarową analizę statystyczną, w ramach której skonstruowała autorski miernik syntetyczny konkurencyjności banków, obliczony na podstawie dwudziestu sześciu wskaźników diagnostycznych związanych z oceną kapitału intelektualnego i ekonomicznego, które według niej najbardziej wpływają na konkurencyjność. Dzięki temu stworzyła rankingi pod względem ich konkurencyjności dla grupy dziesięciu giełdowych banków komercyjnych w Polsce w latach 2009-2020.

Rekomendacje giełdowe a ceny akcji

Jakub Keller

Problematyka efektywnego inwestowania niezmiennie jest tematem intrygującym i aktualnym. Ze względu na internetową rewolucję i galopujący rozwój technologii mobilnych dostęp do rynku kapitałowego ma coraz większa grupa osób. Rynek kapitałowy jest jednak środowiskiem bardzo dynamicznym i wymagającym od inwestorów szerokiej wiedzy oraz umiejętności kontroli przepływu istotnych informacji. W naturalny sposób pojawia się więc potrzeba tworzenia narzędzi wsparcia procesów inwestycyjnych, które poprawiłyby dostępność inwestycji giełdowych dla osób niebędących specjalistami z zakresu ekonomii i finansów. Niewątpliwie takimi narzędziami są wyceny w postaci rekomendacji. W monografii omówiono możliwości wykorzystania opracowań przygotowywanych przez domy maklerskie w celu osiągania ponadprzeciętnych zysków w krótkoterminowym horyzoncie. Przedstawiono też wybrane cechy rekomendacji, które determinują ich faktyczny wpływ na ceny spółek. Prezentowane analizy pozwoliły na utworzenie narzędzi mogących zwiększyć poziom efektywności decyzji inwestycyjnych dokonywanych zarówno przez profesjonalnych, jak i indywidualnych inwestorów.

Wewnątrzorganizacyjna mobilność pracowników - perspektywa organizacji

Izabela Bednarska-Wnuk

Współczesne zmiany w relacji pracownik–organizacja sprawiają, że obecnie kwestie mobilności znajdują się w centrum zainteresowań teoretyków i praktyków gospodarczych. Podjęta w monografii problematyka ma istotne znaczenie dla tych organizacji, które są zorientowane na kreację pożądanego środowiska pracy i chcą wykorzystać posiadany potencjał pracowników w oparciu o świadome i celowe działania w ramach wewnętrznej mobilności. Działania te są przede wszystkim wynikiem aktywności organizacji ukierunkowanej na wdrożenie rozwiązań z tego obszaru. Niniejsza książka zawiera autorską propozycję koncepcji funkcji i kluczowych rozwiązań organizacyjnych wewnętrznej mobilności. Dokonano w niej nie tylko ich opisu, ale również zaprezentowano możliwości ich kształtowania się na tle instrumentów zarządzania: struktury, strategii i procedur. Dodatkowo wskazano na sposób zarządzania procesem wewnątrzorganizacyjnej mobilności pracowników. Monografia posiada, oprócz walorów poznawczych, także wartość aplikacyjną. Opracowane narzędzie badawcze może służyć do diagnozy rzeczywistych funkcji wewnętrznej mobilności oraz stanowić katalog wytycznych dla organizacji, zorientowanej na efektywne wykorzystanie posiadanych kompetencji pracowników i na uniknięcie ich potencjalnego odejścia, w zakresie proponowanych im odpowiednich działań mobilnościowych.

W kręgu geografii politycznej i dyscyplin "okolicznych". Studia dedykowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu

Andrzej Rykała

Geografia polityczna, pomimo propagowania u swojego zarania dogmatycznych i abstrakcyjnych teorii, dźwigania brzemienia grzechów będącej jej praktycznym zastosowaniem geopolityki oraz wtłaczania w ideologiczny gorset przez pozbawione demokratycznego mandatu rządy, to dziś pełnoprawna, uznana i nieustannie poszukująca kolejnych wyzwań naukowych członkini rodziny geograficznej. Na to wabiące, choć nieokreślone, grząskie i nie dość bezpieczne pole badawcze wkroczył kilkadziesiąt lat temu z niepohamowaną skłonnością do jego dalszej penetracji – przy zachowaniu pokory wobec dokonań poprzedników i szacunku dla nie zawsze chwalebnej tradycji – Profesor Marek Sobczyński. Liczne strumyki refleksji poznawczej i badawczej przenoszone przez pokolenia geografów politycznych ujął on w indywidualny nurt naukowej eksploracji. Materialnym wyrazem docenienia ogromnego i niezwykle cennego wkładu Profesora w rozwój tej dyscypliny naukowej jest niniejsza jubileuszowa książka. Jej struktura odzwierciedla spektrum zainteresowań badawczych autorów zamieszczonych w niej tekstów. Różnorodność podjętych tematów jest zarazem ilustracją wszechstronności naukowej Jubilata. Andrzej Rykała

Instytut Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej UŁ (1991-2021)

Tadeusz Marszał

W publikowanym w trzydziestolecie działalności Instytutu Zagospodarowania Środowiska i Polityki Przestrzennej (wcześniej Zakładu/Katedry) opracowaniu przedstawiono genezę oraz kolejne etapy rozwoju tej uniwersyteckiej jednostki naukowo-dydaktycznej. Główna część monografii poświęcona jest omówieniu badań naukowych i dorobku pracowników Instytutu w zakresie geografii społeczno-ekonomicznej i gospodarki przestrzennej. W pracy zarysowano również rozwój działalności dydaktycznej, w którą zaangażowana była jednostka, ze szczególnym uwzględnieniem jej kluczowej roli w realizacji kształcenia na kierunku gospodarka przestrzenna. Ostatnią część książki stanowią biogramy naukowe pracowników wraz z zestawieniem najważniejszych prac badawczych.

Standing finansowy a zrównoważony rozwój przedsiębiorstw w Polsce. Badania sektorowe

Magdalena Kowalska

W publikacji omówiono podstawowe zagadnienia teoretyczne związane z tematyką standingu finansowego i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw. Szczególną uwagę zwrócono na prezentację statystycznej oceny standingu finansowego i zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw oraz modeli ekonometrycznych pozwalających na określenie siły i kierunku wpływu standingu finansowego na zrównoważony rozwój przedsiębiorstw według sekcji PKD-2007 w latach 2008-2019.

Materiał dowodowy. Szkice drugie

Roman Zimand

Seria JERZY GIEDROYC I… to wspólne przedsięwzięcie Stowarzyszenia Instytut Literacki Kultura oraz Uniwersytetu Łódzkiego. Publikacje mają udostępniać i przybliżać historię oraz dorobek Instytutu Literackiego w Paryżu. Proponujemy Czytelnikom indywidualne i zbiorowe monografie naukowe; naukowe edycje archiwaliów i korespondencji z zasobów Archiwum Instytutu Literackiego oraz problemowe antologie tekstów z „Kultury” i „Zeszytów Historycznych”. A także reedycje wybranych książek opublikowanych w ramach Biblioteki „Kultury”. *** Reedycja tomu zawierającego szkice Romana Zimanda wydane w wyborze i z przedmową Doroty Siwickiej nakładem Instytutu Literackiego w Paryżu w 1992 roku. Czytelnik znajdzie tu autobiograficzny zapis prywatnej historii myślenia Zimanda i zarazem dokument do dziejów kształtowania się świadomości inteligencji polskiej w PRL, intelektualnego formowania się antytotalitarnej opozycji. W posłowiu Jan Olaszek przedstawia zarys historii współpracy Zimanda z Instytutem Literackim w Paryżu, okoliczności powstania tego zbioru, a także naświetla problem stosunku Zimanda do jego komunistycznej przeszłości. * Nie sposób biografii intelektualisty powojennego półwiecza wepchnąć do słoika z jedną etykietą (co w odniesieniu do Zimanda nie jest rzadką praktyką, ale tu uniknięto klasyfikowania z użyciem terminów „rewizjonista”, „wściekły” czy „pryszczaty”). Oryginalność losów polskich intelektualistów, ich specyfika polegająca na przeżyciu kilku ostrych ideologicznych zakrętów, jest przedmiotem refleksji socjologicznej. Roman Zimand może być przedstawiany jako egzemplifikacja tego fenomenu, a autor posłowia potrafił to pokazać. Wznowienie książki też pełni taką funkcję. dr hab. Magdalena Mikołajczyk, UWr Tom szkiców Romana Zimanda należy do jednego z najciekawszych nurtów polskiej humanistyki, w której naukowym metodom badawczym towarzyszy precyzyjna argumentacja, dbałość o logikę przekazu i uroda języka. Autor posłowia zasadnie wskazuje na wyjątkowe miejsce Zimanda pośród publicystów ruchu opozycyjnego w PRL w latach 70. i 80. XX wieku. Podkreśla jego postawę krytyczną wobec własnego środowiska, nonkonformistyczną także wobec ruchu, którego cele podzielał. dr hab. Jan Skórzyński, prof. CC

Res publica est res populi. Myśl polityczno-prawna Marka Tulliusza Cycerona

Tomasz Banach

Cyceron w księdze piątej De re publica pesymistycznie ocenia otaczającą go rzeczywistość - jego zdaniem myśl Enniusza moribus antiquis res stat Romana virisque ("obyczajami dawnymi i ludźmi wielkimi Rzym stoi") w żaden sposób nie oddaje rzeczywistości politycznej późnej republiki, ale w przekonaniu Arpinaty nie znaczy to wcale, że mądrość zawarta w tej frazie się zdezaktualizowała. W swej refleksji polityczno-prawnej wskazuje więc drogę do naprawy rzeczypospolitej, w której dawne obyczaje i wybitni mężowie odgrywają kluczową rolę. Czyni to w dialogach De re publica i De legibus poprzez prezentację trzech modeli - najlepszego ustroju, najlepszego obywatela oraz najlepszych praw. Już prima facie widać, że wyróżnione kategorie są głęboko współzależne. Zarówno obywatele, jak i prawa winny być użytecznymi dla rzeczypospolitej, a więc powinny chronić i zabezpieczać najlepszy ustrój.

978-83-8220-490-2

Piotr Szews

We współczesnych mediach oprócz szybkości przekazu liczy się sposób, w jaki treści trafiają do odbiorcy oraz używane platformy czy atrakcyjność i kondensacja informacji. Dominacja urządzeń mobilnych, nie tylko jako środków komunikacji, ale również jako środków konsumpcji materiałów dziennikarskich, powodują, że nad tekstem często przeważają treści wizualne i multimedialne. Pomaga to w efektywnym odwołaniu się do wyobraźni odbiorcy, ale też maksymalizuje skuteczność przekazu. Na procesie wizualizacji danych autor koncentruje się w pierwszej części publikacji, podkreślając, że mimo obecności niemal w każdej dziedzinie piktogramów, map, infografik, operowania obrazem w różnych mediach i na różnych poziomach, odbiorca dla prawidłowego odczytania takich komunikatów musi posiadać odpowiednie kompetencje. W drugiej części z kolei prezentuje stosunkowo nową, rozwijającą się gałąź dziennikarstwa – opartego na danych, przedstawiając możliwości, jakie niosą one ze sobą w połączeniu z umiejętnością dostrzegania w nich historii i opowiedzenia jej w formie cyfrowej informacji.

Banking Union\'s impact on financial stability - holistic approach

Prudential supervision of credit institutions in the European Union has for a long time been the responsibility of national bodies, even though this did not match the international character of the activities of many supervised banks. After the establishment of the banking union’s Single Supervisory Mechanism this has changed particularly for systemically important credit institutions, that now fall under the direct, coordinated supervision under the auspice of the European Central Bank. There was a great deal of speculation around what changes the banking union would bring to the financial sector in Europe, yet the net impact of the Single Supervisory Mechanism on financial stability and competitive position of the supervised credit institutions remains largely unknown. This monograph presents a holistic analysis of the impact that the reform of the EU’s financial safety net had on the banking sector. To make such evaluation possible, a dedicated synthetic indicator was designed to quantify the net impact of harmonized prudential supervision on the stability of credit institutions. The results signal that the establishment of the Single Supervisory Mechanism was a success and that the proposed synthetic indicator can serve as an early warning tool for authorities tasked with safeguarding financial stability.

Finansowa analiza występowania szkód dotyczących pacjentów na podstawie wyroków sądów okręgu łódzkiego

Daria Korytkowska-Piaskowska

Jednym z najistotniejszych problemów z jakim zmagają się obok szpitali różne podmioty lecznicze jest problem powstawania zdarzeń niepożądanych, które wywołują szkodę na pacjencie. Szkody te rodzą bowiem różnego rodzaju skutki o charakterze prawnym, medycznym, systemowym, osobistym, społecznym czy też finansowym. Ponieważ problem ten jest dość dobrze rozpoznany z punktu widzenia odpowiedzialności prawnej podmiotów leczniczych za szkody wyrządzone pacjentom w związku z wykonywaną działalnością leczniczą oraz z perspektywy zarządzania ryzykiem w podmiotach leczniczych, celem niniejszej monografii była próba zbadania skutków o charakterze finansowym. W tym celu dokonano oceny dochodzonych oraz zasądzanych świadczeń będących następstwem roszczeń powstałych w wyniku zajścia szkód na pacjentach w szpitalach. Dodatkowym celem stało się również sprawdzenie czy funkcjonujące obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotów wykonujących działalność leczniczą gwarantuje bezpieczeństwo finansowe tym podmiotom czy też nie. Aby tego dokonać przeprowadzono analizę wybranych akt sądowych dotyczących szkód powstałych na pacjentach leczących się w szpitalach w Polsce, zarejestrowanych w repertoriach Sądu Okręgowego (SO) w Łodzi w latach 2005-2011, na podstawie, których określono między innymi: jakie zdarzenia niepożądane najczęściej skutkują powstaniem roszczenia odszkodowawczego oraz jaki mają one wymiar finansowy. Ponadto zweryfikowano w jakim stopniu te roszczenia są realizowane w wyrokach sądowych uznających powództwo w części lub całości. W wyniku przeprowadzonych badań ustalono między innymi, że szkody na pacjentach, generujące wysokie roszczenia odszkodowawcze, które najczęściej związane są z powstaniem zdarzenia niepożądanego w postaci zakażenia szpitalnego, błędu medycznego czy też zaniedbania w leczeniu a największym składnikiem rekompensaty jest zadośćuczynienie.

Edukacja i wychowanie dzieci i młodzieży w czasopiśmiennictwie społeczno-kulturalnym Królestwa Polskiego w latach 1905-1918. Bibliografia adnotowana. Część 2

Renata Bednarz-Grzybek, Aneta Bołdyrew, Marta M. Kacprzak

To bardzo interesujące i potrzebne opracowanie, oparte na bogatym zbiorze materiałów źródłowych. Stanowi ważne kompendium wiedzy na temat roli prasy w życiu społecznym i polskiej kulturze na początku XX wieku. Ukazano w nim problematykę oświaty i wychowania, rolę młodego pokolenia, koncepcje polityki oświatowej oraz wizje szkolnictwa w warunkach braku państwowości. Formułowane w prasie postulaty dotyczyły budowania nowoczesnego systemu edukacji w realiach zaborów, a w końcowym okresie I wojny światowej służyły wypracowaniu podstaw tego systemu w niepodległym państwie. [...] W książce przedstawiono zatem ważne dla polskiego dziedzictwa kulturowego źródła i problemy badawcze. [...] Odpowiada też ona aktualnym wytycznym metodycznym i metodologicznym. [...] Z pewnością zainteresuje [...] historyków, pedagogów, literaturoznawców, kulturoznawców, medioznawców, specjalistów z zakresu informacji naukowej. Z recenzji dr. hab. Janusza R. Budzińskiego, prof. AP