Ku Gwiazdom

Antologia Polskiej Fantastyki Naukowej

Utwory zaprezentowane w antologii "Ku gwiazdom..." czerpią inspirację z literackiego dziedzictwa Stanisława Lema, rzeczywiście sięgając ku gwiazdom, a przede wszystkim ku zrozumieniu człowieka i jego miejsca we Wszechświecie. Cyklicznemu konkursowi, którego pierwszą edycję wieńczy niniejsza publikacja Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej, przyświeca idea dbałości o założenia gatunku, którego fundamentami są wiedza naukowa, obowiązujące prawa, teorie i prognozy naukowe oraz ich logiczne rozwinięcie. Wierzymy, że zainaugurowana seria wydawnicza pozwoli nam wesprzeć literacką tradycję, rozwój i popularyzację wyjątkowego gatunku, jakim jest science fiction. "Nie wszystko i nie wszędzie jest dla nas", napisał Stanisław Lem w "Niezwyciężonym". Zawsze jednak możemy spróbować dotrzeć tam dzięki wyobraźni. Zbiór "Ku gwiazdom. Antologia polskiej fantastyki naukowej 2021" to zwieńczenie jednego z najważniejszych projektów Polskiej Fundacji Fantastyki Naukowej: ogólnopolskiego konkursu na opowiadanie science fiction, zorganizowanego dla autorów przed debiutem książkowym. Jury złożone z literaturoznawców oraz przedstawicieli różnych dyscyplin naukowych wyłoniło pięciu laureatów, których teksty znalazły się w publikacji. Jednak, choć to jej szczególny element i powód powstania, antologia nie składa się wyłącznie z opowiadań wybranych z niemal stu siedemdziesięciu nadesłanych na konkurs tekstów. Aby zarówno dbać o popularyzację i istotę gatunku, jak i zapewnić początkującym twórcom należyte wsparcie, w zbiorze znalazły się również wyselekcjonowane opowiadania bardziej znanych twórców science fiction. Dodatkowo, aby antologia w komplementarny sposób, w duchu myśli i twórczości Stanisława Lema, łączyła fantastykę i naukę, w skład tekstów antologii włączone zostały popularnonaukowe felietony oraz przedmowy autorstwa dr Marcina Kowalczyka, literaturoznawcy, oraz dr hab. Grzegorz Brony, byłego prezesa Polskiej Agencji Kosmicznej. Całość została przygotowana w ścisłej współpracy Fundacji oraz Wydawnictwa IX. Autorzy: Bartek Biedrzycki, Grzegorz Brona, Dorota Dobrzyńska, Łukasz Marek Fiema, Adam Groth, Wojciech Gunia, Marta Kładź-Kocot, Michał Kłodawski, Marcin Kowalczyk, Marta Magdalena Lasik, Mikołaj Maria Manicki, Marcin Mazur, Kamil Muzyka, Marcin Przybyłek, Grzegorz Rogaczewski, Andrzej Zimniak

Zaginiony stradivarius

John M. Falkner

Zaginiony stradivarius (1895 r.) bywa czasami określany jako książka M.R. Jamesa, której ten nigdy nie napisał. Porównanie to jednak nie deprecjonuje wartości utworu Falknera, w którym młody arystokrata, John Maltravers, odnajduje skrzypce Stradivariusa ukryte w pokojach w Magdalen College w Oksfordzie. Ich poprzedni właściciel, okultysta Adrian Temple, starał się zrealizować Visio Malefica, wizję absolutnego zła. Potęgująca się obsesja bohatera na punkcie skrzypiec i historii czarnego maga prowadzi go w coraz mroczniejsze rejony życia i wyobraźni. Skrótowy opis fabuły niech jednak nie będzie mylący dla współczesnego czytelnika. Bohaterowie opowieści przedstawieni są w bardzo realistyczny sposób, a ich zachowania cechuje wiarygodność w stosunku do zaistniałych sytuacji niesamowitych. Poruszona tematyka zła stanowi z kolei ambitne wyzwanie intelektualne. Duża część narracji opiera się na mistycznej filozofii neoplatońskiej, a Falkner porusza w interesujący sposób popularne w XIX wieku zagadnienia, jak choćby związek między pięknem a moralnością, znany z powieści Oscara Wilde'a Portret Doriana Graya. Co bardzo istotne, kluczowym elementem fabuły jest muzyka, traktowana nie tylko jako matematyczna harmonia dźwięków, ale raczej jako droga do otwarcia pomostu między światem realnym a nadprzyrodzonym. Zaginiony stradivarius to taka właśnie zapomniana perełka, której przypomnienie jest co najmniej potrzebne. Ten utwór potrafi zadziwić nawet bardzo obeznanego z klasyczną grozą czytelnika. Piotr Borowiec

Niejasne spektakle

Dawid Kain

Sekret udanej iluzji tkwi w umiejętnym odwracaniu uwagi publiczności. Najważniejsze jest zawsze to, czego nie widzimy. Nim zwykła sztuczka stanie się prawdziwą magią, należy zakulisowo doprowadzić ją do perfekcji. Od czego jednak próbuje odwracać naszą uwagę tak zwane życie? Jakie metafizyczne manipulacje rozgrywają się tuż obok, za kurtyną rzeczywistości? Oto twój bilet wstępu na cykl przedziwnych widowisk, o których wiedzą nieliczni. Głos płynący z ciemności zaprasza na "Niejasne Spektakle".

Mené-Mené-Thekel-Upharisim!... Quasi una fantasia

Tadeusz, Miciński

Mene-Mene-Thekel-Upharisim jest powieścią niezwyczajną i niekonwencjonalną, pisaną z jednej strony jako pamiętnik, z drugiej zaś jako pełen fantazji twór nieposiadający w sobie nic z realności. Jej wyjątkowość polega jednak nie tylko na tym, że stanowi swoisty ewenement wśród wszystkich powieści młodopolskich, ale przede wszystkim na tym, że szczegółowo rozwija problem osobowości głównego bohatera. Miciński mieszcząc w powieści marzenia, urojenia, fantazje czy też wizje senne, płynnie przeistaczające się w rzeczywistość, która również, mając podłoże halucynacyjne, nie stanowi realnego bytu, powoduje, że utwór nabiera cech specyficznych dla zespołu zjawisk określanych ogólnie jako oniryczne lub wręcz parapsychologiczne. Powieść natomiast poprzez swoją strukturalną i fabularną mglistość nabiera właściwości typowych dla koncepcji czerpiących z tendencji surrealistycznych. Poruszając się w niej bez "ingerencji trzeźwego, obserwującego narratora", możemy w zupełności stwierdzić, iż jest ona pełną wizyjności fantazją powieściową. Pozorny chaos, który zatem może się rodzić w naszym umyśle przy pobieżnej lekturze tego utworu, okazuje się być wyłącznie iluzorycznym, gdy wnikniemy głębiej w jego treść i poznamy kompozycję. Wojciech Kowalewski

Powrót

Wojciech, Gunia

Wznowienie kultowego, pierwszego powojennego zbioru opowiadań weird fiction w Polsce. Wydanie zawiera dodatkowy tekst Ogród, nocne niebo. Oto nadchodzi wielki finał, wieńczący dzieło danse macabre, gdzie pośród szarpania i kotłowania rozpadają się ludzkie formy, zlewając się we wrzącą, broczącą krwią, poskręcaną kupę mięsa i żył. Łapiemy cuchnące czerwonym odorem powietrze, mokrzy od lepkiego, wstrętnego potu. Z góry wszystko dobrze widać, obserwujemy zastygłą publiczność, której zapadająca nad sceną cisza i gasnące powoli światła nie mogą wyrwać z odrętwienia. Dopiero opadnięcie czarnej jak noc kurtyny wybudza ich z letargu. Opowiadania Wojciecha Guni czyta się, jakby były efektem tajnej współpracy Brunona Schulza, Franza Kafki i Thomasa Ligottiego. To nastrojowa proza skupiona na sprawach ostatecznych. Dawid Kain - prozaik, tłumacz Wojciech Gunia to twórca świadomy. W Polsce dawno nie było literatury grozy o takim potencjale intelektualnym, o tak niebanalnym podejściu do języka. Zbiór "Powrót" powinien być wydarzeniem wśród wielbicieli niesamowitości metafizycznej. Mateusz Kopacz - tłumacz, redaktor portalu "hplovecraft.pl" Cóż za kosmiczna afera! Jak niebywałe pisarskie ambicje! Co za styl! Zaprawdę, powiadam wam: sięgając po "Powrót" Wojciecha Guni, pakujecie się w poezję, metafizykę i grozę. Nie mówcie, że nie ostrzegałem. Jakub Winiarski - pisarz, nauczyciel pisania, red. nacz. "Nowej Fantastyki" w latach 2010-2013

Ziemia nieświęta

Grzegorz, Gajek

Do pewnego offowego klubu w Warszawie przyjeżdża tajemniczy, otoczony niemalże kultową czcią bluesman - Desmond Mack znany również jako Shaman. A blues, jak wiadomo, budzi duchy. Duchy Powstania Warszawskiego, a także inne, jeszcze starsze i mroczniejsze. Bo historia - o czym przekona się trójka młodych, pozornie niczym się nie wyróżniających mieszkańców stolicy - lubi się powtarzać. Przybycie Macka stanowi początek cyklicznego rytuału, w którym odbijają się echa tragicznego życia i śmierci jednego z najważniejszych poetów pokolenia Kolumbów. Nasza rzeczywistość nie jest bowiem tak bardzo zrównoważona, jakbyśmy chcieli, a zaświaty wcale nie tak dalekie, jak nam się wydaje. Boski porządek na pajęczynie życia próbują utrzymywać tak zwani witchdoctorzy, ale nawet oni mogą się okazać zbyt słabi, aby stawić czoła temu, co nadchodzi. Najnowsza powieść Grzegorza Gajka to mocny thriller z elementami dark fantasy, osadzony zarówno we współczesnej jak i ogarniętej pożogą wojny Warszawie. Nie brakuje w nim nawiązań do klasyki literatury wojennej jak i współczesnej literatury grozy, m.in. Stephena Kinga czy Clive'a Barkera. Szkatułkowa kompozycja książki przeprowadza czytelnika przez kilka misternie ze sobą połączonych poziomów fabularnych, potęgując wydźwięk ciążącego nad bohaterami fatum. Z kolei niezwykle barwna wizja przenikających się ze sobą rzeczywistości intensywnie oddziałuje na wyobraźnię czytelnika ceniącego sobie tajemniczy, a jednocześnie melancholijny urok mrocznej fantastyki. To opowieść o nas, o Warszawie, o Polsce. W długim cieniu Powstania Warszawskiego.

Otwieram oczy

Szymon, Majcherowicz

"Otwieram oczy" to zbiór czterech opowiadań, których wspólnym mianownikiem jest perspektywa bohatera dotkniętego traumą. Środki wyrazu właściwe konwencji grozy służą tu jako narzędzie umożliwiające artystyczną eksplorację stanu posttraumatycznego, w przypadku którego osiowym doświadczeniem jest lęk, a towarzyszącymi objawami zaburzenia percepcji. Autor porusza się w obszarze grozy odczarowanej, pozbawionej oczywistego pierwiastka nadprzyrodzonego. Źródłem koszmaru jest więc podświadomość, sfera wyparcia i wewnętrznego konfliktu. Centralnym zagadnieniem zaś są powracające pytania o granice między normalnością a chorobą oraz między realnością a iluzją.

Alazza

Cezary Czyżewski

Tadeusz Siekierski, fizyk, zostaje przypadkowo wciągnięty przez swojego kolegę policjanta w sprawę z pozoru czysto kryminalną - zabójstwo mężczyzny na jednym z bydgoskich osiedli. Historia zaczyna się jednak komplikować, gdy okazuje się, iż sprawca niekoniecznie musi być człowiekiem. Trzeźwo myślący Siekierski przekonuje się, że otaczający go świat, to nie tylko dająca się potwierdzić naukowo zjawiska fizyczne... Opowieść pełna tajemnic, sił potężniejszych niż ludzkość i magii, czającej się w zaułkach Bydgoszczy. Znakomicie napisana i świetnie się czytająca rozrywkowa mieszanka horroru i urban fantasy. [...] "Alazza" to bardzo przyjemne zaskoczenie i czekam na więcej. Rafał Galfryd Głuchowski [...] lektura sprawia sporo frajdy, a o to przecież chodzi. Pochłonąłem ją w parę godzin i był to czas naprawdę przyjemnie spędzony. Przemysław Mrówka, Gildia.pl Jak na debiut Czyżewskiego, "Alazza" jest dobrą powieścią. Dlatego jeśli lubicie historie kryminalne z wątkami nadprzyrodzonymi, okraszone szczyptą humoru ta książka jest właśnie dla Was. Magdalena Paluch, Grozownia