Segregacja społeczna w mieście postsocjalistycznym. Bukareszt, Warszawa, Tallin na początku XXI wieku

Szymon Marcińczak

 Socjalistyczne kraje Europy Środkowej i Wschodniej wykazywały pewne różnice w naturze i funkcjonowaniu systemu społeczno-gospodarczego. Różnice te uległy dalszemu pogłębieniu w latach 80. XX w. Bez względu na położenie w ramach byłego bloku wschodniego, okres zmian systemowych przyniósł nagły wzrost nierówności społeczno-ekonomicznych w skali regionalnej i lokalnej. Podział na „zwycięzców” i „przegranych” w procesie transformacji ustrojowej odnosi się nie tylko do określonych grup społecznych, ale także do poszczególnych regionów w ramach państw postsocjalistycznych, których tempo rozwoju przyspieszyło lub zwolniło. Chociaż różnice w poziomie rozwoju regionalnego były czytelne w krajach socjalistycznych, upadek socjalizmu tylko je uwypuklił. Nieskrępowany rozwój wolnego rynku, szybka globalizacja społeczeństw i gospodarek oraz nieuchronny upadek państwa opiekuńczego uwypukliły społeczną cenę zmiany systemu. Następstwem szybkiego rozwoju gospodarczego było pojawienie się bezrobocia, zmniejszanie się partycypacji na rynku pracy, a także wzrost tymczasowości zatrudnienia oraz wycofywanie się państwa z roli gwaranta wielu zabezpieczeń społecznych. Na zmiany te nałożyła się gwałtowna tertiaryzacja (serwicyzacja) gospodarki, co w połączeniu z innymi zmianami doprowadziło najpierw do nowej segmentacji na rynku pracy, a w rezultacie do raptownego wzrostu nierówności społecznych oraz nowej stratyfikacji społeczno-zawodowej. W pracy znajdują się wyniki badań dotyczących tego zjawiska.

Terytorium i współczesne dylematy jego rozwoju

Aleksandra Jewtuchowicz

Celem książki jest uporządkowanie i analiza współczesnych koncepcji rozwoju terytorialnego, czynników, które decydują o dynamice tego rozwoju oraz pokazanie sposobów ich włączania się w szybki i skomplikowany proces globalizacji. Innymi słowy chodzi o pytania, co warunkuje fakt, że pewne regiony rozwijają się i są regionami „wygrywającymi”, a inne, mimo pozornie sprzyjających okoliczności, nie mogą wyjść z kryzysu. Odpowiedzi na tak postawione pytania szukano przede wszystkim w teorii, analizując składowe procesu konstrukcji terytorium. W centrum uwagi znalazły się mechanizmy i sposoby rozwoju lokalnego jako metody rozwoju regionalnego, co w konsekwencji prowadziło do analizy dwóch zbiorów – terytorium i przedsiębiorstw oraz warunków, w których rozwój jednego przyczynia się jednocześnie do rozwoju drugiego. Wzajemne przenikanie się tych zbiorów znajduje wyraz w różnych strategiach i przestrzennych formach organizacji

Publicystyka Henryka Sienkiewicza. Język - styl - gatunek

Danuta Kowalska, Magdalena Pietrzak

Publikacja daje wgląd w rozwój warsztatu pisarskiego Sienkiewicza, ujawnia autorskie zmagania z gatunkowymi formami wypowiedzi, umożliwia wreszcie odkrycie ówczesnej mentalności, jako że Sienkiewiczowskie widzenie świata to odprysk tamoczesnych zjawisk kulturowo-społecznych, takich jak kolonializm, patriarchat, europocentryzm. Czytelnik zderzy się więc z nieakceptowanymi dziś postawami – mizoginią czy ksenofobią pisarza, trzeba jednak na te cechy patrzeć w kontekście czasów i kultury, a autora traktować jak nieodrodnego syna i świadka swoich czasów. Z recenzji dr hab. Magdaleny Hawrysz, prof.UZ Wszystkie poruszone w monografii kwestie, rzetelnie przeprowadzone analizy lingwistyczno-stylistyczne tekstów publicystycznych i korespondencji podróżniczej odkrywają środki świadczące o indywidualnych formach warsztatu pisarskiego Sienkiewicza, co ważne – ujawniają też przekonania, poglądy pisarza na temat obcych realiów, obserwowanych w czasie zagranicznych peregrynacji. Co więcej, wszystkie zagadnienia szczegółowe zostały zaprezentowane w szerokim kontekście historycznym, kulturowym i genologicznym. [...] Duża wartość monografii leży nie tylko w sferze stricte naukowej, lecz także kulturotwórczej i dydaktycznej. Z recenzji dr hab. Leonardy Mariak, prof. US

Estetyka sprawczości w grach wideo

Dlaczego gramy w gry wideo? Bez wątpienia jednym z potencjalnych powodów jest towarzyszące nam wówczas satysfakcjonujące poczucie sprawczości. To właśnie temu, silnie związanemu z uczestnictwem w rozgrywce fenomenowi poświęcono niniejszą publikację. Jej zadaniem jest przybliżenie, za pośrednictwem groznawczej perspektywy, estetycznego wymiaru sprawstwa gracza, omówienie czynników wzmacniających i osłabiających jego odczuwanie, a także wskazanie oraz przeanalizowanie na wybranych przykładach, ujawniających się podczas rozgrywki, warstw sprawczości kształtujących nasze doświadczenie odbiorcze. * Książka bardzo udanie łączy pracę teoretyczną wysokiej próby (bo co do świetnej orientacji autora we współczesnych studiach nad grami nie można mieć żadnych wątpliwości) ze studiami przypadku ilustrującymi przydatność wypracowanego modelu badań. To dobra książka naukowa, jak w wypadku większości publikacji dotyczących gier potencjalnie interesująca także dla ambitnych miłośników spoza kręgów akademickich. Z recenzji prof. dr. hab. Mirosława Filiciaka Praca to przejaw nowego, świeżego spojrzenia na naukową refleksję nad sprawczością w grach wideo, a właściwie nie tylko naukową, ponieważ ujęcie autora ma też pewne walory przydatne w procesie projektowania gier. Monografia jest świadectwem udanego koncepcyjnego mariażu sprawczości i estetyki w grach. Z recenzji prof. dr. hab. Jana Stasieńki

Specjalne strefy ekonomiczne w Polsce. Doświadczenia i perspektywy

Tomasz Dorożyński, Janusz Świerkocki

Celem naukowym monografii było podsumowanie wyników 25 lat funkcjonowania specjalnych stref ekonomicznych w Polsce (SSE) oraz dokonanie wstępnej oceny nowego programu polska strefa inwestycji (PSI). Istotnym wkładem do badań na temat SSE była analiza i interpretacja bardzo obszernego materiału empirycznego. Nacisk został położony na  zagraniczne inwestycje bezpośrednie oraz inwestycje strefowe w ujęciu regionalnym. Monografia składa się z 4 rozdziałów poświęconych kolejno: (1) pojęciu, podstawom teoretycznym oraz zasadom funkcjonowania SSE w Polsce; (2) statystycznym wynikom ich rozwoju; (3) efektom, jakie przyniosły w świetle badań empirycznych oraz (4) pierwszym wynikom programu polska strefa inwestycji. Pogłębiony przegląd badań empirycznych oraz analiza danych statystycznych uprawniają do sformułowania pozytywnych wniosków o bezpośrednich wynikach  stref, przede wszystkim dzięki inwestorom zagranicznym, oraz do umiarkowanie pozytywnych w odniesieniu do efektów dla gospodarki. Pierwsze wyniki funkcjonowania PSI wskazują na zwiększone zainteresowanie wśród małych i średnich przedsiębiorców krajowych i stosunkowo mniejsze wśród przedsiębiorców zagranicznych. Zwraca uwagę scentralizowanie zarządzania programem oraz uznaniowość w ocenie kryteriów jakościowych, które de facto warunkują dostęp do środków publicznych.

Opowiedzieć historię. Polska dramaturgia współczesna po 2006 roku

Joanna Królikowska, Weronika Żyła

Naszym celem od początku było przyjrzenie się różnorodnym sposobom przedstawiania wydarzeń – tak z dawnej, jak i najnowszej historii – w powstających w ostatnich latach spektaklach i dramatach. Chcieliśmy sprawdzić, w jakiej fazie poszukiwania nowych metod twórczej krytyki makrohistorii społeczno-politycznych oraz form ich scenicznego komponowania znajduje się polska dramaturgia, nie tylko w swoim wymiarze literackim, ale i scenicznym. Zależało nam na próbie dyskusji nad wielkimi narracjami historycznymi, jak również nad bieżącymi wydarzeniami społeczno­politycznymi. Naszym celem było także przyjrzenie się, w jakim kierunku zmierzają poszukiwania nowego języka, jakie są nowe układy odniesienia i współczesne perspektywy oglądu historii oraz teraźniejszości, która za chwilę stanie się historią. Istotne było dla nas, aby do dyskusji włączyć refleksję nad strukturami opowiadania indywidualnych mikrohistorii, również tych dotyczących przedstawicieli grup często wykluczonych […]. Ze wstępu Joanny Królikowskiej i Weroniki Żyły

Kobiety w drodze na naukowy Olimp... Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989)

Jolanta Kolbuszewska

Tematykę prezentowanej monografii można ulokować pomiędzy historią kobiet a historią nauki. Autorka wypełnia istniejącą od długiego czasu lukę badawczą w zakresie rozpoznania i charakterystyki osiągnięć kobiet oraz ich wkładu w rozwój rodzimej historiografii. Ukazuje dorobek naukowy historyczek z uwzględnieniem przeobrażeń dokonujących się zarówno w obszarze zbiorowej mentalności, jak i polityki, kultury, nauki. Przygląda się rozwojowi kobiecych karier na tle kilku epok - od okresu poprzedzającego wybuch Wielkiej Wojny (pierwsze doktoraty kobiet), przez dwudziestolecie międzywojenne (pierwsze habilitacje kobiet), po PRL (badaczki dziejów zaczęły wieńczyć swe osiągnięcia profesurą zwyczajną). Zdaniem autorki zawężenie skali obserwacji do jednej dyscypliny pozwala sformułować szersze wnioski odnoszące się do polskiej humanistyki w ogóle. Daje to możliwość uchwycenia zjawisk i prawidłowości, które stały się i nadal są udziałem kobiet w nauce. Publikacja zainteresuje historyków historiografii, specjalistów z zakresu historii kobiet i dziejów najnowszych, a także naukoznawców i antropologów.

Unia Europejska w procesie zrównoważonego rozwoju w warunkach pandemii COVID-19

Zofia Wysokińska, Janina Witkowska

Celem niniejszej książki jest przedstawienie skutków pandemii COVID-19 dla wybranych sektorów gospodarki światowej oraz gospodarki Unii Europejskiej, takich jak handel międzynarodowy, przepływy bezpośrednich inwestycji zagranicznych, gospodarka żywnościowa, sektor usług turystycznych oraz przemysł tekstylno-odzieżowy. Przedłożona Czytelnikom publikacja jest adresowana przede wszystkim do pracowników naukowych, studentów kierunków ekonomicznych i prawniczych uniwersytetów oraz wyższych szkół ekonomicznych, a także słuchaczy szkół menedżerskich.

Determinanty logistyki w dobie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw

Daniel Tokarski, Joanna Górniak-Krupińska, Maciej Bielecki

Monografia Determinanty logistyki w dobie zrównoważonego rozwoju przedsiębiorstw to wnikliwa analiza kluczowych czynników wpływających na współczesną logistykę. W obliczu rosnącej presji ekologicznej i zmian w globalnych łańcuchach dostaw przedsiębiorstwa muszą modyfikować swoje strategie logistyczne, aby zminimalizować wpływ na środowisko i zachować konkurencyjność. Autorzy przedstawiają złożone relacje między działalnością biznesową a środowiskiem, wskazując na korzyści, jakie mogą wynikać z wdrożenia proekologicznych rozwiązań. Omawiają nowoczesne podejścia, takie jak zielona logistyka, logistyka odwrotna oraz łańcuchy dostaw o obiegu zamkniętym, które odgrywają coraz większą rolę w wydajnym zarządzaniu zasobami i minimalizowaniu odpadów. Publikacja zawiera również przegląd innowacyjnych technologii, które mogą zrewolucjonizować infrastrukturę logistyczną, a także ukazuje rolę działań proekologicznych w procesach globalizacji i urbanizacji. To lektura obowiązkowa dla menedżerów, logistyków oraz wszystkich, którym zależy na prowadzeniu działalności zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju przy jednoczesnym utrzymaniu wysokiej efektywności operacyjnej.

Narodziny nowego dominium. Traktat brytyjsko-irlandzki z 1921 r

Antonina Pawłowska

Prezentowana książka jest pierwszą na polskim rynku wydawniczym monografią w całości poświęconą zagadnieniu traktatu brytyjsko-irlandzkiego z 1921 r. Było to jedno z przełomowych wydarzeń w historii Irlandii, wyznaczające początek końca brytyjskiego panowania nad wyspą. Choć kwestia ta wspominana jest w licznych opracowaniach dotyczących procesu odzyskiwania przez Irlandię niezależności - zarówno na polskim, jak i anglosaskim rynku wydawniczym - to jednak nigdy jako całość, z uwzględnieniem nie tylko analizy negocjacji, ale również przebiegu procesu ratyfikacji traktatu, związanych z nim narracji prasowych oraz wpływu zawartego porozumienia na życie mieszkańców Wielkiej Brytanii i Irlandii. W monografii skontrastowane zostały brytyjskie i irlandzkie (zarówno republikańskie, jak i unionistyczne) punkty widzenia, tworząc skomplikowaną sieć determinantów, które wpłynęły na osiągnięcie ostatecznego porozumienia, a także jego społeczne, ekonomiczne i polityczne skutki. * Książka stanowi wartościowe i poznawczo interesujące dzieło poświęcone nie tylko samemu traktatowi, ale również powstaniu państwa irlandzkiego i stosunkom brytyjsko-irlandzkim w końcowym okresie panowania Wielkiej Brytanii nad wyspą. Prof. dr hab. Jacek Tebinka Warto było podjąć tę tematykę, gdyż jest ona jednym z przykładów negocjowania niepodległości w kontekście konfliktu hybrydalnego o niskiej intensywności. Dzięki tej pracy możemy zrozumieć co było niezbędne do osiągnięcia kompromisu. Prof. dr hab. Michał Leśniewski

Zagadnienia prawa konstytucyjnego. Księga jubileuszowa dedykowana Profesorowi Krzysztofowi Skotnickiemu w siedemdziesiątą rocznicę urodzin. Tom 1

Aldona Domańska

Profesor Krzysztof Skotnicki jest cenionym i uznanym znawcą prawa konstytucyjnego, autorem licznych publikacji, nauczycielem akademickim, wychowawcą wielu pokoleń prawników. W roku 2023 mieliśmy zaszczyt i przyjemność świętować rocznicę siedemdziesięciolecia urodzin Pana Profesora. Święto to stało się okazją do uhonorowania Pana Profesora, czego wyrazem jest niniejsza publikacja. Księga dedykowana Panu Profesorowi, przygotowana została przez przyjaciół i współpracowników z polskich i zagranicznych ośrodków badawczych. Składa się z dwóch tomów, a ich struktura podyktowana została różnorodnością tematyczną tekstów nadesłanych przez ponad stu autorów. Artykuły poświęcone zostały podstawowym instytucjom ustrojowym i ich organom, demokracji, wolności, prawom człowieka i obywatela, prawu wyborczemu oraz sądownictwu. Odrębny rozdział stanowią teksty zagranicznych przyjaciół Pana Profesora opublikowane, w znacznej części, w ojczystym języku autorów. Życzymy Panu Profesorowi dalszych sukcesów!

Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła greckie

Georgi Minczew, Anna Maciejewska

W jedenastym tomie serii Series Ceranea ukazują się polskie przekłady źródeł greckich do dziejów średniowiecznych doktryn dualistycznych na Bałkanach. Ta praca zbiorowa, rezultat starań filologa klasycznego, historyka i paleoslawisty, jest naturalną kontynuacją tomu pierwszego, zatytułowanego Średniowieczne herezje dualistyczne na Bałkanach. Źródła słowiańskie, a jednocześnie elementem długoterminowego projektu realizowanego w Ceraneum, w którym biorą udział specjaliści z Polski i zagranicy, poświęconego badaniom, edycji i komentowaniu greckich, słowiańskich i łacińskich źródeł do dziejów bałkańskiej heterodoksji. * Bracia, nie dawajcie naiwnie wiary tym bezbożnikom, gdy twierdzą, że wierzą w Ojca, Syna i świętego Ducha. Wszystkie sekty tak twierdzą, i paulicjanie, i reszta; ci tutaj niegodziwi bezbożnicy mają jednak własną trójcę, w którą wierzą. Ojcem mianowicie nazywają władcę ciemności, diabła, który upadł z niebios, jak wyznali oni sami i jak mówi Chrystus: Wy macie diabła za ojca; synem nazywają syna zatracenia, a Duchem - ducha zła. To jest trójca tych bezbożników, ją to wyznają i czczą; mienią się chrześcijanami nie od prawdziwego Chrystusa, Boga naszego, ale od Antychrysta. Eutymiusz z klasztoru Peribleptos Listy przeciwko fundagiagitom

Gracze w kulturze

Kamil Jędrasiak

Autor podejmuje się niezwykle trudnego zadania, jakim jest możliwie jak najszersze zaprezentowanie nie tylko gier wideo i konstytuującej się wokół nich kultury, lecz także tego, co sam nazywa „ugrowieniem” kultury w ogóle. Swój wywód ujmuje w ramy struktury, która prowadzi od przybliżenia tła teoretycznego i rozwoju aktualnej akademickiej refleksji nad grami przez bliższe przyjrzenie się kulturze gier i grania po opis przywołanego już „ugrowienia” kultury. Oryginalność książki polega na – jak do tej pory w polskim piśmiennictwie – najbardziej wszechstronnym i wieloaspektowym ujęciu kultur grania, włącznie z otaczającymi je dyskursami obecnymi w mediach głównego nurtu oraz w kształtujących się dyskursach medialnych integralnie złączonych z grami [...]. To bardzo wartościowa pozycja, dokumentująca pewien istotny etap w kulturze gier wideo. Z recenzji prof. dr hab. Anny Nacher

Język(i) w czasie i przestrzeni

Piotr Stalmaszczyk

Tematyce języka, czasu i przestrzeni poświęcono w literaturze polskiej i światowej bardzo dużo uwagi, zwłaszcza w ujęciu interdyscyplinarnym. Prace zebrane w niniejszym tomie wskazują na różne, nierzadko bardzo metaforyczne, sposoby pojmowania czasu i przestrzeni w szerokiej perspektywie lingwistycznej. Poszczególne rozdziały koncentrują się na wybranych aspektach użycia języka w przestrzeni internetowej i multimedialnej, na języku w przestrzeni miejskiej i państwowej. Kolejne teksty analizują język w różnych perspektywach czasowych, związanych z ewolucją języka i kontaktami międzyjęzykowymi, a także badają relacje zachodzące pomiędzy językiem a pamięcią, przedstawiają uwarunkowania zmian językowych w procesie afazji, przyglądają się przestrzeni teoretycznej, w której uprawiane jest językoznawstwo, oraz proponują rozważania o charakterze ogólnohumanistycznym. Autorzy koncentrują się na badaniach poszczególnych interesujących zjawisk i jednostkowych przypadków, a rozważania teoretyczno-metodologiczne splatają się z analizami zagadnień bardziej praktycznych. W niektórych tekstach pojawia się nawiązanie do aktualnych wydarzeń i ograniczeń, ale także nowych możliwości spowodowanych pandemią.

Nazwa - styl - tekst. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Elżbiecie Umińskiej-Tytoń

Anetta Gajda, Anita Pawłowska-Kościelniak, Rafał Zarębski

Tom jubileuszowy dedykowany Pani Profesor Elżbiecie Umińskiej-Tytoń odzwierciedla w pełni rozległość zainteresowań naukowych Jubilatki, zawsze żywo zainteresowanej różnymi problemami językoznawczymi, niezwykle skrupulatnej w naukowych dociekaniach, nade wszystko bardzo pracowitej, a co więcej, swą pracowitością często nas zawstydzającej. Prezentowane teksty, których autorami są przyjaciele Pani Profesor spoza i z Uniwersytetu Łódzkiego, oscylują wokół najważniejszych dominant Jej naukowej twórczości – onomastyka, stylistyka, tekstologia, co podkreślili recenzenci tomu: dr hab. Urszula Wójcik, prof. UJD w Częstochowie oraz prof. dr hab. Marek Cybulski, profesor emeritus Uniwersytetu Łódzkiego. Ze Słowa od Redakcji

Wielki przemysł, wielka cisza. Łódzkie zakłady przemysłowe 1945-2000

Agata Zysiak, Marcin Szymański, Joanna Kocemba-Żebrowska, Wiesława Różycka-Stasiak, ...

Wydana wspólnymi siłami stowarzyszenia i wydawnictwa, książka "Wielki przemysł, wielka cisza" to historie największych zakładów przemysłowych i łódzkiego świata pracy w okresie PRL oraz transformacji w naszym mieście. Historia gospodarcza i losy poszczególnych fabryk uzupełniają się z głosami pracownic i pracowników. Gromadzone od lat materiały przybliżają losy 30 wybranych fabryk, a fragmenty historii mówionych zabierają nas na hale produkcyjne, do laboratoriów a nawet robotniczych domów. Książka jest bogato ilustrowana zdjęciami, archiwalnymi reklamami zakładów przemysłowych i fotografiami lotniczymi a dodatkowo można w niej znaleźć: słownik terminów produkcyjnych listy adresowe fabryk schematy produkcji włókienniczej mapę wybranych zakładów pracy "Wielki przemysł, wielka cisza" to podsumowanie kilkuletniej pracy zespołu osób związanych z Łódzkim Stowarzyszeniem Inicjatyw Miejskich Topografie, które od dekady tworzy Cyfrowe Archiwum Łodzian Miastograf.pl, gdzie można znaleźć jeszcze więcej materiałów o Łodzi. *** "Zdecydowanie warto sięgnąć po tę książkę. Chętnie sięgną po nią miłośnicy Łodzi, a także historycy społeczni, historycy przemysłu, praktycy historii mówionej. Może przydać się jako pomoc przewodnikom miejskim oraz jako pomoc edukacyjna w szkolnictwie wyższym. (...) O jej unikalnym charakterze świadczy jednak przede wszystkim wykorzystanie historii mówionej, która daje wgląd w doświadczenie i życie codzienne pracownic i pracowników łódzkiego przemysłu w XX wieku." - dr. hab. Joanna Wawrzyniak, Uniwersytet Warszawski