Sport w świecie islamu. Religia - rozrywka - polityka

Katarzyna Górak-Sosnowksa

Świat islamu i sport? Dla przeciętnego polskiego odbiorcy, nawet tego, który cokolwiek czyta, to jakaś niedorzeczność. Muzułmanie co najwyżej zajmują się sportowo terroryzmem. Taki obraz serwują nam w pierwszym rzędzie politycy, a za nimi zaraz dziennikarze z Bożej łaski. Wśród całej gamy skojarzeń, jakie przywołuje współczesny świat islamu, nie ma z pewnością sportu. Co więcej, wydaje się, że spośród wszystkich religii to właśnie islam jest najmniej przychylny uprawianiu sportu przez swoich wyznawców. Dowodów widzimy aż nadto ograniczenia związane z ubiorem kobiet, post w miesiącu Ramadan, który może negatywnie przekładać się na sportowe osiągnięcia, czy wreszcie w zakresie twardych danych stosunkowo skromna liczba medali olimpijskich zdobywanych przez reprezentantów państw muzułmańskich. To wszystko nie oznacza jednak, że muzułmanom sport jest obcy i że nie można łączyć islamu i sportu. Wręcz przeciwnie, wystarczy przyjrzeć się miejscu, w którym narodził się islam. Surowe warunki geograficzne Półwyspu Arabskiego zachęcały wręcz pierwszych muzułmanów do aktywności fizycznej osoba, która nie była wystarczająco silna i sprawna fizycznie mogła nie przeżyć bez wsparcia innych. Podobnie mobilizująco działał system plemienny, który poprzez rywalizację między plemionami, a nierzadko i otwartą walkę, sprzyjał rozwijaniu kunsztu różnych stylów walki. O tym, że piłka nożna dziś jest w świecie arabskim popularna, wiemy wszyscy. Ale że rozpala emocje polityczne jak w Ameryce Łacińskiej, nie mieliśmy pojęcia. Tymczasem tak co jasno wynika z opowieści Marianny Chlebowskiej o politycznych funkcjach piłki nożnej w Egipcie i Jordanii oraz z prezentacji futbolu syryjskiego przez Magdalenę Rozenek. Z recenzji prof. Janusza Daneckiego

Trening poznawczy. Czy umysł można trenować, tak jak trenuje się mięśnie?

Edward Nęcka

Czy umysł można trenować, tak jak trenuje się mięśnie? Jak trzeba zorganizować trening mentalny, aby miał sens? Czy efekty takiego treningu są wydatne? Czy są długotrwałe? Czy efekty treningu generalizują się, obejmując nie tylko ćwiczoną funkcję lub sprawność, ale również sprawności ogólne, w tym inteligencję? Czy ma znaczenie, kto trenuje jaką ma wyjściową sprawność umysłową lub poziom inteligencji? Ludzie zawsze marzyli o ulepszeniu samych siebie. Filozofia, szczególnie etyka filozoficzna, była uprawiana jako refleksja nad moralnością, ale też jako możliwa droga moralnego doskonalenia człowieka. Systemów religijnych właściwie nie sposób sobie wyobrazić bez takiego czy innego programu moralnego samodoskonalenia. Czy te wysiłki coś dały, to osobna kwestia. Wraz z rozwojem nowożytnej nauki, marzenia o ulepszeniu człowieka objęły inne, poza moralnością, obszary i dziedziny życia. Rozwój biologii i medycyny poprawił stan naszego zdrowia, wydłużył czas życia i poprawił jego jakość. Rozwój fizyki i chemii zmienił otoczenie człowieka i zwielokrotnił jego możliwości. O rewolucji informacyjnej można powiedzieć, że zmieniła nasze życie gwałtownie i radykalnie. Czy poprawiła, to się dopiero okaże. Na tym tle ostatnio szczególnie wyróżniają się treningi poznawcze. W przeciwieństwie do psychoterapii, ich praktykowanie nie wymaga żadnego certyfikatu. A ponieważ daje się zauważyć silna i szeroko rozpowszechniona wiara w ich skuteczność, coraz więcej osób i firm funduje sobie lub swoim pracownikom tego rodzaju usługi. Trening poznawczy dzisiaj to nie tylko dziedzina badań, ale również coraz bardziej rosnący biznes. Na rynku działają liczne firmy sprzedające zestawy ćwiczeń poznawczych, zwykle w postaci gier komputerowych. Produkty te są na ogół reklamowane jako ćwiczenia rozwijające mózg, a konkretny zestaw ćwiczeń poznawczych zazwyczaj nosi nazwę zawiązującą do euronauka, np. neurobik (ang. Neurobics), w analogii do aerobiku . Nie znaczy to oczywiście, że mamy tu do czynienia z oddziaływaniem bezpośrednio ulepszającym mózg, dane empiryczne dotyczące skuteczności neurotreningów nakazują daleko posunięty sceptycyzm. W związku z możliwymi nadużyciami, a także ze względu na naturalną potrzebę poznawczą, trzeba postawić pytanie o skuteczność treningu poznawczego. Temu służy ta książka. Jej głównym celem jest przedstawienie czytelnikowi ogólnej panoramy tego obszaru badawczego i aplikacyjnego współczesnej psychologii, który dotyczy różnych form treningu poznawczego. Opisując treningi, będziemy wielokrotnie stawiać pytanie, czy są one skutecznym narzędziem usprawniania różnych funkcji umysłu ludzkiego. A badając skuteczność, trzeba poddać się rygorom intelektualnym wymaganym od metodologicznie poprawnego badania naukowego.

Perskie narzeczone

Dorit Rabinyan

Debiut literacki autorki bestsellerowej powieści Żywopłot Akcja powieści Perskie narzeczone rozgrywa się na przełomie wieków w fikcyjnej perskiej wiosce Omridżan, zamieszkanej przez perskich Żydów. To magiczna historia dwóch młodych dziewcząt Flory i Nazi Ratorian. Piętnastoletnia ciężarna Flora desperacko wyczekuje powrotu męża, handlarza tkanin, ojca swego nienarodzonego dziecka. Nazi współczuje porzuconej kuzynce i ją pociesza. Chociaż jest zaledwie jedenastoletnią dziewczynką, marzy o własnym zamążpójściu. Akcja powieści obejmuje tylko dwa dni, lecz rozwija się w różnych kierunkach, opisując historie wielu mieszkańców Zaułka Migdałowców. Przedstawiony przez Rabinyan barwny obraz wioski jest ucztą dla zmysłów odtwarza zapachy i smaki, kolory, dźwięki i strukturę codziennego życia w zaułku. Autorka po mistrzowsku miesza fantazję z rzeczywistością. Pokazuje szokujące nieraz dramaty i okrucieństwo bohaterów jednocześnie tkając współczesną arabską legendę, w której wąż oferuje klejnoty w zamian za mleko, a śmierć zostaje udaremniona przez uspokojenie demonów wsi. Napisana z pasją i pełna elegancji powieść Perskie narzeczone opowiada o codziennych zmaganiach sefardyjskich Żydów w Persji, nie tracąc przy tym niezwykłej magii i cudowności, które są nieodłączną częścią ich życia. To książka magiczna, która łączy ludzi, miejsca, wydarzenia, a także przeszłość i teraźniejszość, fantazję i rzeczywistość, legendy i marzenia. To przedziwne połączenie, zespolone ludzką krwią i śliną, przesycone wonią klopsików i arbuza, budzi nieodparte skojarzenia z duchem opowieści Gabriela Garcíi Márqueza duchem wszechwładnym, który nie pozwala oderwać się od lektury. - LHebdo Bujna, liryczna i niepokojąca proza. Cudowny, dygresyjny styl i bogaty język przekazują opowieść o uczuciach buzujących podczas pewnej nocnej uczty weselnej". - New York Times Book Review To życie, ci ludzie, którzy wydają nam się tacy dziwni, wołają do nas ze stron tej książki, z rzeczywistości dużo bardziej intensywnej niż nasza. Pięknie napisana powieść, idealnie skonstruowana i, powiedziałabym, rozpaczliwie smutna, gdyby nie strumienie radości. - Fay Weldon Komiczni, żałośni i bystrzy bohaterowie wysypują się z tej małej książki jak klauni w objazdowym cyrku. The New Yorker Moc tej prozy jest ogromna: Rabinyan zachowuje gorączkową atmosferę powieści aż do samego końca W Perskich narzeczonych sen i jawa łączą się w jedno. Jakbyśmy nagle znaleźli się w dziwnych światach z obrazów Chagalla. Literary Review Dorit Rabinyan kreuje świat jednocześnie okrutny i zmysłowy, wypełniony zapachami, przyprawami i kolorami. Przywołuje trudną sytuację perskich kobiet w patriarchalnym społeczeństwie. Łączy legendy i rzeczywistość, sny i fantazje, przeszłość i teraźniejszość, a to wszystko splata w poetycką opowieść, którą czyta się jak Baśnie z tysiąca i jednej nocy. Courrier Geneve

Złap równowagę. Jak dobrze żyć z zaburzeniem afektywnym dwubiegunowym?

Piotr Bucki

Choroba afektywna dwubiegunowa to druga najczęstsza przyczyna niezdolności do pracy z powodów psychiatrycznych. Istnieje więc spora szansa, że albo jesteś w grupie ryzyka, albo znasz kogoś, kto w niej jest. Ale spokojnie. To nie wyrok. I może zabrzmi to dziwnie, ale w pewnym stopniu to błogosławieństwo. Jeśli nauczysz się z nią dobrze żyć, to może się okazać, że jesteś lepszą wersją siebie. Taką, która potrafi dobrze wykorzystać jeden i drugi biegun. Po angielsku ta choroba nazywa się bipolar disorder. Ja myślę o niej w kategorii bipolar in order. To gra słów. Disorder oznacza zaburzenie. In order oznacza w porządku. I taka jest moja rola. Pokazać ci, twoim znajomym, przyjaciołom, że może być i będzie w porządku. Zdecydowałem się zacząć pisać książkę, którą mogę polecić wszystkim zainteresowanym tą chorobą. Nie chciałem jednak by to była książka pisana z perspektywy li tylko pacjenta. Do współpracy zaprosiłem psychiatrę-terapeutę. Tak, by moje spojrzenie uzupełnić o głos eksperta. To książka dla tych, którzy nie chcą czuć się sami, dla ich rodzin, dla znajomych. Ja dałem radę. Ty też dasz. Piotr Bucki

Saga rodziny Neshov (Tom 1). Ziemia kłamstw

Anne B. Ragde

Kiedy na tydzień przed świętami Bożego Narodzenia stara Anna Neshov nagle dostaje wylewu i leży na łożu śmierci, jej trzej synowie muszą stawić czoła nie tylko chorobie matki, lecz także własnemu życiu oraz skomplikowanym wzajemnym relacjom (bracia od wielu lat nie mieli ze sobą żadnego kontaktu). Erlend pracuje jako dekorator wystaw sklepowych w Kopenhadze, Margido jest właścicielem małego zakładu pogrzebowego, a najstarszy, 56-letni Tor, prowadzi rodzinne gospodarstwo w Byneset niedaleko Trondheim. Tor jako jedyny z całej trójki ma dziecko, córkę Torunn, którą spotkał tylko raz w życiu. Teraz pragnie, aby córka przyjechała poznać babcię, zanim ta umrze.  "Ziemia kłamstw" to powieść o próbie szukania swoich korzeni. pozwalającej dostrzec, że sięgają one znacznie głębiej, niż się sądziło. Opowiada także o niespodziewanym odkryciu takich korzeni, o których istnieniu nie miało się nawet pojęcia.  Ragde jest jedną z najbardziej znanych współczesnych norweskich pisarek. Jej twórczość cieszy się uznaniem zarówno czytelników, jak i krytyków. W Norwegii autorka sprzedała ponad milion egzemplarzy swoich książek. Książka okazała się także bestsellerem na świecie, została przetłumaczona na ponad 20 języków. Na jej podstawie powstał także niezwykle popularny w krajach skandynawskich serial telewizyjny. W 2004 roku Anne B. Ragde otrzymała za "Ziemię kłamstw" nagrodę literacką Riksmlsforbundets. Książka została także uznana przez czasopismo "VG" za najlepsza norweską powieść dekady 1999-2009, a w 2004 roku została uhonorowana Norwegian Language Prize oraz Booksellers' Prize. "Doskonale napisana, porywająca i przede wszystkim czarująca książka (...) "Ziemia kłamstw" to jak dotąd najlepsza powieść pisarki". Terje Stemland "Fantastycznie napisana powieść ku poprawie samopoczucia, zasługująca na miano bestsellera Ziemia kłamstw to jedna z tych rzadkich książek, których nie ma się ochoty odłożyć nawet po przeczytaniu ostatniej strony, bo nadal myśli się o głównych bohaterach i zastanawia, jakie będą ich dalsze losy Ragde zademonstrowała tu taki profesjonalizm, z którym mogliby się mierzyć tylko nieliczni norwescy pisarze . Bjorn Gabrielsen "Ragde nie dopuszcza, aby akcja zdominowała urok książki. Przeciwnie, ma właśnie taką umiejętność zauważania zjawisk, która odróżnia wybitnego powieściopisarza od przeciętnego. Zaraz po przeczytaniu ostatniej strony czytelnik jest gotów na ciąg dalszy". Mie Hindle, Stavanger Aftenblad "Mocna i realistyczna opowieść o prawdzie, smutku, kłamstwie i korzeniach". Cecilie Schram Hoel "Powieść wywiera na czytelniku niezapomniane wrażenie, a jej finał jest szokujący". Paul Binding, "Times Literary Supplement" "Mocna, wzbudzająca prawdziwe emocje saga rodzinna. Ragde napisała powieść zachwycającą, niesamowitą, a zarazem pouczającą i pełną współczucia". "Andresseavisen"  Powieść Anne B. Ragde zdobyła nie tylko rzesze czytelników, ale też uznanie krytyki i jurorów prestiżowych nagród. Ragde napisała wspaniałą wielowątkową powieść o postępującym rozpadzie dysfunkcjonalnej rodziny i nieudolnych próbach walki z chorymi emocjami. Dowiodła, że popularna saga norweska wcale nie musi być określeniem pejoratywnym. Grzegorz Wysocki, Tygodnik Powszechny

Szczera prawda o nieuczciwości. Jak okłamujemy wszystkich, a zwłaszcza samych siebie

Dan Ariely

 Wybitna New York Times Autor bestsellera New York Times, Potęga irracjonalności powraca ze skłaniającą do refleksji książką, która podważa nasze przekonania na temat uczciwości i zmusza nas, byśmy byli ze sobą szczerzy. Czy ryzyko wpadki wpływa na naszą skłonność do oszustwa? W jaki sposób firmy torują drogę oszustwu? Czy współpraca czyni nas bardziej czy mniej uczciwymi? Czy religia sprawia, że stajemy się bardziej uczciwi? Większość ludzi uważa się za uczciwych, tak naprawdę jednak wszyscy oszukujemy. Od Waszyngtonu po Wall Street, od klasy szkolnej po miejsce pracy nieetyczne zachowania są wszechobecne. Nikt nie jest na nie odporny niezależnie od tego, czy chodzi o białe kłamstwo mające uchronić nas przed kłopotami, czy też o zawyżenie poniesionych kosztów w sprawozdaniu. W Szczerej prawdzie o nieuczciwości Dan Ariely, nagradzany autor bestsellerów, pokazuje, dlaczego w jednych sprawach jest łatwiej kłamać niż w innych; że ryzyko przyłapania ma mniejsze znaczenie dla tego, czy oszukujemy, niż nam się wydaje; oraz w jaki sposób praktyki biznesowe torują drogę nieetycznym zachowaniom umyślnie lub mimo woli. Ariely analizuje mechanizmy nieetycznego zachowania w życiu osobistym i zawodowym oraz w świecie polityki i pokazuje, w jaki sposób wpływają one na nas wszystkich, nawet jeśli uważamy się za ludzi o wysokich standardach moralnych. Nie wszystko jednak stracone. Ariely pokazuje również, co sprzyja naszej uczciwości, wskazując nam drogę do osiągniecia wyższego poziomu etycznego w życiu codziennym. Szczera prawda o nieuczciwości, pełna osobistych spostrzeżeń i fascynujących odkryć naukowych, zmieni sposób, w jaki spostrzegamy samych siebie, swoje działania oraz innych ludzi. Ariely podnosi poprzeczkę dla wszystkich. () Jego pisarstwo odznacza się nadzwyczajnym połączeniem werwy i roztropności. Washington Post DAN ARIELY jest profesorem psychologii i ekonomii behawioralnej na Uniwersytecie Duke. Jest założycielem i dyrektorem Center for Advanced Hindsight (Centrum Zaawansowanego Spoglądania Wstecz). Jego prace prezentowano w wielu uznanych tytułach prasowych, takich jak New York Times, Wall Street Journal, Washington Post, Boston Globe i innych. Dan Ariely mieszka w Durham w Południowej Karolinie ze swoją żoną Sumi i dwojgiem ich twórczych dzieci, Amitem i Netą. RECENZJE: Przyszło mi do głowy, że ta książka jest znakomitym podsumowaniem życzliwego, wyrozumiałego klimatu moralnego naszych czasów.  David Brooks, The New York Times Zdumiała mnie wszechobecność drobnych krętactw i nieuczciwości oraz to, że łącznie mogą być one dużo bardziej szkodliwe niż spektakularne oszustwa. To najbardziej interesująca i pożyteczna spośród książek Dana Arielyego. Nassim Nicholas Taleb, autor Czarnego łabędzia Każdy, kto kłamie, powinien przeczytać tę książkę, a ci, którzy twierdzą, że nie kłamią, są kłamcami. Dlatego oni również powinni ją przeczytać. To fascynująca, mądra i zabawna książka, dzięki której staniesz się lepszym człowiekiem.  A. J. Jacobs, autor książek The Year of Living Biblically i Drop Dead Healthy Ariely pisze z wielką wnikliwością, a jego poczucie humoru uwidacznia się na każdej stronie tej książki. To przystępna lektura dla każdego, kto chce poznać psychologiczne i ekonomiczne przyczyny nieuczciwości.  Library Journal Ariely wypełnił swoją książkę zabawnymi przykładami tego, jak psychologia oszustwa wpływa na nasze życie codzienne.  Bloomberg.com Odwołując się do serii znakomitych eksperymentów, Ariely udowadnia, że chociaż wszyscy pragniemy uważać się za uczciwych, ulegamy nieodpartej chęci czerpania korzyści z oszustwa, co nie przeszkadza nam spostrzegać siebie jako uczciwych, wspaniałych ludzi. () Klarowna i zwięzła jak zawsze. () Lektura obowiązkowa dla polityków i finansistów z Wall Street.  Booklist

Arabska Wiosna. Kulturowy obraz przemian w świecie arabskim po 2010 roku

Katarzyna Górak-Sosnowska

Nie minęło sześć lat od rozpoczęcia się burzliwych przemian społeczno-politycznych, określanych jako Arabska Wiosna Ludów, a Bliski Wschód i Afryka Północna zmieniły się nie do poznania. Tylko kilka państw pozostało względnie niewzruszonych Algieria i Maroko w Afryce Północnej oraz Katar, Oman i Zjednoczone Emiraty Arabskie na Półwyspie Arabskim. W pozostałych doszło do zasadniczych przeobrażeń i jakkolwiek je oceniać w zdecydowanej większości na gorsze. Arabska Wiosna nie przyniosła wprawdzie spełnienia postulatów politycznych i gospodarczych, ale pozostawiła po sobie spuściznę określonych postaw, idei i wytworów kultury. I to właśnie o tych świadectwach Arabskiej Wiosny traktuje niniejsza książka. Nie stanowi ona encyklopedycznego przeglądu wszystkich państw Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej, ale raczej zbiór różnych ujęć i tematów, których wspólnym mianownikiem są przemiany kulturowe, jakie zaszły w regionie podczas Arabskiej Wiosny Ludów. Ze Wstępu, Katarzyna Górak-Sosnowska Kultura okazuje się równie podatna na wydarzenia polityczne, jak sama polityka. prof. Marek Dziekan Książka porusza arcyciekawe dla polskiego czytelnika zagadnienie rewolucji, wpływających na współczesną tożsamość społeczeństw. prof. Wiesław Godzic

Verlaque i Bonnet na tropie (Tom 1). Śmierć w Château Bremont

M. L. Longworth

Akcja powieści kryminalnej pt. "Śmierć w Château Bremont" rozgrywa się w uroczej, zabytkowej miejscowości Aix-en-Provence we Francji. Czytelnicy poznają Antoinea Verlaquea, przystojnego i uwodzicielskiego głównego sędziego w Aix, oraz profesor prawa, Marine Bonnet, jego dawną miłość. Kiedy miejscowy szlachcic Étienne de Bremont wypada z okna rodzinnego zamku i ginie na miejscu, całe miasto aż huczy od plotek. Verlaque podejrzewa, że śmierć nie była przypadkowa. Dowiedziawszy się, że Marine jest bliską przyjaciółką Bremontów, prosi ją o pomoc. Śmierć w Château Bremont to wartki kryminał, zanurzony w romantycznej atmosferze południowej Francji. Tom pierwszy z serii "Varlaque i Bonnet na tropie". Głos Longworth jest jak wykwintny rocznik musującej Dorothy Sayers i dojrzałej Donny Leon. Booklist Obiecujący debiut Longworth, która pokazuje, że Francja to więcej niż Paryż i że są ciekawsze tajemnice niż te w serii z Maigretem. Kirkus Reviews Longworth ma dobre oko i ostry dowcip, a pierwsze przygody Verlaquea i Bonnet zapowiadają naprawdę przerażającą serię. Margaret Cannon, Globe and Mail Śmierć w Château Bremont przedstawia urocze francuskie miasteczka, ciekawe postacie i intrygującą tajemnicę. Kevin R. Kosar, autor książki Whiskey. A global history Mamy nadzieję, że seria będzie kontynuowana latami. RT Book Reviews Twoi czytelnicy połkną tę książkę. Library Journal Mary Lou Longworth mieszka w Aix-en-Provence od 1997 roku. Pisała o tym regionie dla Washington Post, Timesa (Wielka Brytania), Independent (Wielka Brytania) i czasopisma Bon Appétit. Jest autorką dwujęzycznego zbioru esejów Une Américaine en Provence, wydanego przez La Martiniere w 2004 roku. Czas spędza w Aix, gdzie pisze, oraz w Paryżu, gdzie prowadzi kursy pisarstwa na New York University. Śmierć w Château Bremont to jej pierwsza powieść.