Maślan sodu - drogowskazy terapeutyczne

Paulina Panufnik, Tomasz Banasiewicz, Grażyna Rydzewska

Maślan sodu jest solą sodową kwasu masłowego, krótkołańcuchowego kwasu tłuszczowego, który ma m.in. silne działanie troficzne na nabłonek jelitowy. Wpływ suplementacji maślanem sodu budzi zainteresowanie wielu dziedzin medycyny: gastroenterologii, diabetologii czy onkologii. Najszerzej opisano korzystne działanie tej substancji w łagodzeniu objawów zespołu jelita nadwrażliwego, ale w literaturze opisywany jest również jej wpływ na gospodarkę węglowodanową czy leczenie nieswoistych chorób zapalnych jelit.

Czym są leki uspokajające i jakie mają wskazania w Psychiatrii?

Bartosz Łoza, Olga Łoza

Termin leki uspokajające, mimo że jest często stosowany, nie ma odniesienia do pojedynczej klasy środków psychofarmakologicznych. Leki te są wyróżnione raczej poprzez cel ich stosowania, tj. interwencyjne podawanie, aby szybciej zredukować lęk, napięcie czy zaburzenia myślenia powodujące dezorganizację zachowania. Spotyka się szerokie czy skrajne definicje tych leków – od takich, które praktycznie łączą je ze środkami nasennymi, do leków działających wybiórczo, usuwających tylko dezorganizację i napięcie, a równocześnie usprawniających w myśleniu i działaniu. W tego typu interwencyjnych działaniach są wykorzystywane takie środki, jak: neuroleptyki (np. promazyna, haloperydol), leki przeciwhistaminowe (np. hydroksyzyna) czy środki GABA-ergiczne (np. benzodiazepiny). Chociaż leki te są stosowane z reguły w bardzo trudnych klinicznie okolicznościach, wykazują się wysoką skutecznością i bezpieczeństwem przy doraźnym czy krótkotrwałym podawaniu.

Kiedy wybieram mebewerynę?

Dorota Waśko-Czopnik

Zespół jelita drażliwego (IBS, irritable bowel syndrome) jest jednym z najczęstszych zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego stanowiącym wciąż problem diagnostyczny i terapeutyczny. Aktualne dane naukowe w odniesieniu do farmakoterapii sugerują wysoką skuteczność leczenia rozkurczowego np. mebeweryną w połączeniu z innymi lekami prokinetycznymi i rozkurczowymi stosowanymi doraźnie oraz anksjolitykami w razie potrzeby, nie zapominając o indywidualnej diecie i modyfikacji stylu życia. IBS nadal stanowi wyzwanie diagnostyczne ze względu na dynamicznie zmieniający się obraz kliniczny i interdyscyplinarność choroby, jest rozpoznaniem z wykluczenia, w którym leczenie dostosowujemy do objawów aktualnie dominujących.

ABC skutecznej terapii - 10 najważniejszych faktów o naproksenie

Bartosz J. Sapilak

Naproksen to popularny niesteroidowy lek przeciwzapalny, przeciwbólowy i przeciwgorączkowy, którego mechanizm działania opiera się na hamowaniu syntezy prostaglandyn. Lek jest skuteczny w zwalczaniu bólu o zróżnicowanej etiologii, szczególnie w terapii reumatoidalnego zapalenia stawów. Wspiera także terapię zakażeń wirusowych i bakteryjnych, istotne znaczenie ma zdolność do depozycji w miejscu stanu zapalnego. W pracy omówiono zasady terapii, aktualne rekomendacje i możliwości terapeutyczne leku.

Kiedy wybieram lizynopryl? Punkt widzenia kardiologa i farmakologa klinicznego

Jacek Lewandowski, Jakub Strzelczyk

Leczenie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym i chorobami współistniejącymi stanowi duże wyzwanie wymagające zindywidualizowanej farmakoterapii. Inhibitory enzymu konwertazy angiotensyny odgrywają niezwykle ważną rolę w terapii chorób układu sercowo-naczyniowego. Ich skuteczność wiąże się nie tylko z działaniem hipotensyjnym, ale także z protekcyjnym wpływem na inne ważne dla funkcjonowania organizmu narządy. Artykuł omawia praktyczne wskazania do stosowania jednego z ich przedstawicieli - lizynoprylu. Liczne badania jednoznacznie wykazały korzyść z jego stosowania w nadciśnieniu tętniczym, niewydolności serca, we wczesnej fazie zawału serca oraz u pacjentów z cukrzycą i ze współistniejącymi powikłaniami ze strony nerek.

Rola lakozamidu i lewetyracetamu w leczeniu padaczki

Iwona Kurkowska-Jastrzębska

Lewetyracetam i lakozamid są lekami nowymi, o nieco innych niż klasyczne preparaty mechanizmach działania. Lewetyracetam hamuje przewodnictwo synaptyczne przez blokowanie wydzielania pęcherzyków synaptycznych. Lakozamid zwiększa liczbę nieaktywnych kanałów sodowych, co prowadzi do zmniejszenia pobudliwości neuronów. Oba leki można stosować w monoterapii, a także łączyć niemal z każdym lekiem przeciwnapadowym ze względu na synergizm działania oraz niewielką liczbę interakcji. Ze względu na korzystny profil terapeutyczny i brak wpływu na zdolności poznawcze są szczególnie godne polecenia w politerapii i u osób starszych, osób niepełnosprawnych oraz u dzieci.

Leczenie chorego z zespołem objawów, a nie diagnoz - możliwości citalopramu

Anna Gładka, Joanna Rymaszewska

Citalopram to lek przeciwdepresyjny z grupy SSRI, który jest szeroko stosowany w depresji, zaburzeniach lękowych i problemach ze snem. Jego wysoka skuteczność w połączeniu z korzystnym profilem tolerancji sprawia, że może być stosowany u pacjentów starszych. W takich sytuacjach należy jednak pamiętać o dostosowaniu dawki do stanu pacjenta i unikaniu interakcji z innymi lekami często stosowanymi w tej grupie chorych. W pracy przedstawiono dwa opisy przypadków zastosowania citalopramu u chorych w trudnych sytuacjach diagnostycznych.

Migrena

Izabela Domitrz

Książka Migrena Profesor Izabeli Domitrz omawia najistotniejsze, głównie z praktycznego punktu widzenia, problemy związane z tym częstym, a nie do końca poznanym typem bólu głowy. Autorka w sposób przystępny, unikając uproszczeń, wielopłaszczyznowo przedstawia zagadnienia związane z migreną. Omawia miejsce migreny w medycynie, aspekty demograficzne i epidemiologiczne, podział kliniczny choroby, jej dystynktywne cechy kliniczne, a także podstawy patofizjologii napadu migrenowego. Osobną uwagę poświęca terapii migreny, w wielostronny sposób ujmując zagadnienie. Doskonała, niebanalna jest szata graficzna książki - zamieszczone w niej oryginalne obrazy aury migrenowej uwiarygadniają jej przekaz, a często zabawne rysunki nadają jej swobodny kształt edytorski, daleki od podręcznikowego formalizmu. Monografia omawia mało znane, rzadko poruszane w krajowym piśmiennictwie, często mylone i nierozumiane zagadnienia z zakresu samoistnych bólów głowy, takie jak: migrena przewlekła, migrena hemiplegiczna czy stan migrenowy - słabo zakotwiczone w świadomości medycznej czy nawet lekarzy neurologów. Nowe wydanie książki (z 2023 r.) zostało wzbogacone m.in. o informacje na temat programu leczenia migreny przewlekłej oraz przyszłości leczenia tej choroby i najnowszych leków przeciwmigrenowych. Monografia stanowi cenną pozycję kształceniową dla lekarzy rodzinnych, lekarzy POZ i innych osób zainteresowanych bólami głowy.