Postawy pro- i antyeuropejskie w Polsce i Austrii w latach 2015-2021. Na podstawie analizy tygodników "Polityka" i "Der Spiegel"

Małgorzata Schulz

Problemy dotyczące przyszłości Unii Europejskiej stały się w ostatnich latach niezmiernie istotne, zwłaszcza w kontekście zmian politycznych i społecznych w całej Europie, w tym również w Polsce i Austrii. Badanie postaw pro i antyeuropejskich staje się kluczowym obszarem analizy, pozwalającym zrozumieć dynamikę społeczeństw europejskich w obliczu wyzwań politycznych, ekonomicznych i kulturowych. Wybory do Parlamentu Europejskiego pokazują, że z każdą eurokampanią wydłuża się lista wspólnych tematów do podjęcia, takich jak polityka migracyjna, koszty zielonej transformacji, bezpieczeństwo Europy, a także problem rosnących wpływów skrajnej prawicy. Rozważania zawarte w tej publikacji dotyczą lat 2015-2021. Na podstawie analizy artykułów z dwóch opiniotwórczych tygodników - "Polityki" i "Der Spiegel" - zbadane zostały postawy obywateli wobec idei wspólnej Europy. Kluczowym celem badania jest nie tylko identyfikacja tendencji pro- i antyeuropejskich, lecz także zrozumienie głównych czynników kształtujących te postawy w Polsce i Austrii. Od Autorki Największą zaletą [...] monografii są przede wszystkim badania własne, przeprowadzone na potężnym materiale, przygotowane zgodnie z kanonami metodologii nauk społecznych, przynoszące interesujące poznawczo rezultaty. [...] Nie jestem w stanie wskazać innej pracy, opartej na analizie przekazów medialnych dwóch konkretnych tygodników (,,Der Spiegel'' i ,,Polityka''), operującej w obszarze euroentuzjazmu i eurosceptycyzmu w określonym periodzie. [...] książka jest wielowymiarowo konkurencyjna, czyli trudno jest mi wyobrazić sobie sytuację, w której jakiś inny autor wybrał taki, a nie inny problem badawczy, określił takie, a nie inne tło analiz, wskazał takie, a nie inne tytuły prasowe, w takich, a nie innych krajach [...]. To właśnie potwierdza innowacyjność pracy''. Z recenzji . dr hab. Katarzyny Dojwy-Turczyńskiej, prof. Uniwersytetu Wrocławskiego ,,Badania opisane w [...] pracy cechują się wysokim stopniem oryginalności, a publikacja zapełnia istniejącą lukę w zakresie literatury naukowej na temat postaw pro- i antyeuropejskich w Polsce i Austrii. Ze względu na atrakcyjność tematu i jasne przedstawienie wywodu publikacja może znaleźć szerokie grono odbiorców''. [...] Warto przetłumaczyć książkę na język niemiecki i rozpowszechnić w Austrii. Z recenzji dr hab. Andrzeja Kansego, prof. Akademia Mazowiecka w Płocku

The Woman Artist: Essays in memory of Dorota Filipczak

Tomasz Dobrogoszcz, Tomasz Fisiak, Agata Handley, Krzysztof Majer

The volume, honoring Professor Dorota Filipczak, whose energetic and fruitful academic career was cut short in 2021, offers a contribution to literary criticism and culture studies, the areas on which her own scholarly endeavors centered. The theme of "the woman artist" was of particular significance both for Filipczak's inquiry into the work of writers such as Alice Munro, Jane Urquhart, Michele Roberts or Margaret Laurence, and for her own poetic practice. Rather than focus on her achievements in various fields (as scholar, writer, teacher, poet, and translator), the texts collected in this volume go beyond remembrance and the honoring of an established scholar's remarkable feats. Despite their undeniable commemorative role, the chapters are an attempt to carry Dorota Filipczak's academic endeavors forward, into the future, with her own texts serving as prologue and inspiration. The contributors to the volume - representing various fields of the academia - are her friends, colleagues and collaborators, and the essays eloquently testify to her intellectual influence. From more personal reflections and ruminations inspired by Filipczak's life and work to articles exploring the work of a range of women artists, the volume offers an investigation of various approaches to autobiography, tensions between public personas and private selves, subversive performative personas, transcending religious frameworks of bodily discipline, as well as "toggling" between the human and the nonhuman.

Południowokoreański nacjonalizm - kategoria Innego w budowaniu filmowych narracji narodowych

Joanna Beczkowska

Autorka opracowania koncentruje się na roli "Innego" w kształtowaniu nacjonalizmu i tożsamości narodowej poprzez studium przypadku Korei Południowej oraz jej relacji z Koreą Północną i Japonią. Głównym celem publikacji jest identyfikacja, charakterystyka i analiza różnych ról przypisywanych sąsiednim państwom w procesie konstruowania południowokoreańskiej tożsamości narodowej. Badania skupiły się na narracjach filmowych, które mają znaczący wpływ na kształtowanie zbiorowej pamięci i tożsamości narodowej oraz stanowią istotne narzędzie polityczne i ideologiczne. Polityka Korei Południowej nie jest kształtowana wyłącznie poprzez czynniki racjonalne, ale także w odniesieniu do dwóch "Znaczących Innych" - Japonii i Korei Północnej. W takiej sytuacji czynniki emocjonalne mają znaczenie w podejmowaniu decyzji. Co więcej, posiadanie dwóch "Znaczących Innych" i niejako dwóch tożsamości - koreańskiej i południowokoreańskiej - komplikuje relacje dwustronne. Jako naród koreański Korea Południowa powinna dążyć do zjednoczenia z KRLD, jednocześnie czując potrzebę rozliczenia się z okresem kolonialnym, co generuje konflikt z Japonią. Natomiast dla narodu południowokoreańskiego największe zagrożenie stanowi Korea Północna - również w sensie symbolicznej legitymizacji władzy i reprezentacji Korei. Ta tożsamość wymaga dążenia do dominacji nad KRLD i skłania do współpracy z Japonią w oparciu o wspólne wartości. Identyfikacja ról, które odgrywają te państwa jako "Znaczący Inni" w narracjach narodowych, staje się zatem przydatnym narzędziem w analizie zachowania Korei Południowej na arenie międzynarodowej.

Text Matters: A Journal of Literature, Theory and Culture, No. 2 (2012)

Dorota Filipczak

The theme of issue 2 (2012) is "Marginalia/Marginalities" explored across literature, theatre, film, and cultural theory. It opens with a conversation between Dorota Filipczak and film director Krzysztof Zanussi, addressing cultural exchange and the challenges faced by European cinema. The section "Marginal Matters in Theatre and Film" examines how actors and marginalized spaces have been historically portrayed. Its contributors discuss 18th-century biographies that reframe actors as cultural agents, Samuel Beckett's self-translation of Waiting for Godot, nature as a marginal force in Terrence Malick's The Thin Red Line, and the rise of The Big Lebowski from cult obscurity to cultural significance. The authors in the "Margins in Fiction, Poetry and Literary Theory" section write about revisiting the Gothic genre, linking marginality to terror and the fantastic in fin de siecle fiction, Bruno Schulz's ex-libris art, J. H. Prynne's poetry, Edward Said's oeuvre, the Polish reception of Thomas Keneally, and the role of false quotations in Jim Crace's Arcadia. The final section, "Marginalized Identities," focuses on individuals in conflict with dominant cultural or social norms. Topics include Ira Daniel Aldridge's biography, gay masculinities in "Brokeback Mountain," female marginalization in dystopian fiction, and intercultural identity in works by Alice Walker, Louise Erdrich, Daniel Chacon, Michel Tournier, Monica Ali, Jhumpa Lahiri, and Aravind Adiga. The issue concludes with three reviews (of The Making of London: London in Contemporary Literature by Sebastian Groes; Simon Glendinning's Derrida; and Native Authenticity: Transnational Perspectives on Native American Literary Studies, edited by Deborah L. Madsen), as well as two interviews: between Fadia Faqir and Maria Assif, and Norman Ravvin and Krzysztof Majer.

Leksykon zintegrowanego planowania rozwoju

Tadeusz Markowski, Maciej J. Nowak, Małgorzata Blaszke, Małgorzata Żak-Skwierczyńska

Konieczność zintegrowanego podejścia do współczesnej polityki rozwoju narzuca potrzebę wprowadzenia do języka naukowego i praktyki planistycznej nowych pojęć, pozostających dotychczas poza bezpośrednią sferą praktyki planistycznej i decyzyjnej lub wykorzystywanych tylko w wąskich ujęciach sektorowych. Szybkie zmiany paradygmatów i koncepcji współczesnego planowania rozwoju zaowocowały rozbieżną interpretacją stosowanych pojęć, wynikającą między innymi z dość dowolnej i różnorodnej lingwistycznej interpretacji terminów wprowadzonych przez liderujące kraje Unii Europejskiej w dziedzinie doskonalenia publicznych polityk na rzecz rozwoju. Konieczność jednoznacznego rozumienia pojęć i zjawisk jest niezbędnym warunkiem sprawnego procesu planistycznego, wpływa nie tylko na budowanie konsensusu społecznego i podejmowanie trafniejszych decyzji, lecz także na poprawę działania instytucji publicznych, rządowych i samorządowych, odpowiedzialnych za rozwój zrównoważony. Leksykon jest pierwszym opracowaniem mającym na celu uporządkowanie terminologii związanej ze zintegrowanym planowaniem rozwoju. Wyodrębniono w nim ponad sto pojęć budzących pewne wątpliwości interpretacyjne oraz zaproponowano sposoby ich rozumienia nawiązujące do najnowszych badań z zakresu teorii rozwoju regionalnego i lokalnego. W publikacji zaprezentowano nie tylko podstawowe znaczenie poszczególnych terminów, lecz także ukazano fundamentalne zasady oraz wyzwania współczesnej polityki rozwoju i pragmatyki planistycznej. Odbiorcami leksykonu mogą być pracownicy samorządowi i rządowi, nauczyciele akademiccy czy studenci, szczególnie kierunków związanych z gospodarką przestrzenną, geografią ekonomiczną, urbanistyką, administracją i prawem, a także nauk z zakresu polityki i zarządzania publicznego. Książka jest również adresowana do szkół średnich ekonomicznych i firm doradczych specjalizujących się w przygotowywaniu koncepcji, planów oraz strategii rozwoju dla jednostek terytorialnych.

Wybrane aspekty funkcjonowania rynku pracy w przekroju przestrzennym w Polsce

Leszek Kucharski, Iwona Kukulak-Dolata, Paweł Matysiak, Anna Rutkowska

Prezentowana czytelnikom książka stanowi zbiór czterech opracowań, które koncentrują się na funkcjonowaniu regionalnych i lokalnych rynków pracy. Pojęcie regionalnego rynku pracy jest w niniejszej publikacji utożsamiane z obszarem całego województwa, zaś lokalny rynek pracy to obszar powiatu (w tym również miast funkcjonujących na prawach powiatu). Publikacja przeznaczona jest dla studentów kierunku gospodarka przestrzenna, dla osób zajmujących się na co dzień ekonomią pracy, w tym pracowników różnych instytucji rynku pracy, takich jak urzędy pracy, agencje zatrudnienia, instytucje edukacyjne. Treści zawarte w niej powinny wyposażyć zarówno studentów, jak i innych czytelników w wiedzę w zakresie funkcjonowania współczesnego rynku pracy oraz przygotować ich do samodzielnego prowadzenia analiz rynku pracy w różnych wymiarach, w tym przestrzennym.

Areszty detencyjne w Królestwie Polskim 1815-1868. Z badań nad powstawaniem nowożytnej administracji na ziemiach polskich

Justyna Bieda

Myśl oświecenia, uznająca wolność za jedno z podstawowych praw jednostki, zwróciła uwagę na kwestię uwięzienia człowieka przed wyrokiem, a także przyniosła pierwsze idee dotyczące zasad tymczasowego aresztowania, których praktyczne urzeczywistnienie nastąpiło na przełomie XVIII i XIX wieku. Jednym z głównych postulatów było przyjęcie reguły oddzielania osób zatrzymanych przed wyrokiem od już skazanych. Stopniowo wprowadzano ośrodki penitencjarne przeznaczone tylko dla osób tymczasowo aresztowanych, a w europejskich procedurach karnych zaczęły pojawiać się przepisy dotyczące organizacji i funkcjonowania tych jednostek. W Księstwie Warszawskim od samego początku zaczęto apelować o utworzenie bardziej rozbudowanego systemu ośrodków pozbawienia wolności, w tym rozdzielanie miejsc służących do przetrzymywania osób, względem których nie zapadł jeszcze wyrok w zależności od etapu postępowania przygotowawczego. Wówczas nie udało się jednak wprowadzić w życie reformy więziennictwa. Dopiero czasy Królestwa Polskiego przyniosły realne działania centralnych organów rządowych. Nie było to natomiast łatwe zadanie, gdyż brakowało regulacji dotyczących organizacji i funkcjonowania jednostek penitencjarnych. Na przykładzie rozwoju instytucji aresztów detencyjnych w publikacji ukazano problemy, z jakimi mierzyły się centralne organy administracji rządowej w trakcie tworzenia zmierzającego ku nowoczesności więziennictwa w Królestwie Polskim, w tym struktur administracyjnych. Przedstawiono próby wdrażania rodzących się humanitarnych idei penitencjarnych pomimo ograniczeń wynikających z sytuacji społeczno-gospodarczej państwa.

Podzielone społeczeństwo w obrazie mediów III i IV RP

Marcin Kotras

Książka dotyczy podziałów społecznych, w szczególności procesu ich konstruowania we współczesnych polskich tożsamościowych mediach. Wytwarzane w środkach masowego przekazu obrazy odnoszące się do stron politycznego sporu wzmacniają upraszczający, dychotomiczny wizerunek spolaryzowanego społeczeństwa. W publikacji znajdują się analizy prezentujące mechanizmy wykorzystywane w procesie dyskursywnego wytwarzania podziałów społecznych. Na przykładzie artykułów z polskich tygodników opinii omówiono stosowane w tożsamościowej prasie narracje, praktyki ramowania oraz kategoryzacje, służące do legitymizowania własnych opisów rzeczywistości i odmowy prawomocności dla wypowiedzi politycznych i medialnych oponentów. Dominacja dyskursu polaryzacyjnego w mediach skutkuje powstaniem obrazu podzielonego społeczeństwa, dla którego coraz bliższy wydaje się scenariusz długotrwałego rozłamu. Publikacja jest adresowana do badaczy społecznych, a przede wszystkim socjologów i studentów socjologii zainteresowanych dyskursywnie konstruowanymi podziałami w polskim społeczeństwie, a także do osób, które chcą poznać mechanizmy wytwarzania podziałów społecznych w mediach.