Francuski teatr kontestacji społecznej na przełomie XIX i XX wieku. Bunt kobiet (Louise Michel, Véra Starkoff, Nelly Roussel)

Tomasz Kaczmarek

Francuski teatr kobiet z przełomu XIX i XX wieku można by określić jako feministyczny, choć nie stworzył on jakiejś jednej i koherentnej poetyki, co nie powinno zresztą dziwić, ponieważ przedstawiane w tym tomie pisarki sprzyjały ideałom anarchistycznym, a te odrzucały wszelakiej maści dogmaty, jednotorowość myśli; broniły natomiast wielogłosu w dyskusji na ważkie tematy. W tym kontekście każda z dramatopisarek reprezentowała swój oryginalny i rozpoznawalny styl, którego wspólnym celem była troska o polepszenie sytuacji kobiet w systemie społecznym zdominowanym przez tzw. silną płeć. Nie pragnęły bynajmniej jakiejś uprzywilejowanej pozycji dla siebie, sprzeciwiały się po prostu wszelkim przejawom nierówności społecznej, nie faworyzując jednej grupy względem innej. Wiedziały bowiem, iż prawdziwie demokratyczne społeczeństwo może składać się jedynie z wolnych jednostek. Véra Starkoff domaga się w swoich tekstach równości kobiet i mężczyzn, pokazując na przykładzie swych bohaterek, że są one pełnowartościowymi obywatelkami, które mają prawo decydować o sobie, nie bacząc na tyleż przestarzałe, co opresyjne nakazy często o wątpliwie moralnej proweniencji. Nelly Roussel jest o wiele bardziej nieprzejednana od swojej poprzedniczki w krytyce kapitalistycznego ustroju państwowego. Nie przebiera w słowach, zarzucając zniewolenie kobiet Kościołowi katolickiemu, którego religijne podstawy doktrynalne przyczyniły się do stworzenia i utrwalenia przez tysiąclecia niesprawiedliwego społeczeństwa podzielonego na uprzywilejowanych mężczyzn i wyrzucone na margines społeczny niewiasty. Podobnie jak Starkoff i Roussel, także Louise Michel pragnęła ukazać w teatrze patriarchalny paradygmat, który poprzez edukację (fallokratyczną tresurę) produkuje spolegliwych obrońców systemu, gotowych do wychowywania kolejnych pokoleń niewolników. Tomasz Kaczmarek

Ze świata idei Benedetta Crocego: o kulturze, religii i przekładzie

Łukasz Jan Berezowski

Książka zawierająca trzy najważniejsze dzieła Benedetta Crocego przetłumaczone przez Łukasza Jana Berezowskiego i Katarzynę Muszyńską stanowi ważną pozycję na polskim rynku wydawniczym. Dokonany przez redaktora wybór [...] dotyczył tematyki najbliższej i najbardziej aktualnej czasom, w których wyrażał się Croce, a mianowicie odnosił się do kultury, religii i przekładu. Wkład badawczy zamieszczony we wstępie i w dwóch podsumowujących esejach doskonale kontekstualizuje czasy i dzieło Crocego. Bogaty zasób bibliograficzny pokazuje nam, w jaki sposób jego twórczość była w Polsce odbierana i interpretowana. Z recenzji wydawniczej prof. Andrei F. De Carlo

Zofia Lipecka. Labirynty sztuki

Eleonora Jedlińska

Zofia Lipecka. Labirynty sztuki to książka poświęcona twórczości polsko-francuskiej artystki od lat siedemdziesiątych XX wieku mieszkającej i tworzącej w Paryżu. Autorka z bogatego dorobku malarki, obejmującego niemal czterdzieści lat, w kolejnych rozdziałach przedstawiła najistotniejsze punkty "zwrotne" jej twórczości, sytuując sztukę Lipeckiej w zmiennych zależnościach teoretyczno-filozoficznych. Publikacja jest efektem długoletniej przyjaźni, więzi intelektualnej i emocjonalnej, wspólnych doświadczeń, rozmów, dyskusji łączących artystę z krytykiem sztuki. Analizowane przez autorkę prace Lipeckiej odnoszone są do jej pojmowania rzeczywistości, do określonej historii, w której powstają znaczenia i dzieją się motywujące ją wydarzenia. "Lektura książki pozwala podążać czytelnikowi za twórczością artystki, patrzeć na wybrane dzieła, zagłębiać się w myśli, które im towarzyszą, przeżywać związane z nimi emocje, zastanawiać się, pytać i - niemal natychmiast - znajdować odpowiedź na rodzące się wątpliwości" - pisał Andrzej Turowski w liście do autorki. Słowo pisane stało się ekwiwalentem obrazu. Praca napisana językiem współczesnej humanistyki (filozofii, historii sztuki, religioznawstwa), pozwalającym opisać i interpretować sztukę, wskazu je osadzenie rozprawy wśród pojęć historii idei. Jest on ponadto spójny z "rzeczywistością obrazową" będącą przedmiotem rozważań. Mimo bogactwa odniesień tekst nie dominuje nad malarstwem, "pozostawia to, co ukryte, ukrytym, starając się jednak zbliżyć do nigdy niewyjaśnionego sedna twórczości, dążąc jednocześnie do zrozumienia motywacji etycznych i metafizycznych, estetycznych i politycznych, które dzieła sztuki w sobie zawiera ją". Taka perspektywa pozwala działalność artystyczną związać ze wspólnotową odpowiedzialnością. "Zofię Lipecką odnajdujemy w lekturze tej książki jako artystkę kompletną - wrażliwą, zainteresowaną człowiekiem we współczesnym świecie; jego kondycją w codzienności - traumie post-pamięci wojny i Zagłady, a także uwikłaniami w aktualne scenariusze polityczne - łącznie z wojną na Ukrainie".

Świat w optyce dziecka. Reprezentacje obiektów przyrodniczych z dziecięcej perspektywy

Monika Wiśniewska-Kin, Eliza Rybska

Publikacja rzuca nowe światło nie tylko na sam niezwykły dziecięcy potencjał ujawniany w sytuacjach zadaniowych, lecz także na konieczność odmiennego od dotychczasowego sposobu edukowania dzieci, a zwłaszcza wspierania rozwoju ich umiejętności poznawczych. Dziecięce nadawanie i odkrywanie znaczeń umożliwia zarówno wniknięcie w sposób myślenia i rozumowania dzieci, jak i pozwala dostrzec wagę oraz wartość wsparcia tych procesów poprzez stawianie dziecka w sytuacjach wymagających twórczego i niestandardowego działania. Niedocenianie, umniejszanie, ignorowanie, a często i lekceważenie potencjału kognitywnego dzieci w procesie aranżowania środowiska edukacyjnego, konstruowania programów kształcenia czy budowania relacji edukacyjnej, prowadzą do nieadekwatnych osiągnięć rozwojowych, znacznie poniżej ich możliwości. Autorki udowodniły, że dzieci przedszkolne są w stanie rozwinąć wyższe formy myślenia, rozumowania, jeśli doceni się i dostrzeże ich możliwości oraz zapewni im wyzwalające i stymulujące środowisko do nauki. Z recenzji prof. dr hab. Renaty Michalak

Wykorzystanie technologii informacyjno-komunikacyjnych w mikro-, małych i średnich przedsiębiorstwach sektora kreatywnego

Sektor kreatywny zaliczyć można do jednego z najbardziej obiecujących sektorów gospodarki na świecie. W obszarze jego zainteresowań jest wiele różnych rodzajów działalności, które charakteryzują się innowacyjnością i wysokim potencjałem pracy twórczej, z których korzysta tradycyjny biznes. Niewątpliwie sektor kreatywny wiedzie prym i wskazuje drogę rozwoju innym, mniej dynamicznie rozwijającym się gałęziom gospodarki. Cechuje go kreatywne wykorzystanie wiedzy, zdolność i chęć adaptacji nietypowych rozwiązań i zastosowania nowych technologii, tworzenie nowych modeli biznesowych, jak również otwartość na zmianę i chęć do partnerskiej współpracy. Rosnące znaczenie i przewodnia rola sektora kreatywnego ujawniają się nie tylko w jego wartości ekonomicznej, lecz także w coraz szerszym wpływie na społeczeństwo i kulturę. Warto zaznaczyć, że sektor kreatywny coraz częściej wytycza nowe wzorce zachowań biznesowych i działań, które inne sektory gospodarki powinny naśladować, szczególnie, gdy chcą dalej istnieć na rynku, prężnie się rozwijać i osiągać sukces. Dodajmy do tego dynamicznie rozwijające się technologie informacyjno-komunikacyjne (ICT), które stworzyły niespotykane dotąd warunki wykorzystania przez przedsiębiorców sektora kreatywnego takich narzędzi, jak komputer, urządzenia mobilne i sieć internetowa. W prezentowanej monografii poddano analizie wpływ wykorzystywania technologii informacyjno-komunikacyjnych (ICT) na konkurencyjność oraz rozwój MSP sektora kreatywnego, a także ukazano zależności między charakterystyką właścicieli i cechami przedsiębiorstwa a używaniem tych narzędzi.

Influencer Marketing. Potencjał cyfrowych twórców w kształtowaniu relacji konsumentów z markami

Anna Łaszkiewicz

Z powodu rosnącego za interesowania influencer marketingiem i rolą influencerów w budowani u relacji między markami a ich odbiorcami umiejętność oceny potencjału cyfrowych i wirtualnych twórców stała się niezwykle pożądana. W monografii omówiono zagadnienia dotyczące tradycyjnych influencerów i twórców cyfrowych, a także influencerów wirtualnych, których aktywność jest generowana komputerowo, między innymi z wykorzystaniem sztucznej inteligencji, uczenia maszynowego i algorytmów. Autorka podsumowuje aktualny stan wiedzy w obu obszarach oraz wskazuje skuteczne praktyki pomocne w przygotowywaniu strategii komunikacji z wykorzystaniem cyfrowych i wirtualnych influencerów. Ponadto systematyzuje zagadnienia związane z konsumentem oraz marką w gospodarce cyfrowej, co stanowi punkt wyjścia do zaprezentowania istoty i charakteru influencer marketingu, a także obszarów niezbędnych do opracowania strategii influencer marketingu. Książka jest adresowana do każdego, kto chce nabyć, ugruntować i pogłębić wiedzę oraz poszerzyć kompetencje związane z influencer marketingiem.

Mam, jestem, mogę. Kształtowanie odporności psychicznej u dzieci i młodzieży

Katarzyna Walęcka-Matyja, Elżbieta Napora

Autorki poruszają problematykę odporności psychicznej i jej wzmacniania. W pierwszej części, teoretycznej, koncentrują się na zagadnieniu stresu w perspektywie dzieci i młodzieży, a także na zróżnicowanych sposobach radzenia sobie z nim. Akcentują rolę odporności psychicznej w pokonywaniu trudności życiowych oraz podkreślają możliwość jej skutecznego wzmacniania i rozwijania poprzez różne formy oddziaływania psychologicznego. W drugiej części publikacji, praktycznej, przedstawiono scenariusze zajęć psychoedukacyjnych. Są one ujęte w formie modułowej i tworzą kompendium specjalistycznej wiedzy psychologicznej dla osób pracujących z dziećmi i młodzieżą. Każdy cykl zajęć warsztatowych dotyczy innego obszaru odporności psychicznej, np. roli środowiska rodzinnego, życiowych wyzwań, poczucia własnej wartości, rywalizacji i współpracy, stabilności emocjonalnej, prawidłowej komunikacji czy zdolności budowania właściwych relacji interpersonalnych. Zaproponowane metody aktywizujące mogą przyczynić się do wzmacniania motywacji dzieci i młodzieży do dokonywania zmian. Książka adresowana jest do osób pracujących z dziećmi i młodzieżą, psychologów, pedagogów, wychowawców, terapeutów. Może być pomocna w kształtowaniu przestrzeni do podejmowania kreatywnej aktywności, a także skłaniać do realizowania nowatorskich działań w obszarze psychologii stosowanej.

Limen znaczy próg. Wyspiański, Kantor, Szajna

Dominika Łarionow

W przedstawionej pracy skupiłam się na dorobku trzech artystów, którzy posługiwali się progowością, czyli liminalnością, jako strategią twórczą. Analizie poddałam dzieła: Stanisława Wyspiańskiego (1869-1907), Tadeusza Kantora (1915-1990) i Józefa Szajny (1922-2008). Każdy z wymienionych twórców był człowiekiem progu w rozumieniu Turnera, stojącym zarówno na styku epok historycznych, jak i wobec widocznej w kulturze zmiany estetycznej. Z Wprowadzenia