Wydmy śródlądowe - środowisko przyrodnicze i działalność człowieka na przykładzie województwa łódzkiego

Elżbieta Kobojek, Sławomir Kobojek

W obrębie Niżu Europejskiego występuje szeroki pas piaszczysty, w skład którego wchodzą eoliczne piaski pokrywowe i wydmy śródlądowe. Wydmy są formami wypukłymi o różnych kształtach i znacznych wysokościach względnych, maksymalne do 30 m, dlatego są ważnymi elementami w krajobrazie równinnej części Europy, szczególnie Polski. Europejskie wydmy śródlądowe zostały ukształtowane przez wiatr w zimnych, peryglacjalnych warunkach klimatycznych późnego vistulianu. W holocenie, w warunkach klimatu umiarkowanego, zostały ustabilizowane przez lasy iglaste. Dopiero wycięcie lasów, głównie w czasach historycznych, spowodowało ponowne ożywienie procesów eolicznych, rozwiewanie, a nawet kształtowanie nowych form wydmowych. Jeszcze w połowie XX wieku aktywne były procesy eoliczne w środkowej Polsce. W obrębie pól wydmowych ukształtował się wyjątkowy ekosystem, o charakterze którego decydują znaczne miąższości piasków kwarcowych, ich duża przepuszczalność, nisko położony poziom wód gruntowych i ubogie gleby. Celem publikacji jest ukazanie specyfiki ekosystemu wydm śródlądowych oraz obecnego użytkowania i zagospodarowania pól wydmowych na przykładzie badań w regionie łódzkim. Przeanalizowano charakter i funkcje lasów na wydmach, przydatność piasków eolicznych dla przemysłu i skutki eksploatacji, przyczyny i skalę rolniczego użytkowania powierzchni wydmowych, lokalizację zabudowy wsi względem wydm oraz pola wydmowe w systemie obszarów chronionych. Szczególną uwagę zwrócono na walory pól wydmowych i ich wykorzystanie w turystyce i rekreacji. Przedstawiono też przyczyny ożywienia procesów eolicznych w czasach historycznych. Podjęto próbę oceny stabilności i wrażliwości ekosystemów wydmowych, a także wskazano zagrożenia wynikające z ocieplenia oraz antropopresji.

Małgorzata Szejnert. Szczegół

Bernadetta Darska

Jestem maniaczką szczegółów. Dotykają samej istoty reportażu jako gatunku. W przeciwieństwie do publicystyki, która zajmuje się tematami ogólnymi, reportaż kieruje się w stronę jednostki i jej intymności, jest tekstem o indywidualnym przeżyciu. A to najlepiej opowiedzieć szczegółem, bo on zaświadcza. Małgorzata Szejnert Szczegół. Okaże się stałym punktem odniesienia przez kilkadziesiąt lat pracy reporterskiej i redakcyjnej. To dzięki niemu możliwe staje się wyeksponowanie tego, co ważne lub co prowadzi do spraw istotnych. Szczegół pozwala na znalezienie właściwej perspektywy. Jest rodzajem kompasu, z którego reporterka korzysta w swojej twórczości świadomie, z dużą precyzją w kontekście komponowania tekstu, konsekwentnie, osiągając zarazem artystyczny efekt. Ze Wstępu Autorka, kreśląc pierwszą syntezę twórczości jednej z najważniejszych polskich reporterek XX i XXI wieku, zaprasza w podróż śladami drogi twórczej Małgorzaty Szejnert - nie tylko jej kolejnych publikacji, ale też społecznych zadań, takich jak bycie mistrzynią i mentorką kolejnych pokoleń polskich reporterów. Podczas lektury czytelnik zapozna się m.in. z rozważaniami na temat specyfiki małego realizmu, etosu reporterskiego bohaterki - redaktorki działu reportażu w "Gazecie Wyborczej" oraz autorki monumentalnych książkowych opowieści - a także z refleksjami na temat roli fotografii i ich relacji ze słowem. Nakreślony z pasją portret sylwetki twórczej Małgorzaty Szejnert zachęca do osobistych czytelniczych spotkań z publikacjami mistrzyni szczegółu.

Komunikacja naukowa w Polsce. Partycypacja. Dialog. Zaufanie

Izabela Warwas, Małgorzata Dzimińska, Aneta Krzewińska

Komunikacja naukowa (science communication), definiowana jako przekazywanie treści naukowych szerokiej grupie odbiorców, przeszła długą drogę - od jednokierunkowego przekazu, polegającego na podawaniu faktów naukowych i informacji w odpowiedzi na deficyt wiedzy, poprzez otwarty dialog ze społeczeństwem, aż do pełnego zaangażowania opartego na wielokierunkowej komunikacji, kokreacji i wszechstronnej współpracy. W tym duchu rozwija się model nauki obywatelskiej, która zakłada włączanie obywateli we współtworzenie wiedzy (citizen science). W przekonaniu autorów publikacji stwarza to szansę na zapobieganie rozprzestrzenianiu się dezinformacji i pseudonauki, a także może odegrać znaczącą rolę zarówno w przeciwdziałaniu wykluczeniu naukowemu, jak i w procesie demokratyzacji nauki. Książka ma dwie unikalne cechy. Po pierwsze, zagadnienie komunikacji naukowej zostało po raz pierwszy na polskim gruncie zaprezentowane tak szeroko, kompleksowo, ujmując nie tylko jej koncepcję, lecz także wyniki badań empirycznych. Po drugie, kwestie dotyczące komunikacji badano, wykorzystując do tego konsultacje społeczne inspirowane metodą World Wide Views (WWV). Zastosowano więc unikatowe, włączające obywateli podejście badawcze, które zostało opracowane i zaimplementowane w projekcie międzynarodowym H2020 CONCISE - Communication role on perception and beliefs of EU Citizens about Science.

Śmierć krytyka. Kultura uczestnictwa a przemiany krytyki XX i XXI wieku

Alicja Górska, Edyta Janiak, Kamil Jędrasiak

Teza o zmierzchu krytyki powraca od końca lat 90., czyli od zmiany paradygmatu kultury z analogowego na cyfrowy, która doprowadziła też do zmian w obiegu krytycznym na rzecz elektronicznego i amatorskiego, co odbyło się kosztem obiegu tradycyjnego (prasowego) i elitarności zawodu krytyka. Początek XXI wieku zaowocował diagnozami stanu krytyki literackiej, filmowej, teatralnej, ale nie znajduję żadnej publikacji, która ukazałaby to zjawisko w tak szerokiej gamie: od ujęcia językoznawczego, przez krytykę literacką i filmową, kuratorsko-artystyczną i krytyki instytucji, po krytykę gier planszowych. Z recenzji prof. dr hab. Moniki Talarczyk

Bezpieczeństwo i stabilność systemu finansowego. Perspektywa makro- i mikroekonomiczna

Iwona Dorota Czechowska, Joanna Maria Stawska, Radosław Witczak

Bezpieczeństwo i stabilność finansową na poziomie makro- i mikroekonomicznym tworzy wiele wzajemnie powiązanych komponentów, na które oddziałują liczne czynniki. Holistyczne podejście do bezpieczeństwa finansowego zaprezentowane w książce należy uznać za oryginalne. W opinii autorów bezpieczeństwo finansowe państwa jest tworzone przez instytucje nadzorcze i sieć bezpieczeństwa finansowego, bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i bezpieczeństwo konsumenta na rynku usług finansowych. Po globalnym kryzysie finansowym, który obnażył wiele słabości współczesnego świata finansów i nadzoru nad nim ze strony państwa, nastąpiła zmiana paradygmatu regulacyjno-nadzorczego w zakresie ochrony konsumenta usług finansowych. Obecnie na polskim rynku wydawniczym nie ma publikacji, która obejmowałaby tak szeroki zakres zagadnień, jaki zaproponowali autorzy w tej monografii. Na uwagę zasługuje również aktualność prezentowanych treści w zakresie polityki fiskalnej i monetarnej w kontekście pandemii COVID-19 oraz zachwiania podwalin systemów finansowych i gospodarek narodowych. Z recenzji dr. hab. Krzysztofa Waliszewskiego, prof. UEP

Ze świata idei Benedetta Crocego: o kulturze, religii i przekładzie

Łukasz Jan Berezowski

Książka zawierająca trzy najważniejsze dzieła Benedetta Crocego przetłumaczone przez Łukasza Jana Berezowskiego i Katarzynę Muszyńską stanowi ważną pozycję na polskim rynku wydawniczym. Dokonany przez redaktora wybór [...] dotyczył tematyki najbliższej i najbardziej aktualnej czasom, w których wyrażał się Croce, a mianowicie odnosił się do kultury, religii i przekładu. Wkład badawczy zamieszczony we wstępie i w dwóch podsumowujących esejach doskonale kontekstualizuje czasy i dzieło Crocego. Bogaty zasób bibliograficzny pokazuje nam, w jaki sposób jego twórczość była w Polsce odbierana i interpretowana. Z recenzji wydawniczej prof. Andrei F. De Carlo

Taniec w badaniach performatywnych

Tomasz Ciesielski

Książka przedstawia badania performatywne jako rozwijający się paradygmat naukowy, równorzędny wobec badań ilościowych i jakościowych. Prezentuje liczne przykłady praktyk, które łączą tradycyjne metody badawcze ze strategiami twórczymi czerpanymi głównie z tańca, teatru oraz performansu artystycznego. Autor opisuje, w jaki sposób mogą one służyć generowaniu wiedzy i rozwiązywaniu konkretnych wyzwań społecznych. Publikacja skierowana jest do osób zajmujących się badaniami, choreografią, reżyserią i szeroko pojętymi sztukami performatywnymi, oferując przegląd propozycji artystyczno-badawczych oraz ich krytyczne i teoretyczne uporządkowanie. Umożliwia lepsze zlokalizowanie własnych działań w odniesieniu do pojęć takich jak practice-as-research czy performance as research. Książka porusza również kluczowe wyzwania filozoficzne związane z tworzeniem synergii między sztuką a nauką. Autor opiera się głównie na przykładach z krajów anglosaskich oraz odnosi się do ich zastosowania w polskim kontekście. Publikacja została współwydana przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca w ramach programu "Program wydawniczy 2024", finansowana ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Od nauk geograficznych w kierunku nauki o geoinformacji

Iwona Jażdżewska

Od kilkudziesięciu lat funkcjonuje w nauce światowej pojęcie "GIScience", zaś w polskiej literaturze naukowej i na konferencjach związanych z Systemami Informacji Geograficznej pojawiło się ono jako "nauka o geoinformacji" lub jego angielski odpowiednik - "GIScience". Naukowa dyskusja na jego temat trwa od wielu lat w literaturze światowej, a w jednym z jej nurtów stawiano pytanie o możliwości uznania GIScience za dyscyplinę naukową. [...] Nauka o geoinformacji ma odniesienie do różnych koncepcji filozoficznych, które były szczegółowo opisane w literaturze przez filozofów i socjologów nauki, a także przedstawicieli różnych dyscyplin, w tym również geografii. Niniejsza publikacja nie ma na celu włączania się w dyskusję nad dziełami filozofów nauki, ale przypomnienie ich najważniejszych poglądów z punktu widzenia nauk geograficznych oraz nauki o geoinformacji. Nie bez znaczenia jest fakt, że wiele kluczowych publikacji z zakresu filozofii i metodologii nauk pojawiło się w przed pierwszą połową XX w., czyli w czasie przed "rewolucją cyfrową i internetową", dlatego dyskusja na temat nauki o geoinformacji powinna uwzględniać nowe wyzwania stojące przed nauką i łączące się z tym nowe paradygmaty. Są one ściśle związane z nowymi technologiami wykorzystywanymi w badaniach naukowych oraz z gwałtownym przyrostem danych. Ze Wstępu

Fach- und Gemeinsprache in deren Wechselbeziehungen und diffusem Spannungsfeld. Eine lexikonbasierte Analyse rechtssprachlicher Lesarten

Agnieszka Stawikowska-Marcinkowska

Die Adressaten der vorgelegten Arbeit sind sowohl Linguisten als auch Juristen – aber zweifellos mit einem Hinweis auf die ersten. Sie – insbesondere diejenigen, die sich mit Lexikologie und Lexikographie befassen – sind zunächst mit dem lexikalischen Fortschritt von Sprachen (einschließlich Deutsch) konfrontiert, der sich aus der zunehmenden Integration des Fachvokabulars in die allgemeine Sprache ergibt. Wie bei der Assimilation der IT-Terminologie nach der Verbreitung der Computerisierung in fast allen Bereichen des Lebens- und Zivilisationsmodells führte die Rechtskultur der Gesellschaft, die durch die neuen sozialen und wirtschaftlichen Realitäten erzwungen wurde, dazu, dass ein erheblicher Teil der Rechtsterminologie von Fachlexika in das allgemeine Vokabular übertragen wurde. Rechtsterminologie erscheint in allgemeinen Wörterbüchern in der Regel in Form separater Sememe in der lexikografischen Mikrostruktur – seltener als Element der Makrostruktur. Diese Tatsache setzt die Benutzer dieser Wörterbücher, die normalerweise keine Experten sind, leicht der daraus resultierenden Interferenz aus. Ziel des Arbeitsvorhabens ist es, an ausgewählten Beispielen aus dem zusammengetragenen Korpus, die Rechtssprache und die Gemeinsprache auf deren Überschneidungen, Ähnlichkeiten und Divergenzen auf der semantischen Ebene zu beschreiben und hierbei das Störungspotenzial offen zu legen, das sich aus solcher unterschiedlichen Bedeutungsgebung ergibt.

Poland on the New Silk Road. Current state and perspectives

Aleksandra Bartosiewicz, Paulina Szterlik

The reactivation of the concept of the old Silk Road (SR), the so-called New Silk Road (NSR) or the Belt and Road Initiative (BRI), formerly also known as the One Belt, One Road (OBOR), is aimed at generating additional value in the logistics network. The network of connections, proposed as a necessary part of the BRI, considers the Republic of Poland (RP) to be a key country for the creation of the route. The proposed book provides an overview of China's relations with Poland in the context of the NSR. It also attempts to describe the impact which the BRI has on the land and maritime supply chains in Poland. In addition, it endeavours to answer questions about the opportunities and threats resulting from Poland's participation in the initiative as well as to assess its further development prospects. To this end, the publication analyses various documents and publications or press releases on mutual Sino-Polish relations, particularly data published in numerous industry reports, national development strategies until 2030 or the European Union (EU) as well as local projects and statistics. The Authors also performed the scenario analysis on the basis of the PEST and SWOT analysis of the factors influencing the further development of the Chinese concept.

София - олицетворенная Премудрость Божия. История сюжета в византийско-славянской культуре

Zofia A. Brzozowska

В основе этой книги - кандидатская диссертация, подготовленная на Кафедре истории Византии Лодзинского университета и защищенная в апреле 2015 г. В центре внимания автора находятся представления и изображения, связанные с Софией - олицетворенной Премудростью Божией, характерные для духовной культуры восточного христианства, особенно Византии и ареала Slavia Orthodoxa. София Бжозовска пытается найти ответ на вопрос, кем, по мнению средневековых византийских и славянских авторов, была представленная в женском образе Премудрость Божия: имеем ли мы дело с символическим изображением Бога (Христа-Логоса или Святого Духа) или же с идеей второй, женской природы Творца? Монография была впервые опубликована издательством Лодзинского университета в 2015 г. Данное издание является переводом книги на русский язык. Основная цель монографии - показать место Софии в культуре ареала Slavia Orthodoxa. В книге анализируются избранные памятники средневековой южно- и восточнославянской письменности: тексты, в которых Премудрость Божия отождествлялась с Христом, ассоциировалась с Богородицей или фигурировала как отдельная личность с явно выраженной женской идентичностью. Автор стремится собрать и сопоставить как можно больше примеров иконографических изображений олицетворенной Премудрости Божией, появляющихся на иконах, миниатюрах, украшающих рукописи, мозаики и настенные росписи. Текст дополнен анализом новых источников, введенных в научный оборот в последние годы (археологические открытия и результаты кодикологических исследований).

Transport accessibility and road network load in Poland when faced with flood hazards

Szymon Wiśniewski

The monograph contains the results of research devoted to determining the vulnerability of passenger road transport in Poland by identifying the nature and scale of changes in transport accessibility and changes in the network traffic load in the event of a flood (with different probabilities of occurrence), conducted under the project number 2018/29/B/HS4/01020, financed by the National Science Center in Poland. In the course of the implementation of such formulated main goal of the study, an attempt was made to achieve a group of specific objectives of a cognitive, methodological and application character. The research was conducted mainly on the basis of data on the extent of flood risk areas in Poland and their development, as well as the road network and the development of its neighborhood. The publication may be of interest to researchers dealing with the geography of transport or - more broadly - with socio-economic geography and spatial management. It can also be helpful material for students of study programs that relate to the geography of transport, transport accessibility or spatial mobility in their curriculum. The content of the thesis covers issues that can be used by specialists in crisis management or road infrastructure management in crisis situations related to the occurrence of a flood.

Wpływ korupcji na podstawowe zmienne makroekonomiczne na przykładzie państw europejskich

Anna Maria Pluskota

W publikacji zostały zaprezentowane kluczowe argumenty zarówno za pozytywnym, jak i negatywnym oddziaływaniem korupcji na gospodarkę. Autorka omówiła temat optymalnego poziomu przekupstwa i dokonała przeglądu badań dotyczących wpływu korupcji na wybrane zmienne makroekonomiczne. Z jednej strony kontrola łapownictwa sprzyja wzrostowi gospodarczemu, zachęca do inwestowania, przyciąga nowe technologie, a w konsekwencji prowadzi do ograniczenia ubóstwa. Z drugiej - nie da się całkowicie wyeliminować korupcji, a teorie o możliwości wystąpienia pozytywnych pod względem ekonomicznym skutków korupcji są racjonalne. Spór o to, czy przekupstwo szkodzi gospodarce czy ją wspiera jest bodajże najistotniejszym zagadnieniem ukazywanym w literaturze dotyczącej oddziaływania korupcji.

Influencer Marketing. Potencjał cyfrowych twórców w kształtowaniu relacji konsumentów z markami

Anna Łaszkiewicz

Z powodu rosnącego za interesowania influencer marketingiem i rolą influencerów w budowani u relacji między markami a ich odbiorcami umiejętność oceny potencjału cyfrowych i wirtualnych twórców stała się niezwykle pożądana. W monografii omówiono zagadnienia dotyczące tradycyjnych influencerów i twórców cyfrowych, a także influencerów wirtualnych, których aktywność jest generowana komputerowo, między innymi z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i algorytmów. Autorka podsumowuje aktualny stan wiedzy w obu obszarach oraz wskazuje skuteczne praktyki pomocne w przygotowywaniu strategii komunikacji z wykorzystaniem cyfrowych i wirtualnych influencerów. Ponadto systematyzuje zagadnienia związane z konsumentem oraz marką w gospodarce cyfrowej, co stanowi punkt wyjścia do zaprezentowania istoty i charakteru influencer marketingu, a także obszarów niezbędnych do opracowania strategii influencer marketingu. Książka jest adresowana do każdego, kto chce nabyć, ugruntować i pogłębić wiedzę oraz poszerzyć kompetencje związane z influencer marketingiem.

Edukacja młodzieży w prasie społeczno-kulturalnej i pedagogicznej Królestwa Polskiego w latach 1905-1914

Małgorzata Maria Krakowiak

Książka jest swoistą rekonstrukcją publicystycznego wizerunku wychowania i kształcenia młodzieży w okresie dorastania. W tym obszarze daje możliwość poznania różnych stanowisk: pedagogów, psychologów, działaczy ruchów społecznych i feministycznych, a także duchowieństwa i ludzi pióra (pisarzy i naukowców). Jest bardzo dobrze udokumentowana źródłowo, zawiera pogłębioną refleksją naukową. Dla czytelnika będzie niewątpliwie wędrówką przez dzieje Królestwa Polskiego i poznaniem problemów młodzieży, jej życia codziennego. Będzie także przygodą poznawczą, gdyż liczne ilustracje dadzą wyobrażenie opisywanych czasów i obyczajowości. Publikacja może też służyć historykom wychowania, historykom socjologii, prasoznawcom i przedstawicielom innych nauk, a także osobom zainteresowanym historią oraz dziejami życia codziennego. To praca ważna, potrzebna i powinna znaleźć się w obiegu naukowym. Z recenzji prof. dr hab. Janiny Kamińskiej * Bez wątpienia publikacja reprezentuje bardzo dobry warsztat pracy naukowej zarówno pod względem narracji, jak i prowadzonych (w pełni poprawnie) analiz materiałów źródłowych. Należy zwrócić uwagę na przyjętą w niej nowatorską perspektywę badawczą, dzięki której edukacja młodzieży przedstawiona na łamach prasy społeczno-kulturalnej i pedagogicznej Królestwa Polskiego w latach 1905-1914 została nie tylko opisana, ale przede wszystkim zinterpretowana przez pryzmat ówczesnych przeobrażeń modernizacyjnych. Monografia wpisuje się w najnowszy trend rozważań na temat historii życia codziennego i społecznej historii wychowania. Z pewnością wypełni lukę w badaniach nad młodzieżą żyjącą na początku XX wieku w Królestwie Polskim. Jest poznawczo interesująca, wartościowa i oryginalna. Z recenzji dr hab. Katarzyny Kabacińskiej-Łuczak, prof. UAM

Funkcjonowanie roweru publicznego w dużym mieście. Przykład Łodzi

Marta Borowska-Stefańska, Michał Kowalski, Szymon Wiśniewski

Celem książki jest ocena funkcjonowania Łódzkiego Roweru Publicznego jako elementu systemu transportowego miasta. Do badań wykorzystano głównie dwie bazy danych dotyczące wypożyczeń i zwrotów łódzkich rowerów publicznych oraz rejestru przejazdów nimi utworzonego na podstawie sygnałów GPS. Analizy przestrzenne wykonano przy użyciu oprogramowania GIS. Aby poznać opinie użytkowników na temat roweru miejskiego w Łodzi, przeprowadzono wywiady kwestionariuszowe (standaryzowane). Łódzki Rower Publiczny dobrze wpisał się w krajobraz miasta, mimo swojego krótkiego funkcjonowania. Ten popularny środek transportu wydaje się przybliżać Łódź do realizacji założeń Karty Brukselskiej oraz idei zrównoważonego transportu miejskiego. Ze względu na duży zasięg przestrzenny funkcjonalnego centrum Łodzi, rower miejski może stanowić podstawowe narzędzie integrujące obszar śródmiejski. Istotna jest również jego niska emisyjność i niewielka terenochłonność.