Publisher: Wydawnictwo-uniwersytetu-slaskiego
1153
Ebook

Definicje deiktyczne a pojęcia. Badania z pogranicza filozofii języka i psychologii kognitywnej

Wiesław Walentukiewicz

Publikacja dotyczy uczenia pojęć oraz języka. Nauka ta odbywa się często w kontekście ostensywnym, w którym szczególną rolę odgrywają definicje deiktyczne. Autor skupia się na czterech czynnikach, które spełniają istotną funkcję podczas nauki języka – chodzi tu o czynniki fizjologiczne, kulturowe, psychologiczne oraz filozoficzne. Uzasadniając, iż początkowo podczas nauki języka uczący się wykorzystuje podobieństwo ogólne, spróbowano rozwiązać także inne kwestie: niemożliwości ustalenia cech przed ustaleniem elementów zbioru, niemożliwości ustalenia elementów zbioru przed ustaleniem cech, nieskończonego porównania przedmiotów w celu ustalenia cech. Autor wyodrębnia i opisuje cztery rodzaje pojęć: podstawowe, prototypowe, klasyczne, egzemplarzowe, zaznaczając, że szczególną rolę odgrywają pojęcia budowane najwcześniej – pojęcia podstawowe. Aby uczący się mógł posługiwać się nazwami ogólnymi, wcześniej musi opanować zdolność budowania pojęć podstawowych, prototypowych i klasycznych. Natomiast opanowanie zdolności budowania pojęć egzemplarzowych jest mu potrzebne do posługiwania się nazwami jednostkowymi, w szczególności imionami własnymi. Autor dowodzi, iż zarówno nazwy ogólne, jak i nazwy jednostkowe są wprowadzane do języka za pomocą aktów nazywania (definicje ostensywne proste), a następnie na podstawie definicji deiktycznych złożonych budowane są dla nich umysłowe reprezentacje (pojęcia). W tym ostatnim przypadku definicje ostensywne przyjmują schemat definicji indukcyjnych. Autor w swej pracy wykorzystał nie tylko wyniki badań filozofów, głównie te dotyczące definicji deiktycznych, ale także czerpał z wyników badań psychologów kognitywnych, zwłaszcza tych dotyczących pojęć.

1154
Ebook

"Cóż tam, panie, w polityce?" Czyli o wzajemnym postrzeganiu dziennikarzy i polityków w mediach

Katarzyna Brzoza-Kolorz, Dagmara Głuszek-Szafraniec, Patrycja Szostok-Nowacka

Z recenzji dr hab. Agnieszki Szymańskiej: „Niniejsza książka jest przede wszystkim bardzo obszernym studium przekazu polskich mediów w kluczowym dla (…) sytuacji w Polsce roku wyborczym 2015. Podwójne wybory, które w rezultacie przyniosły tzw. dobrą zmianę, były bowiem czasem, w którym polityczne karty w rozgrywce o przyszłość Polski i kierunek jej dalszego rozwoju zostały rozdane na nowo. (…) wartość książki oddawanej do rąk czytelników odnosi się do jej wymiaru dokumentacyjnego. Jej treść składa się bowiem na niezwykle wnikliwy opis czasu, który objęła badaniem. Opis ponad wszelką wątpliwość rzetelny i bezstronny, a o takie publikacje dzisiaj najtrudniej. Jestem przekonana, że książka ta nie tylko jest interesująca dla nas dziś, ale będzie stanowić cenne źródło informacji na temat historycznego dla Polski roku 2015 dla wielu przyszłych pokoleń badaczy polskiej sfery publicznej oraz relacji mediów i polityki. Jej lektura powinna dać do myślenia poza tym nie tylko medioznawcom i politologom, ale nade wszystko ludziom mediów i samym politykom.”   Katarzyna Brzoza-Kolorz, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Swoje zainteresowania naukowe koncentruje wokół następujących zagadnień: komunikowanie społeczne, komunikowanie polityczne, women’s media studies i system komunikowania lokalnego. Członkini Polskiego Towarzystwa Komunikacji Społecznej (PTKS) i European Consortium for Political Research (ECPR). Uczestniczka ponad 20 konferencji naukowych. Autorka kilkunastu artykułów opublikowanych w czasopismach naukowych i pracach zbiorowych m.in. Entertainizacja polityki, „Zeszyty Prasoznawcze” nr 2/2014; Kobiety świata polityki na okładkach wybranych polskich tygodników w latach 2014-2015, „Polityka i Społeczeństwo” 1(15) / 2017, Obraz polityczek w okresie wyborów parlamentarnych w 2015 roku w polskich tygodnikach opinii a teoria zagłuszanej grupy, „Political Preferences” 17/2017. [20.02.2020] Dagmara Głuszek-Szafraniec, doktor nauk humanistycznych, adiunkt w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ, stypendystka programu Erasmus na Georg-August Universität (RFN), była redaktor mediów niemieckojęzycznych. Wykonawca w projektach finansowanych przez NCN (również w OPUS 6  pt. Miejsce religii w sferze publicznej. Tożsamości religijne w wieloreligijnych regionach Europy Środkowo-Wschodniej na przykładzie wybranych regionów Polski, Ukrainy i Słowacji [Nr: 2012/07/B/HS6/02509]). Autorka artykułów nt. mediów na świecie, m.in. Hiszpańska partia Podemos a mediatyzacja polityki, „Politeja” 4(49)/2017; Media w hiszpańskiej wspólnocie Galicji. Proces degalicyzacji mediów, „Zeszyty Prasoznawcze” 3(227)/2016, System mediów w Hiszpanii. Różnice regionalne, „Zeszyty Prasoznawcze” 4(240)/2019 oraz współautorka publikacji nt. medialnych obrazów rzeczywistości, m.in. Medialna abdykacja. Od ustąpienia Benedykta XVI do wyboru papieża Franciszka (Katowice, 2015) [20.02.2020] Patrycja Szostok-Nowacka, doktor habilitowana, prof. UŚ w Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Medialnej UŚ. Była wykonawcą w dwóch grantach naukowych: „Obraz wyborów do Parlamentu Europejskiego w polskich mediach. Analiza zawartości mediów” – grant KBN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 116211936 oraz „Obraz Prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej (2011) w wybranych tytułach prasy polskiej” – grant NCN pod kierownictwem M. Kolczyńskiego nr 2011/01/B/HS5/00524. Jej zainteresowania badawcze koncentrują się wokół zagadnień psychologii komunikowania, ze szczególnym uwzględnieniem jego lokalnego wymiaru oraz komunikowania politycznego. W swojej pracy naukowej realizuje przede wszystkim projekty empiryczne, oparte głównie na analizie zawartości mediów oraz badaniach społecznego odbioru komunikowania. [20.02.2020]

1155
Ebook

Adam Didur. Droga artystyczna przez Metropolitan Opera do Bytomia. Materiały z Interdyscyplinarnej Konferencji Naukowej zorganizowanej w dniach 11-12 maja 2017 roku na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach

red. Grażyna Golik-Szarawarska

Książka stanowi nowe opracowanie o charakterze monograficznym spuścizny artystycznej, pedagogicznej i organizacyjnej Adama Didura (24.12.1873 – 7.01.1946) – śpiewaka operowego zasłużonego dla polskiej kultury muzycznej końca XIX i pierwszej połowy XX wieku, występującego z sukcesem na wszystkich liczących się scenach operowych Polski i świata, w tym Metropolitan Opera i Teatro alla Scala. Publikacja prezentuje aktualny stan badań na temat Didura i jego uczniów, na bazie opracowań, krytyki teatralnej oraz dokumentów archiwalnych udostępnionych, często po raz pierwszy, przez archiwa i instytucje polskie i zagraniczne. Obszerne miejsce w tomie zajęły teksty przynoszące najnowsze wyniki badań na temat tworzenia przez Didura i artystów ekspatriowanych ze Lwowa teatru operowego na Górnym Śląsku po drugiej wojnie światowej.

1156
Ebook

Wielowymiarowość dobrostanu człowieka i społeczeństw, czyli o tym, jak szlachetne jest zdrowie. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Ewie Syrek

red. Ewa Jarosz

Tom gromadzi refleksje i analizy dotyczące szerokiego ujęcia i rozumienia interdyscyplinarnych już dzisiaj terminów takich, jak dobrostan i zdrowie. Rozważania podjęto z perspektywy pedagogicznej i odniesiono do kontekstów indywidualnych i zbiorowych – społecznych. Do tomu swoje wypowiedzi złożyli zarówno główni reprezentanci polskiej pedagogiki, zwłaszcza pedagogiki społecznej, jak i początkujący badacze. W prezentowanych treściach konteksty zdrowia, dobrostanu i ich uwarunkowań rozpatrywane są na poziomie metaspołecznym oraz w świetle mniejszych struktur społecznych (rodzina, środowisko lokalne), a także w pryzmacie indywidualnych biografii i konkretnych wzorów osobowych. Zbiór jest dedykowany jako akademicki hołd profesor Ewie Syrek, jednej z czołowych postaci pedagogiki społecznej i pedagogiki zdrowia w Polsce.

1157
Ebook

Oriental Encounters. Language, Society, Culture / Spotkania orientalistyczne. Język, społeczeństwo, kultura

red. Ireneusz Kida, Agnieszka Solska

Indyjski taniec Odissi, chińskie gry słowne czy leżąca u podstaw opartego na intuicji sposobu komunikowania się japońska „sztuka brzucha” to tylko niektóre z tematów omawianych w jedenastu artykułach składających się na tom „Oriental Encounters: Language, Society, Culture”. Książka, którą potraktować można jako swego rodzaju próbę dialogu międzykulturowego, dotyczy krajów orientalnych – Chin, Japonii oraz Indii. Zgromadzone w niej teksty są owocem dwóch interdyscyplinarnych konferencji naukowych zorganizowanych przez Uniwersytet Śląski w Katowicach. Zgrupowane w dwie części – anglo- oraz polskojęzyczną teksty podejmują całą gamę różnorakich zagadnień z dziedziny literatury, kultury, filozofii, komunikacji międzykulturowej oraz językoznawstwa. Napisane w fachowy, lecz przystępny sposób zainteresować mogą nie tylko badaczy zajmujących się tematyką orientalną, ale stanowić także mogą wartościową i inspirującą lekturę dla szerszej publiczności. J. ZAWADZKI, Loliness and solitude in Bian Zhilin’s poems K. KNOLL, Dùzi bǎole or tùzǐ pǎole? The perception of Mandarin word-initial stops by Poles A. SOLSKA, Shuanguan: linguistic and cultural aspects of the Chinese art of punning S. SWETA SEN-PODSTAWSKA, Living the abhinaya: sensory-somatic approaches to rasa-bhāva in Odissi dance A. R. WOOLLOCK, Project e-ma: engaging hope – an exploration of Freire’s Critical Pedagogy through arts-based inquiry with a Belfast community Z. FLUDER, Czy istnieje filozofia japońska? E. TOMPOREK-FUKUOKA, Fenomen haragei – japońska tradycja w komunikacji interpersonalnej oraz w biznesie M. MROWIEC, Trywializacja kultury japońskiej w mediach masowych J. MARCINÓW, Współcześni samurajowie? Ewolucja modelu społecznego salarymana w Japonii XX i pierwszych lat XXI wieku M. SPIECHOWICZ, Yoroshiku onegaishimasu – koncepcja „twarzy” czy „stanowiska”? Rodzaje grzeczności w japońskiej formule grzecznościowej D. WASILEWSKA, Paradoks (acintyatva) w filozofii Dźiwy Goswamina

1158
Ebook

Ćwiczenia z podstaw astrofizyki

Maria Pańków

W podręczniku zamieszczono opisy kilkunastu ćwiczeń z podstaw astrofizyki. Przedstawiono zagadnienia do rozwiązania z zastosowaniem obrotowej mapy nieba, odzwierciedlającej na sferze niebieskiej ruchy Ziemi – obrotowy i okołosłoneczny, i przyrządów do obserwacji wizualnych. Omówiono między innymi wyznaczanie odległości różnych skupisk materii we Wszechświecie – od Księżyca po odległe galaktyki. Elementy fizyki gwiazd zaprezentowano zgodnie z klasyfikacją widmową. Przytoczono także charakterystykę kilku przykładowych misji kosmicznych i nazewnictwo w Układzie Słonecznym oraz formacji powierzchniowych odkrytych w trakcie lotów próbników międzyplanetarnych.

1159
Ebook

Komentarze i przypisy w książce dawnej i współczesnej

red. Bożena Mazurkowa

Monograficzny tom poświęcony jest komentarzom, jakimi niegdyś opatrywano dzieła, a w przeważającej części wykształconym z nich przypisom do utworów literackich i prac naukowych, a zatem elementom, które do dziś w zbliżonej postaci stosowane są w pierwszym przypadku w edycjach tekstów, a w drugim – stanowią nieodłączny element książek o różnym charakterze. Publikacja daje możliwość bliższego zaznajomienia się z dziejami i różnicowaniem się odmian naukowego komentarza do dzieł literackich, a także z typologicznym i funkcjonalnym ujęciem objaśnień do konkretnych edycji tekstów – od schyłku XVI do początków XIX wieku. W dużo szerszym zakresie w tomie przybliżone zostały natomiast rozliczne aspekty przypisów do oryginalnych i tłumaczonych dzieł, które wyszły spod pióra twórców oświeceniowych (przekładów poezji i prozy, politycznych wierszy okolicznościowych, autorskich tomików poetyckich, poematów heroikomicznych oraz kazań politycznych) i pisarzy romantycznych (powieści poetyckiej Adama Mickiewicza, prozy wspomnieniowej Antoniego Edwarda Odyńca i liryki Cypriana Norwida). Autorzy prac skupili uwagę na zróżnicowanym zakresie tematycznym, treściowym tego typu adnotacji, a także na ich specyfice i rozlicznych funkcjach, zorientowanych między innymi na pomocne w procesie lektury konkretyzacje realiów przywołanych w dziełach i konkretnych rozwiązań warsztatowych, a także na poetykę utworów, którym towarzyszą, i osoby samych autorów – ich warsztat pisarski, inspiracje twórcze, interpersonalne relacje oraz inne powiązania z rzeczywistością pozaliteracką. W przypadku wieku XVIII typologicznie sklasyfikowane zostały również i scharakteryzowane na wybranych przykładach analogiczne elementy wydawniczego wyposażenia w polskich czasopismach. W tomie znaczący wydźwięk mają także współczesne edycje rozpatrywanych utworów, przywoływane i wykorzystywane jako podstawa cytowania oraz cenne źródło wiedzy zawartej w komentarzach wydawców. Swoistym pomostem pomiędzy przypisami w książce dawnej i najnowszej są w tej publikacji rozważania zarówno w części teoretycznej, jaki analitycznej podjęte z perspektywy edytora i literaturoznawcy w jednej osobie. Efektem dociekań podjętych nad zróżnicowanym formalnie i funkcjonalnie materiałem źródłowym są interesujące propozycje typologii tego rodzaju adnotacji, a także przybliżenie na ich przykładzie powiązanych z kulturą literacką danego czasu praktyk pisarskich oraz specyfiki czytelniczego obiegu oraz recepcji dzieł, zwłaszcza zanurzonych w konkretnym momencie dziejów.

1160
Ebook

Światopogląd scjentystyczny - korelaty i uwarunkowania

Łukasz Jach

W 2015 roku nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego ukazała się monografia pt. Nauka jako obiekt kultu. Wprowadzenie do koncepcji scjentoteizmu (Jach, 2015b), przedstawiająca założenia koncepcji światopoglądu scjentystycznego (scjentoteizmu) oraz jej filozoficzne, psychologiczne i popkulturowe korzenie. W pracy zasygnalizowano konieczność podjęcia empirycznych badań nad uwarunkowaniami, korelatami i konsekwencjami światopoglądu zbudowanego na fundamentach odnoszących się do sfery nauki, a także wskazano wstępne kierunki tych badań. W czasie powstawania wymienionej monografii żadne tego rodzaju badania nie były jednak jeszcze prowadzone, a sam sposób pomiaru scjentoteizmu znajdował się dopiero w fazie opracowań. Książka Światopogląd scjentystyczny – korelaty i uwarunkowania została pomyślana jako druga część rozważań nad światopoglądem scjentystycznym. W intencji autora stanowi również podsumowanie prac, bez których namysł nad scjentoteizmem nie miałby szans na przeobrażenie się z koncepcji być może interesującej, ale słabo odróżnialnej od swobodnej refleksji na temat funkcjonowania człowieka we współczesnym świecie, w rzeczywistą koncepcję psychologiczną. Stąd też niniejsza monografia w przeważającej części składa się z treści prezentujących badania przeprowadzone w celu identyfikacji psychologicznych podstaw omawianego światopoglądu i obszarów relacji „ja” – świat, w których ten światopogląd się uobecnia. Regulacja relacji „ja” – świat opierałaby się w tym przypadku na przekonaniach odnoszących się do sfery naukowej oraz kontekstów, w których ustosunkowania do elementów systemu naukowego wchodzą w interakcje z innymi opiniami lub przekonaniami światopoglądowymi. (fragment Wprowadzenia)