Poezja paradoksów - paradoksy w poezji. Poetycka teologia księży Jana Twardowskiego, Janusza Stanisława Pasierba, Wacława Oszajcy

Magdalena Ochwat

„Paradoksy — pisał Carl Gustav Jung w książce Psychologia a religia — w przedziwny sposób należą do największych dóbr duchowych […], a wszystkie wypowiedzi religijne zawierają logiczne sprzeczności i zasadniczo niemożliwe stwierdzenia”. Obserwację tę, niewątpliwie słuszną, potwierdza już pobieżna analiza języka, jakim posługuje się Biblia. Zarówno w Starym, jak i w Nowym Testamencie, w tym w samej nauce Jezusa Chrystusa, odnajdujemy wiele konstrukcji opartych na sprzecznościach. Stwierdzenia takie, jak: „ziarno, jeśli nie obumrze, nie wyda owocu” (J 12,24), „tak ostatni będą pierwszymi, a pierwsi ostatnimi” (Mt 20,16) czy „kto chce znaleźć swe życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, znajdzie je” (Mt 10,38—39), przeszło dwa tysiące lat tworzyły pejzaż chrześcijańskiej kultury i do dziś stanowią o rozpoznawalności charakteru dyskursu religijnego. Dlatego również nauka Kościoła, dogmaty — niepodważalne twierdzenia religijne — w nieunikniony sposób opierają się na paradoksie. Wystarczy wszak przywołać najważniejsze prawdy wiary: trzy osoby są jednym Bogiem, Maryja jest jednocześnie dziewicą i matką, Bóg jest miłosierny i sprawiedliwy zarazem, zmarli powstaną z martwych, a Chrystus objawił się w postaci Boga Człowieka, narodził się w określonym czasie oraz miejscu — wieczność spotkała się ze śmiertelnością. Chrześcijaństwo cechuje się więc znaczącym nasyceniem sprzecznościami i nie zawsze dającymi się pojąć paradoksami. Z takimi konstrukcjami w sposób szczególny stykają się kapłani, rozważając trudne, czasem ukryte, sensy języka Ewangelii. Świadomość sprzeczności w istotny sposób wyznacza ich paradygmat myślowy, determinuje ich refleksję o języku i słowie, która przekłada się na poetykę wypowiedzi, a czasem stanowi jej temat. (fragment Wstępu)

Studies in Contrastive Semantics, Pragmatics, and Morphology

red. Paulina Biały, Bożena Cetnarowska

Książka stanowi zbiór artykułów poświęconych zagadnieniom związanym z lingwistyką kontrastywną. Artykuły w niej zaprezentowane omawiają w głównej mierze kwestie dotyczące kontrastywnej semantyki kognitywnej. Niemniej jednak, kilka artykułów skupia się wokół morfologii i pragmatyki kontrastywnej, dzięki czemu może być wartościowym woluminem dla szerszego grona czytelników. W publikacji poruszane są zjawiska językowe występujące głównie w języku polskim i angielskim, jednakże czytelnika mogą także zainteresować odniesienia do języka chorwackiego, francuskiego, czy czeskiego. O ile we wstępie w sposób przeglądowy omówione są najistotniejsze kwestie dotyczące lingwistyki kontrastywnej w szerszym kontekście, to poszczególne artykuły mają na celu ukazanie obecnych tendencji w badaniach kontrastywnych oraz zróżnicowanych metod badawczych. Dlatego też niniejsza publikacja adresowana jest głównie do językoznawców, teoretyków i praktyków lingwistyki kontrastywnej, a także kognitywistów.

"Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa". T. 5

red. Ewa Budzyńska

Rocznik „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa”  nawiązuje do wydawanych przez Śląski Instytut Naukowy „Górnośląskich Studiów Socjologicznych”. W tomie piątym podjęty został problem szeroko pojętych wartości – wartości a etniczność, wartości prospołeczne i ich przemiany, świat wartości w różnych kulturach. „Górnośląskie Studia Socjologiczne. Seria Nowa” - to periodyk adresowany nie tylko do socjologów, lecz także do przedstawicieli innych nauk humanistycznych oraz wszystkich osób zainteresowanych problematyką społeczną.

"Prawne Problemy Górnictwa i Ochrony Środowiska" 2018, nr 1-2

red. Grzegorz Dobrowolski, Małgorzata Piekarska

Tematyka tego numeru obejmuje dość zróżnicowaną problematykę, która przynajmniej po części dotyczy geologii i górnictwa. Jeden z artykułów dotyczy wydobywania kopalin z wód powierzchniowych. Autor wskazuje tu na niekorzystne rozwiązania w tym zakresie, związane z tym, że wydobywający kopaliny z wód powierzchniowych powinien uzyskać zarówno pozwolenie wodnoprawne, jak i koncesję. Kolejny „górniczy” tekst dotyczy ocen oddziaływania przedsięwzięć geologicznych i górniczych na obszary Natura 2000. Warto polecić również tekst o odpowiedzialności za szkody wyrządzone robotami geologicznym niewymagającymi koncesji. Tu Autor ukazuje problemy związane z jej poniesieniem na podstawie Prawa geologicznego i górniczego, występujące wskutek tego, że w przypadku takich robót nie zawsze zespół urządzeń posiada status zakładu górniczego, a podejmowane działania nie są rozumiane jako jego ruch prowadzony przez przedsiębiorcę. Z zakresu szeroko rozumianej ochrony przyrody warto wskazać na trzy artykuły. Pierwszy z nich dotyczy ochrony rezerwatowej w lasach. Ciekawie przedstawia się również tekst poświęcony ewolucji powszechnej ochrony drzew i krzewów spowodowanej radosną twórczością ustawodawcy określaną mianem „Lex Szyszko”. Wreszcie trzeci z artykułów przybliża kwestie związane z kontrolą przestrzegania przepisów na terenie dwóch obszarowych form ochronnych, tj. parku narodowego i rezerwatu przyrody. Przygotowano również sprawozdanie z konferencji pt. „Prawne instrumenty ochrony powietrza”, która odbyła się 20 kwietnia 2018 r., na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Z opracowań ogólnych warto zwrócić uwagę na recenzję monografii zatytułowanej Rozważania o... (Katowice 2018). Tradycyjnie Czytelnik znajdzie w czasopiśmie kolejną część komentarza do ustawy Prawo geologiczne i górnicze. Tym razem do art. 13–17 tego aktu.

"Studia Politicae Universitatis Silesiensis". T. 22

red. Jan Iwanek, Paweł Grzywna, Robert Radek

„Studia Politicae Universitatis Silesiensis” (pod redakcją Jana Iwanka, Pawła Grzywny i Roberta Radka) w roku bieżącym (2018) przyjęły formułę kwartalnika recenzowanego, którego jedyną wersją jest wersja elektroniczna publikowana w dostępie otwartym w Central and Eastern European Online Library (www.ceeol.com) oraz w University of Silesia Press (www.journals.us.edu.pl).   Tom 22 kwartalnika „Studia Politicae Universitatis Silesiensis” (2018) tradycyjnie gromadzi teksty w kilku tematycznych działach. Pierwszy „Teoria polityki i myśl polityczna” zawiera opracowanie autorstwa Macieja Guzego, dotyczące polskiego nacjonalizmu, którego przedstawicielem jest formacja Czarny Blok, oraz artykuł Bartosza Mazurkiewicza przybliżający sylwetkę współczesnego sołtysa-lidera lokalnego. W dziale „Polityka społeczna” kolejne dwa artykuły – pierwszy autorstwa Moniki Zawartki dotyczący polityki senioralnej, drugi – Damiana Mirczaka – przybliżający kwestię rządowych programów mieszkaniowych. W dziale ostatnim „Komunikowanie społeczne i polityczne” Dariusz Krawczyk przedstawia zagadnienie dotyczące pracy oficerów prasowych jednostek policji, z kolei Kinga Oliwia Zdrojewska skupia się na zmianach ustawodawczych w działalności radia w Polsce w związku z akcesją do UE.

"Przekłady Literatur Słowiańskich" 2016. T. 7. Cz. 1: Tłumacze i przekładoznawstwo słowiańskie

red. Bożena Tokarz

Tom 7. część 1 czasopisma „Przekłady Literatur Słowiańskich” poświęcony jest refleksji badaczy i tłumaczy nad przekładem w zakresie literatury i kultury polskiej, słowackiej, słoweńskiej w relacji do literatur chorwackiej, polskiej, serbskiej, słowackiej i słoweńskiej oraz literatur niemieckojęzycznych pogranicza austriacko-słoweńskiego i niemiecko-rumuńskiego. Treść zamieszczonych w nim artykułów tworzy panoramę teoretyczną i historyczną w zakresie dyscypliny, jak również konkretnych praktyk translatorskich. Spojrzenie z tych dwóch perspektyw na jednostkowe rozwiązania tłumaczy lepiej oświetla ich rolę jako pośredników (a czasem inicjatorów stylu i myślenia), decyzje, funkcje i pragmatyczność przekładu. W tym kontekście w tomie skupiono uwagę na takich problemach, jak: dominująca w praktyce i/lub w teorii norma tłumaczenia, określająca poetykę historyczną przekładu; aspekt intertekstualności przekładu, czyli jego istnienie wśród innych utworów tłumaczonych albo w kontekście serii; znajomość oryginału w kręgach artystycznych i intelektualnych kultury przyjmującej oraz wieloaspektowość przekładu artystycznego, związana z jego zapotrzebowaniem rodzimym, a także z preferencjami tłumacza, który może być „ambasadorem” obcości lub jej „legislatorem,” wzbogacając własny warsztat artystyczny i/ lub literaturę docelową. Publikacja adresowana jest do badaczy literatur i kultur słowiańskich (w tym polskiej), studentów oraz do wszystkich zainteresowanych wiedzą o innych kulturach słowiańskich.

Ład społeczny i jego przedstawienia. Księga jubileuszowa Profesora Jacka Wodza

red. Tomasz Nawrocki, Wojciech Świątkiewicz

Prof. zw. dr hab. Jacek Wódz jest wybitnym socjologiem związanym od lat z ośrodkiem katowickim. Niniejszy tom zawiera teksty ofiarowane prof. Jackowi Wodzowi na siedemdziesiątą rocznicę urodzin przez jego przyjaciół, współpracowników i uczniów. W sposób przyjęty w świecie akademickim autorzy oddają hołd wybitnemu socjologowi. W tomie można odnaleźć teksty dotyczące Jubilata, odnoszące się do jego zainteresowań badawczych, czy też podejmujące problemy bliskie jego współpracownikom i wychowankom. Autorami tekstów są nie tylko badacze z katowickiego ośrodka, ale również z Krakowa, Warszawy, Łodzi, Lublina, Rzeszowa i wielu większych lub mniejszych ośrodków naukowych.

Dyskurs i jego odmiany

red. Bożena Witosz, Katarzyna Sujkowska-Sobisz, Ewa Ficek

Publikacja gromadzi teksty przedstawicieli zróżnicowanego pod względem metodologicznym i problemowym nurtu badań nad dyskursem w Polsce. Autorzy poszczególnych artykułów zarówno rozważają istotne zagadnienia teoretyczne, jak i dają obraz różnych odmian dyskursu publicznego, zwłaszcza instytucjonalnych (urzędowy, religijny, edukacyjny, terapeutyczny, turystyczny), wspólnot ideologicznych, etnicznych i kulturowych, oraz bogato reprezentowanego w tomie dyskursu medialnego. Interesująco wypadła – obrana w kilku artykułach – perspektywa oglądu śledząca sposoby aktualizowania tego samego zagadnienia w różnych mediach i przez różne wspólnoty dyskursu. Wiele miejsca w opracowaniu poświęca się problematyce teoretycznej (sposobom podziału przestrzeni komunikacji publicznej, metodom analizy dyskursu czy wreszcie kontekstom badawczym, które metody analizy dyskursu otwierają i z którymi się splatają). Książka zainteresuje nie tylko specjalistów, wywodzących się z różnych środowisk i tradycji badawczych dyskursu, ale wszystkich pragnących pogłębić swą wiedzę o regułach, normach, strategiach komunikacyjnych, którymi kierują się aktorzy dyskursu publicznego.