An English-Polish Dictionary of Linguistic Terms

red. Piotr Kakietek, Anna Drzazga

Słownik An English-Polish Dictionary of Linguistic Terms adresowany jest głównie do studentów neofilologii biorących udział w kursach językoznawczych, oraz do uczestników seminariów magisterskich z zakresu językoznawstwa. Słownik może być także wykorzystany przez nauczycieli języka angielskiego, tłumaczy tekstów z zakresu językoznawstwa i tych, których interesuje praktyczne zastosowanie wyników badań nad językiem. Stanowi dużą pomoc w przyswojeniu i zrozumieniu wielu terminów powszechnie stosowanych w językoznawstwie. Dodatkową korzyścią dla potencjalnego użytkownika Słownika jest możliwość zapoznania się z polskimi odpowiednikami angielskich terminów językoznawczych. Jeśli chodzi o wybór objaśnianych terminów, Słownik nie ogranicza się do konkretnej dziedziny językoznawstwa czy też okresu, ale obejmuje różne dziedziny i szkoły językoznawcze do początku XXI wieku. Przy wyborze terminów uwzględniono powiązania językoznawstwa z innymi dziedzinami nauki. Słownik zawiera pewną ilość terminów z dyscyplin naukowych (np. logika, filozofia, psychologia, etc.), którymi często posługują się lingwiści. W Słowniku znajduje się również polski indeks objaśnianych terminów.

Turystyka sentymentalna Polaków do Ukrainy Zachodniej

Natalia Tomczewska-Popowycz

Książka "Turystyka sentymentalna Polaków do Ukrainy Zachodniej" zabierze Cię do nieznanych zakątków Ukrainy. Odbędziesz podróż w czasie wśród polskiego dziedzictwa. Bez względu na to, czy masz korzenie z Kresów Wschodnich, jesteś zapalonym podróżnikiem, historykiem, praktykiem w branży turystycznej, studentem, czy po prostu chcesz dowiedzieć się więcej o polskiej przeszłości w Ukrainie, ta książka to pozycja dla Ciebie.

Polské národnostní školství na Zaolší (Polskie szkolnictwo narodowościowe na Zaolziu)

Lucie Zormanová

Celem niniejszej publikacji było podsumowanie, najważniejszych faktów na temat szkolnictwa na terenie Śląska Cieszyńskiego, przede wszystkim szkolnictwa polskiego, od początku jego istnienia do dnia dzisiejszego. W tym celu przeprowadzono analizę materiałów i dokumentów, wykorzystano również analizę danych statystycznych. Przeprowadzono także badanie empiryczne w celu opisania charakterystyki uczniów, którzy uczęszczają do szkół z polskim językiem nauczania na Zaolziu i dzieci, które uczęszczają do przedszkól z polskim językiem nauczania na Zaolziu.

Światy wartości u progu pandemii. Socjologiczne studium społeczności miejskiej

Wojciech Świątkiewicz

Dyskusje i spory wokół wartości oraz sposobów ich praktykowania są zawsze sporami o człowieka i kształty tworzonej przezeń kultury. Książka nawiązuje do autorskiej części badań terenowych interdyscyplinarnego projektu studiów przygotowujących monografię Zabrza. Część pierwsza prezentuje socjologiczne komentarze dotyczące aksjologicznych identyfikacji mieszkańców miasta oraz kultury moralnej ujmowanej w perspektywie akceptacji wartości oraz ich relatywizacji. Część druga charakteryzuje kulturowe wzory miejskiej religijności oraz podejmuje kwestię aktualizacji wartości religijnych i praktyk religijnych w sytuacji spowodowanej wybuchem globalnej pandemii.

Humour and Translation in Children's Literature. A Cognitive Linguistic Approach

Sylwia Klos

Seria: Interdisciplinary Humour Research (1), ISSN 2719-8235   Niniejsza monografia przedstawia propozycję tłumaczenia humoru w literaturze dziecięcej opartą na teorii przestrzeni mentalnych i integracji pojęciowej (Gilles Fauconnier, Mark Turner). Model integracji pojęciowej został wykorzystany jako wzór do tworzenia map mentalnych służących do wizualizacji elementów istotnych w procesie tłumaczenia, które należy brać pod uwagę, aby tekst docelowy był możliwie jak najbardziej wiernym odzwierciedleniem tekstu źródłowego, zarówno pod względem semantycznym jak i fonetycznym, z jednoczesnym uwzględnieniem referencji do wiedzy ogólnej na temat tłumaczonego dzieła. Punktem wyjściowym procedury tłumaczeniowej jest teoria skopos (Hans. J. Vermeer, Katharina Reiss, Christiane Nord) wskazująca na konieczność określenia celu tłumaczenia oraz grupy odbiorców tekstu docelowego przed przystąpieniem do tłumaczenia oraz w trakcie realizacji poszczególnych zadań tłumaczeniowych. W przypadku tłumaczenia literatury dziecięcej, a w szczególności tekstów humorystycznych (gry słowne), tłumacz – ekspert powinien posiadać oraz wykorzystywać wiedzę z zakresu psychologii rozwojowej (Bruno Bettelheim, Jean Piaget, Paul McGhee), aby świadomie podejmować decyzje tłumaczeniowe uwzględniające zdolność rozpoznawania elementów humorystycznych przez dzieci w różnym wieku z nastawieniem na wywołanie odpowiedniego efektu u odbiorcy. Procedura odnosi się również do metody opartej na pojęciu dominanty semantycznej (Stanisław Barańczak) określającej które elementy tekstu i/lub wyrazu – warstwa semantyczna i/lub fonetyczna - należy bezwzględnie zachować w tłumaczeniu, aby zostało ono uznane jako wierne oryginałowi. Mapy mentalne przedstawiają analizę gier słownych w Alicji w Krainie Czarów Lewisa Carroll’a,  języka Bardzo Fajnego Olbrzyma stworzonego przez Roalda Dahla w BFO oraz imion bohaterów serii Koszmarny Karolek Francesci Simon wraz z ich tłumaczeniami na język polski oraz język portugalski w wersji europejskiej i brazylijskiej. Publikacja skierowana jest do językoznawców zajmujących się kognitywnymi aspektami tłumaczenia humoru, powinna zainteresować również przekładoznawców, kulturoznawców, psychologów oraz badaczy literatury dziecięcej. Ponadto może służyć pomocą tłumaczom podczas pracy nad przekładem humoru, ze szczególnym uwzględnieniem gier słownych.

Średniowiecze Polskie i Powszechne. T. 7 (11)

red. Jerzy Sperka, Bożena Czwojdrak

„Średniowiecze Polskie i Powszechne” jest jednym z niewielu w Polsce czasopism prezentujących teksty poświęcone tylko tej epoce, za to w bardzo szerokiej formie, obejmującej zarówno historię średniowieczną Polski, jak i powszechną. Na jego łamach publikują mediewiści z prawie wszystkich ośrodków naukowych w kraju oraz z zagranicy (Czechy, Ukraina, Niemcy), a także doktoranci, których świeże spojrzenie na poszczególne problemy pozwala niejednokrotnie ukazać je w całkiem innym świetle. Dzięki temu wszystkiemu potencjalny czytelnik ma możliwość zapoznania się z przeglądem badań i różnorodną tematyką, ograniczoną jednak do interesującej go epoki, a każdy mediewista znajdzie tu coś dla siebie. W niniejszym tomie pomieszczono teksty związane m.in. z: dziejami i funkcjonowaniem miast małopolskich, korespondencją w średniowiecznej Polsce czy wykształceniem księcia opolskiego Bolka V. Zainteresowani toczącą się od pewnego czasu dyskusją o tumbie grobowej króla Władysława Jagiełły znajdą tu kolejną część tej polemiki. W tomie, jak i poprzednio, jest dział polemik i recenzji, poświęcony ostatnim publikacjom polskim i zagranicznym.

El insulto como ritual en la "Batalla de Rap". Estudio pragmalingüístico

Sabina Deditius

Monografia jest obszernym studium o charakterze pragmalingwistycznym wpisującym się w nurt badań nad grzecznością językową oraz socjolektalnymi odmianami języka. Tematyka szczegółowa podjęta przez Autorkę obejmuje rytualne obelgi, które jako praktyka komunikacyjna dają się zaobserwować w swoistego rodzaju pojedynkach werbalnych prowadzonych przez hiszpańskich raperów. Przedmiotem pracy jest analiza obelg rytualnych, ich typologia w kontekście bitwy raperów, a także opis wartości wokół których skupia się obelga rytualna. Materiał stanowiący podstawę analizy jest oryginalny, składają się na niego transkrypcje bitew raperów, które odbyły się w latach 2007–2009 w Madrycie, Barcelonie i Bilbao. W niniejszej pracy Autorka traktuje Bitwę Rap jako jedną z praktyk w ramach subkultury hip-hop oraz zjawisko komunikacyjne. Idąc w ślad za M. Colín Rodea (2003) Autorka proponuje analizę obelgi, łącząc aspekty pragmatyczne w ramach Teorii Relewancji Sperbera i Wilson z semantycznymi odnoszącymi się do leksyki tzw. obraźliwej. Autorka ponadto wprowadza termin antygrzeczność wywodzący się z badań K. Zimmermanna (2002), który łączy rytualne użycie obelg wśród młodych Hiszpanów z zachowaniem antynormatywnym, stąd też nie kwalifikuje ich jako niegrzeczne, lecz antygrzeczne. Kategoria antygrzeczności charakteryzuje się tym, iż młodzi pretendują do bycia równoprawnymi członkami grupy, szanowanymi przez pozostałych, wraz z którymi współtworzą antynormatywny krąg poprzez partycypację w rytuale rzucania obelg. 

Karol Szajnocha. Codzienność - kobiety - historiografia

Dorota Malczewska-Pawelec, Tomasz Pawelec

Praca poświęcona jest życiu oraz wybranym aspektom twórczości wybitnego XIX-wiecznego polskiego historyka Karola Szajnochy. Autorzy proponują w niej nowe podejście: dążą do pokazania jak jego pisarstwo historyczne oraz egzystencja przenikały się i warunkowały nawzajem.  Materia rozważań podzielona jest na trzy części: „Codzienność”, „Kobiety” oraz „Historiozofia”. Twórcy książki dociekają, jak fakt stania się badaczem przeszłości wyznaczał formy i przestrzenie dla poczynań Szajnochy na innych polach (tak w sferze publicznej, jak i w obszarze prywatności). Jak uobecniał się w meandrach codzienności oraz relacjach rodzinnych, przyjacielskich oraz zawodowych, jak się miał do życia wewnętrznego i dominujących rysów osobowości? Rozprawa może zainteresować badaczy dziejów historiografii, kultury polskiej, historyków XIX stulecia, socjologów, studentów historii i wszystkich zainteresowanych przeszłością Polski oraz jej kulturą w dobie zaborów.