Gatunkowe i stylistyczne wyznaczniki listów miłosnych Borysa Pasternaka

Anna Stępniak

Celem rozprawy jest przedstawienie gatunkowych i stylistycznych wyznaczników listów miłosnych Borysa Pasternaka na podstawie jego prywatnej korespondencji z czterema kobietami: Mariną Cwietajewą, Eugenią Łurje, Zinaidą Neuhaus i Olgą Iwińską. Język Pasternaka w jego długich, wielostronicowych listach miłosnych czyni każdą z korespondencji niepowtarzalną. Mimo że listy jako odmiana gatunkowa przyzwyczaiły nas do swej poznawczej funkcji, miłosną korespondencję Borysa Pasternaka cechuje głęboki walor estetyczny, który sprawia, że ich lektura jest niezapomnianym przeżyciem. Ze Wstępu Na uwagę zasługuje nie tylko bardzo szczegółowa, kompetentnie przeprowadzona analiza i omówienie listów miłosnych Pasternaka, ale także - szczególnie w rozdziałach analitycznych pracy (rozdz. II, III, IV) -doskonała narracja, która prowadzona jest w interesujący dla odbiorcy sposób. Dzięki temu lektura tak obszernej pod względem objętości pracy nie jest nużąca. [...] Wymienione rozdziały analityczne są przejawem dużej dojrzałości, samodzielności i elokwencji autorki, a przy tym są napisane piękną, poprawną polszczyzną. Z recenzji prof. dr hab. Wandy Supy

Partytura na wietrze. Koncepcje paryskiej

Marcin Frenkel

Książka dotyczy ważnej problematyki naukowej recepcji "Kultury". Wypełnia ona lukę badawczą zwłaszcza wobec przyjętej przez autora perspektywy łączącej analizy historyczne, medioznawcze i politologiczne. Jest aktualna ze względu na zainteresowanie koncepcjami wschodnimi Jerzego Giedroycia jako potencjalnymi kierunkami zwrotu w obecnej polityce. Z recenzji prof. Iwony Hofman Najważniejszym dokonaniem autora recenzowanej książki jest rekonstrukcja istotnego osiągnięcia środowiska "Kultury", czyli wypracowanego przez niego zarysu polityki wschodniej, jaką powinna przyjąć przyszła niezależna i demokratyczna Polska. Równie istotne, a może jeszcze ważniejsze i na pewno bardzo nowatorskie, jest zderzenie zarysowanej teorii z praktyką polityczną. Z recenzji prof. Stanisława Obirka * Książka powstała na podstawie rozprawy doktorskiej wyróżnionej w IV edycji konkursu organizowanego przez Stowarzyszenie Instytut Literacki Kultura i Fundację Kultury Paryskiej na najlepsze prace doktorskie i magisterskie związane tematycznie z historią i dorobkiem Instytutu Literackiego w Paryżu.

Rzeczy ludzi średniowiecza. W domu

Anna Marciniak-Kajzer

Książka jest pierwszą z planowanej serii prac o rzeczach jakich używali ludzie w późnym średniowieczu na terenie Europy, ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Jest też próbą pokazania, że ludzie w tej epoce dbali o estetykę i wygodę życia, a otaczające ich przedmioty były nie tylko użyteczne ale też bywały piękne. Jest to obraz barwnego średniowiecza widzianego z perspektywy zabytków archeologicznych, dzieł sztuki i źródeł pisanych.

Metodologie językoznawstwa 4. Od dialektologii do dialektyki

Piotr Stalmaszczyk

W maju 2004 r. Zakład Teorii Języka i Metodologii Językoznawstwa (obecnie Zakład Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego w Instytucie Anglistyki UŁ) zorganizował seminarium naukowe poświęcone metodologii szeroko pojętych badań nad językiem. Intencją organizatorów było przedstawienie najważniejszych podejść we współczesnych badaniach językoznawczych, a do wygłoszenia wykładów zaproszeni zostali wybitni przedstawiciele reprezentujący językoznawstwo generatywne i kognitywne, teorię relewancji i gramatykę konstrukcji, badacze różnych odmian semantyki i pragmatyki, a także logicy i filozofowie, których badania koncentrują się wokół analiz języka. Spotkanie zaowocowało m.in. publikacją poświęconą podstawom teoretycznym metodologii językoznawstwa. To pierwsze seminarium miało być pierwotnie spotkaniem jednorazowym, ale dyskusje po kolejnych wykładach dobitnie pokazały, że istnieje środowiskowa potrzeba szerokiej wymiany myśli, zarówno pomiędzy samymi językoznawcami (reprezentującymi różne podejścia teoretyczne i różne filologie), jak i przedstawicielami innych dyscyplin. Tak powstała inicjatywa organizowania co dwa lata seminariów podejmujących tematykę metodologiczną i wydawania kolejnych publikacji z tego zakresu. Najnowszy tom nosi podtytuł Od dialektologii do dialektyki. Ta umowna klamra tematyczna obejmuje badania dotyczące słowotwórstwa w gwarach, rozważania dotyczące rodowodu współczesnej pragmatyki, schematów argumentacyjnych w racjonalnej dyskusji, socjolingwistycznych refleksji nad narracją osobistą oraz metodologii badań w przekładzie audiowizualnym. Dwa rozdziały dotyczą problematyki języka migowego: stanu badań nad językami migowymi w kontekście metodologicznym językoznawstwa kognitywnego drugiej generacji oraz analizy suprasegmentalnych wykładników negacji w polskim języku migowym.  

Perswazja w wybranych medytacjach siedemnastowiecznych z klasztoru norbertanek na Zwierzyńcu

Katarzyna Kaczor-Scheitler

Przedmiotem badań i materiałową podstawą prezentowanej monografii są medytacje zamieszczone w dwóch siedemnastowiecznych kodeksach rękopiśmiennych: Pobudkach do zakonnego życia Teresy Petrycówny, wnuczki renesansowego uczonego Sebastiana Petrycego, oraz Kontemplacyi męki i śmierci Chrystusa Pana i Odkupiciela naszego ku naśladowaniu i używaniu dusze nabożnej z inszemi bardzo uciesznemi według czasu kontemplacyjami i naukami. Pisanej Roku Pańskiego 1662 anonimowej norbertanki. Autorka dysertacji wykazała, że obydwa przekazy wiązały się z kulturą retoryczną siedemnastowiecznego społeczeństwa i powstały w celu perswazyjnym – by kształtować postawy odbiorców rozważań. Zasadniczym narzędziem takiej perswazji było powoływanie się na argument z autorytetu, czyli Biblię, pisma Ojców i Doktorów Kościoła, pisarzy starożytności chrześcijańskiej, siedemnastowieczną literaturę ascetyczno-mistyczną, żywoty świętych, a także egzempla. W zakresie elocutio zaprezentowane zostały słowne formy oddziaływania na odbiorców (literackie środki stylistyczne, wyszukane koncepty oraz obrazy-symbole), sposoby mające nakłonić ich do kształtowania właściwych postaw bądź do podjęcia określonego działania. Norbertańskie medytacje analizowane były z różnych punktów widzenia: jako tekst perswazyjny, jako siedemnastowieczna proza medytacyjna usytuowana w konkretnym obszarze literatury religijnej i pozostająca w związku z innymi dziełami, jako świadectwo ówczesnej religijności i duchowości autorek, wreszcie jako wyraz udziału zakonnic w staropolskiej kulturze literackiej.  

Pochwała złotego środka, czyli o rozwiązaniach pośrednich w gospodarce przestrzennej

Mariusz E. Sokołowicz

Współcześnie w społeczeństwach i gospodarkach nie docenia się wystarczająco dobrodziejstw płynących z rozwiązań pośrednich. Gdy wymaga się od nas bycia najlepszymi, a każde miasto czy region mają ambicje, by stać się największymi, rośnie ryzyko przekroczenia i tak już mocno naruszonych granic wzrostu i frustracji, co znajduje ujście w napięciach politycznych. Odpowiedzią na te zjawiska może być powrót do kultury umiaru - ,,złotego środka" i rozwiązań pośrednich - między doskonałością a bylejakością, bogactwem a biedą, centralizacją a rozproszeniem, władzą a wolnością. Jest to antidotum na skrajności prowadzące do napięć i kryzysów. Laboratoriami tych zmian mogą być samorządy lokalne oparte na wspólnotach działających na rzecz dóbr wspólnych i dyskutujących o wspólnej przyszłości. Autor monografii przekonuje, że przeciętni ludzie są kluczem do współczesnego rozwoju, w tym dalszego rozwoju samorządności terytorialnej. Tytułowa pochwała złotego środka to w gruncie rzeczy pochwała: potencjału wiedzy zwykłych obywateli w zarządzaniu terytorialnym, umiaru w zaspokajaniu potrzeb i korzystaniu z zasobów, klasy średniej jako stabilizatora procesów społecznych, miast plasujących się w środku hierarchii osadniczej jako dobrych miejsc do życia oraz wspólnot lokalnych w gospodarowaniu najbliższą im przestrzenią.

Zarządzanie publiczne w lokalnym sektorze kultury

Wawrzyniec Rudolf

Lokalny sektor kultury to tysiące instytucji kultury (IK) w Polsce - teatrów, muzeów, domów kultury, galerii czy bibliotek. W zdecydowanej większości podmioty te są prowadzone przez jednostki samorządu terytorialnego (JST), z których największe znaczenie mają duże ośrodki miejskie, gdzie koncentrują się funkcje kulturalne całych regionów. W monografii skupiono się na dwóch alternatywnych modelach zarządzania w lokalnym sektorze kultury - rynkowym i relacyjnym. Autor opisuje relację organizator (JST)-dyrektorzy IK, która odgrywa kluczową rolę w prowadzeniu lokalnej polityki rozwoju kultury. Celem książki jest rozpoznanie tej zależności w świetle dwóch teorii: agencji i stewarda. Jakościowe studia przypadków zostały oparte na wywiadach pogłębionych z kilkudziesięcioma przedstawicielami administracji samorządowej oraz niemal wszystkimi menedżerami kultury z wybranego miasta. Badania przeprowadzono w Łodzi, która współcześnie pozycjonuje się jako miasto kultury i sztuki oraz stara się intensywnie włączać kulturę w trajektorię swojego rozwoju. Przywołane opinie środowiska menedżerów kultury jednoznacznie wskazują na potrzebę zredefiniowania popularnego w wielu polskich miastach rynkowego modelu zarządzania sektorem kultury w kierunku szerszego oparcia go na współdziałaniu i zaufaniu.

Utwory dramatyczne - komedie i dramy

Wincenty Ignacy Marewicz, Anna Petlak

Po ukazaniu się Zbiorów poetyckich Wincentego Ignacego Marewicza nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego w 2018 roku ta sama oficyna drukarska wydaje kolejne utwory autora, tym razem - dramatyczne: trzy komedie i dwie dramy, sztuki skupiające w sobie różne tendencje literacko-estetyczne. Ten literat drugiego planu nie przestaje pobudzać do badań i refleksji naukowej, jakby dopominając się o usytuowanie go we właściwym miejscu na mapie literackiej czasów stanisławowskich. Obecne wydanie krytyczne dramatów Marewicza spełnia wszelkie wymogi edytorstwa naukowego z zakresu wydań utworów oświeceniowych. [...] Sposób opracowania o ujęciu analityczno-interpretacyjno-problemowym poszerza wiedzę o epoce, a w szczególności odsłania ciekawe obszary życia teatralnego końca XVIII wieku. Można sądzić, że wydobyte z annałów bibliotecznych utwory sceniczne Marewicza trafią do rąk badaczy okresu, a w szczególności do teatrologów, jak też do nieprofesjonalistów zainteresowanych kulturą literacką XVIII wieku. Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Maksimowicz Opiniowany tom, który powstał dzięki wielkiemu nakładowi pracy i akrybii twórczej, jest jedyną edycją naukową poświęconą utworom dramatycznym Wincentego Ignacego Marewicza. [...] Służy nie tylko pogłębieniu wiedzy na temat jego dorobku literackiego, zastosowanych przez Marewicza rozwiązań literackich i estetycznych, mechanizmów i technik opisu świata, podejmowanych motywów czy sposobu prezentacji bohaterów. Krytyczne opracowanie utworów wzbogaca powszechną wiedzę o literaturze i kulturze polskiego wieku świateł. Publikacja jest dowodem tego, że twórczość Wincentego Ignacego Marewicza trafiła do rąk Edytora o wysokich umiejętnościach warsztatowych, wrażliwego na słowo, rzetelnego i skrupulatnego w poszukiwaniu prawdy o tekście / prawdy tekstu. Z recenzji dr hab. Aleksandry Norkowskiej, prof. UKW