Hipersprężystość i jej modyfikacje. Zarys teorii, pseudo-hipersprężystość i quasi liniowa lepko-sprężystość

Stanisław Jemioło, Cyprian Suchocki

Przedmiotem VII tomu cyklu wydawniczego Monografie Zakładu Wytrzymałości Materiałów, Teorii Sprężystości i Plastyczności jest hipersprężystość i jej modyfikacje. W trzech pierwszych rozdziałach zamieszczamy zarys podstawowych pojęć mechaniki ośrodków ciągłych i hipersprężystości. Wyprowadzamy relacje konstytutywne hipersprężystości materiałów ortotropowych, poprzecznie izotropowych i izotropowych. Analizujemy podstawowe modele tego typu materiałów stosowane w literaturze. Dążymy do wskazania takich relacji konstytutywnych, dla których funkcja energii sprężystości jest funkcją poliwypukłą. Kolejne trzy rozdziały dotyczą modeli hipersprężystych materiałów izotropowych, w tym materiałów nieściśliwych, m. in. elastomerów i materiałów biologicznych. Spośród 54 zestawionych sformułowań energii sprężystości wyselekcjonowano grupę funkcji spełniających podstawowe wymogi teoretyczne oraz cechujących się dobrą zgodnością z wynikami badań doświadczalnych. Cztery ostatnie rozdziały monografii dotyczą modyfikacji teorii hipersprężystości. Relacje konstytutywne pseudo-hipersprężystości, które nie są zależne od prędkości odkształceń i odkształceń trwałych, uwzględniają właściwości dyssypatywne elastomerów i opisują efekt Mullinsa I rodzaju. Zależność naprężenie nominalne - odkształcenie w trakcie procesu obciążenia jest różna od zależności otrzymanej w procesie odciążania. Omówiono także tzw. quasi-liniową lepko-sprężystość (nazywaną niekiedy lepkohipersprężystością). Przedstawiono ogólny zarys teorii, jej implementację w systemie ABAQUS (wraz z załączoną procedurą UMAT) oraz metodykę wyznaczania parametrów materiałowych.

Sustainable Management - Marketing Perspective. Essence, Determinants and Manifestations

Marek Seretny

The reviewed work, according to its author, aims to „start a discussion on the innovative approach to management, which will lead to the reorientation of management activities so that they take into account the concept of sustainability as a new management imperative”. (…) The author recognizes contemporary challenges for business management in the conditions of the new economy and globalization. The review of the theory and practice of management presented in the work is the starting point for the indication of the need to change the paradigm of Foreword functioning of modern enterprises and to seek the relationship between sustainability (including in particular marketing) and their market success.   The publication may be really useful in the education of contemporary managers. (…) The study contains wide, comprehensive and state-of-the-art knowledge in the field of management in modern economy and marketing as an organization’s activity. (…) The reviewed monograph, after minor formal changes, can successfully fill the gap in knowledge in the field of social and ethical responsibility of enterprises and managers, in particular in the field of marketing. It can become a valuable position recommended to students of management, but also at numerous postgraduate programs in management and marketing as well as MBA studies.

Zadania egzaminacyjne z mechaniki teoretycznej

Wacław Szcześniak, Magdalena Ataman

W latach 1997-2001 w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej ukazały się trzy obszerne "Zbiory zadań z mechaniki teoretycznej - kinematyka, statyka i dynamika" Wacława Szcześniaka. W roku 2005 i 2007 wydano kolejne dwie książki, tym razem poświęcone wykorzystaniu pakietu Wolframa MATHEMATICA w rozwiązywaniu zadań z mechaniki klasycznej i analitycznej. Niniejsza siódma pozycja z tego zakresu dotyczy również zadań i problemów mechaniki teoretycznej, zwłaszcza dynamiki. Zadania tym razem są kompletnie rozwiązane, a wyniki rozwiązań zaprogramowane w pakiecie Wolframa MATHEMATICA. Zatem pozycja ta ma podwójny cel: po pierwsze, uzupełnienie pominiętych trudniejszych zadań w wydanych wcześniej zbiorach zadań, po drugie, prawie w każdym zadaniu uzyskane wyniki rozwiązań programuje się w kodzie MATHEMATICA. Prezentowany zbiór stanowi zwieńczenie i zakończenie wydanych już wcześniej zbiorów zadań. Jest pomyślany jako praktyczne wdrożenie obszernego materiału przedmiotu mechaniki teoretycznej wyłożonego w wydanym w roku 1993 przez R. Nagórskiego i W. Szcześniaka w Oficynie Wydawniczej Politechniki Warszawskiej dwutomowym podręczniku "Mechanika Teoretyczna". Przekazując niniejszą książkę w ręce studentów, autorzy życzyliby sobie, aby zachęciła ona potencjalnych Czytelników do bardziej szczegółowych, głębszych i obszerniejszych studiów nad mechaniką klasyczną i techniczną, której metody były, są po dziś i będą w przyszłości podstawą teoretyczną inżynierii lądowej i wielu innych dyscyplin, specjalności i specjalizacji nauk technicznych. Wydanie drugie zostało znakomicie powiększone od 200 do 420 zadań zilustrowanych 635 rysunkami. Nowe zadania są również rozwiązane, a stopień ich trudności jest różny - od łatwiejszych na egzamin ustny do trudniejszych na egzamin pisemny.

Miękkie zarządzanie w organizacji. Rozwój kariery i zachowania społeczne ludzi w organizacji

Jolanta Jurczak, Michael Jaksa

Prezentowane opracowanie jest pierwszym tomem podręcznika z serii wydawniczej Miękkie zarządzanie w organizacji, poświęconego wybranym aspektom miękkiego zarządzania ludźmi. Poszczególne rozdziały koncentrują się wokół wybranych zagadnień z obszaru rekrutacji i selekcji ludzi do organizacji, ich rozwoju zawodowego oraz rozwiązywania konfliktów i negocjacji jako kluczowych procesów zapewniających sprawne funkcjonowanie i współdziałanie organizacji na rynku. W rozdziale pierwszym scharakteryzowano istotę pozyskiwania ludzi do organizacji, wskazując na proces planowania zatrudnienia, rekrutację i selekcję pracowników, z uwzględnieniem ich rodzajów, etapów i funkcji. Następnie opisano skuteczne metody wykorzystywane w obszarze rekrutacji i selekcji, takie jak: e-rekrutacja, grywalizacja, Talent pooling czy zastosowanie sztucznej inteligencji z wykorzystaniem systemów ATS i chatbotów, które zapewniają automatyzację procesów pozyskiwania i kierowania potencjałem pracowników. Rozdział drugi poświęcono problematyce planowania i zarządzania karierą zawodową w obszarze indywidualnym i organizacyjnym. Omówiono istotę kariery zawodowej i koncepcje jej planowania na szczeblu jednostki i organizacji. Zaprezentowano również klasyfikację typów i modeli przebiegu kariery zawodowej (koncepcje D.E. Supera, L. Cadina, M. Suchara) i scharakteryzowano modele kariery zawodowej dopasowane do typów osobowości (według koncepcji J.L. Hollanda i E.H. Scheina). Zaprezentowano metodykę kształtowania rozwoju kariery zawodowej, a następnie zidentyfikowano najczęściej wykorzystywane w zarządzaniu karierą pracowników narzędzia (plany sukcesji, analizę SWOT, macierze transakcyjne czy metodę biograficzną oraz problematykę tworzenia strategii kariery zawodowej). W rozdziale trzecim przedstawiono istotę konfliktu i jego charakterystyczne elementy. Opisano typowe zachowania i reakcje ludzi zaangażowanych w spór. Omówiono przebieg konfliktu wraz z nasilaniem się jego intensywności, uwidaczniając charakterystyczne zachowania ludzi na każdym z etapów eskalacji. W ostatnim rozdziale przedstawiono najistotniejsze elementy związane z umiejętnością negocjowania. Opisano w nim popularne rodzaje negocjacji i style ich prowadzenia, z charakterystyką rekomendowanego stylu "opartego na zasadach". Przedstawiono najważniejsze uwarunkowania negocjacji. Szczególną uwagę poświęcono charakterystyce etapów przebiegu procesu negocjacji, w tym prawidłowego przygotowania do negocjacji i koncepcji BATNA. Wierzymy, że zaprezentowane treści przyczynią się do skuteczniejszych działań i trafniejszych decyzji po stronie osób odpowiedzialnych za procesy zarządzania ludźmi w organizacjach. Czytelnicy, którzy pragną poszerzać swoją wiedzę o kolejne aspekty z zakresu zarządzania kapitałem ludzkim lub doskonalić własne kompetencje w obszarze miękkiego zarządzania, odnajdą kolejne zagadnienia w przygotowywanym drugim tomie podręcznika z serii Miękkie zarządzanie w organizacji. Poruszana w nim tematyka zostanie rozszerzona i uzupełniona ćwiczeniami oraz materiałami do dyskusji i analizy.

Aktualne problemy katastru w Polsce

Robert Łuczyński

Tom II serii „Monografie Naukowe Wydziału Geodezji i Kartografii Politechniki Warszawskiej” „Geodezja i Kartografia˝   W monografii przedstawiono wybrane zagadnienia związane z funkcjonowaniem katastru w Polsce, wynikające z syntezy problemów badawczych podjętych przez autorów reprezentujących trzy ośrodki naukowe w Polsce – Akademię Górniczo-Hutniczą w Krakowie, Politechnikę Warszawską oraz Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Wyniki badań oparte są na aktualnych przepisach prawa, a w szczególności na znowelizowanym 31 grudnia 2013 roku rozporządzeniu w sprawie ewidencji gruntów i budynków.   W pracy przedstawiono również wyniki badań związanych z zagadnieniami katastru wodnego, którego powstanie w przyszłości jest uwarunkowane przepisami prawa wodnego oraz problemy związane z rozbieżnościami danych pochodzących z katastru nieruchomości i ksiąg wieczystych w porównaniu ze stanem faktycznym.   Autorzy przedstawili wspólne konkluzje oraz propozycje zmian w zakresie obowiązujących procedur i prawa regulującego prowadzenie katastru w Polsce.

Zastosowania techniki MIMO w optycznych systemach transmisji krótkiego zasięgu

Marcin Kowalczyk

Nieustanny rozwój usług internetowych, a także postępujące zmiany organizacji życia społecznego wiążące się z przenoszeniem wielu form aktywności do sieci sprawiają, że już dziś wskazuje się, że systemy te mogą mieć duże problemy z wydajnością w najbliższych latach. Niestety, możliwości ich dalszego rozwoju są problematyczne. Wynika to m.in. z ograniczenia w dostępności pasma, które wykorzystują. W związku z tym poszukuje się również rozwiązań alternatywnych. W opracowaniu omówiono zagadnienia związane z optyczną bezprzewodową i przewodową transmisją MIMO krótkiego zasięgu oraz rozwiązanie hybrydowe – systemy transmisji RoF.   Opis techniki MIMO rozpoczęto od jej źródeł, a mianowicie od prześledzenia jej historii i aktualnego statusu w odniesieniu do systemów transmisji radiowej, co pozwala lepiej zrozumieć jej istotę i możliwości.

Koszty pracy a konkurencyjność polskiej gospodarki

Magdalena Kapela

Celem monografii jest wykazanie konieczności innego niż dotychczas spojrzenia na rolę kosztów pracy w kształtowaniu konkurencyjności polskiej gospodarki oraz podziału korzyści wynikających ze współpracy międzynarodowej. Niskie koszty pracy były traktowane jako ważny czynnik wpływający na napływ kapitału zagranicznego, zwłaszcza do branż pracochłonnych. Zwiększały konkurencyjność polskiego eksportu, a także umożliwiły rozwój małych i średnich przedsiębiorstw bazujących na niskich płacach i elastycznych formach zatrudnienia. Polityka ta wspierała model konkurencyjności oparty na niskich kosztach pracy. W monografii została podjęta próba wykazania, że pojawiło się wiele nowych czynników wpływających na koszty pracy w Polsce. Wśród tych czynników wymienić należy głównie: zmiany na rynku pracy (struktura demograficzna i niedobory pracowników, podnoszenie płacy minimalnej, presja na wzrost wynagrodzeń), zmiany strategii konkurencji na rynku krajowym (konkurencja jakością, a nie niskimi kosztami), a także zmiany na rynku międzynarodowym (ważny jest nie tylko poziom i struktura eksportu, ale także role pełnione w międzynarodowym łańcuchu wartości, a także w ostatnim okresie wpływ epidemii koronawirusa na postrzeganie międzynarodowego podziału pracy).   Monografia została podzielona na pięć rozdziałów. W pierwszym zaprezentowano ewolucję poglądów na płace i koszty pracy w głównych teoriach ekonomii. Rozdział drugi poświęcony jest przeglądowi literatury na temat międzynarodowej konkurencyjności. Zaprezentowano m.in. definicje i determinanty konkurencyjności międzynarodowej. Omówiono też podejmowane próby pomiaru konkurencyjności państw w świetle tradycyjnych i najnowszych metod korzystających z danych opartych na wartości dodanej i powiązań w ramach globalnych łańcuchów wartości.   Prezentacja dotychczas przeprowadzonych badań nad związkiem kosztów pracy i międzynarodową konkurencyjnością znajduje się w rozdziale trzecim. Rozdział czwarty poświęcony jest analizie danych statystycznych dotyczących kosztów pracy i głównych kategorii makroekonomicznych w Polsce na tle pozostałych państw Unii Europejskiej. Przedstawione zostały przyczyny relatywnie niskiego poziomu kosztów pracy w Polsce, spadającego udziału kosztów zatrudnienia w PKB oraz rozdźwięku między tempem wzrostu wydajności pracy i kosztów pracy oraz płac. Rozdział kończy się pokazaniem wpływu pandemii COVID-19 na rynek pracy w Polsce.   W ostatnim, piątym rozdziale przedstawione zostały badania własne nad kosztami pracy z punktu widzenia realizacji celów badawczych pracy. Do weryfikacji hipotez badawczych wykorzystano analizę zależności między strukturą BIZ i strukturą eksportu. Podjęto próbę określenia rzeczywistej lokalizacji Polski w globalnym łańcuchu wartości. W zakończeniu wskazano pożądane kierunki działań zmierzających do poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki.

Teoria budowy modeli biznesowych

Tadeusz Waściński

Książka ta jest podsumowaniem dwudziestopięcioletniego doświadczenia autora z pracy w ośrodkach akademickich, które poprzedzone było kilkuletnią praktyką na stanowiskach menedżerskich w przedsiębiorstwach produkcyjnych i usługowych. Przedstawiony materiał obejmuje zasadniczą część dotychczasowego dorobku naukowego autora, który koncentruje się na metodach wielopłaszczyznowej oceny działalności przedsiębiorstwa w ujęciu biznesowym. Celem książki jest analityczne potraktowanie modeli biznesowych i zachodzących w nich procesów, które powinno uwzględniać takie obszary działalności, jak: przedsiębiorczość, innowacyjność, restrukturyzacja, społeczna odpowiedzialność biznesu, postęp naukowo-techniczny, a także dynamiczna analiza dostarczanych informacji ekonomicznych, finansowych, organizacyjnych i innych. Publikacja składa się z sześciu rozdziałów, dotyczących: modeli biznesowych w ujęciu teoretycznym i praktycznym; ekonomicznych podstaw modeli biznesowych (podejście autorskie); przedsiębiorczości w procesach biznesowych; innowacji w procesach biznesowych; restrukturyzacji w modelach biznesowych; społecznej odpowiedzialności biznesu jako podstawie budowy modeli biznesowych. Książka jest adresowana przede wszystkim do ludzi nauki, którzy zajmują się procesami biznesowymi, ale również do tych, którzy chcą łączyć praktykę prowadzenia działalności biznesowej z teorią naukową.

System finansowy

Leszek Jerzy Jasiński

W pracy przedstawiono podstawy funkcjonowania systemu finansowego, a jej treść została dobrana odpowiednio do potrzeb dydaktycznych niezbędnych na Wydziale Administracji i Nauk Społecznych Politechniki Warszawskiej. Punktem wyjścia wykładu jest pojęcie pieniądza i pełnione przez niego funkcje. Omówiono zagadnienia dotyczące rynku finansowego, w tym systemu bankowego i rynku kapitałowego. Następnie przedstawiono tematy dotyczące polityki pieniężnej, finansów publicznych, finansów przedsiębiorstw, rozliczeń międzynarodowych oraz kryzysów finansowych.

Balistyka wewnętrzna klasycznych broni lufowych

Zbigniew Wrzesiński

Treści przedstawione w opracowaniu dotyczą balistyki wewnętrznej, która wykorzystuje podstawowe prawa termodynamiki i mechaniki płynów. Specyfika zjawiska strzału wymaga jednak odpowiedniego przystosowania tych praw ze względu na dynamikę strzału. Problemy te zostały przedstawione w rozdziale pierwszym omawiającym wybrane elementy teorii bilansów i drugim przedstawiającym modelowanie matematyczne zjawisk fizycznych balistyki wewnętrznej. Badaniem zjawiska strzału, czyli szybkiej konwersji energii chemicznej ładunku prochowego na energię cieplną gazowych produktów spalania, a następnie zamianę jej na energię kinetyczną pocisku w przewodzie lufy oraz innych ruchomych części układu miotającego, zajmują się dwa działy balistyki wewnętrznej – pirostatyka i pirodynamika. Jednakże metody pirostatyki wykorzystywane są przede wszystkim do określania własności fizykochemicznych i balistycznych materiałów wybuchowych miotających (prochów), co zostało przedstawione w rozdziale trzecim. W rozdziale czwartym omówiono zadania pirodynamiki, która opisuje główną fazę zjawiska strzału. Dla przyjętego balistycznego modelu lufowego układu miotającego sformułowano balistyczne równania bilansowe zasobu masy, pędu i energii łącznej mieszaniny gazowo-prochowej we współrzędnych Eulera oraz Lagrange’a. W rozdziale piątym do równań bilansowych dołączono równania fenomenologiczne balistyki wewnętrznej oraz termodynamiki, tworząc zamknięty układ piętnastu równań różniczkowych, opisujących proces zjawiska strzału w klasycznej broni lufowej. W rozdziale szóstym rozpisano równania balistyki wewnętrznej na cztery fazy zjawiska strzału występujące w klasycznej broni lufowej. Metodę rozwiązania układu równań różniczkowych balistyki wewnętrznej oraz zarys działania programu numerycznego BalWew-ZW napisanego w języku programowania obiektowego Delphi 7, całkującego układy równań różniczkowych, omówiono w rozdziale siódmym. W rozdziale ósmym przedstawiono wyniki symulacji cyfrowej rozwiązania problemu głównego balistyki wewnętrznej, czyli określenia w funkcji czasu między innymi takich wielkości, jak: ciśnienia całkowite, statyczne na dnie pocisku, średnie statyczne między dnem pocisku a dnem komory nabojowej oraz dynamiczne, temperaturę GPS, prędkość oraz drogę dna pocisku w lufie dla dwu rodzajów układów lufowych, a mianowicie armat i broni strzeleckiej. W rozdziale dziewiątym wspomniano o istnieniu metod analitycznych, syntetycznych katalogów balistycznych oraz empirycznych rozwiązania problemu głównego balistyki wewnętrznej i ich realnego znaczenia w dobie zaawansowanych elektronicznych technik obliczeniowych, umożliwiających posługiwanie się efektywnymi metodami bezpośredniego całkowania numerycznego układów równań różniczkowych. Z metod empirycznych wybrano i przedstawiono metodę Leduca rozwiązania oraz metodę Muraoure’a wyznaczania strat ciepła w bombie manometrycznej.

Badania eksperymentalne pojazdów samochodowych

Dariusz Więckowski

W pracy omówiono główne, ważniejsze metody badań pojazdów samochodowych i ich zespołów oraz części. Skrypt jest przeznaczony nie tylko dla studentów wydziałów mechanicznych, mechatronicznych, transportu o kierunku pojazdy samochodowe. Również dla osób, które nie są bezpośrednio związane z badaniami, ale chcą współpracować ze specjalistami z dziedziny badań, np. diagnostami, pracownikami serwisów. Zakres merytoryczny publikacji obejmuje wiedzę z dziedziny badań pojazdów drogowych i stanowiskowych, przetwarzania sygnałów pomiarowych, przygotowywania i budowy stanowisk badawczych. Skrypt napisany jest na dobrym poziomie merytorycznym. Wybór zakresu tematycznego oceniam jako trafny, a proporcje pomiędzy poszczególnymi tematami nie budzą zastrzeżeń. Autor prowadzi klarowny wywód rozpoczynający się od przedstawienia pojęć podstawowych, analizy sygnałów. Po tej części następuje opis i analiza metodyki badań trakcyjnych i stanowiskowych kompletnych pojazdów, ich zespołów i komponentów. Końcowa część pracy to przykłady eksperymentalnych badań stanowiskowych i symulacji obciążeń na stanowisku. dr hab. inż. Marek Jaśkiewicz, prof. uczelni - Politechnika Świętokrzyska (fragment recenzji wydawniczej)

SPC statystyczne sterowanie procesami produkcji

Tadeusz Sałaciński

W podręczniku przedstawiono podstawową wiedzę wraz z przykładami zastosowania, niezbędną do statystycznego sterowania procesami produkcyjnymi, w których jakość jest sprawą priorytetową. W publikacji omówiono zagadnienia dotyczące systemów zarządzania jakością opartych na normach ISO 9001 oraz elementów rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej wykorzystywanych w ramach SPC, a także techniki kart kontrolnych oraz wskaźników zdolności MSA, Six Sigma i CAQ. Podręcznik jest przeznaczony dla studentów kierunków Mechanika i Budowa Maszyn oraz Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Politechniki Warszawskiej, ale może być również wykorzystany na innych uczelniach technicznych i ekonomicznych.

Metoda oceny funkcjonowania centrów logistycznych

Piotr Kryś

Celem powstania monografii jest twórcze zaadaptowanie istniejących metod oceny funkcjonowania przedsiębiorstw do potrzeb analizy centrum logistycznego oraz określenie czynników, które mogłyby posłużyć do oceny jego funkcjonowania. W dalszej perspektywie ustalenia te mogą prowadzić do wypracowania wzorca postępowania przy opiniowaniu sposobu funkcjonowania centrów logistycznych. Obiekt badań stanowią polskie centra logistyczne, wybrane na podstawie ich zgodności z wypracowaną w pracy autorską definicją centrum logistycznego, a przedmiotem badań jest metoda oceny funkcjonowania centrum logistycznego, która pozwala na identyfikację słabych stron i wskazuje kierunki usprawnienia zarządzania centrum logistycznym.   Struktura monografii obejmuje cztery rozdziały oraz wprowadzenie i zakończenie. W opracowaniu zawarto: podsumowanie obecnego stanu wiedzy i zdefiniowanie celu przeprowadzonych badań; pogłębione studia literaturowe dotyczące centrów logistycznych i opracowanie ich autorskiej definicji; omówienie zasad analizy działalności gospodarczej centrów logistycznych, przedstawienie istniejących metod ich oceny oraz zaprezentowanie podstaw teoretycznych metod cząstkowych twórczo zaadaptowanych do opracowania autorskiej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych; opis zastosowanego podejścia badawczego, zasad doboru obiektów i przebiegu przeprowadzonych badań, a także omówienie matematycznego i logicznego opracowania otrzymanych wyników badań; prezentację twórczej adaptacji istniejących metod (metody porównawczej, metody analizy wielokryterialnej, metody scenariuszy i metody oceny jakościowej za pomocą modeli dojrzałości organizacyjnej przedsiębiorstwa) na potrzeby opracowania metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych, a następnie wykorzystanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych do przeprowadzenia case study na przykładzie wybranego centrum logistycznego; podsumowanie opracowanej metody oceny funkcjonowania centrów logistycznych i przedstawienie ogólnych wniosków płynących z badań.

Laboratorium podstaw napędów hydraulicznych i pneumatycznych

Michał Makowski

W skrypcie zaprezentowano ćwiczenia z podstaw napędów hydraulicznych i pneumatycznych, dotyczące: podstawowych elementów układów hydraulicznych, sterowania w układach hydraulicznych z zastosowaniem techniki proporcjonalnej, dokładności pozycjonowania tłoczyska cylindra hydraulicznego pod obciążeniem, podstawowych elementów układów pneumatycznych, charakterystyki pompy wyporowej, charakterystyki bezwymiarowej przekładni hydrokinetycznej oraz charakterystyki przekładni hydrostatycznej.

Badanie i zarządzanie ryzykiem w transporcie drogowym z zastosowaniem algorytmów sztucznej inteligencji

Mariusz Izdebski

Praca dotyczy tematyki zarządzania ryzykiem w transporcie drogowym z wykorzystaniem algorytmów sztucznej inteligencji w procesach przewozowych do minimalizacji zdarzeń niebezpiecznych. Wartością poznawczą przeprowadzonych badań jest opracowanie autorskich, oryginalnych modeli zarządzania ryzykiem w transporcie drogowym wraz z ich algorytmizacją narzędziami sztucznej inteligencji. Opracowane modele zarządzania ryzykiem mogą mieć zastosowanie w różnych obszarach, np. budownictwie. Wykorzystanie algorytmów sztucznej inteligencji w zarządzaniu ryzykiem w transporcie drogowym pozwoliło na opracowanie oryginalnych metod oceny i zarządzania ryzykiem w procesach przewozowych. Do badania redukcji poziomu ryzyka zastosowano dwa zaawansowane algorytmy sztucznej inteligencji - mrówkowy i genetyczny. Sposób ich działania jest różny, co pozwoliło na porównanie jakości generowanych rozwiązań, a tym samym wyznaczenie efektywności tych algorytmów w zarządzaniu ryzykiem w transporcie drogowym. Monografia składa się z dziewięciu rozdziałów, które podzielono na trzy obszary tematyczne. W pierwszym obszarze (rozdz. 1-3) zdefiniowano najnowsze badania z zakresu tematyki ryzyka w transporcie drogowym, scharakteryzowano kluczowe zagrożenia w procesach przewozowych i przedstawiono procedurę zarządzania ryzykiem w transporcie drogowym. Kluczowym elementem tej części monografii jest opis algorytmów sztucznej inteligencji stosowanych w zarządzaniu ryzykiem w transporcie drogowym, ze szczególnym podkreśleniem dużej roli, jaką odgrywają użyte algorytmy. W drugim obszarze (rozdz. 4 i 5) opisano modele zarządzania ryzykiem w transporcie drogowym i przedstawiono ich formalny zapis. W trzecim obszarze (rozdz. 6-8) opisano proces algorytmizacji opracowanych modeli zarządzania ryzykiem wraz ze sposobem szacowania ryzyka na odcinkach sieci transportowej i przedstawiono weryfikację algorytmów zastosowanych w aplikacji do przykładów. W podsumowaniu monografii przedłożono rekomendacje dla decydentów zarządzających ryzykiem w transporcie drogowym, a także podkreślono oryginalność przedstawionych badań i ich dalszy kierunek.

Ludwik Fleck - mikrobiolog i filozof

Maria Ciesielska, Paweł Jarnicki

Autorzy starali się przybliżyć sylwetkę Ludwika Flecka jako mikrobiologa i serologa, a także jako filozofa nauki. Wierzymy, że przedstawienie pierwszej pozwoli lepiej zrozumieć tę drugą. Wiadomo, że Ludwik Fleck był filozofującym mikrobiologiem. Czas i miejsce, w których przyszło mu żyć, sprawiły, że zajął się medycyną. Mikrobiologiczna strona jego dorobku jest swoistym zapisem historii jego czasów, a jednocześnie zagadnienia serologiczne i mikrobiologiczne, którymi się zajmował, nie pozostały przecież bez wpływu na stworzoną przez niego filozofię nauki.   Dorobek mikrobiologiczny i serologiczny Ludwika Flecka nie wzbudził dotąd zainteresowania większości badaczy Flecka. Działo się tak z pewnością dlatego, że wiedza w naukach medycznych szybko się dezaktualizuje (z tego względu np. współczesnych immunologów nie interesują teksty historyczne), ale także dlatego, że do zrozumienia jego niefilozoficznych tekstów nie wystarczy współczesne wykształcenie medyczne, trzeba mieć też sporą wiedzę historyczną.   W przeciwieństwie do wielu filozofów nauki Ludwik Fleck był czynnym naukowcem, który swoją teorię budował nie tylko na podstawie lektury tekstów innych autorów i badaniach historycznych, ale głównie na fundamencie własnych doświadczeń, co jest bardzo ważną cechą jego twórczości.

E-kultura. Model i analiza kultury organizacji wirtualnych

Helena Bulińska-Stangrecka

W książce został podjęty problem konceptualizacji e-kultury i jej związków z wirtualnością. Tematyka badawcza wydaje się zasadna ze względu na nowość zagadnienia i możliwość eksploracji naukowej niedostatecznie zbadanych dotąd wątków. E-kultura stanowi istotne zagadnienie powiązane ze zmianą paradygmatów zarządzania w XXI wieku. Innowacyjność problematyki dotyczy przede wszystkim poruszanych w badaniach nowych zagadnień, takich jak analiza koncepcji e-kultury i budowy empirycznego modelu e-kultury, weryfikacja związków wirtualności z e-kulturą oraz diagnoza skutecznych praktyk dotyczących zarządzania kapitałem ludzkim w e-kulturze.   Praca składa się z pięciu części. Część pierwsza dotyczy kwestii wirtualności organizacji. Część druga jest poświęcona opisowi teoretycznemu zjawiska e-kultury jako formy kultury organizacji. W części trzeciej przedstawiono metodykę empirycznych badań e-kultury. W kolejnej, czwartej części, przedstawiono wyniki analiz statystycznych i opracowany na ich podstawie model e-kultury organizacji IT funkcjonujących w Polsce. W części piątej przedstawiono praktyki zarządzania kapitałem ludzkim w e-kulturze. Następnie zaprezentowane zostały wskazówki dla działów personalnych dotyczące wdrożenia e-kultury. Zaprezentowano także wnioski z badań dotyczące teorii i praktyki zarządzania organizacją charakteryzującą się e-kulturą. Pracę uzupełnia studium przypadku opisujące e-kulturę organizacji IT działającej w Polsce.

Projektowanie w procesie BIM

Zbigniew Kacprzyk

Od wielu lat na świecie promowana jest zmodyfikowana procedura prowadzenia przedsięwzięcia budowlanego. Tę zmodyfikowaną procedurę, uwzględniającą specyfikę budownictwa i wykorzystującą, do pewnego stopnia organizację z przemysłu maszynowego, nazywa się w skrócie BIM. Skrót BIM wprost tłumaczymy jako modelowanie informacji o budynku (ang. Building Information Modeling); pierwotnie ograniczał się on do modelu cyfrowego budynku. Z czasem BIM-em zaczęto nazywać nowy (zmodyfikowany) sposób prowadzenia inwestycji budowlanej w całym jej życiu od pomysłu do rozbiórki.   W prezentowanej książce promujemy szerokie i holistyczne podejście do BIM-u, w którym wykorzystuje się jednocześnie trzy elementy: model (lub modele) cyfrowe, procedury współpracy i wymiany (interoperacyjność) oraz kompetencje zespołów (ludzi). Model cyfrowy obiektu zawiera model geometryczny, informacje fizyczne o materiałach, informacje techniczne (aprobaty, cykle przeglądów itp.), harmonogramy, wyceny robot budowlanych, organizację placu budowy, harmonogramy dostaw materiałów, zarządzanie całym cyklem życia obiektu i wiele innych informacji wytwarzanych w czasie realizacji przedsięwzięcia.   Celem książki jest przybliżenie zagadnień BIM szczególnie na etapie przygotowania projektu. Podstawy teoretyczne pozwolą na lepsze zrozumienie systemów CAD wykorzystywanych w procesie BIM. W przypadku wykorzystania systemów obliczeniowych (CAE) brak podstaw teoretycznych jest po prostu niebezpieczny dla konstruktora.

Podstawy fizyczne energetyki jądrowej

Bronisław Słowiński

W prezentowanym skrypcie przedstawiono zarys podstaw fizycznych obecnej energetyki jądrowej i jej trendy rozwojowe. Opracowanie powstało na podstawie materiału do wykładów, które autor prowadził w ciągu ostatnich dziewięciu lat dla studentów drugiego stopnia edukacji na Wydziale Fizyki Politechniki Warszawskiej, a także dla doktorantów wydziałów fizyki Politechniki i Uniwersytetu Warszawskiego, magistrantów Wydziału Inżynierii Produkcji SGGW, studentów trzeciego roku Instytutu Fizyki UMCS w Lublinie. Skrypt może być również pomocny dla studentów studiów podyplomowych odpowiednich specjalności, na których autor prowadził wykłady dla inżynierów, pragnących zapoznać się od podstaw z tą fascynującą dziedziną o ogromnych implikacjach technologicznych i społecznych.   Podana na końcu literatura zawiera tylko kilka pozycji, spośród sporej liczby monografii i publikacji w danej problematyce, które są najbardziej zbliżone do profilu niniejszego skryptu lub też są praktycznie dostępne. W tych publikacjach można znaleźć odnośniki do innych materiałów źródłowych. Bardzo przydatny jest również Internet i wymienione strony informacyjne.

Zeszyt "Architektura" nr 17, Planowanie przestrzenne jako narzędzie ochrony wartości przyrodniczych na przykładzie Kampinoskiego Parku Narodowego

Małgorzata Mirecka

Zakres zainteresowań zawodowych autorki oscyluje wokół zagadnień kształtowania przestrzeni i narzędzi temu służących w obowiązującym porządku prawnym. W pierwszym rozdziale publikacji omówiono genezę ochrony przyrody na świecie i w Polsce oraz przeprowadzono analizę obowiązujących w tym zakresie przepisów krajowych, z odniesieniem do zmian dokonanych w nich w ostatnich latach. Ze względu na szczególną rolę, jaką w ogólnokrajowym systemie ochrony przyrody pełnią parki narodowe, jeden z nich postanowiono wybrać jako pole dalszych badań. Wybrano Kampinoski Park Narodowy – położony w bezpośrednim sąsiadztwie Warszawy i stanowiący cześć stołecznej aglomeracji. Presja urbanistyczna na park jest olbrzymia i pomimo nałożonych od wielu lat reżimów ochronnych wydaje się trudna do powstrzymania. Ogólną charakterystykę parku, jego położenia, środowiska przyrodniczego, form ochrony i występujących tu zjawisk przestrzennych zawarto w drugim rozdziale pracy. W rozdziale trzecim odniesiono się do dokumentów wyrażających politykę przestrzenną na poziomie kraju i województwa – badaniami objęto Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 i Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Mazowieckiego, wskazując miejsce Kampinoskiego Parku Narodowego w ogólnokrajowym i regionalnym systemie obszarów chronionych. W czwartym rozdziale zbadano realizację ochrony wartości przyrodniczych na gminnym poziomie planowania, poddając analizie dokumenty planistyczne szczebla lokalnego, czyli studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin „parkowych” oraz wybrane miejscowe plany zagospodarowania. Przeprowadzone badania pozwoliły na sformułowanie w podsumowaniach kolejnych rozdziałów monografii wielu stwierdzeń, dotyczących genezy ochrony przyrody w Polsce, zmian legislacyjnych oraz związków między przepisami z zakresu ochrony przyrody, środowiska, krajobrazu, gruntów rolnych i leśnych z planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym, a także na postawienie diagnozy w zakresie skuteczności planowania przestrzennego w ochronie wartości przyrodniczych. Wnioski autorskie mają na celu wzmocnienie planistycznych narzędzi ochrony wartości przyrodniczych.

Konkurs chemiczny dla licealistów. Zbiór zadań

Maciej Dranka, Michał Fedoryński, Krzysztof Krawczyk

Prowadzony od 36 lat przez Wydział Chemiczny Politechniki Warszawskiej Konkurs Chemiczny dla licealistów składa się z dwóch etapów. W pierwszym uczniowie rozwiązują w domu zadania z chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii organicznej i tzw. zadania technologiczne, których istotą jest bilansowanie procesów technologicznych. Konkurs adresowany jest do uczniów szczególnie interesujących się chemią – podstawą cywilizacji technicznej – dlatego zakres zadań, szczególnie z chemii organicznej, wykracza poza zakres podstawy programowej obowiązującej licealistów i wymaga samodzielnego poszerzania wiedzy. Etap drugi odbywa się na Wydziale Chemicznym PW (z wyjątkiem XXXV Konkursu – z powodu pandemii drugi etap odwołano, natomiast drugi etap XXXVI Konkursu odbył się zdalnie), zakres zadań tego etapu pokrywa się z problemami, z którymi uczniowie powinni byli się zapoznać, rozwiązując zadania pierwszego etapu.   Przedstawione w publikacji zadania konkursowe z odpowiedziami stanowią wybór spośród około tysiąca problemów z minionych lat. Autorzy opracowania mają nadzieję, że będzie ono pomocne przy przygotowywaniu się do różnych konkursów chemicznych i przyczyni się do zwiększenia zainteresowania chemią wśród licealistów.

Zaufanie do systemów sztucznej inteligencji

Marek Jakubiak, Paweł Stacewicz

W prezentowanym wyborze tekstów zagadnienie zaufania podjęto w sposób możliwie aktualny i wszechstronny. Odnosi się to zarówno do kwestii ogólnych, wręcz filozoficznych, związanych z narzuceniem na sposób działania maszyn pewnych norm, które od wieków postulują etycy (np. Arystoteles); jak również do kwestii bardzo szczegółowych, osadzonych w kontekście bieżących zastosowań. W obszarze zastosowań uwypuklono kwestie tak różnorodne, jak zaufanie do systemów SI wspomagających edukację, projektowanie bezpiecznych miast przyszłości (tzw. smart cities) czy zaufanie do programów i systemów usprawniających funkcjonowanie różnego rodzaju organizacji. Spośród wielu czynników wzmacniających zaufanie do sztucznej inteligencji szczególny nacisk położono na dwa - skuteczność systemu połączoną z bezpieczeństwem użytkowników oraz jego poznawczą przejrzystość połączoną z umiejętnością zrozumiałego dla człowieka wyjaśniania podejmowanych przez system decyzji. Konkluzje autorów nie są jednolite. Niektórzy są optymistami, przekonując, że nawet najbardziej rozwinięta sztuczna inteligencja pozostanie czymś na kształt kontrolowanej przez człowieka "mechanicznej lalki". Inni są bardziej sceptyczni, licząc się z możliwością zaistnienia systemów sztucznych, które przypominają bardziej "mroczne widmo" - czyli skrajnie niebezpieczny dla człowieka artefakt, zdolny do przejęcia nad nim fizycznej i psychicznej kontroli.

Aparatura przemysłowa

Mirosław Nizielski, Krzysztof Urbaniec

Praca powstała jako rozszerzenie materiałów dydaktycznych przeznaczonych dla studentów kierunku studiów mechanika i budowa maszyn na Wydziale Budownictwa, Mechaniki i Petrochemii Politechniki Warszawskiej.   Zakres pracy obejmuje podstawową wiedzę przydatną w projektowaniu, budowie i eksploatacji aparatów o często spotykanych cechach konstrukcyjnych, z uwzględnieniem ich zastosowań w różnych procesach przemysłowych. Rozdziały poświęcone różnym typom aparatów nie zawierają kompletnego przeglądu aparatury przemysłowej, a jedynie zbiór przykładowych rozwiązań konstrukcyjnych. Są to rozwiązania aparatów stosowanych m.in. w energetyce, przemyśle chemicznym i spożywczym oraz instalacjach ochrony środowiska.   W stosunku do pierwszego wydania, z 2010 roku, w pracy: zaktualizowano dane o aktach prawnych i normach o istotnym znaczeniu dla projektowania i eksploatacji urządzeń przemysłowych, rozszerzono zakres tematyczny przeglądu rozwiązań konstrukcyjnych o informacje na temat bioreaktorów, uzupełniono informacje o filtrach do ciekłych zawiesin i piecach przemysłowych oraz zaktualizowano wykazy literatury.   Praca może być wykorzystana jako lektura uzupełniająca dla studentów różnych kierunków studiów, w tym chemii, inżynierii chemicznej i inżynierii środowiska.

Wybrane zagadnienia teorii obwodów

Stanisław Osowski

Podręcznik przeznaczony jest dla studentów pierwszego semestru drugiego stopnia studiów na kierunku Elektrotechnika. Omówiono w nim najważniejsze problemy związane z teorią i zastosowaniem grafów przepływowych, analizą i projektowaniem filtrów analogowych, syntezą obwodów pasywnych, wrażliwością obwodów i układów elektrycznych, obwodami i układami czasu dyskretnego, obwodami nieliniowymi w szerokim ujęciu (zarówno analizy, jak i syntezy) oraz linią długą. Są to zagadnienia nieporuszane na wykładach z teorii obwodów prowadzonych na pierwszym stopniu kształcenia, a przy tym znacznie rozszerzające wiedzę studenta w zakresie teorii obwodów i jej zastosowań.   Przekazując treści wykładu, autor starał się przedstawić je w formie jak najbardziej przystępnej, ukierunkowanej i aplikacyjnej. Podręcznik jest bogato ilustrowany przykładami obliczeniowymi ułatwiającymi przyswojenie sobie rozległej wiedzy z tej dziedziny.