Życie warte życia. Esej o samobójstwie czymś typowo ludzkim

Christian Rück

Śmierć dziecka koszmar wszystkich rodziców. Ponad stuletni profesor wydaje ostatnie tchnienie w klinice eutanazyjnej w Szwajcarii, co spotyka się z powszechnym zrozumieniem jako rozsądna decyzja. W jednym ze szwedzkich więzień osadzony odmawia jedzenia, co prowadzi do jego śmierci nikt go nie powstrzymuje. Człowiek jest jedyną istotą, która sama odbiera sobie życie samobójstwo jest częstszą przyczyną zgonu niż wojny i morderstwa razem wzięte. W dwunastu rozdziałach profesor psychiatrii Christian Rück rzuca nieco światła na ten tragiczny w skutkach czyn i różne jego niuanse. Szwecja jako pierwszy kraj na świecie zamierza ograniczyć liczbę samobójstw do zera, chociaż szwedzkie społeczeństwo w dużym stopniu popiera samobójstwa wspomagane. Kto ma prawo umrzeć i o czym mówi sam fakt, że w ogóle dochodzi do samobójstw? Czy zdołamy lepiej zrozumieć życie, z całym jego pięknem i kruchością, jeśli zestawimy je z tym, co najkoszmarniejsze? Rück pisze w swojej książce także o nadziei o tym, jak człowiek odnajduje poczucie, że życie ma sens. Czym więc właściwie jest życie warte życia? Książka zdobyła prestiżową nagrodę August Prize 2024 w kategorii Najlepsza książka non-fiction. W uzasadnieniu werdyktu jury pisze: Książka o samobójstwie w historii, kulturze i ludzkiej świadomości. Christian Rück, profesor psychiatrii z Instytutu Karolinska w Szwecji, pisze z ogromną wrażliwością, głębokim zrozumieniem i niezwykłą klarownością o tym wyjątkowo trudnym zagadnieniu. Choć na pierwszy rzut oka tekst wydaje się anegdotyczny, jednak krótkie historie osób, które odebrały sobie życie, chciały to zrobić lub obawiały się tego, tworzą spójną, poruszającą całość. Książka przemawia do tych, którzy doświadczyli mroku życia, tych, którzy stali obok, oraz tych, którzy tylko słyszeli o tym, nie będąc bezpośrednio zaangażowani. To publikacja, która przełamuje wszystkie tabu otaczające ten temat. Książka dostępna także w formie elektronicznej. Christian Rück jest psychiatrą, profesorem psychiatrii w sztokholmskim Instytucie Karolinska, doradcą do spraw naukowych w American Foundation for Suicide Prevention oraz jednym z ekspertów w największym szwedzkim dzienniku Dagens Nyheter. Życie warte życia to jego druga książka, wcześniej napisał Olyckliga i paradiset. Varför mr vi dligt när allt är s bra? (2020, Nieszczęśliwi w raju. Dlaczego czujemy się tak źle, kiedy mamy tak dobrze?).

Księga szubienic

Thomas Enger

NA POCZĄTKU BYŁA KREW Dziwny zamach: Evie udaje się przeżyć próbę zabójstwa, do której dochodzi w jej własnym domu. Obok niej na podłodze w salonie leży martwy mężczyzna, którego nie zna. A w korytarzu siedzi nieruchomo śmiertelnie przerażona, milcząca ośmioletnia dziewczynka. Dziwne zaginięcie: Peter, cichy, przygnębiony, niepozorny mężczyzna, spłaca kredyt hipoteczny, podejmuje znaczną kwotę pieniędzy i ginie bez śladu. Półtora roku później daje znak życia: wysyła e-mail, wywołując tym reakcję łańcuchową. Następujące po sobie zdarzenia mają brutalne konsekwencje dla jego najbliższych. I dla niego samego. Dziwne życie: Mały Chris dorasta w ciemnym i ponurym domu, naznaczonym tragicznym wypadkiem: utonięciem jego siostry. Z czasem u chłopca rozwija się niezwykły stosunek do życia i śmierci. I do ludzi. Ale Chris uczy się zachowywać tak jak inni, by móc robić to, co lubi najbardziej: ZABIJAĆ. Thomas Enger wraca z "Księgą szubienic" nowym, fascynującym thrillerem, w którym pogoń za zaginionym mężczyzną i pytania dotyczące losów młodej dziewczyny tworzą ramę niezwykłej, trzymającej w napięciu historii. Znajdziemy w niej kilka najbardziej niepokojących scen, jakie norweska literatura kryminalna ma do zaoferowania. Fragment książki: Drzwi do gabinetu ojca były zamknięte. Mały Chris zapukał, ale nie doczekał się odpowiedzi. Zapukał jeszcze raz bo pod żadnym pozorem nie wolno mu było wejść do środka bez pukania i pociągnął za klamkę. Drzwi otworzyły się. Stopy ojca nie dotykały podłogi. Wyglądał tak, jakby unosił się w powietrzu. Ze sznurem wokół szyi, który przyczepił do haka w suficie. Oczy miał zamknięte. Pod nim, nieco z boku, leżał przewrócony stołek. Na podłodze było mokro. Zapach przypomniał Małemu Chrisowi to, jak jego własne łóżko śmierdziało czasem o poranku. Pachniało również czymś innym. Czy ojciec zrobił kupę? Chłopiec postąpił krok naprzód, nie odrywając wzroku od ojca. Dziwnie się poczuł, widząc go z twarzą zupełnie pozbawioną koloru. Matka zawołała z kuchni: Chodź, jedzenie stygnie! Mały Chris stał tak jeszcze przez chwilę. Nie był w stanie przestać patrzeć. Ale w końcu musiał się wycofać i wrócić, ponieważ matka zawołała go jeszcze raz. Przyjdzie czy nie przyjdzie? spytała, gdy chłopiec wszedł do kuchni. Nie odparł i usiadł. Trudno westchnęła, potrząsając głową. Zjemy bez niego. Jak zwykle. Zaczął jeść. Paski wołowiny i ryż z warzywami. Smakowało całkiem nieźle.

Artystki i surrealizm. Women Artists and the Surrealist Movement

Whitney Chadwick

Pionierska książka "Artystki i surrealizm" Whitney Chadwick to najbardziej wszechstronne omówienie życia, myśli i dzieł niezwykłych kobiet, które stały się ważną częścią ruchu surrealistycznego. Leonora Carrington, Leonor Fini, Frida Kahlo, Dorothea Tanning i wiele innych artystek to ikony tamtej epoki a zarazem odważne dziewczyny, które nie pozwoliły się zamknąć w roli modelek i muz, lecz podążyły własną ścieżką, by poprzez surrealizm osiągnąć dojrzałość twórczą oraz to, co wówczas nazywano wyzwoleniem ducha. Historie ich życia oraz ich dokonania zostały tutaj przedstawione na tle burzliwych lat dwudziestych, trzydziestych i czterdziestych XX wieku, w cieniu wojny, która skazała surrealizm na wygnanie za ocean do Nowego Jorku i do Meksyku. Whitney Chadwick, autorka Kobiet, sztuki i społeczeństwa, publikacji przyjętej z uznaniem zarówno przez krytyków sztuki, jak i przez czytelników, w trakcie prowadzenia swoich badań rozmawiała i korespondowała z większością bohaterek tej książki. Poza bogactwem ilustracji włączyła do niej również liczne dokumenty, nigdy wcześniej niepublikowane, do tej pory nieznane szerszej publiczności, a nawet ekspertom w dziedzinie surrealizmu. Te przełomowe badania odmieniły krytycznoartystyczne losy surrealistek i stały się podstawą do całkowitej rewizji ich historii. Książka Whitney Chadwick zaś zyskała status klasycznego opracowania poświęconego artystkom surrealizmu. Na tym źródle opierają się dzisiaj osoby, które same sztukę uprawiają, jak i te, które zajmują się jej krytyką i historią. W historii kultury surrealizm bez wątpienia był rewolucją. Dziś, gdy mija sto lat od chwili ogłoszenia słynnego manifestu André Bretona, przyszedł wreszcie czas na to, by również surrealistkom przywrócić należne im miejsce. Te kobiety łączyły w sobie miłość do życia z miłością do sztuki, a ich pasja jest nadal żywa, czego najlepszym dowodem stała się ta książka.

Verlaque i Bonnet na tropie (Tom 6). Klątwa fontanny

M. L. Longworth

Longworth przedstawia swoich bohaterów jak postacie z uroczej komedii romantycznej są szczęśliwie zakochani, a pogoń za złoczyńcami nigdy nie przeszkadza im cieszyć się życiem. Kirkus Reviews Zachwycające Longworth przywołuje uroki Francji ze smakowitymi szczegółami znakomitym winem, pysznymi posiłkami i przednim towarzystwem. Publishers Weekly W szóstej książce z serii Verlaque i Bonnet mierzą się z klątwą liczącej kilka wieków fontanny. Szef kuchni, Sigisbert Bear Valets, właśnie otworzył własną restaurację La Fontaine w Aix-en-Provence. Osiąga sukces zbiera pozytywne recenzje i gromadzi lojalną klientelę, w tym Verlaquea i Bonnet. Ale kiedy chce powiększyć lokal o miejsca przy stolikach na historycznym dziedzińcu, napotyka opór kilkorga bardzo wpływowych sąsiadów. Towarzystwo historyczne życzy sobie, aby dziedziniec, który był świadkiem egzekucji na szubienicy w XVI wieku i dwóch morderstw w czasie II wojny światowej, pozostał nietknięty. Valets nie zamierza składać broni, nawet kiedy obok starej fontanny zostaje odkryty szkielet pochowanego tam człowieka. Ale gdy zaczyna otrzymywać listy z pogróżkami, boi się, że jego życie też jest zagrożone. A potem w niewyjaśniony sposób z fontanny przestaje płynąć woda. Czy naruszając spokój dziedzińca, Bear wyzwolił odwieczną klątwę? I czy nowożeńcy Verlaque i Bonnet rozwiążą zagadkę, zanim ktoś jeszcze zginie? Osadzona w realiach kwitnącej południowej Francji najnowsza książka M.L. Longworth z pewnością zachwyci fanów Donny Leon i Andrei Camillieriego. O autorce M. L. Longworth Mary Lou Longworth mieszka w Aix-en-Provence od 1997 roku. O regionie otaczającym to miasto pisała dla The Washington Post, The Times (UK), The Independent (UK) i Bon Appétit Magazine. Jest mężatką i ma jedną córkę.

Miniatury o Sztuce (Tom 2.). O Freskach

Ernst H. Gombrich

Interpretacja historii malarstwa ściennego od starożytnego Egiptu do XX wieku autorstwa jednego z najwybitniejszych historyków sztuki wszechczasów, który wywarł ogromny wpływ na innych specjalistów, a także zgromadził olbrzymią rzeszę czytelników. Ten ponadczasowy esej E. H. Gombricha jednego z najbardziej wpływowych historyków sztuki ubiegłego stulecia bada relacje pomiędzy celami, środkami, formą i funkcją w sztuce oraz oferuje stymulującą interpretację historii malarstwa ściennego od starożytnego Egiptu do czasów starożytnych. XX wiek. Biorąc za punkt wyjścia polemikę Leonarda da Vinci przeciwko ówczesnym malarzom ściennym, Gombrich ilustruje podwójny proces, dzięki któremu zmieniające się cele sztuki w kontekście rytualnym, dydaktycznym, narracyjnym lub dekoracyjnym mogą prowadzić do rozwoju nowych środków, które w z kolei, mogą mieć wpływ na cele, dla których wykorzystywane jest malarstwo. E. H. Gombrich (19092001) urodził się w Wiedniu i tam też studiował historię sztuki. W 1936 roku wyemigrował do Londynu, gdzie podjął pracę w Instytucie Warburga na stanowisku asystenta w badaniach. W latach 19591976 pełnił funkcję dyrektora Instytutu. Był także profesorem Uniwersytetu Londyńskiego, członkiem Akademii Brytyjskiej, autorem bestsellerowych publikacji. Otrzymał tytuł szlachecki, Order Zasługi oraz nagrody: Balzana, Erazma, Goethego i Hegla. Ten wybitny naukowiec, znany ze swoich prac o sztuce renesansu i o psychologii percepcji, miał również dar opowiadania o historii sztuki w sposób przystępny i porywający. Napisał m.in. przełożoną na 23 języki książkę O sztuce (1950). Pierwotnie przeznaczona dla młodszych czytelników, została sprzedana w milionach egzemplarzy. Napisał także Sztukę i złudzenie (1960), Zmysł porządku (1979) i ostatnio wydaną ponownie w Polsce Krótką historię świata.

Kto tu rządzi - ja czy mój mózg?. Neuronauka a istnienie wolnej woli

Michael S. Gazzaniga

Czy chciałbyś spotkać się z przyjacielem i po kilkugodzinnej pogawędce wstać z fotela z poczuciem, że dużo głębiej rozumiesz neuronaukę, naturę ludzką i zagadnienie wolnej woli? Jeśli tak, przeczytaj tę książkę. - JONATHAN HAIDT, autor bestsellerowgo "Prawego umysłu". Ojciec neuronauki poznawczej i autor Istoty człowieczeństwa przedstawia skłaniające do refleksji argumenty przeciwko powszechnemu przekonaniu, że nasze życie jest w pełni zdeterminowane przez procesy fizyczne, a co za tym idzie nie jesteśmy odpowiedzialni za swoje czyny. W ostatnich latach upowszechnił się pogląd dominujący w nauce o ludzkim mózgu: ponieważ światem fizycznym rządzą prawa fizyczne, a nasz mózg stanowi część tego świata, prawa fizyczne determinują również nasze zachowanie, a nawet naszą świadomą jaźń. Wolna wola nie ma znaczenia powtarza się niczym mantrę; żyjemy w zdeterminowanym świecie. To nieprawda twierdzi znany neuropsycholog Michael S. Gazzaniga w swojej wnikliwej, skłaniającej do refleksji książce, opartej na jego wystąpieniach w ramach Wykładów Gifforda jednej z najważniejszych serii wykładów poświęconych religii, nauce i filozofii. W książce Kto tu rządzi? autor przedstawia pogląd, że umysł, który jest wytworem procesów fizycznych w mózgu, ogranicza mózg, podobnie jak samochody są ograniczane przez wytwarzany przez siebie ruch uliczny. Pisząc we właściwy sobie sposób dowcipnie i bezpretensjonalnie jak to ujął Steven Pinker Gazzaniga pokazuje, że determinizm niezmiernie osłabia nasze poglądy na temat ludzkiej odpowiedzialności. Pozwala zabójcy twierdzić: To nie ja go zabiłem to mój mózg. Gazzaniga dowodzi przekonująco, że niezależnie od ostatnich odkryć naukowych dotyczących fizycznych mechanizmów umysłu, istnieje niezaprzeczalna ludzka rzeczywistość: Jesteśmy odpowiedzialnymi podmiotami, które winny ponosić odpowiedzialność za swoje czyny, ponieważ źródło odpowiedzialności tkwi w sposobie, w jaki ludzie zachowują się w interakcjach z innymi, a nie w ich mózgach. Ta niezwykła książka porusza problemy z dziedziny neuronauki, psychologii, etyki i prawa i choć czyni to w sposób lekki i przystępny, oferuje głębokie wnioski. Kto tu rządzi? jest ważnym głosem jednego z najwybitniejszych myślicieli naszych czasów. MICHAEL S. GAZZANIGA jest dyrektorem Centrum Badania Umysłu SAGE na Uniwersytecie Kalifornijskim w Santa Barbara, prezesem Instytutu Neuronaki Poznawczej, pomysłodawcą i dyrektorem projektu Prawo a neuronauka, realizowanego przez Fundację MacArthura, a także członkiem Amerykańskiej Akademii Nauki i Sztuki, Krajowego Instytutu Medycyny oraz Narodowej Akademii Nauk. Jest autorem wielu książek popularnonaukowych, między innymi bestsellerowej "Istoty człowieczeństwa". RECENZJE Ważne pytania są specjalnością Michaela Gazzanigi. New York Times Ta fascynująca, inspirująca, a chwilami nawet zabawna książka skłania nas do spojrzenia w nowy sposób na najbardziej tajemniczą część nas samych tę, która sprawia, iż myślimy, że jesteśmy sobą. Alan Alda, aktor, gospodarz programu Scientific American Frontiers Czy chciałbyś spotkać się z przyjacielem i po kilkugodzinnej pogawędce wstać z fotela z poczuciem, że dużo głębiej rozumiesz neuronaukę, naturę ludzką i zagadnienie wolnej woli? Jeśli tak, przeczytaj tę książkę. Ponieważ opiera się ona na serii wykładów otwartych, jest niezwykle przystępna, a ponieważ jej autorem jest jeden z najbardziej wszechstronnych myślicieli w psychologii jest prawdziwą ucztą intelektualną. Jonathan Haidt, autor książek Szczęście i The Righteous Mind Michael Gazzaniga, jeden z twórców neuronauki poznawczej, jest również mistrzem w syntetycznym przedstawianiu jej idei. W tej znakomitej książce autor mierzy się z fundamentalnymi pytaniami neuronauki: Czy jesteśmy tylko zbiorem neuronów? Czy poczucie Ja jest tylko produktem ubocznym bezwzględnego determinizmu? Zaproponowana przez Gazzanigę odpowiedź jest niezwykle ważna i inspirująca. Robert Sapolsky, autor książki A Primates Memoir Gazzaniga jest jednym z najznakomitszych neuropsychologów eksperymentalnych na świecie. Tom Wolfe

Jan Strelau. Poza czasem

Jan Strelau, Jakub Balicki, Agnieszka Wilczek

Życie człowieka rozwija się w czasie ale pasja, chęć poznania i dociekliwość badawcza pozostają poza czasem. Poza czasem jest również ambicja, siła woli i system wartości. Oczywiście nie są one niezmienne, często ujawniają się w odpowiedzi na rozmaite wyzwania, dzięki którym człowiek może się przekonać, jaki jest naprawdę. Zapraszamy do niezwykłej rozmowy z profesorem Janem Strelauem nestorem polskiej psychologii i światowej rangi badaczem temperamentu, zapalonym narciarzem i niestrudzonym podróżnikiem o życiu, pracy, rodzinie i podróżach, a także o tym wszystkim, co było dla niego trudne, radosne lub fascynujące, nie tylko w badaniach, ale też w codzienności. Prof. dr hab. Jan Strelau Urodził się w 1931 r. w Gdańsku. Podjął studia filozoficzne w 1951 r. w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, a po dwu latach przeniósł się do Warszawy, gdzie w latach 1953-1958 studiował psychologię na Uniwersytecie Warszawskim. Po zakończeniu studiów rozpoczął pracę na macierzystym wydziale jako asystent. Stopień doktorski uzyskał w 1963 r. , zaś pięć lat później - habilitację na podstawie monografii Temperament i typ układu nerwowego. Tytuł i stanowisko profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1976 r., zaś w 1979 r. powołany został na stanowisko dyrektora Instytutu Psychologii, którym kierował do 1981 r. W 1982 r. uzyskał tytuł i stanowisko profesora zwyczajnego w Uniwersytecie Warszawskim. Członek rzeczywisty PAN, członek Akademii Europejskiej (Academia Europaea) i członek korespondent Fińskiej Akademii Nauk. Otrzymał tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego oraz Państwowego Uniwersytetu Nauk Humanistycznych w Moskwie. Należy do wielu międzynarodowych towarzystw naukowych, w latach 1996 - 2000 był m. in. wice-przewodniczącym Międzynarodowej Unii Nauk Psychologicznych. Jest pionierem badań w zakresie psychologii różnic indywidualnych w Polsce i twórcą regulacyjnej teorii temperamentu. Opublikował około 200 prac, w tym 31 książek, których jest autorem, współautorem lub redaktorem naukowym. Do najbardziej znaczących należą monografie: Temperament, Activity, Personality (1983, Academic Press; przekład polski - PWN, 1985) oraz Temperament: A Psychological Perspective (1998, Plenum Press; przekład polski pt. Psychologia temperamentu, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998). Jest także redaktorem naukowym i współautorem 3-tomowego podręcznika: Psychologia: podręcznik akademicki (Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2000). Za swoją działalność był wielokrotnie nagradzany. Otrzymał m.in. nagrodę Fundacji Humboldta (1990) i Towarzystwa Maxa Plancka (1992) za wybitne osiągnięcia w zakresie badań nad osobowością oraz nagrodę "New Europe Prize 1997" za osiągnięcia w zakresie kształcenia akademickiego i badań naukowych, ufundowaną przez sześć instytutów badań zaawansowanych - Standford, Princeton, Chapel Hill, Berlin, Uppsala i Wassenaar.

Placebo. Dlaczego działa coś, co nie działa?

Barbara Dolińska

Zjawisko placebo od lat fascynuje i zadziwia, stawiając badaczy przed koniecznością odpowiedzi na kłopotliwe pytanie: dlaczego działa coś, co działać nie powinno? Jak wytłumaczyć efektywność placebo w warunkach, w których konwencjonalna medycyna jest bezradna? Czy to prawda, że placebo bywa tylko niewiele mniej skuteczne niż osławiony prozac? I czy istnieją osobowościowe wyznaczniki podatności na to zjawisko? Ta książka adresowana jest do lekarzy, farmaceutów, psychologów i psychoterapeutów ale nie tylko. Przedstawia bowiem wyczerpująco zastosowania placebo zarówno w medycynie i w badaniach psychologicznych, jak i w sporcie, w którym jak się okazuje zjawisko to może odgrywać ważną rolę. Autorka nie unika przy tym tematów trudnych i niejednoznacznych, takich jak etyczne aspekty stosowania placebo. Współczesna nauka odnotowuje działanie placebo w coraz to nowszych obszarach. Próbuje też wyjaśnić mechanizmy, dzięki którym placebo działa. Po okresie, w którym była właściwie bezsilna, jeśli chodzi o wyjaśnienie omawianego tu zjawiska, i ograniczała się do tego, by w mądrze brzmiące słowa ubierać ludową mądrość wiara czyni cuda, przyszedł wreszcie okres mniej wstydliwy. Nauka, zwłaszcza w ostatnich dekadach, zidentyfikowała bowiem mechanizmy, dzięki którym placebo działa, i choć nadal wiele jest niejasności i kontrowersji, placebo przestało być zjawiskiem całkowicie tajemniczym.    (Fragment książki)  Istnieje pewna grupa zjawisk psychologicznych fascynujących i tajemniczych zarazem. Zjawisk, których zrozumienie może mieć nie tylko duże znaczenie praktyczne, ale także wywrzeć ogromny wpływ na wyjaśnienie mechanizmów regulacji zachowania człowieka. Należą do nich między innymi kontrola nad umieraniem, zdrowotne konsekwencje wykształcenia czy skuteczność placebo. Dane empiryczne na ten temat nie pozostawiają żądnych wątpliwości zjawiska te zachodzą często i bywają bardzo efektywne. Materiał dowodowy jest bogaty, materiał anegdotyczny jeszcze bardziej. Tymczasem samo rozumienie mechanizmu tych zjawisk pozostaje daleko w tyle.  (Z recenzji profesora Wiesława Łukaszewskiego)

Tożsamość. Trudne pytanie: kim jestem

Piotr Oleś, Tomasz Szkudlarek, Agnieszka Niedźwieńska, Dariusz Doliński, ...

Poczucie tożsamości jest bardzo ważne dla każdego z nas, ale właściwie skąd wiemy, kim jesteśmy? W jaki sposób kształtuje się tożsamość i czemu służy? Czy poczucie własnej tożsamości można budować na podstawie wspomnień? Kiedy zamiast słowa Ja pojawia się słowo My? Dlaczego odczuwamy przynależność do tej, a nie innej grupy ludzi i jakie są tego konsekwencje? Te oraz inne pytania towarzyszyły kolejnej serii spotkań z cyklu Bliżej Psychologii, podczas których ujawniła się cała złożoność tej problematyki. Zapisom rozmów zawartym w tym tomie tradycyjnie już towarzyszą znakomite eseje autorstwa zaproszonych gości, które stanowią źródło nie tylko wiedzy, ale też inspiracji do własnych poszukiwań i refleksji. Niektórzy zapewne skoncentrują się na tym, co nas od siebie różni, być może jednak warto przyjrzeć się także podobieństwom. To one przecież zbliżają nas do siebie. Wiesław Łukaszewski - wybitny autorytet z zakresu psychologii społecznej i psychologii osobowości. Autor wielu istotnych artykułów publikowanych w prestiżowych pismach psychologicznych. Znawca tematyki wytrwałości. Miłośnik dobrej literatury. Obecnie profesor na Wydziale Zamiejscowym Szkoły Wyższej Psychologii Społecznej w Sopocie, w latach 19932003 przewodniczący Komitetu Nauk Psychologicznych PAN, obecnie członek prezydium Komitetu Nauk Psychologicznych PAN. Od kilku lat współpracuje również z miesięcznikiem Charaktery. Pomysłodawca i współautor dwóch tomów Bliżej Psychologii Manipulacje (2009) oraz Namiętności. Miłość-władza-ryzyko (2011).

Ku szczytom. Historia i nieodparty urok gór

Henrik Svensen

Fascynująca podróż do serca gór. Opowieść o nierozerwalnej więzi między człowiekiem a naturą. Góry odgrywały zawsze w dziejach świata niezwykle ważną rolę i budziły fascynację ludzi. Potężne masywy górskie i strome szczyty wywoływały lęk i obawę, ale dostrzegano w nich także piękno i symboliczne znaczenia. Przez wieki zmieniał się także stosunek ludzkości do gór: bywały obiektem kultu, stanowiły naturalną barierę, budziły zainteresowanie artystów i poetów, a także fascynację naukowców, podróżników i wspinaczy. Autor opowiada w przystępny sposób nie tylko o bliskich mu od dziecka górach Norwegii, ale także o najpiękniejszych i najbardziej fascynujących masywach górskich na całym świecie. Dowiadujemy się między innymi o tym, jak istnienie gór interpretowali przez lata naukowcy oraz geolodzy i jakimi tropami próbowali dociekać przyczyn ich istnienia. W opowieść tą autor wplata również swoje osobiste zmagania związane z odkrywaniem gór, wędrowaniem na dużych wysokościach i pokonywaniem własnych słabości. Góra stoi oto owiana białą, postrzępioną aurą tajemniczości, jakby jej wierzchołek zrodził się z samego błękitu nieba. Siły, które wyniosły ją z oceanu i ukształtowały, ulotniły się, nie pozostawiając po sobie śladu. Nie starcza nam słów, aby opisać znikanie tych sił, nie mamy też teorii na temat ich działania innych niż te, które wynikają z ciągłych i niezadowalających badań. John Ruskin (1904) O autorze: Henrik Svensen (ur. 1970), doktor geologii Uniwersytetu w Oslo. Obecnie pracownik naukowy i wykładowca Wydziału Nauk o Ziemi w Instytucie Dynamiki i Rozwoju Ziemi. Autor licznych artykułów naukowych oraz tekstów w norweskich gazetach i czasopismach popularyzujących wiedzę naukową. Za swoje osiągnięcia w dziedzinie popularyzacji nauki otrzymał w 2015 roku nagrodę od Norweskiego Towarzystwa Geologicznego, a w 2017 roku od Norweskiej Rady ds. Badań Naukowych. Autor bloga oraz książek popularnonaukowych tłumaczonych na wiele języków.

Szczera prawda o nieuczciwości. Jak okłamujemy wszystkich, a zwłaszcza samych siebie

Dan Ariely

 Wybitna New York Times Autor bestsellera New York Times, Potęga irracjonalności powraca ze skłaniającą do refleksji książką, która podważa nasze przekonania na temat uczciwości i zmusza nas, byśmy byli ze sobą szczerzy. Czy ryzyko wpadki wpływa na naszą skłonność do oszustwa? W jaki sposób firmy torują drogę oszustwu? Czy współpraca czyni nas bardziej czy mniej uczciwymi? Czy religia sprawia, że stajemy się bardziej uczciwi? Większość ludzi uważa się za uczciwych, tak naprawdę jednak wszyscy oszukujemy. Od Waszyngtonu po Wall Street, od klasy szkolnej po miejsce pracy nieetyczne zachowania są wszechobecne. Nikt nie jest na nie odporny niezależnie od tego, czy chodzi o białe kłamstwo mające uchronić nas przed kłopotami, czy też o zawyżenie poniesionych kosztów w sprawozdaniu. W Szczerej prawdzie o nieuczciwości Dan Ariely, nagradzany autor bestsellerów, pokazuje, dlaczego w jednych sprawach jest łatwiej kłamać niż w innych; że ryzyko przyłapania ma mniejsze znaczenie dla tego, czy oszukujemy, niż nam się wydaje; oraz w jaki sposób praktyki biznesowe torują drogę nieetycznym zachowaniom umyślnie lub mimo woli. Ariely analizuje mechanizmy nieetycznego zachowania w życiu osobistym i zawodowym oraz w świecie polityki i pokazuje, w jaki sposób wpływają one na nas wszystkich, nawet jeśli uważamy się za ludzi o wysokich standardach moralnych. Nie wszystko jednak stracone. Ariely pokazuje również, co sprzyja naszej uczciwości, wskazując nam drogę do osiągniecia wyższego poziomu etycznego w życiu codziennym. Szczera prawda o nieuczciwości, pełna osobistych spostrzeżeń i fascynujących odkryć naukowych, zmieni sposób, w jaki spostrzegamy samych siebie, swoje działania oraz innych ludzi. Ariely podnosi poprzeczkę dla wszystkich. () Jego pisarstwo odznacza się nadzwyczajnym połączeniem werwy i roztropności. Washington Post DAN ARIELY jest profesorem psychologii i ekonomii behawioralnej na Uniwersytecie Duke. Jest założycielem i dyrektorem Center for Advanced Hindsight (Centrum Zaawansowanego Spoglądania Wstecz). Jego prace prezentowano w wielu uznanych tytułach prasowych, takich jak New York Times, Wall Street Journal, Washington Post, Boston Globe i innych. Dan Ariely mieszka w Durham w Południowej Karolinie ze swoją żoną Sumi i dwojgiem ich twórczych dzieci, Amitem i Netą. RECENZJE: Przyszło mi do głowy, że ta książka jest znakomitym podsumowaniem życzliwego, wyrozumiałego klimatu moralnego naszych czasów.  David Brooks, The New York Times Zdumiała mnie wszechobecność drobnych krętactw i nieuczciwości oraz to, że łącznie mogą być one dużo bardziej szkodliwe niż spektakularne oszustwa. To najbardziej interesująca i pożyteczna spośród książek Dana Arielyego. Nassim Nicholas Taleb, autor Czarnego łabędzia Każdy, kto kłamie, powinien przeczytać tę książkę, a ci, którzy twierdzą, że nie kłamią, są kłamcami. Dlatego oni również powinni ją przeczytać. To fascynująca, mądra i zabawna książka, dzięki której staniesz się lepszym człowiekiem.  A. J. Jacobs, autor książek The Year of Living Biblically i Drop Dead Healthy Ariely pisze z wielką wnikliwością, a jego poczucie humoru uwidacznia się na każdej stronie tej książki. To przystępna lektura dla każdego, kto chce poznać psychologiczne i ekonomiczne przyczyny nieuczciwości.  Library Journal Ariely wypełnił swoją książkę zabawnymi przykładami tego, jak psychologia oszustwa wpływa na nasze życie codzienne.  Bloomberg.com Odwołując się do serii znakomitych eksperymentów, Ariely udowadnia, że chociaż wszyscy pragniemy uważać się za uczciwych, ulegamy nieodpartej chęci czerpania korzyści z oszustwa, co nie przeszkadza nam spostrzegać siebie jako uczciwych, wspaniałych ludzi. () Klarowna i zwięzła jak zawsze. () Lektura obowiązkowa dla polityków i finansistów z Wall Street.  Booklist

Blix i Ramm na tropie zbrodni (Tom 1). Punkt zero

Jorn Lier Horst, Thomas Enger

Oslo 2018. Była królowa biegów długodystansowych Sonja Nordstrm nie pojawia się na promocji swojej kontrowersyjnej autobiografii Wieczna jedynka. Jeszcze tego samego dnia dom Nordstrm odwiedza znana dwudziestoczteroletnia blogerka Emma Ramm. Zastaje otwarte drzwi, a w środku ślady walki. Do telewizora sportsmenki ktoś przyczepił numer startowy z liczbą 1. Inspektora Alexandra Blixa wciąż dręczą wspomnienia dramatycznej akcji policyjnej sprzed dziewiętnastu lat, w czasie której zastrzelił zabójcę ojca pięcioletniej dziewczynki. Teraz Blix ma poprowadzić dochodzenie w sprawie zaginięcia byłej lekkoatletki. Tropy pojawiają się w różnych miejscach i w różnym czasie i wiele wskazuje na to, że są częścią misternego planu. Okoliczności zmuszają Emmę i Blixa do podjęcia współpracy. Każde z nich na swój sposób stara się zdemaskować i powstrzymać metodycznego, bezlitosnego mordercę, który za wszelką cenę chce zwrócić na siebie uwagę. Kolejne zabójstwa budzą coraz większą grozę, a wygląda na to, że ich sprawca dopiero się rozgrzewa... CENĄ ZA SŁAWĘ JEST ŚMIERĆ! Metodyczny i ekscytujący Elin Brend Bjrhei, VG Jrn Lier Horst (ur. 1970) i Thomas Enger (ur. 1973) połączyli swe siły i stworzyli rewelacyjny thriller o międzynarodowej renomie. Na co dzień każdy z nich kontynuuje własną popularną serię powieści kryminalnych, której głównym bohaterem jest odpowiednio inspektor William Wisting i dziennikarz Henning Juul.

Książka na wojnie. Czytanie w ogniu walki

Andrew Pettegree

Mistrzowska (według The Sunday Times) opowieść o tym, w jaki sposób wykorzystywano książki w wojnach XX stulecia jako broń i jako argumenty na rzecz pokoju. O książkach i o wojnie zazwyczaj nie mówimy jednym tchem. Te pierwsze bowiem należą do najwspanialszych wynalazków ludzkości, te drugie do tych najbardziej przerażających. Tymczasem Andrew Pettegree znawca europejskiej reformacji, historyk książki, mediów i przemian, jakim ulegały przez dekady i stulecia dowodzi, że oba zjawiska są ze sobą ściśle powiązane. W Książce na wojnie poddaje głębokiej analizie rozmaite role odgrywane przez książki w konfliktach zbrojnych na całym świecie. Winston Churchill korzystał z przewodnika turystycznego, gdy planował kampanię norweską, osamotnione rodziny szukały pociechy w bibliotekach, kiedy ich bliscy walczyli w okopach, a w czasie zimnej wojny obie strony używały książek, aby rozpowszechniać swoje wizje świata. Jako źródło pociechy bądź praktycznych wskazówek, krytycznej analizy albo propagandy książki kształtowały współczesną historię militarną, na dobre i na złe. Książka na wojnie, łącząc wnikliwą analizę i znakomite pisarstwo,wyjaśnia potężną moc (i niejednoznaczną rolę) słowa pisanego na wojnie. W tym mistrzowskim studium Andrew Pettegree ()bada, w jaki sposób wykorzystuje się książki w czasie kryzysów. Kathryn Hughes, The Sunday Times Fascynująca analiza roli, jaką w dziejach ludzkości odgrywają biblioteki i zawartość ich półek. The Irish Times Wnikliwa, wiarygodna i nadzwyczaj zajmująca. Znakomita książka Andrew Pettegree urzeknie każdego, dla kogo książki niezależnie od okoliczności stanowią nieodłączną i konieczną część życia. David Kynaston Andrew Pettegree jest profesorem historii nowożytnej na Uniwersytecie w St Andrews, autorem (między innymi) The Book in the Renaissance, The Invention of News: How the World Came to Know About Itself i Marki Luter, a także współautorem (wraz z Arthurem der Weduwenem) The Bookshop of the World. Searching for Markets in the Dutch Golden Age i Bibliotek. Kruchej historii. Przez kilka lat piastował stanowisko wiceprzewodniczącego Królewskiego Towarzystwa Historycznego, a od roku 2011 kieruje projektem Universal Short Title Catalogue, którego był pomysłodawcą.

Cudowna kuracja. Jak stać się szczęśliwszym w 31 dni

Ragnhild Bang-Nes

Szczęście jest czymś w rodzaju biochemii i neurofizjologii, czymś, co wydaje się magiczne. Magicznie dobre. Pozytywnym, często głębokim i wszechogarniającym uczuciem, którego większość z nas szuka, o którym marzy i chciałaby, żeby trwało jak najdłużej. I szczęście może trwać przez długie okresy życia niczym stale towarzyszący, emocjonalny ton. Ale najczęściej rozbłyska na krótko, w nieregularnych odstępach czasu i w zbyt małych dawkach. Kuracja, która gwarantuje poprawę jakości życia w zaledwie cztery tygodnie. Dla tych, którzy pragną uczynić swoje życie lepszym i odczuwać szczęście każdego dnia. Pozytywne doświadczenia korzystnie wpływają na nasze zdrowie, umacniają przyjaźnie i wydłużają życie. Pozbywanie się niepokoju i zmartwień stanowi antidotum na stres. Tylko jak to zrobić? Jak zyskać więcej pozytywnych doświadczeń i zaznać więcej szczęścia w życiu? Psycholożka i badaczka Ragnhild Bang Nes prowadziła badania nad szczęściem przez ponad 16 lat. W swojej książce, opracowanej jako czterotygodniowa kuracja z codziennymi ćwiczeniami i konkretnymi wskazówkami, pokazuje nam, jak korzystać z doświadczeń naukowców na co dzień, aby stać się szczęśliwszym. Każdy z 31 rozdziałów a wśród nich np. Nawigowanie ku przyszłości, Równowaga, Baw się i twórz wspomnienia stanowią odrębną całość, zatem kolejność ich czytania jest całkowicie dowolna. Ragnhild Bang Nes jest psycholożką, pracuje w Norweskim Instytucie Zdrowia Publicznego i jako profesor nadzwyczajny na Uniwersytecie w Oslo. W 2017 roku otrzymała przyznawaną przez Towarzystwo Psychologiczne nagrodę Odkrycie roku za innowacyjne badania nad szczęściem, dobrostanem i jakością życia.

Byłam po drugiej stronie lustra. Wygrana walka ze schizofrenią

Arnhild Lauveng

Autorka zabiera nas w świat głosów i halucynacji, szczurów i wilków pokazując, w jaki sposób symptomy wyrażają własną logikę i znaczenie.  Opis jej walki o wyzdrowienie, wspomaganej przez służbę zdrowia oraz przez matkę i siostrę, które nigdy nie straciły nadziei, to mocna lektura. Książka o zwycięstwie, w które wierzyli tylko nieliczni.Jest to książka o nadziei. O tym, że nawet wtedy, gdy nie ma już żadnego wyjścia, kiedy jesteś pod ścianą, warto wierzyć zarówno w siebie samego, jak i w dary ślepego losu. Arnhild Lauveng pokazuje, że czasem (bynajmniej nie zawsze) niemożliwe staje się możliwe. To wiadomość szczególnie cenna dla bliskiego otoczenia ludzi chorych. prof. Wiesław Łukaszewski, SWPS  Doświadczenia Arnhild Lauveng pozwalają zrozumieć i nadać sens przeżyciom towarzyszącym chorobie, co czyni lekturę książki pasjonującą i wiarygodną. Autorka z subiektywnej perspektywy ogląda zachowania otoczenia, z pozycji eksperta podpowiada, co dodawało jej sił, a co osłabiało w walce ze schizofrenią.  dr Andrzej Cechnicki, Krajowy Koordynator Programu Schizofrenia Otwórzcie Drzwi  wulkan tryskający energią, zdrowym rozsądkiem oraz radością pisania () tak wciągająca książka, że nie daje się jej odłożyć, mimo świadomości, że skończy się dobrze autorka sama przecież napisała tę opowieść. Liv Riiser, Vrt Land Książka robi niesamowite wrażenie dzięki szczególnemu połączeniu mądrej retrospekcji z wisielczym humorem () Arnhild Lauveng doskonale opisuje w niej problemy psychiatrii, zarówno z punktu widzenia specjalisty, jak i zwykłego człowieka.  Hanne Andrea Kraugerud, Dagens Nringsliv  Książka stała się bestsellerem i została przełożona na dziewięć języków: fiński, islandzki, rosyjski, szwedzki, duński, hiszpański, holenderski, niemiecki i polski.

Człowiek - instrukcja obsługi. Przewodnik po zachowaniach społecznych

Hanna Brycz

Najważniejsze odkrycia psychologii spisane i wyjaśnione w jednej małej książeczce. Czy uważasz, że piękni ludzie są również mądrzy? Czy własne porażki tłumaczysz sytuacją, a sukcesy zdolnościami? Czy często używasz sformułowania wiedziałem, że tak będzie? Czy Twoja pamięć jest tendencyjna? Czy uważasz, że po serii nieszczęść musi pojawić się w końcu szczęśliwy los? Ludzie zazwyczaj podobnie odpowiadają na wszystkie te pytania. Dlatego właśnie psychologowie w wyniku wieloletnich badań mogli sformułować pewne prawa psychologiczne, które pokazują jak zazwyczaj postępujemy oraz błędy jakie zazwyczaj popełniamy. Psychologowie odkryli również, że znajomość u siebie samego przynajmniej niektórych praw psychologicznych, a także powszechnie popełnianych błędów,  ułatwia życie: pozwala dokończyć zadania mimo zmęczenia, ułatwia akceptację choroby i leczenie (przedłuża życie), zwiększa wytrwałość dążeń w obliczu porażki, słowem sprzyja samoregulacji. Nie chodzi tu jednak  o stałą obecność w myślach własnych ułomności ani o natychmiastową zmianę siebie! Przeciwnie idzie o  zrozumienie swych (nawet błędnych) zachowań i ich akceptację. Prawidłowościom psychologicznym ulegamy wszyscy, wszyscy popełniamy błędy. Jednak sam fakt lepszego poznania siebie wpływa pozytywnie na wiele obszarów naszego życia.  Recenzowana książka wpisuje się w nurt poszukiwań sposobów pomocy ludziom w odnajdowaniu w sobie dróg autoterapii. Każdy chciałby poprawić sobie życie, umieć zaradzić złym emocjom, posiadać dar  wykorzystania własnych myśli i swojego JA dla pozbycia się złych emocji. Aby tak mogło się stać niekoniecznie trzeba udać się do psychoterapeuty. Można pójść drogą poznania doświadczeń psychologów, którzy w wielu przeprowadzonych badaniach odkrywają zbiór uniwersalnych prawd (prawidłowości), którym ludzie ulegają. Z recenzji prof. Terasy Słaby