Przewód pokarmowy a COVID-19. Obserwacje po roku pandemii. Część 1. Pacjenci ze schorzeniami górnego odcinka przewodu pokarmowego

Anita Gąsiorowska

Najczęstsze objawy kliniczne choroby spowodowanej przez koronawirus SARS-CoV-2 (COVID-19) obejmują gorączkę, kaszel, duszność, bóle gardła, bóle mięśni i stawów, dreszcze oraz bóle głowy. W przebiegu COVID-19 stwierdzono także występowanie sympotów ze strony przewodu pokarmowego, takich jak: biegunka, nudności, wymioty, ból brzucha i brak apetytu. Chociaż nie są w pełni poznane mechanizmy odpowiedzialne za rozwój biegunki w COVID-19, obecnie uważa się, że może ona być wynikiem bezpośredniego cytopatycznego działania wirusa oraz odpowiedzi immunologicznej. Dodatkowo po zakażeniu przewodu pokarmowego SARS-CoV-2 u niektórych pacjentów mogą wystąpić zmiany w mikrobiocie jelitowej. W artykule przedstawiono analizę objawów ze strony przewodu pokarmowego, które pojawiają się w przebiegu COVID-19, oraz omówiono zagadnienia związane z ich rozpoznawaniem i leczeniem.

Bezpieczeństwo kardiologiczne stosowania etorykoksybu

Paweł Balsam

Etorykoksyb jest wysoce selektywnym inhibitorem cyklooksygenazy 2 wskazanym w łagodzeniu objawów zapalenia stawów i kości, reumatoidalnego zapalenia stawów oraz bólu i oznak zapalenia związanego z ostrym zapaleniem stawów dnawym. Selektywne niesteroidowe leki przeciwzapalne, takie jak etorykoksyb, powstały w wyniku wysiłków zaprojektowania niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które poprzez mechanizm oszczędzający aktywność cyklooksygenazy 1 zmniejszałyby ryzyko działań niepożądanych w postaci toksyczności żołądkowo-jelitowej. W niniejszej pracy przedstawiono dwa przypadki kliniczne ilustrujące miejsce etorykoksybu w terapii choroby zwyrodnieniowej stawów i reumatoidalnego zapalenia stawów ze szczególnym uwzględnieniem bezpieczeństwa kardiologicznego.

Pikosiarczan sodu czy glikol polietylenowy w przygotowaniu przed planową kolonoskopią w warunkach ambulatoryjnych? Przegląd systematyczny oraz metaanaliza

Michał F. Kamiński

Niniejsze opracowanie stanowi podsumowanie oraz omówienie metaanalizy 16 randomizowanych badań dotyczących porównania skuteczności dwóch środków farmakologicznych (pikosiarczanu sodu z cytrynianem magnezu [SPMC] lub glikolu polietylenowego [PEG]) stosowanych w przygotowaniu jelit przed planowaną kolonoskopią wykonywanych w warunkach ambulatoryjnych u dorosłych pacjentów. Wyniki analizy wykazały przewagę SPMC nad PEG pod względem stopnia oczyszczenia jelita, tolerancji pacjenta oraz częstości występowania działań niepożądanych. Nie wykazano różnic między PEG a SPMC w zakresie wykrywalności polipów i gruczolaków.

Psychologiczne wyzwania i...szanse w czasie pandemii

Michał Lew-Starowicz

Znany ekspert Pan Profesor Michał Lew-Starowicz wypowiada się na temat sytuacji pacjentów psychiatrycznych z zaburzeniami seksualnymi, których źródłem jest lub może być epidemia ze wszystkimi jej konsekwencjami, a także opisuje sytuację osób, par, które charakteryzują się normą psychiczną, a epidemia mogła zmienić ich postawy, zachowania. W wywiadzie pokazany jest także kontekst kulturowy, w którym przyszło nam żyć i który może mieć na nas wpływ. Pan Profesor podzielił się swoimi doświadczeniami klinicznymi w sytuacji, która psychiatrom i seksuologom dostarcza wielu nowych terapeutycznych wyzwań.

Nowoczesne leczenie przeciwzakrzepowe u pacjentów z chorobami miażdżycowymi. Miejsce rywaroksabanu w aktualnych wytycznych oraz codziennej praktyce klinicznej

Konrad Stępień, Grzegorz Gajos

Choroba układu sercowo-naczyniowego na podłożu miażdżycy (ASCVD, atherosclerotic cardiovascular disease), która obejmuje chorobę wieńcową, chorobę naczyń mózgowych oraz chorobę tętnic obwodowych, wiąże się z wysoką zachorowalnością, śmiertelnością i kosztochłonnością w aspekcie populacyjnym. Monoterapia przeciwpłytkowa była od dawna podstawą leczenia przeciwzakrzepowego w profilaktyce pierwotnej i wtórnej incydentów w ASCVD. Ostatnie randomizowane badania pokazały zalety i efektywność strategii dwukierunkowego hamowania w przewlekłej ASCVD. Kwas acetylosalicylowy i mała dawka rywaroksabanu zastosowane w skojarzeniu działają synergistycznie i stanowią atrakcyjną opcję terapeutyczną u wybranych grup pacjentów.

Tamsulosyna i solifenacyna jako forma leczenia skojarzonego pacjentów z objawami ze strony dolnych dróg moczowych - wskazania oparte na zasadach evidence-based medicine oraz praktycznych doświadczeniach

Piotr Zapała

Leczenie skojarzone tamsulosyną i solifenacyną jest jednym z częściej stosowanych skojarzeń lekowych u pacjentów z nasilonymi objawami z dolnych dróg moczowych w fazie napełniania. Objawy takie mogą mieć charakter wtórny do przeszkody podpęcherzowej, ale mogą być również patofizjologicznie niezależne od łagodnego rozrostu stercza. Duoterapia tamsulosyną i solifenacyną wydaje się leczeniem bezpiecznym, a z perspektywy klinicznej kluczowa pozostaje selekcja pacjenta, który odniesie największą korzyść z takiego leczenia.

Problem oporności farmakokinetycznej na ASA

Magdalena Rudnicka

Kwas acetylosalicylowy (ASA) jest podstawowym lekiem przeciwpłytkowym, jednak zaburzenie procesów farmakokinetycznych na etapie wchłaniania może prowadzić do wystąpienia oporności farmakokinetycznej na ASA. Skutkiem tego jest niepełne hamowanie agregacji i zwiększone ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych. Zjawisko oporności częściej dotyczy pacjentów otyłych, chorych na cukrzycę czy starszych. Jednym ze sposobów przełamywania oporności farmakokinetycznej może być zastosowanie tabletki o natychmiastowym uwalnianiu oraz dodanie substancji, które przyspieszają wchłanianie, takich jak glicyna. Glicyna ponadto ma działanie przeciwzapalne, immunomodulujące i cytoprotekcyjne, co może ograniczać uszkodzenia przewodu pokarmowego związane z terapią ASA. Badania kliniczne wskazują, że suplementacja glicyną może zmniejszać ryzyko wystąpienia choroby sercowo-naczyniowej u pacjentów z zespołem metabolicznym. Zatem u osób z populacji geriatrycznej, otyłych czy chorych na cukrzycę zastosowanie postaci o natychmiastowym uwalnianiu z dodatkiem glicyny może okazać się skuteczną opcją leczenia przeciwpłytkowego.

Przewód pokarmowy a COVID-19 ze szczególnym uwzględnieniem zaburzeń czynnościowych - obserwacje po 2 latach pandemii

Karolina Radwan, Piotr Radwan

Infekcje SARS-CoV-2 często przebiegają z symptomami gastroenterologicznymi, co stanowi duże wyzwanie terapeutyczne. W świetle ponad 2-letnich doświadczeń z pandemią wiadomo również, że po przechorowaniu objawowego COVID-19 i wyeliminowaniu wirusa znacznie wzrasta ryzyko rozwoju zespołu post-COVID, którego dominujący element mogą stanowić zaburzenia czynnościowe przewodu pokarmowego. Obserwuje się także wyraźną tendencję do istotnego zaostrzania symptomów zespołu jelita nadwrażliwego i dyspepsji czynnościowej zdiagnozowanych w okresie przedpandemicznym. Ważny filar opieki nad pacjentami ambulatoryjnymi stanowi telemedycyna zorientowana na rzetelny wywiad z uwzględnieniem ewentualnych objawów alarmujących. W leczeniu zaburzeń czynnościowych przewodu pokarmowego w dobie pandemii zaleca się leki o udowodnionej skuteczności i wysokim profilu bezpieczeństwa, w tym leki spazmolityczne i prokinetyki.