WĘGRY KONTRA EUROPA - e-book Pakiet 2 książek

Bogdan Góralczyk, Stanisław Parzymies

1) Węgierski syndrom: Trianon Opisywane tutaj, tak bardzo różniące się między sobą węgierskie władze i reżimy w ostatnim półtora stuleciu odmiennie interpretowały interesy państwa i jego rację stanu. Najczęściej robiły to z konieczności opartej na związku z innymi, silniejszymi graczami, zmuszającymi Węgrów do podporządkowania się. Podejście do Trianon polegające na wyrażaniu protestu przeciwko dyktatowi mocarstw jest tu symboliczne. W epoce Horthyego postawiono je na samym piedestale jako najważniejszy priorytet całej polityki państwa, wręcz rację stanu. Potem natomiast, w czasach dyktatury i realnego socjalizmu, z powodów ideologicznych i pod naciskiem Wielkiego Brata z Moskwy zupełnie zdjęto to bolesne zagadnienie z porządku dnia.     Dopiero wraz z Systemem Orbána wahadło wróciło do wyjściowego, przedwojennego stanu (nawet jeśli nie tak mocno i wyraziście jak poprzednio). W kwestii odpowiedzialności za Trianon ścierają się na Węgrzech i w całej węgierskiej diasporze dwie zupełnie odmienne koncepcje i szkoły myślenia. Pierwsza, popularna w epoce Horthyego, która teraz z całą mocą powróciła do oficjalnego dyskursu, mówi o dyktacie mocarstw i wynikającej stąd klęsce Węgrów, poszatkowanych i poćwiartowanych z woli obcych…. Natomiast koncepcja druga doszukuje się przyczyn tej klęski nie tyle u innych, co przede wszystkim u siebie.   Prof. Bogdan Góralczyk politolog i sinolog z wykształcenia, hungarysta z zamiłowania. Profesor i dyrektor Centrum Europejskiego Uniwersytetu Warszawskiego w kadencji 2016–2020. Były ambasador w państwach Azji Południowo-Wschodniej. W latach 1991–1998 przebywał na placówce na Węgrzech. Efektem tego pobytu była książka wydana po polsku i węgiersku. Jest mocno po-wiązany z Węgrami, gdzie często i regularnie jeździ, a także pojawia się na konferencjach i w tamtejszych mediach. Bardzo dużo publikuje, specjalizując się – oprócz węgierskiej – w tematyce azjatyckiej, a zwłaszcza Chin, oraz międzynarodowej i globalnej, w tym kwestiach nowego ładu światowego i wyzwań globalnych. Ostatnio w Wydawnictwie Akademickim DIALOG wydał obszerny tom Wielki Renesans. Chińska transformacja i jej konsekwencje (Warszawa 2018). Niniejsza praca powstała na stulecie podpisania, tak bolesnego dla Węgrów, traktatu z Trianon (1920).   2) Stosunki międzynarodowe w Europie 1945-2019 Druga wojna światowa w sposób zasadniczy zmieniła układ sił w świecie w porównaniu z sytuacją sprzed 1939 roku. W stosunkach międzynarodowych zakończył się okres dominacji mocarstw europejskich na korzyść dwóch supermocarstw, Stanów Zjednoczonych i Związku Radzieckiego. Zimna wojna między nimi doprowadziła do podziału Europy na dwa wrogie sobie bloki państw. Odprężenie w Europie w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych XX wieku, którego przejawem była Konferencja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie, wniosło nową jakość do stosunków międzynarodowych na kontynencie europejskim. Ale dopiero osłabienie systemu totalitarnego w Związku Radzieckim i w krajach satelickich – ze względu na jego niereformowalność i niepowodzenie w rywalizacji z systemem zachodnim w sferach gospodarczej i militarnej, czego przejawem była transformacja demokratyczna w Polsce i w innych krajach Europy Środkowej oraz zburzenie muru berlińskiego w 1989 r. – otworzyło drogę do zjednoczenia Europy. Otwarcie na wschód zadeklarowały Rada Europy, Unia Europejska oraz Sojusz Północnoatlantycki. Przełomowym momentem w historii Europy było rozszerzenie 1 maja 2004 r. Unii Europejskiej o dziesięć państw, z których siedem to państwa Europy Środkowej. W ten sposób zakończył się pojałtański podział Europy.   Ostatnie dziesięć lat w historii Europy, które zamyka rok 2019, możemy nazwać dekadą kryzysów. W 2008 r. Rosja, łamiąc swoje zobowiązania międzynarodowe wynikające z Karty Narodów Zjednoczonych, Aktu Końcowego KBWE i innych porozumień międzynarodowych, dokonała agresji przeciwko Gruzji, a w 2014 r. anektowała ukraiński Krym i wznieciła rebelię we wschodniej Ukrainie. Agresywne działania Rosji wobec jej sąsiadów doprowadziły do zwiększenia obecności sił NATO w Europie Środkowej. Działania o charakterze gospodarczym i propagandowym godzące w interesy Unii Europejskiej podejmuje Chińska Republika Ludowa. Unia Europejska natomiast znalazła się w kryzysie egzystencjalnym o charakterze ekonomicznym, uchodźczym, związanym z nasileniem tendencji eurosceptycznych, populistycznych i nacjonalistycznych w państwach członkowskich. Czynnikiem osłabiającym Unię Europejską była zapowiedź brexitu. Od trzydziestu lat jesteśmy świadkami kształtowania się w Europie nowego porządku międzynarodowego. Jeśli zmiany polityczne dotyczące przyszłego kształtu integracji europejskiej rozłożone muszą być na lata, to niezbędne rozwiązania gospodarcze i społeczne powinny być wdrażane jak najszybciej. W niniejszej książce zostały poddane analizie najważniejsze kwestie z historii stosunków międzynarodowych, które w omawianym okresie w decydującej mierze determinowały sytuację w Europie. Prof. dr hab. Stanisław Parzymies (ur. 1938) jest emerytowanym profesorem Uniwersytetu Warszawskiego. Jego zainteresowania badawcze i dydaktyczne dotyczą historii stosunków międzynarodowych, polityki zagranicznej Francji, zagadnień instytucjonalnych, politycznych i obronnych integracji europejskiej oraz prawa dyplomatycznego. Jest autorem, współautorem i redaktorem naukowym wielu książek oraz artykułów naukowych publikowanych w Polsce i za granicą.  

Słownik mitologii hinduskiej

Opracowanie zbiorowe

Słownik niniejszy jest pierwszą publikacją w języku polskim omawiającą najważniejsze - zdaniem autorów - terminy i postacie mitologii hinduizmu, tzn. tej dominującej na obszarze Indii historycznych (Indie, Bangladesz, Pakistan, Nepal, Cejlon) kultury (nie tylko religii w naszym dzisiejszym rozumieniu tego słowa), którą sami hindusi nazywają "odwieczną normą" (sanatanadharma). Istotną innowacją w porównaniu z innymi publikacjami tego typu są materiały mitologii lokalnej, przede wszystkim dwu krain Indii o najbogatszej kulturze: Bengalu i Ta-milnadu. Tu należy wspomnieć o tym, że mitologia indyjska, nie tylko hinduska, jest czymś całkowicie żywym, ściśle związanym z życiem codziennym: praktykami rytualnymi, pracami, troskami i radościami ludzi. Stanowi więc, bardzo ważny element kultury współczesnej.

Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela. Od Ziemi Świętej do ojczyzny

Sand Shlomo

Kiedy i jak wynaleziono Ziemię Izraela to kontynuacja fascynującej i kontrowersyjnej książki Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski, w której profesor Shlomo Sand rozwija zarysowane wcześniej wątki i daje wykład na temat historii Ziemi Izraela. Samo pojęcie Ziemia Izraela kryje w sobie pewną tajemnicę za sprawą jakiej alchemii biblijna Ziemia Święta przekształciła się w nowożytną ojczyznę, z obywatelami, instytucjami politycznymi, granicami i armią służącą do ich obrony? Profesor Shlomo Sand zdekonstruował już mit wiecznego istnienia narodu żydowskiego, teraz zaś czyni to samo z legendami dławiącymi państwo Izrael, biorąc pod lupę tajemnicze, święte terytorium, ową Ziemię Obiecaną, do której Naród Wybrany ma mieć niezbywalne prawo. Czy pojęcie ojczyzny występuje już w Biblii i w Talmudzie? Czy wyznawcy religii mojżeszowej zawsze pragnęli żyć na Bliskim Wschodzie? Jak wyjaśnić fakt, że dziś większość ich potomków wcale nie ma ochoty tam mieszkać? I w końcu jak się ma sprawa z nieżydowskimi mieszkańcami tych ziem mają prawo na niej żyć czy nie? Shlomo Sand, profesor historii na uniwersytecie w Tel Awiwie, urodził się w Linzu (Austria) w 1946 roku. Zajmuje się przede wszystkim historią idei oraz rolą myśli narodowej w budowie państw. W Polsce ukazały się dotychczas jego dwie najbardziej znane książki Kiedy i jak wynaleziono naród żydowski oraz Dlaczego przestałem być Żydem. Spojrzenie Izraelczyka.

Europa - skok w nieznane

Victoria Martín de la Torre

Europa – skok w nieznane to opowieść o dekadzie (1948–1957), w czasie której narodziły się Wspólnoty Europejskie, z czasem przekształcone w Unię Europejską. Nie jest to jednak „kolejna książka o Unii, prawie unijnym i traktatach europejskich”, których znajdziemy na rynku mnóstwo. To książka pełna faktów, ale przede wszystkim napisana z pasją. To historia przelana na papier lekkim piórem autorki, która przed rozpoczęciem pracy w instytucjach unijnych zdobywała szlify dziennikarskie m.in. w tygodniku „Tiempo”. Europa – skok… to przede wszystkim książka, która w ciekawym, miejscami zabawnym stylu ukazuje sylwetki „ojców założycieli” UE (Jeana Monneta, Roberta Schumana, Konrada Adenauera, Alcide’a De Gasperi, Paula-Henriego Spaaka). Przytacza prawdziwe dialogi i sytuacje, które często są kluczem do zrozumienia, w jaki sposób i dlaczego podejmowano wówczas decyzje, które dziś mają wpływ na życie 500 milionów Europejczyków.   Autorka łączy w swej pracy lekki, przystępny język z mocnym trzymaniem się faktów historycznych i zapisków archiwalnych. Nie ma tu miejsca na fantazję – ale Victoria Martin de la Torre potrafi przedstawić genezę Unii tak, że żadne „upiększenie” nie jest potrzebne. Ogromną wartością książki są liczne wywiady, które autorka przeprowadziła z osobami znającymi bezpośrednio jej bohaterów – z rodzinami, współpracownikami, doradcami.   Victoria Martín de la Torre (ur. 1973 w Madrycie) od 2008 roku pracuje jako doradczyni do spraw komunikacji Grupy Socjalistów i Demokratów w Parlamencie Europejskim. Uzyskała tytuł magistra dziennikarstwa na Uniwersytecie Columbia w Nowym Jorku (Stypendium Fulbrighta, 1999) i magistra polityki europejskiej w Kolegium Europejskim w Brugii. Przed rozpoczęciem pracy w Brukseli była dziennikarką tygodnika „Tiempo”. W 2007 roku w oficynie Barrabes ukazała się jej pierwsza książka, Viaje a la ciudad de Belén („Podróż do miasta Betlejem”). W 2009 roku założyła stowarzyszenie Forum Abrahama dla Dialogu Międzykulturowego i Międzyreligijnego, którego jest prezeską.   Potrzebujemy przekonującej opowieści o tym, jak to się stało, że powstała Unia Europejska, dlaczego jej powstanie zmieniło historię Europy i dlaczego jest takie ważne, abyśmy jej nie stracili – przez głupotę polityczną, czy przez przypadek. Książka Victorii daje nam taką opowieść. Jest ona napisana rzetelnie, na podstawie faktów, ale nie jest to książka, która chciałaby stać się jednym z wielu zakurzonych tomów w bibliotekach. Prof. Danuta Hübner   Są takie książki, które mają swój smak, od samego początku aż do ostatniej strony – i to jest jedna z nich. A porusza ona dość surowy temat – narodzin Wspólnot Europejskich. Na pierwszy rzut oka nie jest to tematyka atrakcyjna czy szczególnie pociągająca. Ale oto wkracza talent autorki – tak ogromny, że ta książka to prawdziwa perełka, dopieszczona w najdrobniejszych szczegółach, którą czyta się niczym powieść pełną zwrotów akcji. Michel Theys, „Bulletin Quotidien Europe”

Zrozumieć Iran. Ze studiów nad literaturą perską

Maria Składankowa

Książka jest poświęcona dziejom kształtowania się niepowtarzalnego fenomenu, jakim jest współczesny światopogląd Irańczyków. Od starożytności po czasy najnowsze literatura dokumentuje ten proces. Wywiera ona też decydujący wpływ na rozumienie przez mieszkańców Iranu własnej historii i roli w świecie oraz na ich system wartości. Propaganda wykorzystywała przez wieki te możliwości oddziaływania literackich form. Nawiązując do tych zjawisk, Autorka ukazuje trwałość perskich paradygmatów wyobraźni przejawiających się tak w treści, jak i w formie literackich dzieł różnych okresów. Książka zawiera rezultaty najnowszych badań Marii Składankowej nad literaturą perską.

The Council of Lithuanian Jews 1623-1764

Anna Michałowska-Mycielska

The Council of Lithuanian Jews (Lithuanian Vaad) was the central representative organ of the Jews in the Grand Duchy of Lithuania. It operated for nearly one and a half centuries (1623-1764), touching all spheres of the Jewish community's life. It undertook important initiatives for the benefit of its constituency at diets and dietines (legislative assemblies of the nobility), at the courts of the King and important magnates, and in non-Jewish courts of law. This book discusses the Council's activities in the context of processes and phenomena present in Jewish society of the time, illustrating the life of Lithuanian Jewry as a separate estate guided by a common sense of identity transcending local affiliation.

Deportowani do ZSRS. Relacje ofiar gułagu

Praca zbiorowa

Od 1939 roku do połowy lat 50. XX w. około miliona Europejczyków zostało wywiezionych w głąb ZSRS część do obozów pracy, inni do rozrzuconych po pustkowiach specjalnych wiosek tysiące kilometrów od ojczyzny i domu. To właśnie o tej części historii przez wiele lat skrywanej, a i teraz nie do końca znanej opowiada ta książka, złożona z opowieści ofiar sowieckich zsyłek. W poszukiwaniu relacji ostatnich żyjących świadków historycy współtworzący tę książkę przemierzyli niezliczone szlaki Europy, Rosji i Kazachstanu. Zebrane przez nich historie pozwalają dostrzec, jak złożonym przeżyciem była deportacja: gwałtowne załamanie dotychczasowego życia, cierpienie, skrajne emocje, ból rozpaczy i przebłyski nadziei, w końcu życie na nowym miejscu - próby przystosowania się i oporu. Utkany ze świadectw ofiar wyjątkowy materiał historyczny jest nieodzownym wkładem w studia nad stalinowskimi deportacjami. Wraz z multimedialną stroną www.gulagmemories.eu przybliża historię czystek i wywózek, wspólną wszystkim Europejczykom zostawionym na pastwę Związku Sowieckiego. Deportowani do ZSRS. Relacje ofiar gułagu jest pracą zbiorową pod redakcją Alaina Bluma, Marty Craveri i Valérie Nivelon, przy współpracy Mirela Banicy, Juliette Denis, Marca Elie, Catherine Gousseff, Malte Griesse, Emilii Koustovej, Anne-Marie Losonczy, Jurgity Mačiulyté, Françoise Mayer, Agnieszki Niewiedział i Isabelle Ohayon.

70 lat Chińskiej Republiki Ludowej w ujęciu interdyscyplinarnym

praca zbiorowa

Siedem dekad po utworzeniu Chińskiej Republiki Ludowej państwo to dysponuje coraz większą swobodą w dążeniu do realizacji własnych celów i działania nie według narzuconych z zewnątrz, ale samodzielnie wytyczonych reguł. Celem niniejszego opracowania jest odpowiedź na pytanie o charakter tych dążeń oraz metody ich realizacji. Czytelnik ma tu sposobność zapoznania się rozmaitymi spojrzeniami na historię i kondycję współczesnych Chin, przyporządkowanymi do trzech kategorii: polityki, ekonomii i kultury. O wartości poszczególnych rozdziałów stanowi wielowymiarowy opis złożonej rzeczywistości, pozwalający na zapowiedziane tytułem „interdyscyplinarne” poznanie Chin i ich roli we współczesnym świecie. Monografia zawiera 15 artykułów podzielonych na grupy tematyczne – m.in. analizę wyjątkowej specyfiki chińskiego systemu politycznego autorstwa prof. Bogdana Góralczyka.   Monografia 70 lat Chińskiej Republiki Ludowej w ujęciu interdyscyplinarnym pod redakcją Hanny Kupś, Macieja Szatkowskiego oraz Michała Dahla jest publikacją ambitną i interesującą. Jej największą zaletą jest nie tylko tytułowa, ale autentyczna interdyscyplinarność. Teksty w niej zawarte obejmują tematykę polityczną, ekonomiczną i kulturową. Redaktorom udało się nie tylko zachować równowagę między poszczególnymi częściami monografii, ale również, co nie mniej ważne, zadbać o ich wzajemnie komplementarny charakter. Warto też zauważyć, że w kontekście postępujących przemian w ChRL (centralizacja władzy, zwrot od pragmatyzmu do ideologizacji w polityce, rosnące napięcia tak wewnątrz państwa, jak i w kontaktach z sąsiadami czy szerzej otoczeniem międzynarodowym) praca ta jest pozycją bardzo na czasie, podsumowującą przemiany ostatnich dekad i stanowiącą dobry punkt wyjścia do analiz bieżących i na przyszłość. Tym samym może być wartościowym materiałem dla studentów, uzupełniającym literaturę do zajęć poświęconych współczesnym Chinom, jak również dla bardziej zaawansowanych badaczy, zainteresowanych wyjściem poza własny obszar badań odnośnie Chin w poszukiwaniu inspiracji na polu innych dyscyplin naukowych. Z recenzji dra hab. Krzysztofa Kozłowskiego, prof. SGH