The role and functions of controllers in organization management

Marta Kawczyńska, Tomasz Wnuk-Pel

The main objective of this monograph is to determine on the basis of the survey the role of controllers in contemporary Polish companies. The study confirmed that same of the tasks performed by contemporary controllers in Polish companies are the same as those performed by their counterparts around the world although same differences were also identified. Comparing the current role of controllers in Polish organizations with their role in foreign companies can contribute to improving the controller’s image in the organizations, and change the attitude of other employees to management accountants. This may lead to better cooperation between individual departments and controllers, and therefore to the mare efficient functioning of the company.

Na pomoc zesłańczej edukacji. Działalność wydawnicza Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR (1943-1946). Wydanie drugie

Albin Głowacki

W najnowszej monografii autor przedstawił działalność wydawniczą Komitetu do spraw Dzieci Polskich w ZSRR w latach 1943-1946. Na tle stosunków polsko-radzieckich nakreślił dramatyczny stan edukacji dzieci zesłańców w okresie do 1943 r. Na podstawie archiwaliów posowieckich omówił polityczne uwarunkowania i konteksty pracy wydawniczej Komitetu, która miała służyć kształtowaniu świadomości ucznia, pożądanej z punktu widzenia polskich komunistów. Czytelnik poznaje od kuchni ich wysiłki na rzecz dostarczenia szkołom z polskim językiem wykładowym programów nauczania oraz podręczników nasyconych odpowiednią treścią merytoryczną i ideowopolityczną. Szczególnie interesujące uwagi autora dotyczą przygotowania i wydania takich oryginalnych opracowań, jak: elementarz, czytanki, wypisy z literatury ojczystej oraz geografia Polski i program nauczania historii Polski. Nie stroni on od krytycznych refleksji na temat rozmaitych przeszkód w prowadzeniu działalności edytorskiej Komitetu, które wynikały głównie z ograniczeń okresu wojennego i uwarunkowań polityczno-cenzuralnych. Za prezentowaną publikację prof. Albin Głowacki został uhonorowany Nagrodą „Przeglądu Wschodniego” (2017).

Hybrydowe modelowanie procesów demograficznych z wykorzystaniem rozmytych przyłączających układów dynamicznych

Agnieszka Rossa, Lesław Socha, Andrzej Szymański

Umieralność i prawidłowości z nią związane są przedmiotem dociekań od wielu stuleci. Za ojca metodologii tablic wymieralności uznaje się J. Graunta, który w roku 1662 opublikował pracę „Natural and Political Observations Made upon the Bills of Mortality”. Kontynuatorem badań Graunta był angielski astronom E. Halley. Autorem współczesnej metodologii budowy tablic wymieralności jest C. L. Chiang. Gwałtowny rozwój teorii i zastosowań modeli umieralności obserwujemy szczególnie w ostatnich czterech dekadach, czego dowodem jest też niniejsza książka. Przedstawione są w niej najnowsze modele umieralności, które umożliwiają prognozowanie procesu wymierania populacji w perspektywie średnio- i długookresowej. Autorzy omawiają kolejne modyfikacje modelu Lee-Cartera, wykorzystując teorię równań różniczkowych, algebry liczb rozmytych oraz algebry liczb zespolonych. Zastosowanie tych struktur pozwala na modelowanie umieralności, a następnie na wskazanie własności prognostycznych poszczególnych modeli. W sytuacji starzenia się społeczeństw w krajach rozwiniętych proponowane modele mogą znaleźć zastosowanie m.in. w planach emerytalnych i ubezpieczeniach na życie. 

Finanse, rachunkowość i zarządzanie. Polska, Europa, Świat 2020

Dariusz Adrianowski, Karolina Patora, Jacek Sikorski

 Książka poświęcona jest ważnym zagadnieniom z zakresu finansów, rachunkowości i zarządzania. Autorzy przedstawiają własne poglądy na temat wybranych problemów będących przedmiotem ich badań, osadzając rozważania w perspektywie 2020 r. W związku z przemianami, jakie dokonały się w ostatnich latach na świecie oraz wyzwaniami adresowanymi w nowym okresie programowania 2014–2020 („Horyzont 2020”) w Europie, należy oczekiwać zasadniczych przemian w różnych sferach życia społecznego i gospodarczego. Obszarami, które znajdą się w centrum zainteresowania w związku z nową europejską strategią działania, są: polityka społeczna, polityka rozwoju nauki i polityka przemysłowa – ukierunkowane na inteligentny i zrównoważony rozwój sprzyjający włączeniu społecznemu. W ten szeroki zakres rozważań w szczególności wpisują się problemy, z którymi mierzą się autorzy artykułów wchodzących w skład monografii. Obszar badań, wokół którego koncentruje się podejmowana problematyka, jest wszechstronny. W książce zawarto również wyniki własnych badań empirycznych autorów.

Areszt rzeczy jako zabezpieczenie wierzytelności w miastach Polski średniowiecznej

Zygfryd Rymaszewski

Przeglądając księgi sądów miejskich w poszukiwaniu informacji o woźnych sądowych, nie uzyskaliśmy spodziewanych rezultatów. Rzucały się natomiast w oczy liczne wzmianki o areszcie, głównie kładzionym przez wierzycieli na majątku dłużników. Postanowiliśmy się temu zjawisku bliżej przyjrzeć, zwłaszcza że niewiele informacji o nim można znaleźć w literaturze. Tematyczny areszt, już choćby dlatego, że był zabezpieczeniem interesów wierzyciela, miał wiele wspólnego z zastawem, zwłaszcza z powszechnie w miastach stosowanym zastawem ruchomości. I tu również poza zasygnalizowanie problemu wyjść nie można. Brakuje nam zatem odpowiednika dla stosunków miejskich – zastawu w prawie ziemskim. Uzyskany przez nas obraz aresztu – zabezpieczenia w prawie miast polskiego średniowiecza pozostawia wrażenie niedosytu. Zbyt często, wobec milczenia źródeł, badacz skazany jest na hipotezy czy znaki zapytania. Mimo wszystko sądzimy, że warto czytelnikowi przedstawić ciekawą instytucję prawną, w której jak w zwierciadle odbija się, choć w zamglonym tle, żywo pulsujące życie mieszkańców polskich miast epoki średniowiecznej. 

Transformacja w coachingu. Doświadczenia uczenia się dorosłych

Monika Chmielecka

Autorka traktuje coaching jako jedną z metod edukacji dorosłych i osadza swój wywód teoretyczny na andragogicznych koncepcjach uczenia się. Zaprezentowane badania sytuuje w kontekście teorii transformatywnego uczenia się Jacka Mezirowa. Czytelnik otrzymuje ponadto opis własnych badań empirycznych autorki, przeprowadzonych metodą studium przypadku. Na podstawie wywiadów z trzynastoma osobami poddanymi procesowi coachingu dowiaduje się: jak przebiegał proces uczenia się, jakie były jego konteksty, jakich zmian doświadczyli uczestnicy, a także jakie znaczenie miała osoba coacha. Autorka formułuje też praktyczne wskazówki dla coachów w zakresie warunków ułatwiających proces uczenia się w coachingu. * Największym, wybitnym osiągnięciem autorki jest opracowany przez nią schemat procesu uczenia się w coachingu, porównany następnie z etapami uczenia się opracowanymi na podstawie teorii Mezirowa. Na uznanie zasługują także wskazówki, jakie sformułowała autorka pod adresem praktyków na podstawie wnikliwej analizy wyników swoich badań. Książka wnosi bardzo istotny wkład w teorię i praktykę edukacji dorosłych. Publikację tę uznaję za wybitną. Z recenzji prof. dr hab. Ewy Skibińskiej (UW)

Poglądy pedagogiczne Bogdana Nawroczyńskiego i ich współczesne implikacje

Anna Walczak, Alina Wróbel, Marcin Wasilewski

Prezentowana publikacja dotyczy kluczowych aspektów myśli pedagogicznej Bogdana Nawroczyńskiego (1882-1974), jednego z najwybitniejszych klasyków polskiej pedagogiki - historii myśli pedagogicznej, pedagogiki porównawczej, dydaktyki i pedeutologii. Jest on również jednym z najważniejszych przedstawicieli polskiej filozofii wychowania, a jego książkę, Życie duchowe. Zarys filozofii kultury (1947), uznać należy za sztandarową pracę w tej dziedzinie. To ona zainspirowała Autorów oddawanej do rąk Czytelnika publikacji do wypowiedzi na temat życia duchowego. „Zdecydowaliśmy się przywołać i zrekonstruować kategorię pojęciową życie duchowe Bogdana Nawroczyńskiego po to, by wejść z nim w rozmowę z perspektywy nas współczesnych. Staraliśmy się wniknąć zarówno w te aspekty jego myśli, które są nadal żywotne i pobudzające do ponownych przemyśleń, jak i w te, które są zapomniane. Jedne i drugie są warte odrestaurowania i umieszczenia w nowych perspektywach badawczych. W jaki sposób współcześnie jest odbierane życie duchowe w ujęciu Nawroczyńskiego? Po co i w jaki sposób dokonywać translacji jego ujęcia życia duchowego? Czy w trakcie przemieszczania pojęcia życie duchowe może dokonywać się także jego transformacja? Na te pytania próbują odpowiedzieć Autorzy niniejszej publikacji” (ze Wstępu).  

Odkrywanie CAQDAS. Wybrane bezpłatne programy komputerowe wspomagające analizę danych jakościowych

Jakub Niedbalski

 Książka Jakuba Niedbalskiego to wartościowa publikacja z zakresu metodyki badań jakościowych, napisana przez kompetentnego Autora zarówno w zakresie wiedzy o metodologiach jakościowych, jak i umiejętności korzystania z technologii informacyjnych, poświęcona prezentacji i upowszechnieniu wybranych bezpłatnych programów komputerowych służących wspomaganiu analizy danych jakościowych. Czytelnik tej książki – aktualny bądź potencjalny badacz jakościowy – z pewnością będzie mógł po jej przeczytaniu wzmocnić swoje kompetencje w tym zakresie, a tym samym wdrożyć lub szerzej zastosować nowoczesne technologie w swojej pracy naukowo-badawczej.

Efektywność funduszy sekurytyzacyjnych działających na rynku polskim

Ewa Nastarowicz

Rynek wierzytelności w Polsce to dynamicznie rozwijający się segment rynku finansowego. Zmiany, zachodzące na nim w ostatnich latach, doprowadziły do zwiększenia jego znaczenia w gospodarce. Windykacja wierzytelności oraz kompleksowe zarządzanie nimi stały się elementem powszechnej działalności biznesowej. Wzrost świadomości podmiotów prowadzących działalność gospodarczą co do roli zarządzania należnościami i związanych z tym możliwości przekłada się na wolumen rynku wierzytelności. We współczesnej gospodarce innowacyjne rozwiązania finansowe umożliwiają długotrwałe i bezpieczne rozwijanie działalności. Dla banków oraz instytucji finansowych taką szansę stanowi m.in. sekurytyzacja. W książce zaprezentowano możliwości zarządzania niepłynnymi aktywami, a także dokonano oceny efektywności funduszy sekurytyzacyjnych, pełniących funkcję podmiotu organizującego i nadzorującego proces sekurytyzacji na rynku polskim.  

Bezpośrednie inwestycje zagraniczne w województwie łódzkim

Jerzy Różański

Raport przedstawia wyniki badań prowadzonych w 2015 roku. Badania dotyczyły najważniejszych aspektów związanych z działalnością inwestorów zagranicznych w województwie łódzkim. Przyjęto zasadę, że każdy z zespołów badawczych przeprowadzał badania w swoim regionie. Stąd zespół badawczy Uniwersytetu Łódzkiego przeprowadził badania dotyczące bezpośrednich inwestycji zagranicznych w regionie łódzkim zamkniętym w granicach administracyjnych województwa łódzkiego. Badaniami objęto wszystkie jednostki samorządowe województwa oraz większość przedsiębiorstw z udziałem kapitału zagranicznego. 

Wykluczenie społeczne i inkluzja społeczna z wykorzystaniem podmiotów ekonomii społecznej w Polsce na przykładzie województwa łódzkiego

Michał Jerzy Sobczak

Na początku XXI wieku wykluczenie społeczne stało się jedną z podstawowych kwestii społecznych w krajach europejskich. Bierze się ono z wszelkiego rodzaju nierówności, a polega na swoistej izolacji z życia społecznego osób odbiegających od powszechnie przyjętych norm. Zjawisko to dotyczy wszystkich gospodarek i jest w dużej mierze niezależne od rozwoju gospodarczego państw. Nie dziwi zatem fakt, że przeciwdziałanie mu jawi się jako jeden z najważniejszych celów polityki Unii Europejskiej w sferze społecznej. W Polsce polityka przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu jest realizowana poprzez pomoc społeczną i zatrudnienie socjalne. Na obu tych polach istotną rolę do odegrania mają podmioty ekonomii społecznej. Celem niniejszej monografii jest wszechstronne przeanalizowanie zjawiska wykluczenia społecznego oraz metod przeciwdziałania niemu. Zaprezentowano bieżący stan badań na ten temat i dokonano oceny przydatności gospodarki społecznej jako jednej z metod inkluzji społecznej.

Pedagogika społeczna: wstępy i kontynuacje

Ewa Marynowicz-Hetka, Elżbieta Skoczylas-Namielska

Siódmy tom serii „Stała Konferencja Pedagogiki Społecznej”, który oddajemy do rąk Czytelników, ma dla nas szczególne znaczenie. Został bowiem wyróżniony przez Dziekana Wydziału Nauk o Wychowaniu poprzez włączenie do zestawu publikacji Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego przygotowanych z okazji jubileuszu 70. rocznicy powstania Uczelni. Jest to dla nas fakt bardzo znaczący bo podkreśla dokonania Katedry Pedagogiki Społecznej UŁ, która również, w sensie symbolicznym (z uwagi na 13-letnią nieobecność w latach 1950-1962), obchodzi swój jubileusz. Jej organizacja rozpoczęła się w Uczelni w marcu 1945 r. wraz z przyjazdem do Łodzi Profesor Heleny Radlińskiej, która należała do grona profesorów-założycieli Uniwersytetu Łódzkiego. Okoliczność jubileuszu stanowi dla nas zobowiązanie wymagające przygotowania pracy na miarę tych 70 lat. Publikacja została pomyślana jako przykład trwania i zmiany w nauce, w badaniach, w kształceniu. Jej zakres obejmuje teksty sięgające do początków pedagogiki społecznej i dzieła jej twórczyni, Heleny Radlińskiej. Wskazuje także na nowe obszary rozwoju pedagogiki społecznej usytuowane w kontekstach i uwarunkowaniach społecznych. Ewa Marynowicz-Hetka  

Efektywność informacyjna rynku finansowego w wybranych krajach Unii Europejskiej

Dominik Kubacki

Celem publikacji jest ocena, czy wybrane europejskie rynki finansowe były efektywne informacyjnie w latach 2004-2017 w formie półsilnej, a także analiza porównawcza wytypowanych rynków wschodzących i dojrzałych. Podjęte badania są próbą zweryfikowania hipotezy o ponadprzeciętnej stopie zwrotu z różnych aktywów finansowych na ogłoszenia decyzji banku centralnego o zmianie lub pozostawieniu bez zmian stopy referencyjnej oraz ogłoszenia decyzji przez narodową instytucję statystyczną o wskaźniku PKB na krzywą dochodowości i giełdowy rynek akcji. W części empirycznej przedstawiono i zastosowano analizę testów zdarzeń. Do porównania rynków finansowych wybrano Polskę, Czechy i Wielką Brytanię, a do oceny wpływu wykorzystano kilka instrumentów finansowych (stopy rynku międzybankowego, kontrakty FRA, obligacje skarbowe, swapy IRS) oraz indeksy giełdowe. Uzyskane wyniki wykazały, że analizowane rynki finansowe nie są w pełni zgodne z teorią rynków efektywnych w formie średniej, jednak poszczególne segmenty rynków finansowych w poszczególnych krajach posiadały takie cechy.

Liberackość dzieła literackiego

Agnieszka Przybyszewska

Można spróbować ująć liberaturę jako taki rodzaj literatury, w którym jej medialność jest świadomie eksplorowana przez artystę, używana do kreowania sensów dzieła. Wyznaczniki liberatury dają się sprowadzić do jednej cechy, (potencjalnie) realizowanej na poszczególnych poziomach dzieła (od typografii po całą książkę), co sprawnie pozwoliła też ująć kategoria interfejsu, która okazuje się coraz bardziej użyteczna. Sam termin zmusza do spoglądania na świat literatury jako czarno-biały, jakby nie było w nim odcieni szarości. Można mówić o liberackości jako cesze, którą potencjalnie mają dzieła z obszaru sztuki słowa, co pozwalałoby zauważyć gradacyjność tego aspektu, porównywać ze sobą różne utwory, nie wyłącznie zaś opatrywać je etykietkami. Choć liberackie bywają dzieła od antyku po współczesność, to właśnie przełom XX i XXI w., aktualny kształt kultury (z jej uwikłaniem w nowomedialność) wykreowały nad wyraz podatny grunt, na którym liberackie ziarno mogło zostać zasiane: był to idealny moment na narodziny takiej teorii. Książka jest próbą przyjrzenia się, czym jest liberatura, zastanowienia się, kto pierwszy podejmował tematy i rozważania teoretyczne odnośnie aspektów dzieł literackich, takich jak forma, tworzywo literatury czy książka. Poszukuje się w niej odpowiedzi na pytanie: dlaczego liberacki, niedominujący sposób traktowania materialności, fizyczności literackich artefaktów, namysłu nie tylko nad kwestią języka, lecz i kształtem tekstu, powrócił w 1999 r. 

Rynki pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

Leszek Kucharski, Eugeniusz Kwiatkowski

Przedmiotem monografii są zmiany podstawowych wielkości makroekonomicznych na rynkach pracy w okresie globalnego kryzysu w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Na podstawie danych bazy statystycznej Eurostatu analizowane są takie wielkości makroekonomiczne, jak: liczba bezrobotnych i stopa bezrobocia, liczba aktywnych zawodowo oraz współczynnik aktywności zawodowej, liczba pracujących, stopa zatrudnienia i struktury zatrudnienia. Zakres czasowy analizy jest w istocie nieco dłuższy od okresu kryzysu globalnego - obejmuje lata 2004-2014. Przy dłuższym okresie analizy łatwiej można bowiem dostrzec wpływ globalnego kryzysu na przebieg badanych zmiennych. W toku analiz zidentyfikowano kraje Europy Środkowo­Wschodniej, gdzie wpływ kryzysu globalnego na przebieg podstawowych zmiennych rynku pracy był najsilniejszy i najsłabszy. Wskazano również grupy siły roboczej, które najbardziej ucierpiały w tym czasie oraz określono, w jakim stopniu zmiany stóp bezrobocia w badanych krajach były wynikiem zmian leżących po stronie podażowej rynku pracy, a w jakim - po stronie popytowej. Mamy nadzieję, że publikacja zainteresuje szerokie kręgi odbiorców, zwłaszcza zajmujących się problemami rynku pracy. Ciekawe informacje powinni w niej znaleźć nie tylko studenci zaznajomieni z problematyką ekonomiczną, lecz także pracownicy naukowi i praktycy.  

Teokracje amerykańskie. Źródła i mechanizmy władzy usankcjonowanej religijnie

Maciej Potz

Książka zawiera fascynującą analizę mechanizmów władzy w trzech wspólnotach religijnych – purytanów, shakerów i mormonów – które autor, łącząc kompetencje politologa i religioznawcy, przedstawia w całym bogactwie ich wierzeń, rytuałów, życia codziennego i historii. Znaczenie refleksji nad władzą usankcjonowaną religijnie istotnie wykracza przy tym poza kontekst amerykański i pozwala lepiej zrozumieć współczesne teokracje, jak choćby Iran czy Państwo Islamskie. Głównym celem pracy jest wykazanie, że teokracja może się okazać, w pewnych warunkach, optymalnym wyborem systemowym, zapewniającym stabilizację systemu politycznego. Poszczególne pytania badawcze dotyczą m.in. mechanizmów religijnego legitymizowania władzy, warunków stabilności teokracji, znaczenia przymusu w teokratycznych relacjach władzy. Podejście do badanej problematyki jest konsekwentnie politologiczne (nie zaś religioznawcze), tzn. analizowane doktryny i wierzenia religijne traktowane są jako składniki formuł legitymizacyjnych (generujące uzasadnienia dla danych stosunków władzy), z perspektywy jednostki zaś – jako motywatory zachowań społecznych i politycznych. Największe znaczenie, z politologicznego punktu widzenia, ma jednak zarysowana w książce koncepcja teokracji i związane z nią kategorie analityczne, która z pewnością okaże się użyteczna dla badaczy związków między religią a władzą polityczną, a tym samym przyczyni się do rozwoju pasjonującej dziedziny badań, jaką stanowi politologia religii. 

Arystokratka i biedermeier. Rzecz o Gabrieli z Güntherów Puzyninie (1815-1869)

Maria Berkan-Jabłońska

Gabriela z Güntherów Puzynina, autorka poczytnych wspomnień „W Wilnie i w dworach litewskich”, jest jedną z licznego grona pisarek, których nazwiska nie są obce historykom literatury XIX w. Mimo to trudno ją uznać za autorkę cenioną albo przynajmniej znaną. Nie przemawiałaby za tym ani fragmentaryczna znajomość twórczości Puzyniny, ani liczba prac naukowych jej poświęconych, ani jej niejasna pozycja w historii literatury, ani protekcjonalny ton, jakim zwykle kwituje się dorobek tej autorki. A przecież, gdyby rzetelnie i z dobrą wiarą przestudiować twórczość tej pisarki (a także autorek podobnych do niej), można by zbudować nieco odmienny obraz historii literatury XIX w.: bogatszy, bardziej zróżnicowany, adekwatniejszy historycznie. Niniejsza książka, wychodząc naprzeciw tym nadziejom, stanowi ważny krok na drodze do rewizji utrwalonych hierarchii literatury XIX-wiecznej. Jest nie tylko pierwszą (bardzo obszerną!) monografią życia i twórczości tej autorki, ale i niebywale kompetentnym opisem całego jej dorobku: lirycznego, epickiego, dramatycznego, epistolograficznego i pamiętnikarskiego. 

Bałuty. Powieść o przedmieściu

Jisroel Rabon

W publikacji Czytelnik znajdzie pierwsze, oryginalne tłumaczenie na język polski (z jidysz) powieści „Bałuty. Powieść o przedmieściu”, wydanej pierwotnie w 1934 r. w Warszawie. Jest to drugi przekład tej powieści na świecie. W 2006 r. ukazało się w Paryżu francuskie tłumaczenie „Bałut…” autorstwa Rachel Ertel. Bohaterem powieści jest siedmio-ośmioletni Jasi, który mieszka i dorasta wśród robotniczej żydowskiej biedoty na Bałutach. Akcja toczy się na krótko przed wybuchem I wojny światowej. Pisarzowi udało się sportretować żydowskie środowisko na przedmieściach Łodzi, przedstawił liczne barwne postaci z peryferii. Tłumaczeniu powieści towarzyszą wspomnienia o jej twórcy autorstwa Jicchoka Janasowicza oraz dwie recenzje współczesnych Rabanowi literatów (Simche Szajewicza i Mojsze Grosmana) oraz tekst poświęcony życiu i twórczości pisarza. Uzupełnieniem jest też źródłowe opracowanie historyczne przedstawiające realia portretowanej dzielnicy – Bałut. Miasto Łódź jest bohaterem niewielu tekstów literackich. Powieść Jisroela Rabona wzbogaca ten zbiór. 

Ograniczanie ryzyka operacyjnego w transakcjach faktoringowych

Milan Popović

Problematyka faktoringu z roku na rok staje się coraz istotniejsza, ze względu na rozpowszechnianie się tej formy finansowania działalności przedsiębiorstw. Zaletą książki jest kompleksowe ujęcie zagadnień dotyczących faktoringu i procedury ograniczania ryzyka operacyjnego w transakcjach faktoringowych. Opisano mechanizmy funkcjonowania faktoringu i ryzyka z nim związanego, zaproponowano metody klasyfikacji transakcji faktoringowych, a także sposoby przetwarzania tych transakcji. Treści zawarte w publikacji mogą okazać się szczególnie przydatne pracownikom firm, które świadczą usługi faktoringowe, projektantom systemów informatycznych i studentom szkół ekonomicznych.

Studia regionalne. Społeczeństwo - region - miejsce. Wybór prac Katedry Geografii Regionalnej i Społecznej Uniwersytetu Łódzkiego

Marcin Wójcik

 Praca zbiorowa obejmuje badania empiryczne w następujących grupach zagadnień: – procesy integracji i dezintegracji społeczności lokalnych na różnych poziomach organizacji regionalnej osadnictwa, – tożsamość terytorialna mieszkańców regionu łódzkiego oraz kształtowanie się regionalnych i lokalnych więzi społecznych, a także terytorialnych, – percepcja procesu transformacji systemowej oraz jej konsekwencji społecznych, kulturowych i gospodarczych widocznych w krajobrazie kulturowym, – mechanizmy przemiany struktur społeczno-osadniczych na obszarach wiejskich i ich uwarunkowania systemowe, społeczno-kulturowe i lokalizacyjne, – procesy przemian społecznych oraz funkcjonalno-morfologicznych w przestrzeni wielkiego miasta (Łodzi), ze szczególnym uwzględnieniem ich efektów w postaci dysproporcji społecznych i gospodarczych widocznych w przestrzeni miejskiej, – zmiany funkcji i struktury funkcjonalnej osadnictwa pod wpływem transformacji systemowej i ich wpływ na morfologię miast i wsi, – procesy integracji i dezintegracji Obszaru Metropolitarnego Łodzi.

Languages for Specific Purposes in Educational Contexts

Stanisław Goźdź-Roszkowski, Aleksandra Beata Makowska

Scholarship in LSP studies is nowadays developing at an unprecedented rate reflecting the growing complexity, diversity and dynamicity of professional domains and their discourses. This volume sets out to disseminate the results of practicioners’ research carried out in various occupational and educational settings. Ranging from Business, Law and Logistics to Music, Medicine and Veterinary Medicine, the contributors examine in their chapters the numerous challenges faced when teaching specialised languages in these domains. This book is intended primarily for LSP researchers and practicioners but it should be of interest to anyone with a professional interest in teaching specialised languages in occupational contexts.

Philosophy as the Foundation of Knowledge, Action and Ethos

Janusz Kaczmarek, Ryszard Kleszcz

The volume contains a selection of texts presented during the Conference: University – Philosophy as the Foundation of Knowledge, Action and Ethos, which was organized by the University of Łódź (on 11–13th June 2015) to celebrate the 70th anniversary of its foundation. The works contained in the volume pertain to very diverse topics, and for this reason the content of the book is divided into four chapters. Chapter one includes essays which present Kotarbinski’s life and scientific work. The second chapter concentrates on some theoretical problems of knowledge and epistemology. In the third chapter, different problems of ethics, religion and theory of action are discussed. Chapter four focuses on contemporary problems in social sciences and humanities and the state of affairs in those fields. The volume juxtaposes various current philosophical problems in a most impressive way.

Sofia - upersonifikowana Mądrość Boża. Dzieje wyobrażeń w kręgu kultury bizantyńsko-słowiańskiej

Zofia A. Brzozowska

Autorka opisuje wyobrażenia Sofii – upersonifikowanej Mądrości Bożej, charakterystyczne dla kultury duchowej wschodniego chrześcijaństwa, zwłaszcza zaś Bizancjum i obszaru Slavia Orthodoxa. Stara się znaleźć odpowiedź na pytanie, kim, zdaniem średniowiecznych twórców bizantyńskich i słowiańskich, była Mądrość Boża, ukazywana w żeńskiej postaci: czy mamy w jej przypadku do czynienia z symbolicznym przedstawieniem Boga (Chrystusa – Logosu lub Ducha Świętego) czy też z wyobrażeniem o drugiej, kobiecej naturze Stwórcy? Ukazuje miejsce, zajmowane przez Sofię w kulturze obszaru Slavia Orthodoxa. Analizie poddaje zatem wybrane zabytki średniowiecznego piśmiennictwa południowo- i wschodniosłowiańskiego: teksty, w których Mądrość Boża została utożsamiona z Chrystusem, skojarzona z Bogurodzicą lub też pojawia się jako byt autonomiczny, posiadający jednoznacznie kobiecą tożsamość. Ponadto porównuje ze sobą wielu przykładów ikonograficznych wyobrażeń upersonifikowanej Mądrości Bożej, pojawiających się na ikonach, miniaturach zdobiących rękopisy, mozaikach i malowidłach naściennych. Książka może spowodować lub utwierdzić w wierze wszystkich wątpiących. 

Słowiańska terminologia techniczna (na materiale polskim, rosyjskim i bułgarskim)

Julia Mazurkiewicz-Sułkowska

Rozwój techniki oraz brak odczuwalnych granic terytorialnych w badaniach naukowych powodują konieczność szybkiego opracowania terminologii porządkującej nowe pojęcia oraz znalezienia ekwiwalentów powstałych terminów w innych, terminologicznie zabezpieczonych, językach świata. Obecnie brakuje opracowań konfrontatywnych, zawierających analizę materiału ze wszystkich trzech słowiańskich grup językowych i badających relację między pojęciem technicznym a jego realizacjami terminologicznymi w różnych językach pokrewnych. Do tych badań niezbędna jest zarówno wiedza językoznawcza, jak i techniczna oraz wieloletnie doświadczenie w pracy z tekstami branżowymi w kilku językach. W tym celu wybrano jeden z fundamentalnych działów techniki – budowę i eksploatację maszyn. Ma on wieloletnią tradycję i można w jego przypadku mówić o przyjętej przez środowisko fachowców jednoznacznej leksyce konwencjonalnej Słownik branżowy (aneks) obejmuje terminologię z trzech języków słowiańskich i w przyszłości może być wykorzystany do pokazania różnic między omawianymi systemami terminologicznymi, a także szczegółowej analizy słowotwórczej czy analizy diachronicznej. Liczba pojęć i terminów w każdym z badanych języków nie odpowiadają sobie nawzajem. Ustalono źródła dysproporcji i określono podstawowe typy ekwonimów. W związku z tym, że w terminologii wszystkich trzech języków przeważają terminy o źródłosłowie rodzimym, a podstawowym sposobem rodzimej nominacji jest metaforyzacja, opisano nominację metaforyczną.