Zakładowa kontrola produkcji wyrobów budowlanych

Jan Bobrowicz, Patryk Lis

W pracy przedstawiono wymagania, jakie powinna spełniać dokumentacja zakładowej kontroli produkcji. Intencją Autorów jest pomóc producentom wyrobów budowlanych w stworzeniu systemu zakładowej kontroli produkcji w ich zakładach produkcyjnych przy zachowaniu odpowiednich wymagań wynikających z norm, ocen technicznych czy przepisów prawa. Opisano wymagania, jakie producent musi spełnić w zakresie infrastruktury i kwalifikacji personelu. Wszystkie działania producenta powinny być prowadzone w taki sposób, aby był w stanie udokumentować i potwierdzić zgodność produkowanych wyrobów. Dokumentacja zakładowej kontroli produkcji powinna zagwarantować utrzymanie wymagań wobec wyrobów oraz ich stałości produkcji. Analiza gromadzonych zapisów dokumentujących proces produkcji oraz badań i oceny zgodności powinna także pozwalać na doskonalenie i umożliwiać zidentyfikowanie przyczyn potencjalnych niezgodności oraz słabych stron procesu produkcyjnego. Wdrożony i utrzymywany system zakładowej kontroli produkcji powinien być dostosowany do wielkości i struktury producenta oraz opisywać jego faktyczne działania. Struktura oraz zakresy uprawnień i obowiązków powinny być ustalone w taki sposób, aby pozwolić na podejmowanie kluczowych decyzji w zakresie dotyczącym stabilności procesów i jakości produkowanych wyrobów.

Azbest w budynkach

Andrzej Obmiński

Praca składa się z trzech części, w których omówiono miejsca występowania wyrobów zawierających azbest w obiektach budowlanych, ocenę zagrożeń, jakie one powodują w przypadku eksploatacji i usuwania oraz praktyczne zalecenia dotyczące usuwania wyrobów zewnętrznych. Autor postawił następujące tezy w swej pracy: • Wyroby i budynki z azbestem powinny być charakteryzowane przez wielkość mierzalnego zanieczyszczenia powietrza w postaci pyłów respirabilnych azbestu, uwalnianych do wnętrza budynku. • Wyroby zwierające azbest użyte w budownictwie ogólnym są bardziej rozpowszechnione i zróżnicowane niż wynika to z raportów gromadzonych w bazie azbestowej, w której uwzględniono głównie wyroby najbardziej typowe, łatwo rozpoznawalne, znajdujące się na zewnątrz budynków (w elewacji i pokryciach dachowych). • Ocena wyrobów z azbestem, przedstawiana w formularzach „Oceny stanu i możliwości bezpiecznego użytkowania wyrobów zawierających azbest” (w skrócie „Ocena”), przygotowywana bez wiedzy eksperckiej, jest mało przydatna do realnego kwalifikowania zagrożenia użytkowników (punktacje „Oceny” i stopień pilności działań naprawczych często nie odzwierciedlają realnego zagrożenia). Wpływa to na zbyt pochopne decyzje o usunięciu wyrobów, które nierzadko prowadzone są w sposób pobieżny, bez należytego przygotowania budynku i wykonawców. • W odniesieniu do wyrobów widocznych kwalifikacje „Oceny” są uznaniowe, ich poprawność zależna jest od kompetencji wykonującego oględziny i przygotowującego formularz. W odniesieniu do wyrobów zasłoniętych, niedostępnych do oględzin, takich jak płyty azbestowo-cementowe wewnątrz ścian warstwowych, nie są one wiarygodne i wymagałyby weryfikacji przez wykonanie odkrywek lub/i badań powietrza do stwierdzenia wykluczenia obecności pyłu azbestu w powietrzu wewnętrznym. • Wyniki „Oceny” mogą znacząco odbiegać od stwierdzanego w badaniach stężenia pyłów azbestu w powietrzu, stanowiącego realne zagrożenie zdrowotne dla użytkowników obiektów. Istnieje więc potrzeba weryfikacji „Oceny” i wdrażania do stosowania wynikających z nich zaleceń – o ile są one poprawnie przygotowane i potwierdzone wynikami badań powietrza. • Zachodzi potrzeba prawidłowej oceny zagrożenia i dopasowania do niego planów eliminacji azbestu oraz zasad kontroli specjalistycznych prac usuwania azbestu z budynków.

Diagnozowanie budynków zlokalizowanych na terenach górniczych

Marian Kawulok

W poradniku przedstawiono procedurę diagnozowania istniejących budynków, które podlegały wpływom ciągłych deformacji powierzchni terenu, spowodowanych podziemną eksploatacją górniczą. W tym zakresie omówiono w szczególności następujące zagadnienia: wymaganą charakterystykę faktycznego stanu diagnozowanych budynków (wraz z opisem skutków w ich konstrukcji) w postaci stanu uszkodzeń i deformacji, wywołanych działającymi oddziaływaniami; określenie wszystkich oddziaływań, jakim dotychczas obiekt podlegał (w tym w szczególności oddziaływań górniczych); metody analizy konstrukcji obiektu, mogące mieć zastosowanie w procesie diagnozowania; metody sprawdzania stanów granicznych nośności i użytkowalności konstrukcji. Poradnik zakończono przykładami diagnozowania obiektów.

Podłogi zewnętrzne z desek kompozytowych

Ewa Sudoł

Przedmiotem opracowania są warunki techniczne wykonania i odbioru robót związanych z montażem podłóg zewnętrznych z desek kompozytowych w budynkach mieszkalnych i użyteczności publicznej. Niniejsze warunki techniczne dotyczą podłóg na legarach, wykonywanych z zastosowaniem zestawu wyrobów, obejmującego deski kompozytowe, legary oraz elementy mocujące i uzupełniające, tworzącego wraz z technologią montażu system podłogowy. Opracowanie dotyczy podłóg przeznaczonych do ruchu pieszego, montowanych na zewnętrz budynków na podłożu betonowym, np. na tarasach, werandach, przy basenach zewnętrznych, a także okładzin zewnętrznych schodów betonowych. Nie obejmuje podłóg wewnątrz pomieszczeń. Nie dotyczy także podłóg instalowanych na konstrukcji szkieletowej (np. drewnianej lub metalowej), podłóg wykonywanych bezpośrednio na gruncie, jak również pomostów, promenad itp. Zakres opracowania obejmuje wymagania dotyczące właściwości materiałów, podłoża i sposobów jego oceny, wykonywania podłóg i odbioru robót. Zawiera także wytyczne użytkowania, pielęgnacji i konserwacji.

Dobór kabli elektrycznych do zastosowań w budynkach z uwagi na wymagania dotyczące reakcji na ogień

Katarzyna Kaczorek-Chrobak, Andrzej Kolbrecki, Andrzej Borowy

Opracowanie zawiera wytyczne w zakresie właściwości związanych z reakcją na ogień kabli elektrycznych stosowanych w budynkach dla producentów, projektantów, architektów i rzeczoznawców budowlanych. W opracowaniu przyporządkowano klasy reakcji na ogień kabli elektrycznych w oparciu o wymagania stawiane budynkom oraz częściom budynków, stanowiącym odrębne strefy pożarowe zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1065, z 2020 r. poz. 1608 i 2351 oraz z 2022 r. poz. 248).

Droga dojścia do renomowanej publikacji naukowej. Holistyczne spojrzenie na proces twórczny dla inżynierów i nie tylko

Katarzyna H. Tomiczak

Publikowanie artykułów naukowych jest bardzo istotne w każdej dziedzinie wiedzy. Podzielenie się wynikami badań to nie tylko wartość dodana dla świata nauki, ale często także podstawa do awansu naukowego. Poradnik prowadzi potencjalnego autora przez proces powstawania publikacji: od kwestii podstawowych poprzez kolejne etapy tworzenia manuskryptu aż do przekazania publikacji do wydawnictwa. Część I obejmuje fazę  przygotowań do pisania artykułu naukowego: zaczynając od procesu twórczego – wraz ze wskazaniem poszczególnych blokad i rozwiązań, poprzez uwarunkowania, aż do metod i narzędzi twórczych. W części II omówiono tworzenie manuskryptu: materiały potrzebne do przygotowania publikacji, dobór współautorów, części składowe oraz kolejne etapy tworzenia artykułu. Część III to współpraca z wydawnictwem: zgłoszenie publikacji wraz z listem do redaktora naczelnego, etapy w procesie recenzyjnym oraz akceptacja do druku. Część IV przedstawia proces ewaluacji jakości działalności naukowej. Książka jest skierowana przede wszystkim do społeczności inżynierów, którzy nacisk kładą głównie na techniczne aspekty badań. Zawarte zostały w niej praktyczne sposoby na radzenie sobie z problemami, które spotyka się na drodze do publikacji naukowej. Opracowanie wzbogacone zostało obszernym materiałem ilustracyjnym (93 rysunki, 5 tablic) oraz wyodrębnionymi graficznie zaleceniami (22 wskazówki), a ponadto wyróżnia się przyjaznym językiem.

Doświadczalne i obliczeniowe metody oceny łukowych przekryć z blach podwójnie giętych

Artur Piekarczuk

Przedmiotem monografii są samonośne struktury łukowe wykonywane z cienkościennych blach profilowanych metodą walcowania na zimno w systemie K-span. Struktury te przeznaczone są do wykonywania przekryć obiektów, pełniących funkcję użyteczności publicznej oraz przemysłowych, gospodarczych i technicznych. W części opisowej monografii przedstawiono główne przesłanki do realizacji pracy oraz syntetyczne zestawienie stanu wiedzy opracowanego na podstawie dostępnych materiałów źródłowych w zakresie rozwiązań technicznych i problemów badawczych, a także projektowych, dotyczących przedmiotowych struktur. Część studialna pracy zawiera koncepcję własnych metod badań laboratoryjnych wraz z prezentacją wyników oraz przygotowanie niezbędnych danych i realizację obliczeń numerycznych stalowych elementów cienkościennych z blach profilowanych wybranego systemu. Część problemowa dotyczy analizy wyników badań i obliczeń oraz opracowania na ich podstawie własnego algorytmu obliczeń wraz z kryterium oceny nośności przedmiotowych struktur. W tej części zamieszczono również podsumowanie pracy z opisem jej rezultatów oraz wskazaniem dalszych możliwych kierunków prac dla innych badaczy zainteresowanych tą tematyką. Poszczególne części monografii, tj. opisowa, studialna i problemowa, stanowią podstawę do sformułowania osiągnięć poznawczych i naukowych.

Konstrukcje wieżowe żelbetowe i murowe. Podstawy diagnostyki

Marek Lechman

Przedmiotem monografii są konstrukcje wieżowe żelbetowe i murowe (kominy żelbetowe i murowane, wieże telekomunikacyjne, wieże antenowe, widokowe itp.). Od innych konstrukcji odróżnia je szerokie spektrum oddziaływań i wpływów, jakim są poddane (obciążenia zewnętrzne statyczne i dynamiczne, wpływy termiczne, wpływy fizykochemiczne, obciążenia klimatyczne, w tym insolacja, czynniki natury reologicznej itp.). Żelbetowe i murowe konstrukcje wieżowe są z jednej strony obiektami budowlanymi, z drugiej zaś mogą pełnić funkcje urządzeń technologicznych o istotnym znaczeniu dla funkcjonowania zakładów przemysłowych i elektrowni (np. kominy przemysłowe). W monografii prezentowane są wyniki prac badawczych i ekspertyzowych oraz obserwacji prowadzonych w okresie ostatnich trzydziestu lat, dotyczących żelbetowych i murowych konstrukcji wieżowych w zakresie obejmującym zarówno badania poligonowe (in situ), laboratoryjne, jak i wyniki analiz obliczeniowych. W tym okresie wdrożono w Polsce do praktyki projektowania i wykonawstwa postanowienia norm europejskich, związane z zaostrzonymi wymaganiami ochrony środowiska i zapewnieniem trwałości tych konstrukcji. Dużą część rozpatrywanych obiektów, zaprojektowanych i zrealizowanych według wcześniej obowiązujących norm, poddano modernizacji i remontom przy zastosowaniu nowych rozwiązań materiałowo-technologicznych i konstrukcyjnych. W rozdziale 2., poprzedzonym wstępem, przedstawiono zasady ustalania wartości obciążeń i oddziaływań, jak również podstawowe ustalenia dotyczące projektowania i wymiarowania konstrukcji wieżowych według norm PN-EN. Szczegółowo opisano procedurę dotyczącą wyznaczania charakterystycznego obciążenia wiatrem w kierunku działania wiatru w odniesieniu do konstrukcji wieżowych cylindrycznych i zbieżnych. Zasadniczą część monografii poświęcono diagnostyce rozpatrywanych typów konstrukcji, zgodnie z wymaganiami przyjętymi w aktualnych normach europejskich, wraz z przykładami zastosowań w odniesieniu do istniejących obiektów. W rozdziałach 3., 4. i 6. przedstawiono naukowe podstawy dotyczące nośności przekrojów pierścieniowych i prostokątnych wież, poddanych zginaniu z udziałem siły osiowej. Uzyskano w tym zakresie szereg oryginalnych rozwiązań w postaci analitycznej (zależności matematycznych), z uwzględnieniem fizycznej nieliniowości materiałów. Otrzymane rozwiązania przedstawiono w postaci krzywych interakcji siła osiowa – moment zginający. Porównano je z wynikami badań słupów żelbetowych ściskanych mimośrodowo, uzyskując dobrą zgodność. Oddziaływania termiczne, jakim poddane są rozpatrywane konstrukcje wieżowe, omówiono w rozdziale 5. Według zastosowanego w monografii podejścia, momenty w przekrojach pionowych i poziomych, wynikające z odkształceń wymuszonych spowodowanych różnicą temperatury oraz owalizacją, wyznaczane są na podstawie zależności moment – krzywizna, z uwzględnieniem rozciągania betonu między rysami (tension stiffening). Rozdziały 5 – 8 poświęcone są głównie diagnostyce poszczególnych typów konstrukcji wieżowych, zaś w rozdziale 9. przedstawiono system komputerowo wspomaganego monitoringu konstrukcji wieżowych wraz z programami komputerowymi powstałymi na bazie opracowanych w monografii algorytmów obliczeniowych.