Bałkany Zachodnie w systemie bezpieczeństwa euroatlantyckiego

Albin Głowacki, Sławomir Lucjan Szczesio

W kolejnym tomie z serii „Bałkany XX/XXI” zaprezentowano studia i szkice z zakresu spraw politycznych, społecznych, gospodarczych oraz wojskowych, a także dyplomatycznych i wywiadowczych, dotyczące państw Bałkanów Zachodnich. Autorzy dzielą się refleksjami m. in. o tym, jakie wyzwania stoją jeszcze przed tym regionem, jakie zagrożenia może spowodować dla Europy i świata ewentualna destabilizacja wewnętrzna w tamtych krajach, a także jak destrukcyjną siłą stał się (nie tylko tam) radykalny islam. Zwracają uwagę na to, jak ważną rolę mogą odgrywać. Bałkany Zachodnie w międzynarodowym systemie bezpieczeństwa. Stawiają również pytania o to, co sprawia, że proces zmian na Bałkanach Zachodnich przebiega dość wolno – czy źródło tego stanu rzeczy tkwi tylko w sprawach wewnętrznych, czy jest to problem szerszy, dotyczący także reakcji społeczności międzynarodowej. Dlaczego mocarstwa nie mogą porozumieć się co do tego, jak i po co wspierać te kraje? Dlaczego organizacje międzynarodowe nie są w stanie zapewnić tam pokojowej stabilizacji? Czy możliwe są kolejne, groźne dla ładu europejskiego i pokoju światowego konflikty zbrojne w tym zapalnym regionie? Rozważania nad tymi ważnymi kwestiami mogą zainteresować nie tylko historyków, politologów, prawników, dziennikarzy, ale także polityków i osoby, którym obszar bałkański jest - z różnych powodów - szczególnie bliski.  

Państwo w państwie? Terytoria autonomiczne, państwa nieuznawane oraz ruchy separatystyczne w przestrzeni międzynarodowej

Małgorzata Rączkiewicz

Państwa są wciąż podstawowymi jednostkami organizacji świata, a przez stulecia były właściwie jedynymi uczestnikami w stosunkach międzynarodowych. W dalszym ciągu ich rola w stosunkach międzynarodowych jest dominująca, chociaż niewątpliwie widoczne są objawy osłabienia. Obecnie coraz wyraźniej zauważalne są procesy ewolucji tradycyjnej roli państwa w stosunkach międzynarodowych. Państwo, będące specyficzną formą organizacji życia społecznego, stara się przystosować sos mian zachodzących w jego wnętrzu i w środowisku.  

Znaczenie przejrzystości w polityce fiskalnej

Radosław Piwowarski

Przejrzystość polityki fiskalnej wymusza racjonalne ekonomicznie zachowania na politykach, przez co umożliwia efektywniejsze funkcjonowanie instytucji sektora finansów publicznych. Sprzyja też podejmowaniu trudnych decyzji gospodarczych. Dlatego potrzebne są prace, których przedmiotem jest poprawa zdrowia finansów publicznych. Konieczne jest zrozumienie racjonalnie i długofalowo prowadzonej polityki fiskalnej nie tylko przez profesjonalistów, ale także przez polityków, którzy podejmują decyzje ją kształtujące. Upowszechnianie wiedzy o narzędziach służących poprawie stanu finansów publicznych i o doświadczeniach ich stosowania w innych krajach powinno temu sprzyjać. Istotna jest również szeroka edukacja ekonomiczna społeczeństwa, która pozwala obywatelom dokonywać trafnych wyborów politycznych. Wszystkim tym aspektom poświęcona jest w mniejszym lub większym stopniu niniejsza książka. Osią pracy jest przejrzystość polityki fiskalnej, która z jednej strony warunkuje prowadzenie efektywnej i racjonalnej polityki, a z drugiej pozwala też na trafniejszą jej ocenę. 

W kręgu myśli Profesora Jana Szczepańskiego. Tom 5

Daniel Kadłubiec, Ewa Ogrodzka-Mazur, Andrzej Kasperek

Autorzy poszczególnych tekstów nawiązują do najważniejszych wartości: poczucia przynależności do określonej grupy, wpajania szacunku, przywiązania do tradycji własnego regionu, jego osiągnięć, kultury przodków, lokalnej gwary i ludzi, którzy go zamieszkują. Zwracają uwagę – w aktualnych kontekstach społecznych i kulturowych – na etos narodowy, etos pracy, cenione przez młodzież wartości w życiu codziennym i znaczenie kultury regionalnej w transmisji międzypokoleniowej. Podjęte rozważania stwarzają zarazem Czytelnikowi z jednej strony – możliwość poznania dziedzictwa kulturowego, tradycji regionalnej oraz wartości tkwiących w tym regionie, a z drugiej – szanse na otwarcie się na inne społeczności, na inne środowiska kulturowe i/lub inne regiony. Wszyscy Autorzy są zgodni co do tego, że życie oraz twórczość naukowa i literacka Profesora Jana Szczepańskiego potwierdzają słuszność tezy o „życiodajnym efekcie pogranicza”.

Kontaminacje leksykalne. Struktura - sens - pragmatyka

Krystyna Ratajczyk

Monografia jest poświęcona kontaminacji leksykalnej jako zjawisku językowemu oznaczającemu łączenie nie tylko wyrazów, lecz także jednostek leksykalnych obejmujących frazeologizmy. Autorka analizuje strukturę, sens i pragmatykę kontaminacji. Omawia zagadnienie w kontekście dynamicznego rozwoju języka współczesnych mediów, zwłaszcza w zakresie słowotwórstwa. Materiał badawczy pochodzi z języka rosyjskich i polskich mediów z lat 2008-2014 (z materiałów prasowych, informacyjnych programów telewizyjnych oraz innych środków przekazu elektronicznego). Prezentowane badania prowadzą do wniosku, że współcześnie formacje kontaminacyjne to często zamierzone chwyty stylistyczne pozostające na usługach dowcipu językowego. 

Arytmetyka codzienności. Antropologiczna analiza rachunków domowych

Katarzyna Orszulak-Dudkowska

W książce podjęto rozważania z zakresu antropologii ekonomicznej i antropologii codzienności. Na podstawie niepublikowanych materiałów źródłowych - prywatnych zeszytów z rachunkami domowymi prowadzonych przez wiele lat przez trzy kobiety o różnej sytuacji zawodowej i rodzinnej, w nieco odmiennych warunkach kulturowych - autorka dokonała interesującej antropologicznej analizy aktywności polskich gospodyń w czasach powojennych i w okresie potransformacyjnym, po 1989 roku. W monografii omówiła codzienne praktyki dotyczące prowadzenia gospodarstw domowych, rodzaju najczęściej kupowanych towarów i usług, nawyków żywieniowych i konsumpcyjnych, sposobów zamieszkiwania, zasad dbałości o ciało i higienę, form spędzania czasu wolnego, a także światopoglądu, religijności, stosunku do polskiej tradycji kulturowej. Publikacja jest adresowana do badaczy życia społecznego - antropologów, socjologów, ekonomistów i kulturoznawców. Może być również atrakcyjną lekturą dla szerszego grona czytelników, którzy szukają niekonwencjonalnej i drobiazgowej refleksji nad polską codziennością ostatnich sześćdziesięciu lat.

Przedsiębiorczość pracownicza i jej wpływ na efektywność organizacji

Dorota Łochnicka

Wykorzystanie przedsiębiorczego potencjału pracowników do osiągania celów organizacji wydaje się obecnie kluczowym czynnikiem warunkującym przetrwanie i rozwój przedsiębiorstw na rynku. Aktywne włączanie pracowników w rozwiązywanie problemów organizacji może zwiększyć elastyczność firm w przystosowywaniu się do zmian, przyczyniając się do poprawy efektywności ich funkcjonowania. Budowanie organizacji opartych na przedsiębiorczości pracowniczej wymaga podjęcia szeregu działań, tworzących warunki wewnątrzorganizacyjne sprzyjające kreatywności i innowacyjności. W budowę i rozwój firm powinni być zaangażowani wszyscy uczestnicy przedsiębiorstwa, bez względu na zajmowane stanowisko. Książka została poświęcona zagadnieniu przedsiębiorczości pracowniczej, jej uwarunkowaniom oraz wpływowi przedsiębiorczości na efektywność organizacji. Zawarte w niej rozważania teoretyczne i wyniki badań empirycznych mają na celu popularyzację „przedsiębiorczego stylu zarządzania” w organizacjach, dając jednocześnie praktyczne wskazówki do wdrażania niezbędnych zmian.

Rozmowy przy filmie. Wywiady z polskimi filmoznawcami

Katarzyna Żakieta, Mikołaj Góralik, Agata Pospieszyńska

Rozmowy przy filmie. Wywiady z polskimi filmoznawcami są efektem dwuletnich spotkań z cyklu „Poznaj swojego filmoznawcę”, zainicjowanych jesienią 2013 r. przez Koło Naukowe Filmoznawców Uniwersytetu Łódzkiego. Głównymi bohaterami Rozmów... nie są twórcy filmowi, lecz filmoznawcy, opowiadający nie tylko o swoich zainteresowaniach badawczych, lecz także o ulubionych dziełach i motywacjach wyboru dyscypliny naukowej. Pretekstem jest zawsze jedna konkretna publikacja, choć poruszane wątki dotyczą wielu zagadnień, często wykraczających poza jej zakres. Z przeprowadzonych wywiadów wyłaniają się pasjonujące portrety autorów, chętnie dzielących się swoją specjalistyczną wiedzą, oraz zamiłowaniem do kina. Dla osób znających omawiane publikacje Rozmowy przy filmie będą interesującym uzupełnieniem, nierzadko zawierającym dodatkowe wnioski i obserwacje autorów. Dla wszystkich pozostałych – zachętą, aby sięgnąć po książki naszych rozmówców.