Wojny w Liberii i Sierra Leone (1989-2002) Geneza, przebieg i następstwa

Krzysztof Trzciński

Jest to studium wojny w Afryce Subsaharyjskiej na przykładzie Liberii i Sierra Leone - krajów, w których świadomość społeczna mieszkańców jest skupiona na wspólnotach lokalnych. Praca ukazuje mechanizm powstania lokalnej rebelii i jej przerodzenia się w konflikt międzynarodowy, zagrażający bezpieczeństwu całego regionu. Podejmuje też problem wojen „na zamówienie”, które wybuchają często w wyniku antagonizmów dzielących przywódców państw lub grup rządzących i prowadzą do rozkładu państwa. Uczestnicy wojen eksploatują bogactwa naturalne, by wymienić je na broń, co powoduje przedłużanie się walk. Zakończenie wojen jest niezwykle trudne, stąd też pojawia się konieczność podejmowania międzynarodowych działań mediacyjnych i organizowania interwencji humanitarnych. Konflikty w Liberii i Sierre Leone charakteryzują się wyjątkowym okrucieństwem.

Księżyc nad Fuzhou. Wiersze z epoki Tang

Opracowanie zbiorowe

Wszystkie wiersze zamieszczone w tym zbiorku pochodzą z okresu panowania dynastii Tang (618−906) i powstały między VII a IX wiekiem. Odległe od nas o ponad tysiąc lat i tysiące kilometrów, pozostają jednak żywe i zrozumiałe w swoich emocjach i obrazach, nic więc dziwnego, że weszły do kanonu literatury światowej. Panowanie Tangów to czas imponującego rozkwitu kultury chińskiej i równie wspaniałego rozkwitu typu poezji określanej po chińsku jako shi. Wtedy pisali dwaj poeci uznawani za największych w całej historii Chin: Li Bai, nazywany „nieśmiertelnym zesłanym na ziemię” i Du Fu, określany mianem „poety-kronikarza”. Mówiąc o najlepszych poetach tangowskich, nie sposób też pominąć Wang Weia, zwanego „patriarchą buddyzmu chan w poezji”. Poza trójką największych, znalazły się tu także wiersze m.in. Li He, zwanego „demonicznym talentem”, oraz wybitnego pisarza i myśliciela Han Yu. Najmniej znane i rzadziej pojawiające się w antologiach są wiersze Meng Jiao, zebrane w serię Jesienne uczucia - wstrząsające jako opis grozy towarzyszącej starości i chorobie, a jednocześnie zdumiewająco nowoczesne w niezwykłości swoich obrazów.

Księga dobrych rad

Yunus Emre

Płomienna poezja suficka, niosąca ukojenie udręczonej Anatolii XIV wieku. Jak znaleźć drogę wyjścia z chaosu moralnego – naucza Yunus Emre, żarliwy mistyk, klasyk literatury tureckiej.

Dzwoneczki nefrytowe w księżycowej poświacie

Opracowanie zbiorowe

Zbiór zawiera przekład 55 wierszy 10 znamienitych chińskich poetów żyjących pomiędzy VII, a IX wiekiem. Przekładu z oryginału chińskiego dokonał sinolog i dyplomata Aleksy Dębnicki (1916-1991).

Francuski sen

Marek Ostrowski

„Francuski sen” Marka Ostrowskiego jest fascynującą opowieścią o Francji, pisaną do wszystkich czytelników: zarówno tych, którzy się uważają za znawców kraju nad Sekwaną, jak i tych, którym kojarzy się on z wieżą Eiffla i szampanem. Ostrowski, wieloletni korespondent polskich mediów w Paryżu, kawaler orderu Legii Honorowej i kultowy komentator telewizyjny, pisze o Francji ze znawstwem i miłością. Kanwą wielu tekstów książki są jego podróże, rozmowy i artykuły o Francji, które od trzech dekad Ostrowski publikuje w POLITYCE. Opisuje w nich skomplikowane uwarunkowania francuskiej polityki – od de Gaulle’a po protesty „żółtych kamizelek”. Tak samo zajmująco tłumaczy źródła narodzin Asterixa z komiksów Goscinnego, co znaczenie idei republikańskiej. Objaśnia wyjątkowość kraju, który wymyślił prawa człowieka, dał światu Oświecenie i 1200 gatunków sera.  

Nie mam własnego imienia. Opowiadania

Yu Hua

Zdecydowaną większość opowiadań zamieszczonych w tym zbiorze można określić jako realistyczne, w tym sensie, że opisują rzeczy, które „mogłyby się zdarzyć” w zwykłym życiu. Część z nich to krótkie, zwięzłe migawki z codziennego życia we współczesnych Chinach, ukazujące momenty mniej lub bardziej dramatyczne, zaskakujące albo zabawne, potraktowane czasem z nostalgią, czasem ze współczuciem, a czasem z ironią.Są też dwa opowiadania, w których Yu Hua całkowicie odchodzi od realizmu treści i formy. Dla polskiego czytelnika opowiadania Yu Hua mają wartość dwojaką. Są dla nas wprowadzeniem do Chin widzianych od wewnątrz w ich codziennym wydaniu, w tym, co w nich wspólne z naszą codzienną rzeczywistością, i w tym, co w nich odmienne. Po drugie zaś, są po prostu dobrą, interesującą literaturą, przemawiają zatem językiem wspólnym dla całego świata.   Yu Hua – jeden z czołowych współczesnych pisarzy chińskich, ceniony i rozpoznawalny również na Zachodzie. Zyskał rozgłos dzięki takim książkom jak: Żyć!, Kroniki sprzedawcy krwi, Chiny w dziesięciu słowach czy Bracia. Jest też cenionym autorem opowiadań, a niniejsza książka to najbardziej kompletny jak dotąd zbiór prezentujący jego krótsze utwory pisane od wczesnych lat osiemdziesiątych do końca lat dziewięćdziesiątych XX wieku. Małgorzata Religa – sinolożka i tłumaczka z języka chińskiego. Przełożyła na język polski między innymi utwory Duo Duo, Jidi Majia i Mo Yana oraz wiele klasycznych tekstów chińskich.

Uciekałem przed zimą. Podróż na rosyjski Daleki Wschód

Gras Cedric

Myśl o opisaniu rosyjskiego Dalekiego Wschodu wygnała autora z ciszy moskiewskiej Biblioteki im. Lenina na najdalsze krańce Ziemi. Żmudne przedzieranie się przez raporty i dane, które początkowo miało stać się doktoratem z geografii, zmieniło się w nostalgiczną podróż. Podróż, której towarzyszyła metafora jesieni, która jest „hymnem na cześć smutku, ale nie rozpaczy”. Owocem tej wyprawy stała się fascynująca książka spod znaku „geografii narracyjnej” – bardzo szczególnego rodzaju pisarstwa, w którym uczone odkrycia splatają się z opowieściami o rozmaitych, czasem najdziwniejszych, perypetiach. Jak pisze Cédric Gras we Wstępie: „Chciałem nasycić moje oczy tym Dalekim Wschodem, przybliżyć go, spisać ciekawe miejsca, opowiedzieć ich historię i współczesność, przepowiedzieć przyszłość. Rosji nad Pacyfikiem nie da się wyjaśnić. Można tylko o niej opowiadać”.

Społeczność arabska w Polsce. Stara i nowa diaspora

Mustafa Switat

Reprezentanci diaspory arabskiej byli jednymi z pierwszych cudzoziemców spoza Europy przybyłych do Polski po zakończeniu II wojny światowej, a przed 1989 rokiem − przyjeżdżali bowiem do Polski na studia w ramach bilateralnych umów pomiędzy Polską a krajami arabskimi należącymi do obozu socjalistycznego. Przez ponad 45 lat polscy Arabowie byli uczestnikami między innymi transformacji Polski, etapów tworzenia polskiej polityki migracyjnej oraz podlegali stopniowo procesom integracyjnym. Diaspora ta nie doczekała się jednak do tej pory kompleksowej analizy, bo w przeciwieństwie do niektórych innych mniejszości w Polsce nie poddano jej szczegółowym badaniom. Mam nadzieję, że ta publikacja wypełni pewną lukę w wiedzy o tej społeczności w Polsce, jej postawach wobec transformacji Polski (której data wyznacza umowny podział na starą i nową diasporę), procesach migracyjnych oraz interakcjach z Polakami i wewnątrz samej diaspory. Zaprezentowałem w niej także ogromną różnorodność, historię, kulturę oraz współczesną specyfikę świata arabskiego, często postrzeganego jako monolit. Tłem moich socjologicznych badań jest krótki opis historii stosunków oraz powiązań świata i kultury arabskiej z Polską. Diaspora arabska jest specyficznym przykładem społeczności imigranckiej. Po pierwsze, tworzą ją głównie mężczyźni, po drugie, jest to grupa z jednej strony społecznie niewidoczna i nieznana, chociaż tematyka arabska pojawia się bardzo często w publicznym, najczęściej negatywnym, dyskursie, w kontekście zagranicznych złych wydarzeń o muzułmańsko-arabskiej genezie. Ich negatywna percepcja przenoszona jest na polski grunt, a członkowie diaspory w Polsce postrzegani są na podstawie stereotypów i wydarzeń mających swoje źródło poza Polską. Przedstawiam więc postawy i opinie tej społeczności między innymi na temat transformacji Polski, szeroko pojętej polityki (i)migracyjnej (integracji, tożsamości, migracji) oraz kwestii związanych z modelem ewentualnej wielokulturowej Polski, porównując odpowiedzi członków starej i nowej diaspory oraz Polaków i arabskich respondentów. Opisuję też polsko-arabskie interakcje i codzienne problemy członków diaspory, warto bowiem pamiętać, że pod definicjami czy terminami typu: „respondent”, „imigrant”, „cudzoziemiec” czy „Arab” kryją się po prostu zwykli ludzie na zawsze uwięzieni w pułapce swojej etniczności. I to o nich przede wszystkim jest ta książka. dr Mustafa Switat – absolwent Międzywydziałowych Środowiskowych Studiów Doktoranckich przy Wydziale Historycznym w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych  Uniwersytetu Warszawskiego na kierunku socjologia, z dyplomem magistra psychologii Uniwersytetu Palackého. Autor kilkunastu artykułów o charakterze migracyjno-społecznym. Jego zainteresowania naukowe obejmują socjologię migracji, historię i procesy globalizacyjne, wielokulturowość, transfer kulturowy i psychologię kliniczną.