Digital Twins, Digital Shadows, and Simulation Models for Internal Transport

Mariusz Kostrzewski

The ideas presented in this monograph are intended to stimulate imagination and willingness for further research into digital models of various types, including simulation models, numerical models, digital twins, and digital shadows. The monograph itself ought to be treated as a foundation in the fi eld of these models in relation to internal transport and logistics analysis. As such, it can bring several benefi ts and dispel doubts about the various types of digital models in both the scientific and business communities, especially given the increasing popularity of digital models (including their novel variants, i.e. digital twins and digital shadows). Given the above brief presentation of the monograph's contributions, it is important to point out that it is addressed to a wide audience, including managers in industry, manufacturing, transport, and academia - both scientifi c, research, and teaching, as well as Ph.D. students and undergraduates, especially at the technical universities. The book will be a resource for those wishing to expand their knowledge of the applications of innovative technologies related to digital models, particularly digital twins, digital shadow, and simulation models. Monografia rozpoczyna się od części przeglądowej, która jest wynikiem ostatnich badań i rozważań autora w zakresie obszarów i gałęzi transportu, w tym - w porządku alfabetycznym transportu drogowego, lotniczego, morskiego, przesyłowego, szynowego, wodnego śródlądowego, ale przede wszystkim transportu wewnętrznego z nieodłącznie mu towarzyszącą logistyką wewnętrzną. Zasadniczym celem publikacji jest przedstawienie osiągnięć dotyczących modelowania procesów logistycznych z wykorzystaniem krzywych, w szczególności krzywych Beziera. Krzywe te są stosowane definiowania tras przemieszczania autonomicznych środków transportu wewnętrznego w obiektach logistycznych uwzględniając ich odzwierciedlenie w postaci modeli cyfrowych. Niniejsza monografia w głównej mierze podejmuje tezy takie jak: - Terminologia dotycząca cyfrowych bliźniaków może zostać usystematyzowana i wyjaśniona. - Cyfrowe bliźniaki/cienie/modele charakteryzują się różnymi przeznaczeniami. - Cyfrowe bliźniaki/cienie/modele charakteryzują się różną architekturą przepływu danych. - Cyfrowy bliźniaki znacząco przyczyniają się do zużycia energii i emisji ekwiwalentu CO2. - Krzywe Beziera mogą być stosowane do definiowania tras dla autonomicznych środków transportu wewnętrznego. - Modelowanie z wykorzystaniem metod symulacyjnych jest metodyką wyjściową do budowania i stosowania modeli cyfrowych, w szczególności cyfrowych bliźniaków i cyfrowych cieni.

Podstawy Ekonomii

Leszek Jerzy Jasiński

Podręcznik ma umożliwić studentom Politechniki Warszawskiej poznanie głównych zasad ekonomii w jej wszystkich wymiarach. Opracowanie składa się z czterech części: mikroekonomii, ekonomii menedżerskiej, makroekonomii i ekonomii międzynarodowej. Przedstawiono trzy główne działy ekonomii, a uwzględnienie obok nich ekonomii menedżerskiej wynika z jej dużego znaczenia w praktyce. Nie wyodrębniono działu poświęconego finansom, ponieważ tematyka finansowa jest obecna we wszystkich czterech częściach tekstu. Do analizy niektórych zjawisk ekonomicznych wykorzystano metody matematyczne i zrozumienie tych fragmentów tekstu wymaga znajomości podstaw matematyki.   Pierwsze wydanie książki ukazało się w 2013 roku. Edycja obecna jest jej wersją uaktualnioną.

Gleboznawstwo - doświadczenia i wyzwania w procesie kształcenia

Alina Maciejewska

W monografi i zaprezentowano dyskusję dotyczącą obecnych związków gleboznawstwa   naukami technicznymi i przyrodniczymi. Przedstawiono założenia programów nauczania realizowanych na różnych kierunkach studiów uczelni technicznych i przyrodniczych. Podkreślono, że nauczaniu powinno przyświecać główne przesłanie, którym jest wyrobienie w studentach świadomości o znaczeniu gleb i ich funkcjach w różnych dziedzinach gospodarki narodowej.

Wytrzymałość materiałów. Wybrane zagadnienia

Cezary Ajdukiewicz, Aleksander Szwed

Autorzy podręcznika założyli, że Czytelnik już zna niektóre elementy kursu wytrzymałości materiałów, takie jak wyznaczanie sił przekrojowych w prostych układach prętowych, obliczanie charakterystyk geometrycznych figur płaskich i podstawowe równania mechaniki ciała sprężystego w zagadnieniu przestrzennym. W opracowaniu sprowadzono je do zagadnienia jedno- i dwuwymiarowego, z omówieniem niektórych cech stanu naprężenia lub odkształcenia, wykorzystywanych w dalszej części podręcznika.   W książce poruszono wiele zagadnień praktycznych związanych z projektowaniem, co stanowi dobry punkt wyjścia do wykładów z przedmiotów traktujących szczegółowo o konstrukcjach metalowych, drewnianych, żelbetowych czy zespolonych. Ukierunkowanie na zagadnienia związane z budownictwem nie ogranicza jednak ogólności podręcznika, który może być wykorzystywany także na innych kierunkach studiów.   W podręczniku szczegółowo omówiono zagadnienia prętów zginanych i obciążonych osiowo oraz wybrane przypadki prętów skręcanych. Wyprowadzono i omówiono podstawowe sformułowania zagadnień brzegowych różnych teorii prętów oraz metody ich badania i rozwiązywania. Zamieszczono liczne przykłady rozwiązań zadań z podaniem wyników w formie graficznej oraz ich interpretacją w odniesieniu do potencjalnych zastosowań w budownictwie. Przedstawiono też wstęp do metody elementów skończonych w zastosowaniu do prętów obciążonych osiowo i zginanych. Zagadnienia przeanalizowano zarówno w zakresie sprężystym, jak i sprężysto-plastycznym, wprowadzając podstawy teorii nośności granicznej. Omówiono także zjawisko wyboczenia w kontekście obowiązujących rozwiązań normowych.   Książka jest podzielona na osiem rozdziałów. Materiał zawarty w rozdziałach od pierwszego do szóstego dotyczy zagadnień sprężystych, które pozwalają na wyznaczenie przemieszczenia (sztywności) elementów konstrukcyjnych i, w konsekwencji, na ich zastosowanie w wymiarowaniu elementów na stan graniczny użytkowania. Treści przedstawione w rozdziałach siódmym i ósmym oraz częściowo szóstym dotyczą wyznaczenia nośności elementów konstrukcyjnych, osiąganej przez wyczerpanie wytrzymałości materiału lub utratę stateczności prętów, dającej podstawy do wymiarowania na stan graniczny nośności.

Nielokalne i lokalne modele obliczeniowe oporności akustycznej struktur warstwowych

Stanisław Karczmarzyk

Analiza akustyczna, w szczególności także w zakresie przedstawionym w tym skrypcie, jest bardzo pożądana w procesie projektowania wielu konstrukcji inżynierskich: ścian i stropów budynków, pudeł (nadwozi) wagonów kolejowych szybkich pociągów, kabin operatorów maszyn roboczych, kadłubów samolotów, nadwozi autobusów itp. Dlatego, włączenie modelowania akustycznego struktur warstwowych do procesu dydaktycznego na wyższych uczelniach jest jak najbardziej uzasadnione. Obecnie brakuje w Polsce systematycznych opracowań z tej tematyki dla studentów uczelni politechnicznych. Autor ma nadzieję, że ten skrypt zmniejsza częściowo ten niedobór. W celu uzyskania możliwie najlepszego efektu dydaktycznego, autor wychodząc z poziomu podstawowych analiz geometrycznych, założeń kinematycznych i równań ruchu, skupił uwagę na dokładnych opisach modeli nielokalnych i lokalnych w tym algorytmów wyznaczania izolacyjności akustycznej i częstotliwości koincydencji struktur w ramach tych modeli. Zagadnienia opracowano w taki sposób aby student mógł zrozumieć idee oraz szczegóły i samodzielnie opracować program(y) komputerowy(e) do wyznaczania charakterystyk częstotliwościowych struktur warstwowych i częstotliwości koincydencji. Do sprawdzenia wiadomości czytelnika zamieszczono pytania kontrolne.

Przedmioty wirtualne

Paweł Stacewicz, Bartłomiej Skowron

III tom serii wydawniczej "Informatyka a filozofia" Charakterystycznym rysem współczesności jest coraz szersza obecność w naszym życiu przedmiotów wirtualnych. Należą do nich witryny internetowe, portale społecznościowe, sklepy on-line, gry komputerowe, elektroniczne dzieła sztuki, wirtualne pieniądze, a nawet pewnego rodzaju organizacje, których naturalnym środowiskiem działania jest Internet. Owa względnie nowa sfera rzeczywistości, rzeczywistości wirtualnej, została wprawdzie wytworzona przez człowieka i ma swoją bytową podstawę w kontrolowanych przez ludzi procesach obliczeniowych, mimo wszystko jednak, na coraz większa skalę, autonomizuje się i zaczyna samodzielnie oddziaływać na otaczający nas świat. W wypełniającej monografię mozaice podejść, definicji i analiz najbardziej wyraziście rysują się trzy wątki: wątek genezy przedmiotów wirtualnych (skąd się biorą?), kwestia ich istoty (czym są?) oraz wątek ich wpływu na współczesną kulturę (jak zmieniają nasze życie?). Kolejność rozdziałów monografii odzwierciedla ten właśnie porządek pytań.

Nasypy budowlane

Agnieszka Dąbska, Stanisław Pisarczyk, Paweł Popielski

Nasypy budowlane są jednymi z najczęściej wykonywanych i spotykanych obiektów budowlanych w inżynierii lądowej i wodnej. Podręcznik jest kompleksowym opracowaniem zagadnień dotyczących projektowania, budowy i kontroli nasypów wykonanych z gruntów naturalnych i antropogenicznych.   Treść podręcznika podzielono na trzynaście rozdziałów. We wstępie omówiono ogólną problematykę budowy nasypów ziemnych. W rozdziale drugim przedstwiono podstawową charakterystykę nasypów budowlanych. Rozdział trzeci omawia grunty budowlane oraz ich klasyfi kację według norm PN-EN ISO 14688-1:2018, PN-EN ISO 14688-2:2018 oraz PN-B-02480:1986. Rozdział czwarty poświęcono zagadnieniu zagęszczalności gruntów, zarówno naturalnych, jak i antropogenicznych. W piątym rozdziale zawarto opis przydatności gruntów do wykonywania nasypów budowli komunikacyjnych, a w rozdziale szóstym – do budowy nasypów hydrotechnicznych. Metody wykonywania nasypów ogólnobudowlanych omówiono w rozdziale siódmym. Ósmy rozdział poświęcono opisowi metod wzmacniania i uszczelniania korpusów nasypów. W rozdziale dziewiątym przedstawiono charakterystykę geotechniczną słabego podłoża i omówiono metody posadawiania nasypów na podłożu słabonośnym, a w rozdziale dziesiątym umocnienia biologiczne i techniczne skarp nasypów stosowane w praktyce. Rozdział jedenasty poświęcony jest kontroli jakości zagęszczenia gruntu w nasypach budowlanych. W rozdziale dwunastym przedstawiono wymagania dotyczące zakresu rozpoznania podłoża na potrzeby realizacji nasypów, a w rozdziale trzynastym metody obliczeniowe oceny stateczności skarp nasypów.   Podręcznik „Nasypy budowlane” jest skierowany do studentów i absolwentów wydziałów budownictwa lądowego i wodnego oraz inżynierii środowiska uczelni wyższych oraz do inżynierów praktyków.

Drgania mechaniczne. 15 podstawowych wykładów

Włodzimierz Kurnik

Treść podręcznika podzielona jest na 15 wykładów. Każdy z wykładów jest spójnym kwantem wiedzy z przykładami obliczeniowymi. Każdy wykład kończy się zestawem pytań sprawdzających, które dotyczą najważniejszych spodziewanych efektów kształcenia. Drugi podział treści książki, to podział na 8 rozdziałów dotyczących różnych rozważanych zagadnień drganiowych. Każdemu rozdziałowi odpowiada jeden lub kilka wykładów. Rozdziały mają odrębną numerację podrozdziałów, wzorów, rysunków i przykładów, dzięki czemu można częściowo zmieniać kolejność ich studiowania, zaczynając jednak zawsze - po wiadomościach wstępnych - od drgań układów liniowych o jednym stopniu swobody. Treść książki jest ściśle skoordynowana nie tylko z wykładem, któremu odpowiada, ale też z ćwiczeniami audytoryjnymi oraz z programem ćwiczeń laboratoryjnych, które w ramach kierunku Mechanika i Budowa Maszyn są integralną częścią przedmiotu pod nazwą "Drgania mechaniczne". Każde z tych ćwiczeń znajduje swoje odzwierciedlenie w przykładach omawianych w podręczniku. Główny podział książki na rozdziały oparto na kryterium liczby stopni swobody i liniowości równań. Z tego punktu widzenia wyodrębniono w formie rozdziałów drgania liniowego układu o jednym stopniu swobody (rozdział 2), drgania układów liniowych o wielu stopniach swobody (rozdział 4) oraz drgania liniowych jednowymiarowych układów ciągłych (rozdział 5). Wiadomości wstępne zawierające istotę, znaczenie i klasyfikację drgań, modelowanie procesów i układów drgających oraz elementy analizy i syntezy harmonicznej zawarto w rozdziale 1. Rozdział 3 jest poświęcony analizie i interpretacji drgań układów o jednym stopniu swobody - liniowych i nieliniowych - na płaszczyźnie fazowej. Opisane są punkty osobliwe jako położenia równowagi układu drgającego. Pokazano także charakter trajektorii fazowych w otoczeniu punktów osobliwych, z uwzględnieniem ich stateczności. Celem tego rozdziału jest zdobycie umiejętności szkicowania obrazów fazowych układów drgających i rozpoznawania ich właściwości bez rozwiązywania ich równań. W rozdziale 6 przedstawiono podstawowe wiadomości dotyczące właściwości układów nieliniowych o jednym stopniu swobody - swobodnych i wymuszonych harmonicznie - na podstawie ich analizy metodą Galerkina. Podręcznik kończą rozdziały 7 i 8 jako pojedyncze wykłady poświęcone odpowiednio drganiom parametrycznym i drganiom samowzbudnym, w formie bardziej poglądowej niż analitycznej, jednak z zachowaniem niezbędnego minimum, dotyczącego ich modeli, analizy i podstawowych właściwości. Książka ściśle wiąże się z podręcznikiem "Wykłady z mechaniki ogólnej", wydanym po raz pierwszy w roku 2005 nakładem Oficyny Wydawniczej Politechniki Warszawskiej. Trzecie, poprawione wydanie tej książki ukazało się w roku 2017. Często odwołuje się do wiedzy zawartej w tym podręczniku i łącznie z nim stanowi swoistą całość. Kompletna wiedza z mechaniki ogólnej zawarta w wymienionym podręczniku nie jest warunkiem koniecznym do rozpoczęcia studiów w zakresie drgań mechanicznych, ale jej zrozumienie jest zdecydowanie pomocne w skutecznym opanowaniu wiedzy z zakresu drgań.

Laboratory of Construction Machinery

Paweł Ciężkowski

In this script, the laboratory exercises presented are divided into two groups. In the fi rst group, the authors describe the stands and test methods to determine the basic strength parameters of soils and rocks. The stands discussed allow students to become familiar with model processes of interaction of construction machinery tools with geomaterials and road surface materials (asphalt, concrete). The model investigations are concerned with elementary rock fragmentation processes and the interaction of crushing tools in the milling process of road surfaces. Exercises on machine-based crushing processes will be presented. Within this group of exercises, students will become familiar with the construction and operation of various types of crushers (cone, impact, jaw). The exercises will include studies of: a) the influence of the type of crusher on the shape and grain size of the product obtained, b) the influence of the outlet gap setting on the forces, energy consump-tion and effi ciency of the crushing process, c) the infl uence of the shape of jaw crusher crushing plates on the parameters of the crushing process. The second group of exercises deals with construction and transport machinery, their construction and operation. The exercises are aimed with the problems of interaction of tools with the soil. On the laboratory stand "soil channel", exercises will be presented to study the interaction of model tools of earth-moving construction machinery such as: loader bucket blade, excavator, scraper basket. The exercises will include the determination of cutting forces and work and the determina-tion of deformation mechanisms. The soil channel described in the paper allows students to fami-liarise themselves with the interaction of the driving system with the ground. The exercises will include determining the characteristics of the interaction of the crawler with the ground, investiga-ting changes in the tractive force of the machine as a function of slippage and the weight of the machine. Within the laboratory, exercises will be performed on a unique stand of a single-head hydraulic backhoe excavator, whose control and data acquisition system is fully automated. By performing the exercise on the single-head excavator, students will study selected methods for calculating cutting forces, the eff ect of excavator bucket shape and digging trajectory on cutting forces. The next stand is a rotating mechanism, where students can familiarise themselves with the properties of hydraulic drive systems using a hydraulic piston motor as an example, and the influence of the gain of individual controller components on system properties and speed control error. The script also includes a stand to learn about a typical PLC structure and the programme structure and programming method. Information on the theory of vibratory conveyor of granular materials is also presented in this study.

Zarządzanie bezpieczeństwem informacji organizacji

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

W okresie cywilizacji informacyjnej oraz społeczeństwa informacyjnego w sposób masowy przetwarza się informację. Współcześnie znaczne ilości informacji przetwarzają różnorodne organizacje i stowarzyszenia zarówno w wymiarze międzynarodowym, jak i krajowym. Przetwarzane są także przez zwykłych obywateli. Informacja to wiedza o otaczającym nas świecie, występujących zjawiskach i istniejących procesach, które stymulują rozwój współczesnej rzeczywistości. Prowadzone badania oraz praktyka wskazują, że informacja w cywilizacji informacyjnej (poza dobrem, jakie sobą niesie) stwarza również zagrożenia. Środowisko cyberprzestrzeni, w jakim jest głównie przetwarzana, sprzyja zagrożeniom informacji. Przykładem takiego stanu są rezultaty powszechnie stosowanego Internetu oraz różnorodnych sieci teleinformatycznych, które przetwarzają informacje w publicznych chmurach obliczeniowych. By przeciwdziałać temu niekorzystnemu zjawisku w przetwarzaniu informacji, w sieciach i systemach teleinformatycznych, stosuje się szereg różnorodnych metod i sposobów ochrony informacji, rozwiązań standaryzacyjnych i normalizacyjnych po uregulowania prawne włącznie. Współcześnie występujące i dynamicznie rozwijające się zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni, a także stosowane różnorodne rozwiązania ochrony przetwarzanej informacji wymagają działania uporządkowanego i sprzyjającego bezpieczeństwu informacji. Tego rodzaju działania realizowane są przez organizacje w ramach zarządzania bezpieczeństwem informacji. Zarządzanie bezpieczeństwem informacji jest szczególnym sposobem kierowania zasobami osobowymi i materialnymi organizacji, których treścią jest zapewnienie ochrony przetwarzanej informacji w imię osiągania celów biznesowych tej organizacji. W swej istocie dotyczy modelowania i organizowania oraz wdrażania rozwiązań z zakresu bezpieczeństwa informacji, kierowania i zarządzania procesami bezpieczeństwa informacji w celu przeciwdziałania zagrożeniom i zapewnienia jej poufności, integralności oraz dostępności. Niniejsza monografia kierowana jest do osób zajmujących się zarządzaniem bezpieczeństwem informacji w różnych organizacjach, zajmujących się modelowaniem bezpieczeństwa informacji oraz tych osób, które zajmujących się ochroną informacji. Monografia kierowana jest do środowiska naukowego związanego z bezpieczeństwem informacji oraz studentów poznających i studiujących problemy z tym związane.

Zygzakiem po linii geodezyjnej. Geofelietony. Tom IV (październik 2010 - sierpień 2017)

Zdzisław Adamczewski

Autor, który jest od ponad ćwierć wieku związany z miesięcznikiem Przegląd Geodezyjny, już w 1991 roku zaproponował "Geofelieton" jako stałą kolumnę tego pisma. Po wielu latach postanowił wydać tę książkę. Z geofelietonów wyłania się Jego umiłowana geodezja jako piękna dziedzina informacyjna, zupełnie niepojęta dla tzw. postronnych, często nawet starannie wykształconych. Czytelnik znajdzie w tych tekstach nie tylko "opowieści geodezyjne". Około 60 procent treści to publicystyka "ogólna", prowadzona z pozycji inżyniera, bo zdaniem Autora pierwszą, podstawową czynnością intelektualną inżyniera jest identyfikacja obiektów, zjawisk i procesów. Obiektami niezidentyfikowanymi zajmują się inni (bardzo liczni) specjaliści.

Analiza drgań nawierzchni i podtorza pod wpływem obciążeń ruchomych z dużymi prędkościami

Magdalena Ataman

We współczesnej komunikacji pociągi odgrywają coraz większą rolę. Konstrukcje nawierzchni kolejowej i podtorza, przystosowanych do ruchu pociągów z dużymi prędkościami, muszą spełniać rygorystyczne warunki techniczne, zatem właściwe zwymiarowanie nawierzchni drogi szynowej jest niezwykle ważnym zadaniem, mającym zasadniczy wpływ na bezpieczeństwo i komfort podróży i transportu.   W prezentowanym opracowaniu wskazany i przebadany został wpływ pionowego obciążenia ruchomego na powstawanie i wielkość ściskających sił osiowych w konstrukcji drogi szynowej. Oprócz prędkości w analizie uwzględniono inercję obciążenia i podłoża gruntowego. Do rozważań przyjęto model nawierzchni kolejowej w postaci belki lub płyty warstwowej o zmiennej sztywności poszczególnych warstw. Analizowany model podłoża Własowa uwzględnia, oprócz własności sprężystych gruntu, jego ścinanie i masę, czyli inercję (siły bezwładności), oraz osiadanie podłoża w sąsiedztwie toru kolejowego. W pracy przebadano wpływ sił osiowych na wielkość prędkości krytycznych. Przeanalizowano też schematy uwzględniające zmienność masy i sztywności konstrukcji drogi szynowej oraz zmienność parametrów charakteryzujących podłoże w kierunku podłużnym.   Ruch pojazdu ze zmiennymi prędkościami po torze generuje również podłużną siłę ruchomą, wywołującą drgania podłużne konstrukcji nawierzchni. Zjawisko to może być szczególnie ważne w konstrukcjach mostowych. W pracy przebadano wpływ ruchomych sił stycznych do toru na odpowiedź dynamiczną nawierzchni i podtorza drogi szynowej biegnącej po gruncie oraz na moście. Zaprezentowano także uproszczony model do wstępnej analizy wpływu nierówności toru na zmianę prędkości koła.   Istotą prezentowanej monografii są analityczne rozwiązania dynamiczne od pionowych inercyjnych obciążeń ruchomych konstrukcji na podłożach odkształconych, a zasadniczym i oryginalnym elementem - analityczne wyznaczenie dynamicznych podłużnych sił krytycznych od inercyjnych obciążeń pionowych w układzie nawierzchnia, podtorze, ruchomy pociąg i otoczenie drogi kolejowej, a następnie wyznaczenie w takim modelu prędkości krytycznych.

Zastosowanie technologii naziemnego skaningu laserowego w wybranych zagadnieniach geodezji inżynieryjnej

Janina Zaczek-Peplińska, Michał Strach

Celem monografii jest prezentacja stanu wiedzy i doświadczeń autorów w zakresie stosowania technologii naziemnego skaningu laserowego w szeroko pojętej geodezji inżynieryjnej. Ważnym elementem opracowania jest ukazanie zastosowania skaningu laserowego na wybranych przykładach. Tematyka poszczególnych rozdziałów ukazuje szeroki zakres zainteresowań autorów opracowania reprezentujących kilka ośrodków naukowo-badawczych w Polsce. Zaprezentowane przykłady stanowią jedynie wycinek możliwych zastosowań naziemnego skaningu laserowego, niemniej jednak ukazują ogromną przydatność tej technologii w wielu zagadnieniach związanych z geodezją inżynieryjną, budownictwem i dziedzinami pokrewnymi. Technologia ta w zależności od charakteru obiektu może różnić się zastosowaniem, rozkładem stanowisk pomiarowych, punktów dostosowania czy platformą pomiarową, jednak za każdym razem będzie dostarczała chmurę punktów reprezentujących dany obiekt w przestrzeni trójwymiarowej.

Systemy fotowoltaiczne

Mariusz Sarniak

Energia promieniowania słonecznego jest obecnie jednym z najszybciej rozwijających się w Europie i na świecie odnawialnym źródłem energii, tzw. OZE1. Fotowoltaika (w skrócie - PV) jest stosunkowo nową interdyscyplinarną specjalnością naukową, która zajmuje się konwersją energii promieniowania słonecznego na energię elektryczną, będącą najbardziej użyteczną postacią energii. Fotowoltaika zajmuje się również urządzeniami technicznymi, wykorzystującymi tę konwersję do pozyskiwania energii elektrycznej. Termin fotowoltaika pochodzi od dwóch wyrazów: "foto" - oznaczającego światło, oraz "wolt" - od jednostki napięcia (od nazwiska Alessandra Volty). W monografii omówiono całokształt zagadnień związanych z budową i eksploatacją systemów PV.

Formy wspornikowe w architekturze domów indywidualnych

Wiesław Rokicki

Formy wspornikowe umożliwiają bardziej urozmaicone kształtowanie architektoniczne indywidualnych domów mieszkalnych. Ułatwiają też wprowadzenie różnorodnych kompozycji materiałowych. W poszukiwaniu odpowiedniej formy obiektów pojawił się kierunek polegający na projektowaniu budynków w wyraźnej spójności z logiką kształtowania strukturalnego. Nowatorska forma architektoniczno-konstrukcyjna to na pewno silny impuls do tworzenia oryginalnych kształtów, które będą inspirowały kolejnych twórców. Znaczącym aspektem w kształtowaniu wspornikowych domów indywidualnych jest ich subiektywny odbiór emocjonalny z oczywistą świadomością, że nowe architektoniczne formy przestrzenne z czasem powszednieją, co należałoby uznać za stan naturalny. Zgromadzenie takich przykładów w jednej pracy oraz ich uszeregowanie wskazuje na występowanie tendencji do wykorzystywania form wspornikowych we współczesnej, interdyscyplinarnej twórczości architektonicznej.

Hydraulic Systems in Heavy Construction Equipment

Paweł Ciężkowski, Jan Maciejewski, Adam Zawadzki

Książka jest angielskojęzycznym odpowiednikiem opracowania - Układy hydrauliczne w maszynach roboczych (OWPW, Warszawa 2021) The authors of the publication entitled "Hydraulic systems in heavy construction equipment", want to acquaint students of mechanical faculties and operators of working and construction machinery with the fundamental knowledge of the designing of hydraulic systems, both their cylinders and control elements. The manuscript presents information on hydrokinetic and hydrostatic hydraulic systems. The work discusses the basic components of hydraulic systems used in working machinery, in particular: hydraulic pumps and motors, cylinders, valves, directional control valves, accumulators. Chapter one of this book discusses the basic hydraulic components used in working machinery, their functions, purpose and presents basic calculations. Chapter two presents basic information on open, closed, constant output and constant power hydraulic systems. The ways of controlling the systems are discussed on the basis of hydraulic system diagrams. Chapter three presents current trends in drive systems used in working machines, i.e.: the driving mechanism, the turning mechanism, the rotation mechanism of the working attachment, and discusses the system of cooperation of the hydraulic cylinder with the working attachment working in the crank and lever system (chapter four). The manual presents a method for determining the forces and moments acting on work attachments generated by hydraulic cylinders (force) and hydraulic motors (torque). Chapter five is devoted to specialized control systems for work attachments in construction machinery. Chapter six presents basic information on maintenance and operation of hydraulic systems of working machinery, i.e.: unloading hydraulic systems, deaerating hydraulic systems, performing daily maintenance, replacing hydraulic components.

Zrównoważony rozwój społeczno-gospodarczy gmin i województw

Eugeniusz Sobczak

Rozwój zrównoważony wyraża się w integracji wszystkich dziedzin rozwoju społeczno-gospodarczego, w tym spójności społecznej, rozwoju ekonomicznego i ochrony środowiska naturalnego, a jednocześnie ogranicza istniejące dysproporcje rozwojowe. W praktyce jest to trudne do osiągnięcia, ale wszystkie władze (rządy i samorządy) mają obowiązek uwzględniania harmonizacji przestrzennej w rozwoju regionów i krajów. Niniejsza praca ma im pomóc w tym trudnym zadaniu.

Technologia drukowania

Jan Kowalczyk

Dobra znajomość zjawisk zachodzących podczas drukowania jest niezbędna do efektywnego stosowania standaryzacji i optymalizacji procesów drukowania, które pozwalają wykonywać druki najwyższej jakości przy zachowaniu wysokiej wydajności produkcji. Prezentowana monografia obejmuje tematycznie cztery główne techniki drukowania: offset, fleksografię, sitodruk i wklęsłodruk, z uwzględnieniem odmian offsetu, jakimi są heatset i coldset. W pierwszych rozdziałach pracy przedstawiono zagadnienia ogólne, odnoszące się do wszystkich rodzajów technologii. Dotyczą one najważniejszych właściwości materiałów stosowanych w procesach drukowych, ich zmian w trakcie trwania procesu drukowania i wzajemnego oddziaływania. Omówiono również zagadnienia teoretyczne związane z transferem farby na podłoże drukowe, zarówno w ujęciu ilościowym, jak i jakościowym. Znaczna część pracy obejmuje procesy utrwalania farb, które są integralną częścią procesów drukowania. Kolejne rozdziały dotyczą poszczególnych technik drukowania. Każda z nich ma swoją specyfikę i inny zbiór czynników decydujących o jakości i parametrach uzyskiwanych druków. Przedstawiono specyficzne warunki przenoszenia farby charakterystyczne dla tych technik, właściwości materiałów eksploatacyjnych wykorzystywanych w tych procesach, parametry pracy podzespołów maszyn drukujących oraz możliwe zakresy regulacji parametrów prowadzenia procesów drukowania, jak też ich wpływ na parametry uzyskiwanych odbitek drukarskich. Końcowe rozdziały pracy poświęcono zagadnieniom dotyczącym wykorzystania omawianych technik poligraficznych do wykonywania nadruków na podłożach innych niż typowe. Najczęściej wymagana jest tu adaptacja procesu drukowania do konkretnych warunków związanych z charakterystycznymi właściwościami zadrukowywanych powierzchni i materiałów lub jego dostosowanie do oczekiwanych cech wykonywanego nadruku.

Podstawy analiz wielokryterialnych w systemach informacji geograficznej

Jacek Malczewski, Joanna Jaroszewicz

W podręczniku przedstawiono zagadnienia dotyczące metod i narzędzi służących wspomaganiu podejmowania decyzji przestrzennych, na podstawie dotychczasowych osiągnięć w zakresie GIS-AW, kierując się przy tym potrzebami praktyki. Podręcznik dedykowany jest studentom kierunku studiów Gospodarka Przestrzenna (i kierunków pokrewnych). Przybliża podstawową wiedzę z zakresu analiz wielokryterialnych w systemach informacji geograficznej, opartą na krajowych i światowych osiągnięciach w tej dziedzinie. W szczególności, porusza zagadnienia związane z podejmowaniem decyzji przy współuczestnictwie wielu grup decydentów, co odpowiada realiom podejmowania decyzji w gospodarce przestrzennej. Przedstawione zagadnienia teoretyczne zilustrowane są przykładami obliczeniowymi i przykładowymi rozwiązaniami w programie ArcGIS ESRI.

Ochrona informacji i systemów teleinformatycznych w cyberprzestrzeni

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

W skrypcie omówiono zagrożenia informacji i systemów teleinformatycznych, takich jak oprogramowanie złośliwe, cyberprzestępstwa i cyberterroryzm. Zaprezentowano różnorodne metody ochrony informacji przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni, dzieląc je na metody administracyjno-organizacyjne, prawne i normalizacyjne, techniczne oraz fizyczne. Omówiono systemy monitorowania i reagowania na zagrożenia w cyberprzestrzeni, działania edukacyjne w zakresie bezpieczeństwa informacji i systemów teleinformatycznych oraz podstawy prawne ich ochrony. Przytoczono także informacje dotyczące zarządzania bezpieczeństwem organizacji.

SPC statystyczne sterowanie procesami produkcji

Tadeusz Sałaciński

W podręczniku przedstawiono podstawową wiedzę wraz z przykładami zastosowania, niezbędną do statystycznego sterowania procesami produkcyjnymi, w których jakość jest sprawą priorytetową. W publikacji omówiono zagadnienia dotyczące systemów zarządzania jakością opartych na normach ISO 9001 oraz elementów rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej wykorzystywanych w ramach SPC, a także techniki kart kontrolnych oraz wskaźników zdolności MSA, Six Sigma i CAQ. Podręcznik jest przeznaczony dla studentów kierunków Mechanika i Budowa Maszyn oraz Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Politechniki Warszawskiej, ale może być również wykorzystany na innych uczelniach technicznych i ekonomicznych.

Zagrożenia informacji w cyberprzestrzeni, cyberterroryzm

Jakub Kowalewski, Marian Kowalewski

Informacja jest strategicznym i biznesowym zasobem państwa i organizacji - dobrem i osiągnięciem, gwarantem postępu i rozwoju, ale niestety poza dobrem niesie ze sobą różnorodne zagrożenia. Powodem zdobywania i upowszechniania wiedzy na temat zagrożeń jest potrzeba budowy nowoczesnych metod, sposobów i narzędzi przeciwdziałających zagrożeniom i destrukcyjnemu oddziaływaniu na informację i systemy teleinformatyczne. Naprzeciw takim potrzebom wychodzi niniejsza książka. Jest ona próbą prezentacji zagrożeń informacji w cyberprzestrzeni, na jakie są narażone obecnie państwa, różne organizacje i obywatele. Jest próbą systemowego ujęcia i prezentacji narzędzi, form i rodzajów ataków na informację i zasoby teleinformatyczne, przestępstw popełnianych w cyberprztsrzeni, po najniebezpieczniejsze z nich, jakimi są cyberterroryzm i wojna w cyberprzestrzeni. Są to zagrożenia realne, obecnie występujące i z dnia na dzień narastające.

Wybrane zagadnienia administracyjne w kontekście ekonomicznym, prawnym i filozoficznym

Agnieszka Tomczak

Opracowanie, rozpoczynające się od historii Wydziału Administracji i Nauk Społecznych, podejmuje problematykę polityki edukacyjnej w szkolnictwie akademickim i wybranych zagadnień ekonomicznych, administracji, zarządzania publicznego i filozofii. Autorzy dowodzą, że niezbędne dla pełnienia misji nauki oraz realizacji zadań edukacyjnych jest podejście interdyscyplinarne. Publikacja ukazała się z okazji 100-lecia odnowienia tradycji Politechniki Warszawskiej.

Wieloagentowe systemy decyzyjne

Piotr Pałka

Niniejsze opracowanie powstało z myślą o odbiorcy zainteresowanym pogłębieniem wiedzy dotyczącej problematyki, projektowania i implementacji systemów podejmowania decyzji, realizowanych jako systemy wieloagentowe. Podręcznik jest skierowany do szeroko rozumianego odbiorcy akademickiego, w szczególności do studentów i doktorantów kierunku informatyka, ale także do naukowców zainteresowanych pogłębieniem swojej wiedzy. Zakładam, że czytelnikiem tego podręcznika będą przede wszystkim informatycy, ale jego treść może zainteresować także matematyków czy ekonomistów oraz osoby zainteresowane rozwiązywaniem problemów za pomocą narzędzi informatycznych. Opisywane w podręczniku przykłady dotyczą praktycznych zastosowań wieloagentowych systemów decyzyjnych w energetyce, geodezji, polityce czy zarządzaniu.