Zdjęcia lotnicze Polski z okresu II wojny światowej

Sebastian Różycki, Katarzyna Osińska-Skotak, Artur Świątek

Autorzy monografii podjęli próbę ukazania różnych aspektów dotyczących zdjęć lotniczych z okresu II wojny światowej. Przedstawiono w niej niepublikowane do tej pory informacje o technicznych parametrach kamer lotniczych, wykonywanych przez nie zdjęciach lotniczych i produktach pochodnych, pozyskanych w trakcie działań wojennych. Zarysowano także problemy, jakie mogą się pojawić podczas opracowywania tych zdjęć, aby możliwe było uzyskanie materiału o dobrej jakości kartograficznej i wysokich walorach interpretacyjnych, co dla specjalistów spoza branży fotogrametrycznej może być ważne i interesujące. Całość uzupełniają niepublikowane do tej pory zdjęcia lotnicze przedstawiające wybrane miejsca w Polsce wykonane w latach 1939–1944.

Dźwigi osobowe. Laboratorium

Adam Zawadzki, Artur Jankowiak (red. nauk.), Dariusz Dąbrowski, Mirosław Szymański, ...

Niniejszy skrypt zawiera opisy ćwiczeń laboratoryjnych z zakresu techniki dźwigowej, a jego celem jest umożliwienie studentom lepszego przygotowania się do zajęć laboratoryjnych. Skrypt przeznaczony jest przede wszystkim dla studentów III i IV roku studiów na Wydziale Samochodów i Maszyn Roboczych Politechniki Warszawskiej, jako ilustracja wykładów: "Dźwigi osobowe", "Wybrane zagadnienia dźwigów osobowych", "Dźwigi elektryczne i hydrauliczne" oraz w pewnej części "Maszyny robocze". Stanowi bezpośrednią pomoc do zajęć laboratoryjnych, przede wszystkim w ramach Laboratorium Dźwigów Osobowych na kierunku Mechatronika Pojazdów i Maszyn Roboczych. Może być też przydatny w ramach Laboratorium Dźwignic oraz Laboratorium Maszyn Roboczych na kierunku Inżynieria Mechaniczna (wcześniej Mechanika Pojazdów i Maszyn Roboczych). Treść poszczególnych rozdziałów - ćwiczeń - opracowano w ten sposób, że na początku podany jest cel ćwiczenia, potem następuje wprowadzenie teoretyczne przedstawiające wiadomości potrzebne do zrozumienia i wykonania ćwiczenia, następnie opis stanowiska laboratoryjnego i instrukcja przebiegu ćwiczenia wskazująca, jakie czynności (np. pomiary) należy wykonać na stanowisku. Dalej podano propozycję zawartości sprawozdania z wykonanego ćwiczenia (np. wyniki pomiarów i obliczeń teoretycznych, ich analizę, porównanie i interpretację).

Innowacje w działalności gospodarczej. Ujęcie mezo i mikro

Wojciech Wiszniewski, Eryk Głodziński, Stanisław Marciniak

Celami opracowania jest, obok prezentacji wyników badań przeprowadzonych w Instytucie Organizacji Systemów Produkcyjnych Politechniki Warszawskiej, wytyczenie ich dalszych kierunków na najbliższe lata. Wymagało to określenia istotnych obszarów wpływających na tworzenie innowacji w podmiotach prowadzących działalność gospodarczą ‒ organizacjach podejmujących aktywność zarobkową w sposób zorganizowany i ciągły. W poszczególnych rozdziałach omówiono zagadnienia dotyczące podejścia mezo i mikro w gospodarce, wskazano przykłady innowacji w ujęciu sektorowym oraz wybrano kilka sektorów, które poddano bardziej szczegółowej analizie, a także zbadano problemy konkurencyjności i innowacyjności z perspektywy wymienionych zagadnień.

Metoda wielowarstwowego modelowania niepewności w szacowaniu jakości informacji systemów teleinformatycznych w transporcie

Marek Stawowy

W monografii przedstawiono zastosowanie wielowarstwowego modelowania niepewności do oszacowania jakości informacji w systemach teleinformatycznych w transporcie. W tym celu wykorzystano dwie metody modelowania niepewności, które nazwano wielowarstwowymi, umożliwiającymi modelowanie zarówno elementów zależnych, jak i niezależnych. Wielowarstwowe modelowanie to opracowane przez autora modelowanie wykorzystujące ewidencję matematyczną opartą na teorii Dempstera i Shafera, iloczyn kartezjański oraz znane z technik komputerowych modelowanie współczynnika pewności hipotezy. Szczegółowy opis wielowarstwowych modeli jakości informacji dla transportowych systemów teleinformatycznych poprzedziło sformalizowanie kilku niejednoznacznie zdefiniowanych pojęć i przedstawienie rozwoju zagadnienia z punktu widzenia światowych publikacji.

Wybrane zagadnienia teorii sprężystości i plastyczności

Tadeusz Chmielewski, Szymon Imiełowski

Przedmiot „Teoria sprężystości i plastyczności”, wykładany w uczelniach technicznych w Polsce na kierunkach studiów budownictwo i inżynieria środowiska, jest stosunkowo trudny dla studentów, dlatego niniejszy podręcznik może stanowić dużą pomoc dydaktyczną dla osób pragnących dobrze opanować podstawy mechaniki ośrodków ciągłych, które zostały przedstawione w nim w sposób logiczny i przejrzysty. W monografii omówiono: podstawowe wiadomości z mechaniki; konstrukcję i klasyfikację konstrukcji w budownictwie; stan odkształcenia w mechanice ośrodków ciągłych; stan naprężenia w mechanice ośrodków ciągłych; podstawowe wyniki badań doświadczalnych; zależność między stanem naprężenia i stanem odkształcenia – równania fizyczne dla ciał liniowo sprężystych; syntezę równań liniowej teorii sprężystości i informacje o sposobach ich rozwiązywania; przypadek szczególny – zadania dwuwymiarowe; rozwiązanie zagadnień płaskich w teorii sprężystości; równania równowagi, składowe przemieszczenia i odkształcenia we współrzędnych walcowych oraz zagadnienia dwuwymiarowe we współrzędnych biegunowych z zastosowaniem funkcji naprężenia; półprzestrzeń sprężystą obciążoną siłą skupioną; płaski stan naprężenia tarcz; nośność graniczną konstrukcji; podstawy energetyczne; teorię cienkiej płyty o małym ugięciu oraz rozwiązania płyt cienkich za pomocą podwójnego szeregu Fouriera.

Podstawy obliczeń w procesach przetwarzania materii. Zasady bilansowania masy i energii

Leon Gradoń, Jakub Gac

Niniejszy podręcznik przeznaczony jest głównie dla studentów pierwszych semestrów studiów na kierunkach kształcenia takich, jak inżynieria procesowa, technologia chemiczna, inżynieria materiałowa, ochrona środowiska, biotechnologia i energetyka. We Wstępie wprowadzone są podstawowe wielkości fizyczne z rozróżnieniem wielkości intensywnych i ekstensywnych. Przykładem wielkości ekstensywnych tworzących akumulację, czyli podlegających sumowaniu składowych układu w całości, są masa i energia. Zasadnicza część podręcznika poświęcona jest zasadom bilansowania tych wielkości. Trójka: wielkość, jej wartość i wymiar w ustalonym systemie jednostek, tworzą porządek bilansowania. W pierwszej części wyjaśnione jest postępowanie (w 10 zasadniczych krokach) prowadzące do sporządzania bilansu masowego. Rozważane są przypadki umożliwiające dobry trening studenta przy sporządzaniu bilansu. W drugiej części pokazywane są zasady bilansu energetycznego. Obydwa typy bilansów opierają się na podstawowej zasadzie praw zachowania masy i energii. Część środkowa podręcznika stanowi łącznik między tymi bilansami i poświęcona jest podstawowym prawom termodynamiki z wyjaśnieniem, w jakiej formie przepływająca przez układ bilansowy masa substancji niesie energię.

Finansowanie rozwoju infrastruktury w Polsce po 2004 roku ― w obszarze transportu lądowego, rynku energii i telekomunikacji

Tomasz Tyc

Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku stało się przyczynkiem do zmian w krajowym modelu społeczno-gospodarczym. Jednym z obszarów, dla którego przemiany przyjęły nadzwyczaj pozytywną formę, jest szeroko rozumiany segment infrastrukturalny. Polepszenie stanu technicznego, jak również wzrost dostępności terytorialnej, było powiązane ze zwiększoną dostępnością mechanizmów finansowych. Dotyczy to w szczególności: 1) środków unijnych; 2) środków krajowych (budżetowych); 3) środków komercyjnych.   Dostępność właściwej infrastruktury jest powszechnie wskazywana w literaturze dotyczącej ekonomii rozwoju jako jeden z endogenicznych czynników wzrostu gospodarczego, a zatem mechanizm zapewniający zrównoważony rozwój danego terytorium. Dodatkowo stanowi ona ważny czynnik budowania trwałych przewag konkurencyjnych. Tożsame stanowisko jest prezentowane przez kluczowe międzynarodowe agencje rozwoju czy Komisję Europejską.   Jednym z najważniejszych wyzwań dotyczących rozwoju infrastruktury jest zapewnienie odpowiednich mechanizmów jej finansowania. Takich, które z jednej strony nie będą stanowić zbytniego obciążenia dla bieżących wydatków budżetowych, z drugiej zaś – będą odpowiednie do mobilizacji niezbędnych środków finansowych dla długoterminowych projektów inwestycyjnych o znacznej wartości.   Instrumenty finansowania wymienionych działań inwestycyjnych powinny być dostosowane do potrzeb i możliwości danego kraju i równoceśnie uwzględniać system prawnoorganizacyjny.   W prezentowanej pracy analizie poddano mechanizmy finansowania rozwoju infrastruktury, które dotyczą trzech wyraźnych segmentów: 1) infrastruktury liniowej i punktowej transportu drogowego i kolejowego, a także transportu morskiego oraz wodnego śródlądowego; 2) infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej rynku energii, a w szczególności energii elektrycznej oraz gazu ziemnego; 3) infrastruktury liniowej sektora telekomunikacji.   Takie ograniczenie segmentów infrastrukturalnych, przy jednoczesnym pominięciu finansowania usług bazujących na infrastrukturze (przykładowo wytwarzanie energii elektrycznej), przyczyni się do pełniejszego przeglądu stosowanych w Polsce mechanizmów finansowych. Ułatwi także realizację celu, jaki autorzy postawili przed niniejszym opracowaniem, czyli krytyczną analizę dotychczas wykorzystywanych rozwiązań oraz wskazanie tych spośród nich, które charakteryzują się najwyższą skutecznością. Taki cel opracowania wymaga zastosowania właściwego instrumentarium, czyli: 1) analizy dokumentów strategicznych i planistycznych, 2) identyfikacji aktów prawnych wpływających na analizowane rodzaje infrastruktury, 3) analizy danych statystycznych (finansowych i technicznych), aby możliwe było zdefiniowanie modelu systemu infrastrukturalnego, który istnieje w Polsce.   Opracowanie składa się z dwóch oddzielnych części, stanowiących spójną całość merytoryczną. Część pierwsza składa się z czterech rozdziałów. Zawierają one analizę stanu finansów publicznych w latach 2004–2020, ze szczególnym uwzględnieniem wpływu pandemii na dostępność środków budżetowych. W tej części przedstawiono opis krajowego systemu infrastrukturalnego oraz poddano analizie jego stan. W części drugiej poddano krytycznej analizie i ocenie wykorzystywane mechanizmy i instrumenty finansowania analizowanej infrastruktury. Analizy i oceny dotyczą wykorzystania budżetu, środków unijnych, partnerstwa publicznoprawnego oraz instrumentów rynku finansowego.

Kształtowanie systemów w wybranych obszarach transportu i logistyki

Marianna Jacyna, Agnieszka Merkisz-Guranowska, Ilona Jacyna-Gołda, Michał Kłodawski, ...

Podręcznik dotyczy zagadnień kształtowania sieci transportowej w obszarze współdziałania środków transportu i organizacji sieci, w tym organizacji podmiotów recyklingu. Swym zakresem obejmuje problemy istotne z poznawczego i aplikacyjnego punktu widzenia. Dużym walorem podręcznika jest przedstawienie zastosowania aplikacji metod badawczych na danych rzeczywistych. Zaprezentowane narzędzia wspomagania podejmowania decyzji w wybranych obszarach mogą mieć zastosowanie nie tylko w działalności transportowej, ale także logistycznej.

Metody badań właściwości elektrycznych izolatorów świec zapłonowych funkcjonujących w warunkach zabrudzeniowych

Bernard Fryśkowski

W monografii zaprezentowano rzadko poruszany w literaturze naukowej temat funkcjonowania świec zapłonowych w warunkach bocznikowania elektrod wskutek zanieczyszczenia zewnętrznej powierzchni górnej części izolatora, znajdującej się poza komorą spalania.   Treść monografii została podzielona na sześć rozdziałów, spośród których rozdziały trzeci, czwarty i piąty zawierają opracowane modele matematyczne, metody pomiarowe oraz wyniki analiz i badań stanowiące oryginalny dorobek autora.   Rozdział pierwszy jest wprowadzeniem, w którym wyszczególniono przedmiot i cel pracy oraz jej strukturę. W oparciu o treść analiz zawartych w dokumentach będących rezultatem aktualnych prac organów administracji rządowej uzasadniono celowość prowadzenia badań w zakresie konstrukcji świec zapłonowych jako elementów mających bezpośredni wpływ na działanie, parametry eksploatacyjne i niezawodność silników o zapłonie iskrowym.   W rozdziale drugim omówiono zagadnienie rozwoju technologii produkcji izolatorów świec zapłonowych i dokonano przeglądu literatury wraz z charakterystyką obecnego stanu wiedzy na temat właściwości, metod wytwarzania i badań izolatorów świec zapłonowych. Zawarto też wiadomości dotyczące materiałów ceramicznych wykorzystywanych w procesie produkcji izolatorów oraz opis powszechnie stosowanych sposobów ich kształtowania i obróbki. Podano również przykłady nowoczesnych rozwiązań w zakresie technologii wytwarzania izolatorów, objętych niejednokrotnie ochroną patentową, oraz opisano charakterystyki warunków pracy izolatorów świec zapłonowych, metody kontroli ich jakości na etapie produkcji i problemy diagnozowania uszkodzeń występujących w trakcie eksploatacji.   Przedmiotem rozdziału trzeciego są procedury modelowania matematycznego rozkładu pola elektrycznego w izolatorach świec zapłonowych działających w warunkach zabrudzeniowych. Przedstawiono wykorzystane w pracy analityczne i numeryczne metody rozwiązania równań Laplace’a i Poissona, stanowiących podstawową formę matematycznego opisu rozkładu potencjału i natężenia pola elektrycznego wewnątrz i w najbliższym otoczeniu ceramicznego izolatora świecy zapłonowej zainstalowanej w cylindrze silnika. Rozpatrzono przypadki braku zanieczyszczeń i ich obecności na zewnętrznej powierzchni izolatora. Rozważania przeprowadzono dla dwóch typów obecnie produkowanych izolatorów świec zapłonowych – o gładkiej powierzchni zewnętrznej oraz mających ukształtowane bariery dla prądu upływu. W dalszej części przedstawiono wyniki obliczeń numerycznych oraz omówienie przykładów prezentujących rozkład pola elektrycznego izolatorów świec zapłonowych otrzymany dzięki symulacji komputerowej.   W rozdziale czwartym zawarto rozważania dotyczące właściwości elektrycznych izolatorów świec zapłonowych. Zwrócono uwagę na fakt mniejszej wytrzymałości powierzchniowej izolatora w stosunku do wytrzymałości skrośnej, przy założeniu jednorodności materiału ceramicznego i braku wtrącin. Przedstawiono także modele rezystancji skrośnej, powierzchniowej i zabrudzeniowej, na podstawie których przeprowadzono obliczenia natężenia prądu upływu wynikającego z obecności zanieczyszczeń przewodzących na zewnętrznej powierzchni ceramicznego izolatora świecy zapłonowej. Zaprezentowano również rezultaty badań rezystancji skrośnej, powierzchniowej i zabrudzeniowej przeprowadzonych dla świec zapłonowych nowych (nieużywanych) i zanieczyszczonych. Na ich podstawie dokonano weryfikacji wyników otrzymanych na drodze modelowania.   Przedmiotem rozważań zawartych w treści rozdziału piątego jest pojemność świec zapłonowych i jej wpływ na działanie układu zapłonowego. Przedstawiono wyniki modelowania i obliczeń pojemności świec zapłonowych, które poddano weryfikacji na podstawie rezultatów badań doświadczalnych. Wprowadzono nowe pojęcie pojemności powierzchniowej pozwalające scharakteryzować w sposób ilościowy stopień zanieczyszczenia powierzchni izolatora świecy. Zaproponowano metodę pomiaru pojemności świec zapłonowych, w tym pojemności powierzchniowej, za pomocą przetwornika analogowo-cyfrowego sigma-delta. Wykazano również przydatność tej metody w pomiarach przenikalności elektrycznej materiału ceramicznego izolatora.   Wnioski końcowe i podsumowanie zamieszczono w rozdziale szóstym. W uzupełnieniu podano wykaz literatury cytowanej w treści pracy.

Laboratorium podstaw techniki świetlnej

Andrzej Wiśniewski, Dariusz Czyżewski, Krzysztof Skarżyński, Marcin Wesołowski, ...

Intensywny wzrost zapotrzebowania na wysokiej jakości oświetlenie i sprzęt oświetleniowy sprawiają, że na rynku pracy potrzebni są specjaliści z zakresu techniki świetlnej. Muszą być oni wykształceni w kierunku analiz rożnych aspektów oświetlenia elektrycznego, a przede wszystkim jego mierzalnych parametrów elektrycznych, fotometrycznych, kolorymetrycznych i eksploatacyjnych. Prezentowany podręcznik jest przeznaczony głównie dla studentów kierunków inżynierskich, na których omawiane są zagadnienia oświetleniowe. Przedstawiono w nim propozycje ćwiczeń laboratoryjnych, które umożliwiają poszerzenie wiedzy i zdobycie doświadczenia z zakresu techniki świetlnej. Wykonanie ćwiczeń jest również związane z nabyciem praktycznych umiejętności wykonywania pomiarów wielkości elektrycznych, fotometrycznych i kolorymetrycznych źródeł światła, opraw oświetleniowych, instalacji oświetleniowych i materiałów oraz analizowania uzyskanych wyników w odniesieniu do obowiązujących norm, stanu wiedzy i techniki. Wszystkie propozycje ćwiczeń zawierają opisy najbardziej istotnych zagadnień związanych z pomiarami i odniesienia do aktualnej literatury przedmiotu. Dlatego, podręcznik będzie przydatny zarówno dla osób wdrażających się w zagadnienia techniki świetlnej, jak i tych, które już pracują zawodowo w branży oświetleniowej.

Podstawy cyfrowego przetwarzania sygnałów

Zbigniew Gajo

Niniejszy skrypt ma stanowić pomoc dydaktyczną do wykładu z przedmiotu Cyfrowe Przetwarzanie Sygnałów (30 godz.) prowadzonego przez Autora dla studentów czwartego semestru kierunków Elektronika, Telekomunikacja na wydziale Elektroniki i Technik informacyjnych Politechniki Warszawskiej. Zarówno wykład, jak i skrypt mają charakter wprowadzający i prezentują jedynie teoretyczne podstawy bardzo dynamicznie rozwijającej się dziedziny, jaką jest cyfrowe przetwarzanie sygnałów. Mimo podstawowego charakteru niniejszego skryptu przyjęto jednak pewne założenie co do stanu wiedzy Czytelnika. Poza oczywistym, o znajomości podstaw matematycznych (algebra liczb zespolonych, probabilistyka), przyjęto również założenie, że student posiada podstawową wiedzę z zakresu ogólnej teorii sygnałów z czasem ciągłym z elementami teorii sygnałów i układów dyskretnych. Wiedzę taką zdobywa się na semestrze trzecim w ramach przedmiotu Sygnały i Systemy, a częściowo także na semestrze drugim, w ramach Teorii Obwodów. W zamyśle Autora skrypt nie wyczerpuje całości treści przekazywanej na wykładzie, a ma stanowić jedynie jego część, choć z uwagi na podstawowy charakter wykładu, jest to bardzo istotna część. Chodzi jednak o to, aby częściej odsyłać studenta do samodzielnej lektury na temat elementarnych pojęć, a zyskany czas przeznaczyć na rozwiązywanie większej liczby przykładów i zadań utrwalających te pojęcia oraz ewentualne pogłębienie omawianych zagadnień.

Od informacji do wiedzy. Aspekty teoretyczne i aplikacyjne

Helena Bulińska-Stangrecka, Paweł Stacewicz

IV tom serii wydawniczej "Informatyka a filozofia" We współczesnym dyskursie naukowym coraz częściej występują odniesienia do takich zjawisk, jak wiek informacji, społeczeństwo informacyjne, gospodarka oparta na wiedzy czy zarządzanie wiedzą. W warstwie konceptualnej ich wspólny mianownik stanowi pojęcie informacji, która pod pewnymi warunkami może stać się wiedzą. Monografia ma na celu połączenie dwóch płaszczyzn interpretacyjnych: filozoficznej i nauk o zarządzaniu. Umiejscawia informację i wiedzę zarówno w dyskursie teoretycznym (przede wszystkim: metodologiczno-filozoficznym), jak również prezentuje konsekwencje związane z różnorodnymi zastosowaniami tych pojęć (np. w dziedzinie prawa). Identyfikuje też czynniki mające istotny wpływ na transformację informacji w wiedzę.

Efektywność w zarządzaniu projektami budowlanymi. Perspektywa wykonawcy

Eryk Głodziński

W opracowaniu przedstawiono wybrane aspekty zarządzania działalnością projektową w budownictwie, kluczowe z punktu widzenia zastosowania podejścia efektywnościowego. Omawiany problem badawczy dotyczy doskonalenia wybranych elementów systemów zarządzania wspomagających optymalizację efektywności przedsięwzięć budowlanych z perspektywy ich wykonawcy (przedsiębiorstwa budowlanego). Tego typu obiekty należą do tzw. projektów zewnętrznych, czyli realizowanych przez wykonawcę na specjalne zamówienie podmiotu zewnętrznego - klienta. Autor opracowania ma ponad dziesięcioletnie doświadczenie praktyka w zakresie analizy, oceny i raportowania efektywności projektów w przedsiębiorstwach budowlanych.

Descriptive Geometry for Engineers

Ewa Duda

Descriptive geometry is a necessary part of the engineering drawing practice; it stimulates and develops spatial imagination, the ability to visualize three-dimensional objects and the attention of accuracy of the graphical solutions. In this case, the following script contains a large number of auxiliary drawings showing the mutual position of the discussed figures. The intention of the author is to make this script suitable for ordinary students who begin to study. It contains many practical examples with solutions shown step by step in order to help learners to practice independently. Every chapter also includes exercises as the practice is invaluable and vital in achieving fluency at drawing, reading and analyzing of engineering drafts. Presented exercises set the direction in preparation for achieving the engineering knowledge and skills. This script is not substitution of lectures, the attendance and involvement in course at the university is highly advised.   Skrypt zawiera materiał z zakresu geometrii wykreślnej dla Wydziału Instalacji Budowlanych, Hydrologii i Inżynierii Środowiska Politechniki Warszawskiej. Celem skryptu jest ułatwienie samodzielnej pracy studentom rozpoczynającym naukę na kierunkach technicznych. Treści teoretyczne uzupełnione zostały praktycznymi przykładami rozwiązanymi metodą „krok po kroku”, pozwalającą na głębsze zrozumienie omawianych zagadnień. Każdy rozdział zawiera dodatkowo zestaw ćwiczeń, które mogą służyć studentom do sprawdzenia stopnia opanowania umiejętności rozwiązywania problemów praktycznych.

Zarządzanie strategiczne. Ocena potencjału strategicznego przedsiębiorstwa

Grażyna Gierszewska, Michael Jaksa

Książka jest II tomem serii „Zarządzanie strategiczne” W drugim tomie podręcznika zaprezentowano wybrane metody służące do sprawdzenia, jakie zasoby i sposoby budowania potencjału strategicznego organizacji są najbardziej skuteczne. Wybrano nie tylko sprawdzone i skuteczne narzędzia analizy strategicznej wnętrza przedsiębiorstwa, ale ukazano także ich różnorodność. Omówiono m.in. macierze portfelowe, których celem jest stworzenie zrównoważonych aktywów organizacji, oraz ogólną ideę analizy portfelowej służącej do diagnozy otoczenia i rynku oraz wnętrza organizacji istniejącego w przedsiębiorstwie portfela produkcji, aż do zbudowania portfela docelowego. Następnie zapoznano czytelników ze Zrównoważoną (Strategiczną) Kartą Wyników, która jest uważana za jeden z najpopularniejszych modeli pomiaru wydajności biznesowej i zarządzania pomiarem osiągnięć wydajności. SKW podkreśla potrzebę integracji finansowych i niefinansowych miar wyników, z jednoczesnym powiązaniem strategii i pomiaru wyników, a cztery jej perspektywy: finansowa, klienta, procesów wewnętrznych, rozwoju, pozwalają na ocenę realizacji strategii z różnych punktów widzenia i uwzględnienie interesów wszystkich grup zaangażowanych w działalność przedsiębiorstwa. Kolejnym omawianym w opracowaniu narzędziem analizy poprawności działań podejmowanych przez przedsiębiorstwo w celu wytworzenia wartości i budowania przewagi konkurencyjnej jest łańcuch wartości. Założeniem podstawowym modelu łańcucha wartości jest podział działalności przedsiębiorstwa na strategicznie istotne czynności, aby móc określić miejsca powstawania kosztów i zysków oraz potencjalne źródła przewag konkurencyjnych. Łańcuch wartości to sekwencja działań przekształcania zasileń, technologii i pracy ludzi na produkty finalne. Składa się on z funkcji podstawowych i pomocniczych oraz marży (zysku). Działalność podstawowa może być przedprodukcyjna, produkcyjna i sprzedaży, natomiast działalność pomocnicza koncentruje się w każdym przedsiębiorstwie na innych elementach. Kolejna zaprezentowana metoda to bilans strategiczny przedsiębiorstwa, czyli „teoretycznie prosta” metoda oceny potencjału strategicznego, wymagająca jednak skrupulatnego przestrzegania założeń analizy, czyli: wyodrębnienia obszarów analizy potencjału, określenia czynników/elementów organizacyjnych w ramach poszczególnych obszarów, zdefiniowania skali ocen i charakteru oceny, wyszczególnienie kluczowych czynników sukcesu w obszarach oceny itp. Następnie omówiono analizę SWOT, czyli metodę integrującą wszystkie istotne informacje uzyskane w trakcie diagnozowania organizacji i szacowania zmian w otoczeniu w procesie zmierzającym do sformułowania strategii. Jest to metoda bardzo trudna, gdyż wymaga udzielenia odpowiedzi dotyczących profilu działalności przedsiębiorstwa, zakresu jego działania, określenia klientów i ich potrzeb oraz orientacji naczelnego kierownictwa organizacji. Niezbędna jest też identyfikacja makrootoczenia i otoczenia konkurencyjnego organizacji oraz ich ocena w kategoriach szans i zagrożeń. To są podstawy do dokonania diagnozy oraz oceny słabych i mocnych stron organizacji, a także określenia wewnętrznych zasobów przedsiębiorstwa, którymi będzie ono dysponowało w przyszłości. Kolejnym krokiem jest sformułowanie wariantów strategicznych oraz określenie działań i taktyk, które musi podjąć przedsiębiorstwo, aby zrealizować cele strategiczne. Całościowy plan strategiczny wieńczy analizę. Ponieważ zarządzanie strategiczne jest procesem formułowania i wdrażenia strategii, w którym wyróżnia się: etap analizy strategicznej, etap oceny pozycji strategicznej przedsiębiorstwa oraz zdefiniowanie lub redefiniowanie misji oraz strategii i ustalenie celów strategicznych, końcowym etapem jest formułowanie i wybór strategii oraz jej wdrażanie. Z tego powodu podręcznik wieńczą modele strategii. Zaprezentowano modele „klasyczne” – strategie konkurencji M.E. Portera, macierz H. Ansoffa – oraz zbiór różnych strategii zbudowanych według kryterium pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa w sektorze i prognozy jego wzrostu. Pokazano także poszukiwania nowych rozwiązań w budowaniu przyszłości przedsiębiorstwa, odwołując się do metafor strategicznych i opisując modele strategii „nieoczywistych”.

Optical Information Processing

Agnieszka Siemion

This elaboration describes the exemplary material needed for Optical Information Processing laboratory exercises – the course at the Faculty of Physics at Warsaw University of Technology. The topics were chosen as complementary for a better understanding of the lecture and workshops. There are 7 laboratory exercises allowing to acquire practical knowledge about holography, optical setups and its numerical counterparts. All these problems are related to the optical information processing and performing such laboratory exercises can help to understand the processing and application of optical information.   These experiments can be carried out during specializations connected to optics and photonics as advanced laboratory exercises.   The first two exercises are related to interferometry and holography which can be used for example in detailed analysis of surface shape or deformations of objects. Holographic inspection of elements is a very precise method of measurement allowing to visualize micro changes or even internal defects.   Then, the basics of operation in angular spectrum space is presented by performing spatial filtering, observing correlation and recording Fourier holograms. Deep understanding of processing images in frequency domain helps to carry out both optical setups and numerical algorithms.   The majority of optical setups carried out on laboratories will be modelled numerically during the 6th laboratory. Numerical processing of optical signals is very important in practicing the understanding of what is the difference between discrete and continuous signals processing. The sampling theorem plays a great role in proper designing of optical signals.   The last laboratory part corresponds to designing and exposing holograms that can be reconstructed in white light. The whole knowledge gathered during these classes should help with understanding the idea of optical processing of signals.

Zrównoważony rozwój jednostek samorządu terytorialnego oraz przyczyny spowolnienia realizacji celów strategicznych

Eugeniusz Sobczak

Autorzy rozdziałów: 1. Agnieszka Tomczak, Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej 2. Alfreda Kamińska, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie 3. Eugeniusz Sobczak, Michał Staniszewski, Wydział Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej 4. Elżbieta Kotowska, Wyższa Szkoła Menedżerska w Warszawie 5. Waldemar Kunz, Akademia Pomorska w Słupsku   Monografia jest jedenastą kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju jednostek samorządu terytorialnego wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy województw oraz miast i gmin wiejskich

Eugeniusz Sobczak

Współcześnie aktualnym paradygmatem w rozwoju społeczno-gospodarczym na poziomie lokalnym, regionalnym, jak również na poziomie Unii Europejskiej jest zrównoważony rozwój. Termin ten jest wynikiem tłumaczenia z angielskiego @sustainable development, co jest zwykle tłumaczone jako rozwój trwający, ciągły, samonapędzający lub też jako zrównoważony rozwój – ekorozwój. Początkowo termin ten był stosowany do siedlisk leśnych, w których chodziło o zabezpieczenie lasów przed nadmierną eksploatacją (wycinką), co miało prowadzić do utrzymania względnie stałego zalesienia obszarów. Koncepcja @sustainable development została przeniesiona również do rolnictwa, w wyniku czego zaczęto stymulować powstawanie tzw. gospodarstw ekologicznych-organicznych, w których odstąpiono od stosowania nawozów mineralnych oraz środków ochrony roślin na rzecz naturalnych nawozów oraz powrócono do gospodarki płodozmiennej, która w naturalny sposób zapobiega koncentracji zachwaszczenia, chorób i szkodników. Z czasem koncepcja zrównoważonego rozwoju była przenoszona na inne sektory gospodarki (przemysł wydobywczy i przetwórczy, usługi itp.). W dwudziestym pierwszym wieku znaczenia nabiera społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (@corporate social responsibility – CSR). W CSR oprócz dbałości o środowisko naturalne dochodzą takie aspekty, jak cyrkulacyjna ekonomia, społeczność lokalna, w której przedsiębiorstwo prowadzi działalność, ustawiczne kształcenie pracowników i motywowanie do angażowania się w ciągłe poprawiane jakości wytwarzanego produktu. Na uwagę zasługuje nowe podejście do wartości dodanej, które powinno się koncentrować na innowacjach produktowych i technologicznych, których celem powinno być systematyczne zmniejszanie zużycia tzw. rzadkich surowców. W kontekście CSR duże znaczenie przypisuje się redukcji zużycia energii wytwarzanej na bazie klasycznych surowców energetycznych i przechodzeniu na odnawialne źródła energii. Społeczna odpowiedzialność odnosi się również do jednostek samorządu terytorialnego (JST), które pełnią podwójną rolę, a mianowicie jako specyficzne przedsiębiorstwo realizujące projekty inwestycyjne i jako interesariusz lokalny, zainteresowany odpowiedzialnym działaniem przedsiębiorstw komercyjnych. W odniesieniu do projektów inwestycyjnych realizowanych przez JST ważna jest ich ekonomiczna i społeczna zasadność (odpowiedzialność) przy jednoczesnym najmniejszym oddziaływaniu na środowisko naturalne. Podczas szczytu ziemi w Rio de Janeiro w 1992 roku przyjęto definicję, która stwierdza, że „rozwój zrównoważony jest strategią przekształceń ekologicznych, społecznych, techniczno-technologicznych i organizacyjnych, których celem jest osiągnięcie racjonalnego i trwałego poziomu dobrobytu społecznego, umożliwiającego przekazanie go następnym pokoleniom, bez obawy zagrożenia destrukcją zasobów przyrody i ekosystemów”. Jak wynika z powyższego rozwój zrównoważony jest strategią, która określa kierunki działań i ograniczenia, wynikające z eksploatatorskiego podejścia do zasobów środowiska naturalnego, w tym zasobów surowcowych oraz ekosystemów. Niezbędne jest zatem racjonalne podejście do wykorzystania zasobów naturalnych (stałe nakłady przy zwiększającej się liczbie wytwarzanych jednostek produktu, lub stała liczba wytwarzanych jednostek produktu przy malejących nakładach). Dążenie do optymalnego wykorzystania zasobów naturalnych występuje zwykle wówczas, gdy pojawia się zagrożenie wystąpienia radykalnych niedoborów, na przykład ropy naftowej lub innych nośników energii. Szczególnie mocno podkreśla to E.F. Schumacher, który zwraca uwagę na konieczność poszanowania środowiska przyrodniczego i rozumnego korzystania z jego zasobów. W wyniku tego poglądu kształtowana była koncepcja technik dostosowawczych, które powinny być kapitało-, energo- i materiałooszczędne, ale przy tym pracochłonne, łatwe do adaptacji i pozwalające na optymalne wykorzystanie miejscowych zasobów. Reasumując, można stwierdzić, że rozwój zrównoważony jest strategią rozwoju społeczno-gospodarczego, w której musi być uwzględniona spójność społeczna, rozwój ekonomiczny i ochrona środowiska naturalnego. Spójność społeczna nakłada na rządy i samorządy obowiązek uwzględniania harmonizacji przestrzennej w rozwoju regionów i krajów. Można zatem stwierdzić, że różna interpretacja zrównoważonego rozwoju przedstawiona przez L.J. Jasińskiego, powinna być uwzględniana przy kształtowaniu rozwoju zrównoważonego. Należy także podkreślić, że rozwój zrównoważony wyraża się w integrowaniu wszystkich dziedzin rozwoju społeczno-gospodarczego i jednocześnie ograniczania istniejących dysproporcji rozwojowych. W praktyce jest to trudne do osiągnięcia. Rozwój jest bowiem procesem bardzo złożonym, w którego realizacji pojawiają się coraz to nowe trudności-ograniczenia, dlatego trzeba stwierdzić, że jest to przechodzenie od jednego do drugiego stanu nierównowagi. Można zatem mówić o nieustannym równoważeniu sfery społecznej, ekonomicznej i przyrodniczej (środowiska naturalnego) i wykorzystywaniu procesu równoważenia do poprawy jakości życia ludności i kształtowania systematycznych działań rozwojowych. Niniejsza monografia jest ósmą, kolejną publikacją na temat zrównoważonego społeczno-gospodarczego rozwoju JST wydawaną przez Oficynę Wydawniczą Politechniki Warszawskiej. Świadczy to o kształtującym się ośrodku badawczym integrującym wiele zespołów badawczych z całej Polski.

Aspekty użytkowania i zarządzania mocą bierną w energetyce

Sławomir Bielecki

Celem pracy jest nakreślenie i przeanalizowanie wieloaspektowego obrazu współczesnej problematyki dotyczącej zagadnienia mocy biernej jako komponentu procesu użytkowania energii elektrycznej, w szczególności: identyfikacja i syntetyczne przedstawienie złożoności problematyki; analiza kwestii związanych z użytkowaniem mocy biernej w świetle aktualnego prawodawstwa i tendencji kształtujących sektor energetyki; wskazanie obszarów tematycznych wymagających uporządkowania i ujednolicenia oraz określenie propozycji metod szacowania efektów energetycznych wynikających z obciążeń mocą bierną. Tłem do szczegółowych rozważań są kwestie związane z teoretycznymi fundamentami pojęcia mocy biernej, omówione w rozdziale drugim. W rozdziale trzecim zanalizowano problematykę kształtowania opłat za użytkowanie mocy i energii biernej w Polsce oraz innych krajach. Na podstawie rezultatów badania stosowanej formuły na opłaty oraz symulacji obliczeniowej wskazano na konieczność uporządkowania zagadnienia (najlepiej na poziomie międzynarodowym). Rozdział czwarty dotyczy problematyki użytkowania mocy biernej w związku z tematem efektywności energetycznej procesu dostarczania energii. Na podstawie szerokiego przeglądu publikacji zidentyfikowano praktyczne metody określania strat energii powodowanych mocą bierną i zaproponowano nowe metody szacowania zakresu wspomnianych strat. Metody te mogą znaleźć zastosowanie w audytach efektywności energetycznej jako indykatory istotności problemu i zasadności działań ograniczających zapotrzebowanie na moc bierną w danym punkcie sieci. Kwestia gospodarowania mocą bierną jest analizowana w rozdziale piątym. Przytoczono informacje charakteryzujące współczesne odbiory, sygnalizując problem rozpowszechniania się obciążeń o charakterze pojemnościowym. Zaprezentowano także możliwości techniczne jednostek generacji rozproszonej, w tym opartych na źródłach odnawialnych. W kontekście nowych środków gospodarowania energią zwrócono uwagę na pojawiającą się w ostatnich latach koncepcję wykorzystania układów ładowania pojazdów elektrycznych do regulacji mocy biernej. Zaprezentowano przegląd tego zagadnienia w świetle światowych publikacji z przytoczeniem modelu matematycznego. Ostatni, szósty rozdział zawiera podsumowanie i wnioski końcowe.

Wskaźnik niezawodności β (beta) jako miara stateczności budowli piętrzących

Zbigniew Kledyński

PRACE NAUKOWE - INYŻNIERIA ŚRODOWISKA - zeszyt 84 W pracy podjęto próbę analizy bezpieczeństwa budowli piętrzących wykonanych z betonu, z betonu słabo zbrojonego lub żelbetowych pod względem stateczności na przesunięcie i - w mniejszym zakresie - wywrócenie (obrót). Wykorzystano zarówno podejście tradycyjne, jak i metodę probabilistyczną rzędu II (FORM). Celem autora jest zainteresowanie polskich hydrotechników oraz studentów budownictwa wodnego i inżynierii wodnej probabilistycznymi metodami oceny bezpieczeństwa budowli hydrotechnicznych, co wydaje się ważne w perspektywie wdrażania w Polsce Eurokodów, wśród których wciąż, niestety, nie ma poświęconego budowlom hydrotechnicznym.

Podstawy dynamiki atmosfery

Lech Łobocki

Podręcznik adresowany jest do studentów studiów I i II stopnia kierunków leżących w dyscyplinach inżynierii środowiska i nauk o Ziemi i środowisku, doktorantów, nauczycieli akademickich i pracowników naukowych, zajmujących się meteorologią ogólną, stosowaną i dynamiczną, oceanografią fizyczną, fizyką atmosfery lub geofizyczną dynamiką płynów. Ze względu na obserwowane obecnie różnice w przygotowaniu studentów podejmujących kursy w tym obszarze, sporo miejsca znalazły w książce elementy wiedzy, wykładanej często w ramach odrębnych kursów z matematyki, termodynamiki i dynamiki płynów (rozdziały 1-4 oraz dodatki). Dzięki temu, uspójniono terminologię tych obszarów, wraz z zapisem równań i wzorów i ujednoliceniem stosowanych w nich symboli - co znacznie usprawnia odwoływanie się do wiedzy podstawowej. Zagadnienia specyficzne dla geofizycznej dynamiki płynów omówiono w kolejnych rozdziałach, obejmujących tu zarówno elementarne pojęcia dotyczące form ruchu zrównoważonego i wirowości, jak i dość szczegółowy wykład dwóch podstawowych teorii geofizycznych - teorii płytkiej wody i teorii quasi-geostroficznej, adresowany do średnio zaawansowanych czytelników - po którym następuje omówienie głównych typów niestabilności hydrodynamicznych, obserwowanych w przepływach geofizycznych. Na bazie tej wiedzy, w rozdziale 14 wyjaśniona zostaje ewolucja struktur ruchu w atmosferze - cyrkulacji ogólnej, cyklogenezy umiarkowanych szerokości geograficznej i wiatrów lokalnych. Rozdział 15 poświęcony jest dolnej troposferze - nacechowanego obecnością turbulencji obszarowi, w którym koncentruje się przebywanie i działalność człowieka, i poprzez który zachodzi wymiana masy, pędu i energii między atmosferą, a powierzchnią planety.

Studia do dziejów architektury i urbanistyki w Polsce. Tom II. Przyszłość rzeczy minionych

Małgorzata Rozbicka, Robert Kunkel, Monika Neff, Piotr Kilanowski, ...

W prezentowanym tomie znalazło się 6 artykułów:   Architekt Władysław Marconi jako miłośnik i konserwator zabytków przeszłości (Małgorzata Rozbicka)   Wpływ nowoczesnej infrastruktury technicznej na rozwiązania planu warszawskich domów dochodowych pod koniec XIX wieku oraz po roku 1900 (Piotr Kilanowski)   Kościół trynitarzy na Solcu w Warszawie, pierwotnie świątynia zakonna, później parafialna (Robert Kunkel)   Architektoniczne i urbanistyczne skutki kontrreformacji, na przykładzie zespołu jezuickiego w Kownie na Litwie, w świetle pomiarów inwentaryzacyjnych kościoła pw. św. Franciszka Ksawerego (Justyna Zdunek-Wielgołaska, Wojciech Wołkowski, Klara Kantorowicz)   Swojskość w polskim modelu miasta-ogrodu. Polskie wczesne rozwiązania na tle zagranicznych przykładów (Alicja Szmelter)   Oskar Sosnowski (1880–1939) – krąg rodzinny, edukacja szkolna, studia architektoniczne (Monika Neff)

Probabilistyka dla inżynierów w przykładach i zadaniach

Tadeusz Szopa

W ramach swoich działań każdy inżynier styka się z potrzebą przeprowadzenia eksperymentu. Powinien więc dysponować wiedzą konieczną do zorganizowania, przeprowadzenia eksperymentu, a szczególnie do właściwego zinterpretowania uzyskanych wyników. Wiedza wynikająca z takich potrzeb jest przekazywana studentom uczelni technicznych w ramach kursu probabilistyki i statystyki matematycznej.   Brakuje jednak podręczników lub skryptów, które ułatwiałyby stosowanie zasad tej nauki w praktyce, czyli pozycji o charakterze zbioru przykładów i zadań, zwłaszcza w praktyce inżyniera mechanika. Tę lukę według zamierzeń autorów wypełnia niniejszy skrypt.   Skrypt składa się z 6 rozdziałów. Dwa z nich dotyczą zmiennych losowych, ciągłych i skokowych (dyskretnych). Są w nich przedstawione w przykładach i zadaniach rozkłady prawdopodobieństwa, najczęściej wykorzystywane przez inżyniera mechanika między innymi do opisu rozrzutów losowych właściwości wytrzymałościowych materiałów konstrukcyjnych (np. granicy wytrzymałości Rm, granicy plastyczności Re, granicy zmęczenia Z) i trwałości elementów (trwałości zmęczeniowej, trwałości łożysk tocznych i in.). Jeden z rozdziałów, rozdział 4, jest poświęcony zdarzeniom losowym, także w zastosowaniach inżynierskich (w tym w modelowaniu i analizach niezawodności i ryzyka w systemach technicznych).   W rozdziale 5 są przedstawione zastosowania podstaw statystyki matematycznej do analizowania i właściwego interpretowania danych statystycznych oraz wyników badań eksperymentalnych.   W każdym z rozdziałów zastosowano ten sam układ treści, zawierający: przypomnienie z kursu probabilistyki podstawowych zasad i wzorów; przykłady zadań, głównie z zakresu inżynierii mechanicznej, z rozwiązaniami (80 przykładów); treści zadań bez rozwiązań, do samodzielnego rozwiązania przez studenta (110 zadań).   W ostatnim, krótkim rozdziale dotyczącym procesów stochastycznych, pokazany jest wpływ losowości głównie na przebiegi w czasie pewnych, ważnych w inżynierii mechanicznej, zjawisk. Ma on jedynie charakter informacyjny i nie zawiera zadań obliczeniowych. W końcowej części skryptu są zamieszczone trzy załączniki. Podane są w nich tabele danych liczbowych potrzebnych przy rozwiązywaniu zadań.

Wybrane metody numeryczne z przykładami zastosowań w zadaniach inżynierskich

Stanisław Rosłoniec

W opracowaniu przedstawiono wybrane metody numeryczne wykorzystywane do rozwiązywania układów równań liniowych i nieliniowych, interpolowania i aproksymowania funkcji jednej zmiennej, całkowania funkcji jednej i wielu zmiennych, różniczkowania funkcji jednej i wielu zmiennych oraz całkowania układów równań różniczkowych zwyczajnych. Wszystkie przedstawione metody zilustrowano przykładami wynikającymi z konkretnych zadań inżynierskich. Skrypt ten może być wykorzystywany w szkołach wyższych o profilu technicznym.   Prezentowane, już trzecie, wydanie podręcznika zostało znacznie zmienione. Całkowicie nowym rozdziałem jest rozdział 2, traktujący o numerycznych metodach rozwiązywania zagadnień własnych macierzy algebraicznych. W pierwszym z jego podrozdziałów przedstawiono standardowe metody wyznaczania wartości i wektorów własnych macierzy trójdiagonalnych. Następnie przedstawiono kolejno wersje metody potęgowej i przykłady metod transformacyjnych jakimi są metody Jacobiego, Givensa i przekształcenia QR. W końcowej części rozdziału podano przykład ilustrujący procedurę ortogonalizacji Grama-Schmidta.   Do najistotniejszych uzupełnień wprowadzonych do rozdziału 3, poświęconego metodom rozwiązywania pojedynczych równań nieliniowych, należy zaliczyć: rozszerzenie opisu metody Laguerre’a, prezentację metod Pegaza i Illinois będących ulepszonymi wersjami metody cięciw oraz omówienie metody macierzy towarzyszącej i metody Mullera. Rozdział 4, poświecony numerycznym metodom rozwiązywania układów równań nieliniowych, rozszerzono o opis metody Broydena, która jest wielowymiarowym odpowiednikiem metody siecznej opisanej w podrozdziale 3.2.3. Rozdział 5 traktujący o metodach interpolacji i aproksymacji funkcji jednej zmiennej rozszerzono o bardziej szczegółowy opis wymagań nakładanych na sześcienną funkcję sklejaną i wprowadzenie uzupełniającej formy zapisu tej funkcji. Ponadto opisano sposób interpolacji za pomocą liniowej kombinacji B-funkcji sklejanych trzeciego stopnia. Drugim, nowo opracowanym rozdziałem jest rozdział 6 poświęcony metodom interpolacji i aproksymacji funkcji dwóch zmiennych. Rozdział ten obejmuje: metodę kolejnych, jednowymiarowych interpolacji, metodę bezpośredniej, dwuwymiarowej interpolacji za pomocą wielomianu drugiego stopnia i dwuwymiarowej B-funkcji sklejanej. Istotę dwuwymiarowej, średniokwadratowej aproksymacji omówiono wykorzystując jako funkcję aproksymującą uogólniony wielomian dwóch zmiennych określony przez 9 niezależnych współczynników. Rozdział 7 został rozszerzony przez wprowadzenie przykładu obliczeniowego ilustrującego 7-węzłową kwadraturę Gaussa-Legendre’a i algorytmu 15-węzłowej kwadratury Gaussa-Kronroda G7-K15. Podwyższoną dokładność obliczeń wykonanych według tej kwadratury potwierdzają wyniki prezentowane przykładzie 7.8.   Kolejnym, rozszerzonym rozdziałem jest rozdział 9 poświęcony metodom numerycznego całkowania równań różniczkowych zwyczajnych. Rozważane w tym rozdziale zadanie rozwiązywania zagadnienia granicznego, patrz podrozdział 9.6, zostało wzbogacone w wyniku omówienia podstaw metod kollokacji i Galerkina wraz z ilustrującymi je przykładami. Jako funkcje aproksymujące wyznaczane numerycznie rozwiązanie zastosowano standardowe, sześcienne funkcje sklejane i B-funkcje sklejane trzeciego stopnia.   Kończąc, pragnę wyrazić przekonanie, że przedkładana książka okaże się być interesująca i użyteczna dla wielu czytelników.